Morgunblaðið - 22.08.1964, Qupperneq 3

J Laugardagur 22. ágúst 1964
MORCUNBLAÐIÐ

SUMARBLÆRINN er horfinn.
Snjór fyrir norðan, kuldi fyrir
sunnan. Þetta gerðist svo
snögglega að fólk, sem er í
sumarleyfi í bílum sínum
með tjöld og svefnpoka er
skyndilega farið að aka í snjó
og kemst ekki heim um fjall-
vegina. Þegar byrjaði að snjóa
fór fréttamaður blaðsins á
Siglufirði með nokkrum bíl-
um, sem voru að leggja á
Siglufjarðarskarð. Frásögn
hans, sem gefur góða hug-
mynd um það basl sem oft er
að komast yfir skarðið, þó það
takist, fer hér á eftir:
Kl. rúmlega 16 miðviku-
Trukkur og rútan komu út úr hríðinni eins Og tvö svört ferlíki. Farið var að bregða
birtu og ekki mátti tæpara standa að Stgr. Kristinsson næði mynd vegna birtuleysis.
í snjó á Siglufjarðarskarði
dag lögðu 5 bílar héðan af
stað áleiðis yfir Siglufjarðar-
skarð: Landrover, Rússajeppi
og Chevrolet fólksbifreið, ’
allar frá Sigufirði og Volks-
wagen og Saab bifreiðir frá
Reykjavík. Ég lagði af stað
með rússajeppanum og gekk
ferðin vel til að byrja með,
en brátt fór færð að þyngja
og dráttartaugin virtist ekki
nógu sterk ög slitnaði því
nokkrum sinnum. Landrover-
inn og Saabinn smeygðu sér
framhjá, en stöðvuðust fljót-
lega vegna snjóþyngsla og
brattrar brekku. Landrover-
inn var aðeins með keðjur að
faman og taldi bílstjóinn,
Þóður Jónsson, að ef tveir
fullorðnir settust framan á vél
arhlífina, þá mundi „fatta“
betur, eins og skíðamennirn-
ir segja, og hann eiga léttara
með að hafa sig upp. Bað
hann mig um að setjast upp
á vélarhlífina, ásamt öðrum
manni. Sessunautur minn
reyndist vera Þorleifur
Thorlacius, forsetaritari og
var hann að fara ásamt Þórði
til laxveiða í Fljótá í Fljótum.
Strax og við vorum setztir
gekk ferðin mun betur hjá
Þórði, en þó þurfti oft að
stoppa, bæði til að lagfæra
dráttartaugina og til að moka,
því Saabinn var svo lár, að
hann flaut ofan á milli hjól-
faranna, hjólin á honum náðu
ékki niður í hjólför Rovers-
ins. Þessvegna þyngdist drátt
urinn og Roverinn fór að
spóla. Þórður losaði þá bíl-
ana og ók einn upp á fjallið
fyrst til að þjappa veginn, en
sneri svo við og tók Saabinn
aftur í tog.
Rétt fyrir kl. 19 náðum við
þessum tveimur bílum úr
sjálfu skarðinu. Hafði það tek
ið 2Vz klst., sem hægt hefði
verið að aka á 15—20 mínút-
um þegar vegur er snjólaus
og sæmilegur. Ég hafði ákveð
ið að verða eftir uppi á há-
skarði í kofa Slysavarnafélags
ins, sem staðsettur er þar veg
farendum til öryggis í slæm-
um veðrum og ófærum og
bíða þar eftir bílunum þrem
og síðan rútunni, sem von var
á að sunnan um kvöldið.
stöð þessi er bæði fyrirferðar-
mikil og óhentug á þennan
stað, vegna gamaldags útbún-
aðar, sem skapar hávaða og
illmögulegt er fyrir einn
mann að ná sambandi. Er
slíkur útbúnaður varla afsak-
b tr / «> -V: AS v Mjj <' ■ -»v ■■ ^4tgggggg|

fc/ -w ■ Xw.-.v>.-
Stundum þarf að fara út og moka.
Kofinn björg ef í nauðir rekur
Kofi Slysavarnafélagsins er
að vísu engin höll, en getur
þó orðið mikil björg ef í
nauðri rekur. Umgengni
þarna er allsæmileg, miðað
við aðstæður, en þær eru
ekki mjög góðar. T. d. gæti
verið gott að hafa þó ekki
væri nema nokkra nagla í
vegg, svo að hægt væri að
þurrka af sér blaut hlífðarföt
o. fl. Tveir Aladin-ofnar eru
þarna, að vísu var hvorugur
í lagi, en ég gat lagfært ann-
an svo hægt var að kveikja
á honum, en þó þannig að
hann ósar lítils háttar. Tal-
stöð er þarna í góðu lagi, smíð
uð hjá Landssímanum
fyrir Slysavarnafélagið. En
anlegur á „transitor-öldinni".
Þetta var nú útúrdúr. Ég var
búinn að vera nærri klukku-
stund einn í kofanum, án þess
að sjá til hinna bílanna, en
loks klukkan að verða átta
heyrðist til Volkswagen.
Chevrolettinn hafði bilað og
orðið að snúa við og Rússinn
var aðeins með keðjur að aft-
an og gekk illa að tolla í slóð-
inni þessvegna og vegna þess
að hann er breiðari milli
hjóla en Landrover. Var hann
því skilinn eftir, ep „áhöfn“
Rússans, sem eingöngu hafði
farið þessa ferð til að hjálpa
Volkswagninum yfir, ýtti og
mokaði bílnum yfir skarðið.
Þegar upp í háskarðið var
komið var aðeins kastað mæð

Landroverinn þjappaði veginn, kom síðan til baka og tók Saabinn í tog.
inni og skrifað nafnið sitt í
gestabók skarðkofans. Síðan
var kallað í Siglufjarðarradío
í gegnum talstöðina og feng-
um við greið svör um rútuna.
Hún hafði verið í Hofsós kl.
19.30. Þá var haldið niður í'
Skagafjarðarsýslu og bílnum
skilað á sjálfsdáðir, þegar
sýnt þótti að allt væri í lagi
og hann kæmist af eigin ramm
leik það sem eftir væri. Rúm-
ar 5 klst. tók að koma þessum
litla bíl- þessa stuttu leið, og
var þá eftir að ganga til baka,
meir en helming leiðarinnar,
að bílnum sem skilinn hafði
verið eftir og síðan brjótast
til baka til Siglufjarðar.
Ég varð eftir í Skarðskof-
anum til að bíða eftir rút-
unni, sem ég hafði frétt hjá
Siglufjarðarradioi að væri á
næstu grösum með aðstoðar-
bíl. Ég var orðinn einn í kof-
anum og beið. Klukkan var
farin að ganga 10 og farið að
bregða birtu. Ég vonaði að
ekki yrði orðið of dimmt til
að taka eina mynd af rútunni
og aðstoðarbílnum loks þegar
þeir kæmu. Nú var farið að
kula og aðeins að auka hríð-
ina, sem haldizt hafði allan
seinni hluta dagsins. Sem bet-
ur fer var úrkomulítið því
annars hefði ég mátt bíða
lengi eftir rútunni. Dæmi eru
til að Skarðið hafi lokast al-
gjörlega svo að segja á nokkr
um mínútum. Nú fór ég að
heyra í bílunum, en sá samt
ekkert fyrir hríðinni. Alltaf
færðist hljóðið nær, en ekkert
sást, enda skyggni tæplega
meira en 30—40 m. Loks kom
að því að bílarnir birtust,
komu út úr hríðinni eins og
tvö svört ferlíki, sem varla
var hægt að greina lögun á.
Þegar þeir komu nær sást að
þarna fór á undan stór Volvo
trukkur með drifi á öllum
hjólum og talstöð og með rút-
una „í bandi". Ekki mátti
tæpra standa að myndin næð-
ist vegna birtuleysis.
Blístjórar og farþegar ráku
upp stór augu, þegar ég, þessi
einmana draugur, birtist
þarna allt í einu og bað um
far. Það var fljótlega opnað
fyrir mér. Gísli Sigurðsson,
bifreiðarstjóri og aðalhlut-
hafi í Siglufjarðarleið h.f. var
sjálfur með og rútan hálffull
af farþegum. Böndin á milli
bílanna voru leyst, en trukk-
urinn fór á undan til að
þjappa slóðina. Bílarnir
höfðu samt samband sín á
milli gegn um talstöðina. Á
léiðinni niður töluðu farþegar
og bílstjórarnir tveir um nauð
syn þess að strax um nóttina
yrði byrjað að moka Skarðið,
í von um að það yrði fært
morguninn eftir þegar áætl-
unarbíllinn færi til baka.
Klukkan 22.37 námu bílarn
ir staðar við sérleyfisstöðina
eða tveimur klukkutímum síð
ar en venjulega. — S.K.
8TAK8TEIÍVAR
imiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiirF. ...
Ekki samkeppni við eðli-
lega rekinn atvinnuveg . «
Í STAKSTEINUM í gær var
skýrt frá grein Davíðs Ólafssoa-
ar, fiskimálastjóra, í nýútkomnu
hefti Ægis. Var þar fjallað um
gildi landhelgissamkomulagsins
við Breta fyrir fiskveiðar íslend-
inga. Grein þessi f jallar um stöðu
islenzkra fiskveiða í Evrópu. 1
greininni fjallar fiskimálastjóri
einnig um samkeppnisaðstöðu ís-
lenzkra fiskiveiða á mörkuðum.
Um það atriði segir í greininni:
„Það var áður minnzt á þá erfið
leika, sem viðskiptalegar verndar
ráðstafanir valda og geta valdið.
En það eru til
aðrar ráðstafan-
ir, sem eru engn
síður hættulegar
frá okkar sjónar
| miði séð og geta,
út af fyrir sig,
gert að engu
góða aðstöðu frá
hendi náttúrunn
* *ar. Hér á ég við
hvers konar styrki til fiskveið-
anna, sem um langt árabil hafa
tíðkazt og hafa í sumum tilfellum
færzt í vöxt undanfarið. Þegar
svo er komið er sem sé ekki um
það að ræða lengur að keppa við
eðlilega rekinn atvinnuveg held-
ur við ríkissjóð viðkomandi lands.
Og hvað þýðir það, eða getur
þýtt, í þessu tilfelli?"
. . . heldur við ríkissjóð
Þá fjallar Davíð í grein sinni
um erfiðleika, sem viðskiptalegar
verndarráðstafanir geta og hafa
valdið. Davíð segir, að styrkir
þeir sem hann f jallar um í grein-
inni geti verið réttlætanlegir und
ir vissum kringumstæðum, t.d. ef
um er að ræða tímabundna erfið-
leika, sem unnt er að brúa með
styrkveitingum. Sé hinsvegar um
að ræða fast fyrirkomulag, sem
stendur árum saman og ekki er
útlit fyrir endi á, þá sé hinsvegar
um að ræða óeðlilega styrkveit-
ingu, sem hlýtur að leiða ttt
skekkju í samkeppnisaðstöðunni
innanlands við aðra atvinnuvegi
og utanlands gagnvart sambæri-
legum fiskveiðum annarra þjóða,
sem ekki njóta styrkja eða þá
minni stykrja.
Styrkirnir aðeins
kvalastillandi lyf
Síðan segir Davíð í greininni:
„Þessar styrkjagreiðslur, sem
upphaflega voru hugsaðar sem
algjör bráðabirgðalausn á að-
steðjandi vandamálum, stundum
staðbundnum eða tímabundnum,
leystu oft í bili úr vandamálum,
en reglan var hinsvegar sú, að sí-
fellt sköpuðust ný vandamál, jafn
vel sem bein afleiðing af styrk-
veitingunum, og styrkjakerfið
vatt sífellt upp á sig. Okkar
reynsla var sem sé sú, að styrkja
kerfið reyndist eins og kvalastill-
andi lyf, sem sjúklingi er gefið í
kvalaköstum, það getur ekki
læknað neitt mein, heldur aðeins
linað kvalir, en svo kemur ekki
ósjaldan fyrir að sjúklingarnir
verða svo háðir lyfinu að þeir
geta ekki án þess lifað og þá er
alvara á ferðum“.
„Ég leyni því ekki að af fs-
lands hálfu veldur þessi þróun
styrkjanna vaxandi áhyggjum,
einmitt af því sem að ofan segir
og eykur þau vandamál, sem fyr-
ir eru viðskiptalegs eðlis og áður
var minnzt á, og sömuleiðis þann
vanda, sem við sköpum okkur
sjálfir með verðbólguþróun, sem
hefur valdið sjávarútveginum
vaxandi erfiðleikum, einkum á
síðasta og yfirstandandi ári“.