Morgunblaðið - 31.12.1964, Blaðsíða 21

Morgunblaðið - 31.12.1964, Blaðsíða 21
^ Fimmtudagur 31. des. 1964 MORGUNBLAÐIÐ 21 Leikfélag Reykjavíkur: Ævintýri á gönguför Höfundur: Jens Christian Hostrup Leikstjóri: Ragnhildur Steingrimsdóttir Guðrún Ásmundsdóttir (Jóhanna) og Pétur Einarsson (Herlöv). LEIKFHL.AG Reykjavíkur frum- •ýndi á sunnudagskvöld hinn vin ■æla og elskulega söngvaleik J.C. Hostrups, „Ævintýri á gönguför“, og mun það vera í níunda skipti ■em féla£ið tekur hann til sýn- ingar, en fyrir daga Leikfélags Reykjavíkur hafði hann einnig Verið fluttur bæði á dönsku og íslenzku hér í höfuðstaðnum, og víða um byggðir landsins varð hann einnig vinsælt verkefni leikflokka eftir að Jónas Jónas- eon frá Hrafnagili hafði snúið honum á íslenzku haustið ÍSSI. Bíðar endurbætti Indriði Einars- son þá þýðingu og gaf út sína gerð af leiknum árið 1919. Mun eú þýðing hafa verið notuð á ■ýningum Leikfélags Reykjavík- ur þangað til Þjóðleikhúsið tók til starfa, en það hefur víst einka rétt á þeirri þýðingu. Þegar Leik- íélagið tók „Ævintýrið“ til sýn- ingar síðast, 1952, var hinn gamli texti Jónasar Jónassonar endur- skoðaður af þeim Lárusi Sigur- björnssyni og Tómasi Guðmunds- ■yni, og er sú gerð notuð í þetta sinn. Hafa lagfæringar þeirra tekizt svo vel, að textinn er hvergi fyrndur til lýta eða óeðli- legur, þannig að bæði samtöl og eöngvar eru á léttu og lipru máli. Um „Ævintýri á gönguför“ er þarflaust að fara mörgum orðum, því þetta geðþekka rómantíska verk er án efa eitt allra þekkt- asta og vinsælasta verkefni ís- lenzkra leikflokka fyrr og síðar. Það er löngu orðið snar þáttur íslenzkrar leikhúshefðar (sem er að vísu næsta fátækleg) og persónurnar eru eins og gamlir kunningjar sem flestir lands- menn kannast við, ýmist af þer- sónulegum kynnum eða orðspori. Efa ég að nokkurt annað erlent skáldverk hafi átt jafn sterk átök í þjóðinni og öðru #ins lang- lífi að fagna. Það var fyrst fært tipp hérlendis (á dönsku) ein- hvern tíma á árunum 1850-60 í Stiftamtimannshúsinu, og er saga þess með íslendingum þannig ©rðin meira en aldarlöng. Það er ævinlega talsvert spenn- •ndi að sjá gömul og gróin verk klæðast nýju lífi á leiksviðinu, ©g ber margt til þess. Menn eru •ð sjálfsögðu forvitnir um hvern- ig til takist hverju sinni, hvernig binar gamalkæru persónur taki •ig út í nýjum gervum. Þegar vm djúpskyggn bókmenntaverk •r að ræða vænta menn þess ef- laust að uppgötva nýjar víddir •ða sannindi sem áður duldust, ®g á þetta að sjálfsögðu jafnt við um góðar bækur og leikhús- ▼erk. En góð leikhúsverk hafa •uk þess sérstaka eigind sem er I ætt við trúarlegt rítúai, enda •r leiklistin upprunalega sprott- in úr þeim jarðvegi. Helgisiðir trúarbragðanna búa yfir leynd- um töfrum sem gera það að verk- um, að þeir eru síferskir, sé allt með felldu. Ástæðan er sú, að í hvert sinn sem helgiathöfn fer íram gerist undrið á nýjan leik, MORGUNBLAÐID og þá skiptir engu máli hve oft það hefur gerzt áður. Hver leik- sýning er í raun réttri hliðstæð trúarlegri helgiathöfn — atburð- urinn gerist á ný, lifir fersku ný- sköpuðu lífi, án tillits til allra undangenginna sýninga. Við kunnum að þekkja atburðarásina út og inn, en það skiptir ekki máli, heldur hitt að við tökum þátt í henni með nýjum hætti hverju sinni. Þetta á vitanlega ekki við um öll leikhúsverk, held ur einungis þau sem búa yfir ein- hverju af þeim rítúelu töfrum sem finna hljómgrunn djúpt í mannssálinni. Ég get með fyrir- vara tekið undir við þann raun- sæja gagnrýnanda aldamótanna, sem sagði að „Ævintýri á göngu- för“ væri mestanpart „róman- tískt bull“, en ég hef samt sterk- an grun um, að þessi ljúfi söngva leikur eigi vinsældir sínar ekki einvörðungu að þakka duttlung- um sögunnar, heldur búi hann undir niðri yfir einhverjum þeim frumþáttum rítúalsins sem höfði til okkar án þess við gerum okkur ljósa grein fyrir því. Þar við bætist svo, að leikurinn er mjög haglega saminn og frá hon- um andar skógarilmi og náttúru- töfrum, að ógleymdum hinum léttu og áfengu söngvum sem lyfta honum upp í heirn ævin- týrsins. Víst er hann með köfl- um væminn og prédikunarkennd- ur, en slíkir agnúar hverfa eins og dögg fyrir skærri sól gáska og fölskvalausrar lífsgleði. Um sýninguna á sunnudags- kvöldið er það að segja, að hún var stílhrein, falleg og í flestu tilliti vel heppnuð. Leiktjöld Steinþórs Sigurðssonar áttu sinn stóra þátt í að gæða hana þokka og yndisleik. Þar var ekkert of eða van, ríkmánnleg híbýli í réttum stíl síðustu aldar, danskt landslag í baksýn, unaðslegt skógarrjóður. Leikendur voru á- kaflega samhentir, þannig að heildarblærinn var hvergi rofinn, og má leikstjórinn, Ragnhildur Steingrímsdóttir, vissulega una vel árangrinum af starfi sínu. Sýningin var vönduð og vel unn- in. Brynjólfur Jóhannesson var aldeilis í essinu sínu í hlutverki Kranz kammerráðs, persónumót- unin skýr og hnitmiðuð í hverju smáatriði — skrollið virtist hon- um eins eðlilegt og það hlýtur að hafa verið upphafsmanni þessarar skemmtilegu hefðar! Hann fór á kostum í hverju atriði þar sem hann birtist, en beztur var hann sennilega heima hjá sér í samtalinu við Skrifta- Hans. Inga Þórðardóttir lék Helenu konu Kranz af hófsemi og smekk- vísi, en án verulegra tilþrifa, óg hefði gjarna mátt sópa meira að henni. Erlingur Gíslason fór með hið vandasama hlutverk Skrifta- Hans, sem er hinn eiginlegi ör- lagavaldur leiksins. Dró Erlingur upp minnisverða mynd af þess- um viðsjála náunga og var bezt- ur í skopatriðunum — óborgan- legur í samleik við Kranz, eink- anlega í lokaatriðinu. Söngtext- ana flutti hann lystilega, og ekki vantaði nema herzlumuninn að hann gerði alvarlegu hliðina á þessum syndasel trúverðuga. Vermundur var í öruggum höndum Gísla Halldórssonar, sem túlkaði tvískinnung hans og heimsmannslega kaldhæðni með yfirburðum, og ekki spillti hin blæfagra tenórrödd leikarans sem hæfði hlutverkinu vel. Haraldur Björnsson lék Svale assessor af röggsemi og ísmeygi- leik sem fleytti honum örugglega yfir hina háskalegu boða tvennra skoðanaskipta, en hann fór rétti- lega varlega í að ýkja broslegu hliðarnar á persónunni. Stúdentana Ejbæk og Herlöv léku þeir Arnar Jónsson og Pét- ur Einarsson. Arnar túlkaði ást- arvímu og þunglyndisrómantík Ejbæks af mikilli nærfæmi og gerði jafnv,el dánumennsku hans trúverðuga, sem er ekki svo lítið afrek. Pétur lék hinn gáskafulla Herlöv og átti víða dágóða spretti, en var þvingaður framan af og virtist stundum vera í vand ræðum með hendurnar á sér. Leikur Péturs var allur helzti dempaður, gáski hans aldrei full- komlega eðlilegur, og má segja að Herlöv hafi verið veikasti hlekkurinn í þessari sýningu. Guðrún Ásmundsdóttir fór með hlutverk Jóhönnu og var eins og sköpuð í það — gáskinn og lífs- gleðin gneistuðu af henni og voru bráðsmitandi, og dillandi söngröddin fullkomnaði verkið. Björg Davíðsdóttir, sem er ný- liði á leiksviði, fór með hlutverk Láru og sýndi merkilega örugg-- an leik, framkoman látlaus en virðuleg, framsögnin skýr og eðlileg, þó leikkonan væri nokk- uð lágmælt. Ég er illa svikinn ef Björg er ekki_ efni í liðtæka leikkonu. Karl Sigurðsson brá upp hnyttilegri svipmynd og minni*- stæðri af Pétri bónda. Það var stíll yfir þessari jóla- sýningu Leikfélags Reykjavíkur, og ekki dró það úr hátíðleikan- um sem umvafði hana, að fyrir dyrum leikhússins stóðu sveinar hátíðarbúnir að gömlum sið með logandi ljósker í hendi og buðu gesti velkomna, en inni í salnum gengu meyjar í efnismiklum kjólum fyrri aldar og buðu gest- um leikskrá. Undirleik við hina gamalkunnu og vinsælu söngva „Ævintýris- ins“ annaðist Guðrún Kristins- dóttir af sinni alkunnu smekk- vísi. Leikurum, leikstjóra og leik- tjaldamálara var ákaft fagnað af frumsýningargestum, sem greini- lega höfðu komizt í rómantiskt hátíðarskap eftir þriggja tíma dvöl í heiðrikum heimi Hostrupa. Sigurður A. Magnússon. FLUGELDAR úrvalið aldrei fjölbreyttara ELD- FLAUGAR Stjörnurakettur Skrautrakettur (danskar) Skiparakettur HAND BLYS Jokerblys Bengalblys Stjörnublys Fallhlífarblys Stjörnugos Stjörnuljós SÓLIR — GULLREGN — SILFURREGN VAX ÚTIBLYS — VAX-GARÐBLYS Loga V2 og 2 klukkustundir. Hentug fyrir unglinga. VERZLUIM O. ELLIIMGSEIM Haraldur Björnsson (Svale assessor), Inga Þórðardóttir (Helena) og Brynjólfur Jóhannesson (Kranz).

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.