Morgunblaðið - 04.10.1964, Side 13

Sunnudagur 4.'okt. 1964
MORGUNBLAÐIÐ
19
að vísu ort nokkur ljóð í
æsku, en glatað andagiftinni
í Cambridge. ^Þetta fyrsta
’ Jjóð hans var siðar birt í
blaði sem heitir Wesf Afric-
an Beview, „og einn atf nem-
, endum mínum ias það og
! haíði g'óða skemmtan af —
I hann sagði nefniiega að það
! vseru nákvaemiega sömu
tegundar og þau ljóð, sem
ég væri alltatf að taka miinn-
um vara fyrir í fyrirlestrum.“
Lemer héfur ort mörg
kvæði um Afríku og Eng-
land, og þegar hann fiutt-
fat til Belfast 1953 sótti hann
einnig etfnivið í irskt þjóð-
líf. Og nú hetfur ísiand baetzt
1 hópinn. í Lesbókinni í dag
er birt Ijóð, sem Lerner orti
hér á landi og kaliar „í bórs-
inórk“. Hann fetar í fótspor
Audens, sem hann metur
meír en nokkurt annað nú-
lifandi Ijóðskáld. Vonandi
verður honum fyrirgefið að
haiia ort það á ensku.
i ★
Ég spurði hvenær hann
feetfði fyrst komizt i kynni
við ísland og íslenzkar bók-
menntir. Hann sagðist hafa
haft pata atf landinu, þegar
ihann var drengur, en fengið
cæmilega nasasjón af bók-
| menntunuim, þegar hann
| 'iær&i hrafl í narrænu 1949.
! í>á fékk hann sterka löngun
til að knrna til íslands. „Og
ini er ég kominn hingað,"
bætti hann við, „fimunfán ár-
um otf 9ei.n,t.“
Lerner kennir við nýjan
bá.Sikóia í Brighton, Sussex.
Hann segist ekki geta hætt að
hugsa uim fámennið á fs-
landi. „AJlir íbúar íslands
eru álíka margir og íbúar
Biigh,ton,“ segir hann. „I
Hove, næstu borg við Brigiht-
on, þar sem ég á heima
eru álíka margir íhúar og í
Beykjavik. Mikið held ég að
l>að þætti ómerkilegt hiut-
verk að vera aðalskáldið í
Brighton. Og svo aftur á
móti hvað það er óendanlega
merkiiegt að vera höfuðskáld
ið á fslandi. Um þetta hugsa
ég stundum og reyni að finna
svör við þessum mismuni. Ég
reyni að gera mér í hugar-
Su.nd Brighton með eiigi-n
tiungu, eigin fombókmenn.tir,
eigin flugfélög, eigin land-
Ibiel.gisideilu — og niðaxrstaðan
verður eiintóm vitieysa. fB/o
fer ég að bera saman, hvað
það eru fáar bókaíúðir í
Brightotn, en margar í Reykja
vik. Og niú er ég á ledð til
Chieago, þar sem ég á að
halda nokkra íyrirlestra, en
1 þeirri bong einni miundu
rúmast 40 Reykjavikur. Og
ég kemst að þeirri niðurstöðu
að stærð skiptir engu máli.
Forseti ísiands miundi áreið-
onlega ekki verða ánægður,
ef ég bæri stöðu han.s saman
við bongarstjórasföðuna í
Biigihton — og vafalaust væri
það rétt atf honum að taka
J>að jlla upp.“
Ég spurði hann um landið
og hvemig það verkaði og
hann svaraði:
„Ég sagði að ég hefði hitt
konuna mina á fjalistindi, það
er rétt. Ég var einu . sinni
fjallgöngnjmaður. Mér Jíkar
. vel við jökila. Ég hef gaman
»f að sjá Jívernig þeir sieikja
jaðar daisins, hægt og lo®ta-
fuJlt. Og mér geðjast að eld-
fjöJlum, en aðeins úr fjar-
lægð. JVLig langaði alJt í einu
til að hrautflóðið, sem við
sáum umihverfis HekJu, færi
eftur af stað, og ég hafði þá
tilfinningu, að það mundi
vera gaman að sitja á g)óan,di
hia u nj íiðru.n um. “
Um siðferðið í íslendinga
fögum sagði h,ann:
„Ég er ánægður yfir því,
eð þið skylduð hafa sagt
skilið við siðtferðið sem Jýst
er í sögunum. Það er ekki
beinlínis ástæða til að drepa
fcnann út atf þvá að hann seg-
ir að þú sért Jjótur. Hvers
i vegna breyttisit þetta blóð-
þyrsta þjóðféla.g í svöna frið-
samlegt samféiag manna? Ég
get ekki skhið að kristin.dóm-
urinn hafi átt nokkiurn þátt í
þessari breytingu, margir
kristnir menn hafa verið eins
blóðþyrstir og Grettir eða
Kjartan."
Nú fór Lemer að segja mér
frá því, sem ég minntist á
hér að framan. Hann sagði að
JjóðauppJestiu' væri mjög vin
sæll, bæði í Ernglandi og
Ameríku. „FóJk vi’ll hlusta á
skáJdið lesa Ijóð sin, annað
hvort í eigin persónu eða atf
plötuim. Og ef ekki skáldið,
þá einhvem sem Xes vel. Nú
er t.d. í tízku í New York
að hJusta á skáld lesa Jjóð.
Ég held að Ijóð verði Jesin
upphátt í fram.tiðinni. Endur
íyrir löngu voru þau flutt,
kyrjuð eða sungin, só timi
kemur aítur.“
„Hvert er hlutverk Jjóðs-
ins’?“ spurði ég.
„HJ.utverk Jjóðsins í okkar
veröld er — að vera Jjóð,“
svaraði Lerner út úr.. „Að
visu get ég viðurkennt að
hlutverk Jjóðsins er meira,
þar sem rikir einræði, og að
sumu leyti virðist eftirsókn-
arverðara að vera Ijóðskáld
í einræðisríkjum en þeim
löndum, þar sem er frelsi.
Margir haida að Ijóðið sé
va.n:máttuigt, fáir iesi það. En
það er rangt, margir beztu
Jesendurnir haía unun af Ijóð-
um. í Jjóðinu er sprengietfni.
Þú manst að byltingin í Pól-
Jandi 1956 hótfst með ljóði.
Aftur á móti eru skáidsö'gur
eltki eins JiættuJegar og Jjóð-
in. Gagnrýnendur lesa skáJd-
sögurnar, breyta þeim eða
banna útgiátfur þeirra, en
Ijóðlistina taka þeir ekki alv-
ariega íyrr en allt er um
seinan.“
Ég spurði um ástandið í
Su ður-Af ríku:
„Er landið fangeJsi?“
„Ef þú værir svartur og
byggir í Suður-Afríku, þá
væri landið fangelsi", srvaraði
bann. „X Suður-Afríku eru
margir fJokkar, en báðir
stærstu flokkamir fylgja
apartheid. Svo eru aðrir
minni eins oig Liberaii flokk-
urinn, sem skáJdið Paton er
í, þið þekkið hann. Mér er
sagt að það hafi verið þýdid
eftir hann skáidsaga á ís-
lenzku. „Of seint, Óðins-
hani“ er frábært verk.“
„Paton er á mótá a.part-
!heid.“
„Já.“
„En af hverju er liann þá
ekki handtekinn?“
„Rússar handtóku ekki
Pasternak. Verwoerd Jætur
ekki handtalca Paton. Frægð-
in skýlir honum.“
„HeJduirðu að svört stjórn
yrði betri í Suður-Afríku?“
„Nei, auðvitað ekki. Hún
yrði svört stjóm. Þeir yrðu
nákvæmlega jafn óbilgjam-
ir.“
„Hvað er þá framundan?“
„Sá timi er Jiðinn að unnt
sé að koma á stjóm með íuli-
trúum hvitra og svartra.
Lausnin er engin, eliki ieng-
ur.“
„Þú hetfur skrifað fieira en
ljóð?“
„Ég hef skrifað skáJdsö.gu
um Suður-Afríku, sem mér
finnst mJaheppnuð, og eitt er
víst að hún breytti í engu
þróun ensltra bóitmennta. Ég
ætla ekJti að sJtrifa fJeiri
skáldsögur, það tekur otf lang
a.n tíma. Það er eins og að
ganga tij Chicago.“
„Hvað segirðu um tradi-
sjónina í Jistinni?“
• „Ég tel ekki að menn eigi
að mála ahstrakt fyrr en þeir
þekkja alia hetfðina og kunna
með hana að fara. Það er
ekki endiiega moderne að
yrkja frítt, flestir geta sett
saman orð. En þeir s»em
þekJtja tradisjóonina eru ein-
ir færir um að rjúfa Jiana.
Þeir eru modemistar. Það
eitt að hlaupa frá hetfðinni
er ekki að vera nýtízkuleg-
ur, heidur hitt, að reyna að
sveigja hetfðina undir nú-
tíma þaríir.
Faðir minn litur svO á, að
ég sé atómsltáid, en ég segi
hionum að það sé eltki rétt.
Ég hef margreynt að full-
vissa bann um þetta, en ein-
hvern veginn vill hann eltJti
trúa því. Það getur vel ver-
ið að hann trúi mér eirihvem
tíma seinna þegur ba.nn er
búinn að lesa það sem ég
hetf ort.“
M
Shcistri í
Egyptaluidi
Nýju Jóelhi, 2. okt.
ÍNTB-AP. f
• 1AL Bahadur Shastri, for-
sætisráðherra Indiands, kom í
dag til Kairo í þriggja daga
opinbera heimsókn. Að henni
lokinni mun hann sitja ráðsteínu
ieiðtoga 44 óháðra rikja, er
hefst í Kairo á mánudag nk.
Þetta er fyrsta utanför Shastris,
frá því hann tók við emibætti
forsæitisráðherra.
í Kairo eru nú staddir utan-
rikisráðlherrar óháðu rikjanna og
vinna þeiir þar að undirbúningi
ráðstefnunnar. Þeir ákváðu á
fundi sínum í daig, að ráðstefnan
skyldi meðal annars fjaiJa um
friðsamJega notkun kjamorkunn-
Gripu ■ tómt
Zomha, 2. okt. AP-NTB.
• HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Zomba, höfuðborg
1 Malawi, að Henry Chipemibcre,
fyrrum fræðslumálaráðherra
landsins, sé flúinn frá heimili
sínu — sennilega til Tanganyika.
Fylgir fregninni, að átt hafi
1 að afhenda ráðherranum yfir-
lýsingu Dr. Hastings Banda, for
sætisráðherra, sem skýrði hon-
um frá víðtækum takmörkun-
unm á ferða- og starfsírelsi hans
— en sendiboðarnir ha.fi gripið í
tómt, er þeir Jcomu á búgarð
Chipemlbere, „Fort Johnson“, sem
er um 75 km fyrir norðan Zomba.
Ohi.pemiJ>ere sagði af sér ráð-
herraembætti fyrir nokkru í mót
mæiaskyni við stefnu dr. Hast-
ings Banda.
AJlt er nú með kyrrum kjör-
um í Zomba eftir óeirðirnar sem
þar urðu um síðustu Jielgi.
skemmtir í 20.
smn
HaJlbjörg Bjarnadóttir skemmt
ir í 20. sinn í Sigtúni á sunnu-
dagskvöid. Hefur hún jafnan
skemmt fyrir fuJlu húsi og undir
tektir áheyrenda hafa verið
mjög góðar.
GÓLFTEPPI & LAGNIIMGAR
HREINSUN
Grólíteppi og húsgogn
hreinsuð á öllum tím-
um sólarhringsins í
heimahúsum.
Sækjum og sendum
laus teppi.
Filtgúmmi og gadda-
listar til lagninga á
teppum.
BÚTAR og TEPPI
seld með 25—40%
afslætti.
Söluumboð fyrir Vefarann hf.
HREINSUN H.F, Bolholti 6. — Sími 35607.
Balletskór
aílar stærðir.
ÆFINGASKÓR
úr leðri.
TÁSKÓR úr satíni
BALLETBÚNINGAR
(Leotards)
allar stærðir.
DANS-BELTT
Dömu — Herra.
LEIKFJMI-BOLÍR
Ódýrar vörur í úrvali
Kvenkápur — Unglingakápur Poplinkápur
Apaskinnsjakkar — Kjólar í geypi úrvali.
Peysur — Teygjunælon í barnabuxur.
EYGLÓ
Laugavegi 116.