Morgunblaðið - 04.12.1964, Page 19

Föstudagur 4. des. 1964 ^
MORCUNBLAÐIÐ
19
— Borgarsfjórn
Framhald af bls. 1
1965 kr. 261.350 þús. Hækkunin
næmi þá kr. 61,2 millj., eða
30,6%
Heildarútgjöld borgarinnar,
bæði á rekstrarreikningi og
eignabreytingareikningi, eru á-
eetluð kr. 697.097 þús. í stað kr.
602.840 þús. Hækkunin er kr.
94.257 þús., eða 15,6%.
Rekstrartekjur eru áætlaðar
kr. 685.097 þús. í stað kr. 595.840
þús. á yfirstandandi ári. Hækk-
unin er kr. 89.257 þús., eða
14,98%. Mismunur á hækkun
rekstrartekna og heiídarútgjöld
fæst með hækkuðum lántökum
til Borgarsjúkrahússins 12 millj.
kr. í stað 7 millj. kr.
Teknamegin á eignabreytinga-
reikningi er yfirfærsla frá
rekstrarreikningi, kr. 157.150
þús. I stað kr. 118.950 þús. Hækk
unin er kr. 38.200 þús., eða
32,11%. Auk þess er þar gert ráð
fyrir 12 millj. kr. lántöku til
Borgarsjúkrahússins í Fossvogi.
Hækkanir hinna ýmsu liða í
rekstraráætlun koma fram í
eftirfarandi yfirliti:
TEKJIIR:
Hvernig er út-
svörunum vurið?
Stjóni borgarin-nar . 4,09 %
Eöggæzla ........... 3,01 %
Brunamál ........... 1,30 %
Fræðslumál ......... 9,15 %
Listir, íþróttir
og útivera ......... 3,67 %
Hreinlætis- og heil-
brigðismál ......... 8,96 %
Félagsmál ......... 24,83 %
Gatna- og hol-
ræsagerð .......... 18,50 %
Fasteignir ......... 1,93 %
Vextir og kostnaður
við lán ............. 0,18 %
Önnur útgjöld .... 0,35 %
Framlag til S.V.R. . . 1,09 %
Eignabreytingar .. 22,94 %
100,00 %
vik, þar sem gert er ráð fyrir
að gjöldin skuli innheimt með
þessu álagi.
Tillaga þessi byggist á þrennu:
í fyrsta lagi er haft í huga, að
nú er unnið að nýju fasteigna-
mati, og má búast við, að stofn
fasteignagjaldanna hækki veru-
lega, og mundu þá fasteigna-
gjöldin að sjálfsögðu hækka
Áætlun Áætlun Hækkun
1964: 1965:
Tekjuskattur 400.447 447.397 46.950 11.72%
Fasteignagjöld 20.000 45.000 25.000 125.00%
Ýmsir skattar 2.180 2.450 270 12.39%
Arður af eignum 9.210 9.310 100 1.09%
Arðui af fyrirtækjum 10.488 12.325 1.837 17.52%
Framlag úr Jöfnunarsjóði .. 75.000 80.000 5.000 6.67%
Aðstöðugjöld 78.000 88.000 10.000 12.82%
Aðrai tekjur 515 615 100 19.42%
pis. kr. 595.840 685.097 89.257' 14.98%
GJÖLD:
Áætlun Áætlun Hækkun
1964: 1965:
Stjórn borgarinr.ar 25.086 28.028 2.942 11.73%
Löggæzla 21.126 20.611 ~ 515 -í- 2.44%
Brunamál 8.262 8.920 658 7.96%
Fræðslumál 55.385 62.646 7.261 13.11%
Listir íþróttir og útivera .... 22.297 25.157 2.860 12.83%
Hreiniætis- og heilbrigðismál 51.718 61.378 9.660 18.68%
Félagsmál 154.061 170.092 16.031 10.41%
Gatna- og holræsagerð 102.130 126.800 24.670 24.16%
Fasteignir 9.495 13.255 3.760 39.60%
Vextir og kostnaður við lán . 1.000 1.200 200 20.00%
Önnur útgjöld 1.980 2.360 380 19.19%
Framlag til SVR 8.000 7.500 -r- 500 -T- 6.25%
Launahækkanir og iauna-
skattur .'. 16.350 0 -f- 16.350 -r- 100.00%
Þús. kr. 476.890 527.947 51.057 10.71%
Eins og fram kemur 1 þessu
yfirliti eru launahækkanir og
launaskattur, sem til fram-
kvæmda komu í des. 1963 og
miðju ári 1964, ekki jafnað á
liði fj árhagsáætl unar yfirstand-
andi árs og því verða hækkanir
einstakra liða því meiri. Þessi
mismunur kemur ljósast fram í
hreinlætis- og heilbrigðismálum
vegna sorphreinsunar og gatna-
hreinsunar og í gatna- og hol-
ræsagerð, þar sem um launa-
hækkanir laustráðinna manna er
að ræða, en ekki fastráðinna.
Hins vegar dreifist launaskattur
á alla liði. Ef öllum kostnaði
vegna launahækkana og launa-
skatts er dreift hlutfallslega
jafnt á alla rekstrargjaldaliði, er
um 3,5% hækkun á hverjum lið
að ræða, og minnkar því bilið
milli áætlunartalna 1964 og 1965
sem því svarar. Meðalhækkunin
verður hins vegar óbreytt.
Síðan rakti borgarstjóri ein-
Staka liði fjárhagsáætlunarinnar
og verður nánar gerð grein fyrir
þeim atriðum síðar hér í blað-
inu.
Fastelgnaskattur
Ræðu sinni lauk borgarstjóri
með því að ræða nokkuð einstaka
liði. Hann sagði:
„Fasteignagjöld eru nú áætluð
45 milljónir í stað 20 milljóna.
í tekjuáætlun þessari er ráð fyrir
því gert, að húsagjöld verði inn-
heimt með 100 af hundraði álagi
og lóðagjöld með 200 af hundraði
álagi. Er flutt tillaga að reglu-
gerö um fasteignaskatt í Reykja-
samkvæmt því. Réttara virðist,
að hækkunin komi á gjaldendur
í áföngum, heldur en að hún
skelli á öll í einu. — f öðru lagi
eru fasteignir svo til eini gjald-
stofninn, sem sveitarfélög hafa
til að afla sér tekna til lækkun-
ar á útsvörum, og eru á flestan
hátt eðlilegur gjaldstofn sveitar-
félaga, þar sem svo mikill hluti
útgjalda þeirra eru beint og
óbeint bundin fasteignum. — í
þriðja lagi hefur fasteignaskatt-
urinn farið síminnkandi í undan-
farandi árum í hlutfalli við heild-
artekjur:
Árið 1959 var hann 5.7% af ht
_ 1960 — _ 5.5%-------
_ 1961 — — 5.4%-------
— 1962 — — 5.2% — —
— 1963 — — 4.1%-------
— 1964 _ _ 3.4%-------
— 1965 yrði hann 3,1% af
heildartekjum, ef ekki væri um
hækkun að ræða.
Með hækkuninni verður hann
6.6% af heildartekjum.
Áætlað er, að álagið á gjöldin
gefi 24 millj. kr. tekjur. Ef þessi
upphæð ætti að nást með hækk-
un útsvarsupphæðar, þyrfti hún
að hækka um tæp 18% í stað
12% eins og nú er ráð fyrir gert.
Hækkun fasteignaskatta mun
og létta skattabyrðar útsvars-
greiðenda, þar sem hluti fast-
eiignaskatta er greiddur af aðil-
um, sem ekkert útsvar og litið
útsvar greiða.
Geta má þess, að í 1. nr.
67/1945 var sveitarstjórnum veitt
heimild að hafa skattinn mis-
munandi á ýmsum tegundum
lóða. Einnig var heimilt að hafa
skattinn mismunandi, eftir því
til hvers eignirnar voru notaðar,
og af húseignum enn fremur
mismunandi eftir verðmæti
þeirra, miðað við fasteignarmats-
verð og íbúafjölda. Með 1. nr.
69/1962 voru allar þessar heim-
ildir felldar niður. Er því sú leið,
sem felst í breytingartillögu
Kristjáns Benediktssonar í borg-
arráði ekki heimil lögum sam-
kvæmt, auk þess sem hún mundi
valda margvíslegum fram-
kvæmdaörðugleikum og réttar-
óvissu, þótt hún að öðru leyti
væri fær.
Aðrar tekjur
Áætlað er að framlag úr Jöfn-
unarsjóði verði 80 mill. kr. og
er þá miðað við, að ríkissjóður
greiði til sjóðsins þær upphæðir,
sem ráð er fyrir gert í frum-
varpi að fjárlögum fyrir árið
1965, og úthlutunarreglur sjóðs-
ins að öðru leyti.
Aðstöðucjöld eru áætluð 88
millj. kr., eða 10 millj. kr. hærri
en gert er í gildandi fjárhags-
áætlun. Hækkunin nemur 12.8%.
Gert er þó ráð fyrir sömu gjald-
skrá aðstöðugjalda.
Ýmsir skattar hækka um kr.
270 þús., arður af eignum um kr.
100 þús., arður af fyrirtækjum
um kr. 1.837 þús. og ýmsar tekj-
ur um kr. 100 þús. Gjaldársút-
svör eru áætluð óbreytt, kr 1.5
millj., og útsvarsskiptikröfur til
annarra sveitarfélaga kr. 400 þús.
hærri en frá öðrum sveitarfélög-
um bæði árin
Tekjuliðir þeir, sem nú hafa
verið nefndir, nema samtals kr.
238.800 þús. Á eingabreytinga-
reikningi er gert ráð fyrir 12
millj. kr. lántöku. Eins og áður
segir eru heildarútgjöld borgar-
innar áætluð kr. 697.097 þús.
Vantar því kr. 446.297 þús. til
að brúa bilið milli gjalda og
tekna, annarra en útsvara. Þá
upphæð, að viðbættum 5—10%,
verður að leggja á sem útsvar.
Útsvör árið 1964 voru áætluð
kr. 399.347 þús. Hækkun milli
áranna nemur kr. 46.950 þús.,
eða 11.76%
Reynt hefur verið að draga
úr þessari hækkun eftir megni,
til þess að gjaldabyrði útsvars-
greiðenda aukizt ekki og læbki
fremur í hlutfalli við tekjur
þeirra.
Þegar litið er á þær kaup-
hækkanir, sem urðu á árinu
1963 og fram á þetta ár, og at-
vinnuárferði almennt, mun ekki
fjarri að álykta, að tekjur manna
hafi ekki síður hækkað frá 1963
til 1964 en frá 1962 til 1963, þar
sem kauphækkana gætir allt
yfirstandi ár auk 5% hækkunar-
innar í vor í stað hluta fyrra árs.
Útsvarupphæðin hækkaði sem
kunnugt er á yfirstandandi ári
um 39.8%, þar af skv. fjárhags-
áætlunarfrumvarpi í fyrra um
25.2%, svo að vænta má, að út-
svörin verði hlutfallslega lægri
næsta ár miðað við tekjur
manna.
í ráði er að endurskoða út-
svarsstigana og persónufrá-
drætti, en að þeim óbreyttum er
talið ekki ósennilegt, þrátt fyrir
aukinn frádrátt gjaldþegna
vegna útsvarsgreiðslna þessa árs,
að unnt verði að veita allt að
20% afslátt af útsvörum á næsta
ári miðað við þessa útsvarsupp-
hæð í stað 9% afsláttar, er veitt-
ur var á yfirstandandi ári.
Þar sem ekki er um meiri
hækkun útsvarsupphæðar að
ræða, kemur gjaldabyrði henn-
ar á greiðendur jafnar niður á
árið í heild, en safnast ekki sam-
an á seinni hluta ársins, eins og
nú í ár.
Það, sem nú hefur verið rak-
ið, er sagt með þeim fyrirvara,
að jafnvægi haldist oig kostnaður
hækki ekki svo mjög á næsta
ári, að nauðsynlegt sé að hækka
útsvarsupphæðina á miðju næsta
ári eins og raun hefur á orðið
sl. tvö ár vegna verðbólguþróun-
ar þeirra ár. Áherzla er að hálfu
borgarsjóðs lögð á að til slíks
þurfi ekki að koma.
Bv. Hrímbakur og
Akureyrarflugið
Akureyri, 3. des.
TOGARINN Hrímbakur, sem
legið hefur við festar á Akur-
eyrarpolli síðan í vor, bæjarbú-
um til lítils au.gnayndis, var i
dag dreginn að bryggju, og er
ætlunin að leggja honum innan
Þorsteinn Arnalds
Marteinn Jónasson
Framkvæmda-
stjóraskipti
hjá B.Ú.R.
Á FTJNDI Útgerðarráðs Reykja-
víkur í gær sagði Hafsteinn Berg
þórsson af sér sem framkvæmda
stjóri Bæjarútgerðar Reykjavík-
ur vegna veikinda. Samþykká
var einróira að ráða Þorstein
Arnalds í starfið, en hann hefur
verið settur framkvæmdastjóri
B.Ú.R. í fjarveru Jóns Axels Pét
urssonar.
Jafnframt var Marteinn Jónas
son, skipstjóri, settur til að gegna
framkvæmdastjórastarfi Jóns
Axels Péturssonar.
Leitað verður staðfestingar
borgarstjórnar á þessum sam-
þykktum. _ Fyrstu framkvæmda
stjórar B.Ú.R. voru þeir Sveinn
Benediktsson og Jón Axel Pét-
ursson.
Keflavík
Sjálfstæðiskvennafélagið „Sókn“
heldur sinn árlega bazar sunnu-
daginn 6. des. kl. 9 í Sjálfstæðis-
húsinu.
Margt ágætra muna. Allur
ágóði rennur til góðgerðarstarf-
semi fyrir jólin.
skamms framundan Krossanesi.
Fyrir nokkru gerði lagðarís á
Pollinum, sem rak undan sunn-
anvindi út eftir firðinum. Lagðist
þá Hrímbakur fast í festar sínar
og dró þær nokkurn spöl til
norðausturs, þannig að hann var
var þá í stefnu flugvéla, sem
fljúga að og frá flugvellinum.
Gerðu þá flugumferðarstjórar
á Akureyrarflugvelli athuga-
semdir við legu togarans, þar
sem hann varð að teljast hindrun
fyrir flugvélar í nágrenni flug-
vallarins, einkum af því að
hann var ekki búinn rauðu ljósi
við sigluhún. Nú var fylgzt mjög
nákvæmlega með togaranum í
ratsjá flugvallarins, þar sem
ljóst var, að legufærin voru ekki
nógu traust.
í norðanveðri um síðustu
helgi tók Hrímbak enn að reka
og komst næst flugvellinum í
700 metra fjarlægð frá brautar-
enda. Var þá mælzt til þess við
Útgerðarfélag Akureyringa, bæði
af Öryiggisþjónustu flugmála-
stjórnar og Flugfélagi íslands,
að annað hvort yrði sett á hann
rautt ljós eða hann færður til
og svo um búið, að ekki gæti
stafað af honum nein hætta fyrir
flugumferð.
Útgerðarfélagið tók mjög vin-
samletga þessum málaleitunum,
en bar því við, að ekki væri unnt
að útvega skip og mannafla þá
þegar til að draga Hrímbak.
Verkið var svo unnið í dag, svo
sem fyrr segir.
Skylt er að taka það fram, að
við venjuleg flugskilyrði og
daigsbirtu stafaði ekki bein
hætta af Hrímbaki,- en ef eitt-
hvað hefði borið út af, og í
myrkri og dimmviðri, dró hann
mjög úr flugöryggi, þar sem
hann lá í fluglínu við aðflug og
fluigtak.
Nú er verið að útbúa enn
traustari og öflugri legufæri á
Hrímbak, og eftir nokkra daga
verður hann dreginn út á
Krossanesbót, og honum lagt þar
að nýju. Algenigt var hér á ár-
um áður, að skip lægju þar við
festar. — Sv. P.
Tónlist o"
DOCUMENTA-
sýningin
Á MGRGUN, laugardaginn 5.
des., verður kvikmyndasýning fé
lagsins Germaníu og að vanda
sýndar frétta- og fræðslumyndir.
Eru fréttamyndirnar aðeins rúm
lega mánaðargamlar og þar m.a.
myndir frá hinni miklu sýningu
á nútímalist DOCUMENTA í
Kassel.
Fræðslumyndirnar eru tvær, og
er önnur aðallega við barna
hæfi, teiknimynd um gamla eim
reið. Aðalmynd kvikmyndasýn-
ingarinnar er hins vegar um sym
fóníuhljómsveitina í Bamberg,
eina beztu hljómsveit Þýzka-
lands. Sagt er frá stofnun henn
ar og uppbyggingu, en jafn-
framt leikur hljómsveitin kafla
úr mörgum verkum.
Kvikmyndasýningin er í Nýja
bíói og hefst kl. 2 e.h. öllum
er heimill aðgangur, börnum þó
einungis í fylgd með fullorðnum.