Morgunblaðið - 03.01.1965, Blaðsíða 3

Sunnudagur 3. janúar 1965
MORGUNBLADIÐ
3
Sr. Einkur J. Eiriksson:
„Gui er með oss"

Fyrsti borgarinn var stúlka
T í U mínútum eftir að
kirkjuklukkur höfðu hringt
og landsmenn fagnað nýju
ári, fögnuðu hjónin Kol-
hrún Þorvaldsdóttir og
Guðmundur Helgi Gísla-
son, Laugateig 58, því að
fyrsta barn þeirra fæddist
í heiminn. Eftir því sem
við höfum komizt næst,
var þetta fyrsti borgarinn,
sem lítur þessa heims ljós
á hinu nýbyrjaða ári.
Fæðingin átti sér stað á
Fæðingarheimili Reykjavíkur-
borgar við Eiríksgötu. Við lit-
um þangað inn í gær til þess
að óska frúnni til hamingju og
fá að taka mynd af krógan-
um.
HIN árlega styrkvelting úr Rit-
höfundasjóði ríkisútvarpsins fór
fram í húsakynnum Þjóðminja-
sainsins á gamlársdag. Formað-
ur sjóðstjómar, dr. Kristján Eld-
járn, þjóðminjavörður, skýrði
Þegar við stóðum frammi
fyrir ungviðinu, veltum við
því fyrir okkur stundarkorn,
hvort það væri af karl- eða
kvenkyni, því að það var
sannarlega ekki hlaupið að
því að greina á milli.
— Þetta er stúlka, sagði
móðirin, og tók þá litlu upp
úr körfunni og hagræddi hjá
sér, því að Sveinn var þegar
byrjaður að munda mynda-
vélina. Sú litla baðaði út sín-
um litlu höndum, sýnilega
undrandi á öllu tilstandinu
svona árla dags, þegar hún
var enn tæplega vöknwð af
værum svefni. Hún var feiki-
lega rjóð í framan en vildi
helzt ekki hafa augun opin,
enda kom á daginn, að aðrir
blaðamenn höfðu heimsótt
hana fyrr um morguninn.
frá þvi, að styrkinn fyrir árið
1964 hlytu Ijóðskáldin Hannes
Pétursson og Þorsteinn Valdi-
marsson. Fær hvor þeirra 25 þús
und krónur.
Þetta er í níunda skipti, sem
Við spurðum Kolbrúnu,
hvernig þeim hjónum hefði
litizt á að eignast stúlku.
— Það var nú reyndar mein
ingin hjá bóndanum að fá
strák, sagði Kolbrún. Æ’tli
þeir vilji það ekki flestir?
Eiginmaðurinn var því mið-
ur ekki viðstaddur, þegar okk-
ur bar að garði, en hann er
sjómaður á síldarbát, sagði
Kolbrún.
— Og hefur væntanlega ver
ið í landi, þegar barnið fædd-
ist, spurðum við.
— Já, hann var í landi, *
sagði Kolbrún. Annars gekk
þetta dálítið á undan áætlun,
en samt alveg ljómandi vel,
bætti hún svo við og brosti.
Brosið speglaði í senn ham-
ingju og stolt.
styrkur er veittur úr sjóði þess-
um. Ríkisútvarpið skipar tvo
menn í sjóðstjórn, rithöfundafé-
lögin einn hvort og menntamála-
ráðherra skipar formann stjórnar
innar.
Alls hafa nú 17 rithöfundar
fengið styrk úr Rithöfundasjóði
ríkisútvarpsins. Þeir eru auk
Hannesar Péturssonar og Þor-
steins Valdimarssonar: Snorri
Hjartarson, Guðmundur Frímann,
Loftur Guðmundsson, Jónas
Árnason, Hannes Sigfússon, Guð
mundur Ingi Kristjánsson, Ólaf-
ur Jóhann Sigurðsson, Stefán
Júlíusson, Jón úr Vör, Matthías
Johannessen, Guðmundur Daníels
son, Jón Óskar, Þorsteinn Jóns-
son frá Hamri, Stefán Jónsson og
Vilhjálmur S. Vilhjálmsson.
Sunnudagur eftir nýjár.
Guðspjallið Matt. 2,13-15.
Menn munu margir kannast
við gamla helgisögu, sem sænska
skáldkonan Selma Lageriöf hef-
ur fært í búning hugmynda sinna
og nefnix: „Flóttinn til Egypta-
lands“.
Þau Jósep og María eru að
niðurlotum komin og láta fyrir-
berast undir pálmatré einu.
María hughreystir mann sinn og
minnir hann á, að Guð muni vera
íneð þeim.
Hún kemur auga á ávexti pálm
ans, en þeir eru of hátt uppi, að
þeim verði náð.
Barnið Jesús sér, hversu ástatt
er, hugsar sig um og segir svo:
„Pálmi, beyg þig niður“. Pálm-
inn verður nauðugur, viljugur að
hlýðnast skipun sonarins, og fá
þau nú öll nægju sína af hinum
ágætu döðlum pálmans, svo að
þau geta haldið óhindruð áfram
förinni.
Einnig eru til helgisögur um
undursamlega atburði í sam-
bandi við komu Jóseps og Mariu
með Jesú til Egyptalands. Telja
menn að frásagnir þessar séu
sprottnar af ýmsum ummælum
Gamla Testamentisins, svo sem
iþessum: „Sjá, Drottinn ekur á
léttfæru skýi, og kemur til
Egyptalands. Þá skjálfa goð
Egyptalands fyrir honum, og
hjörtu Egypta bráðna í brjóstum
Iþeirra (Jes. 19,1)“. Helgisögur
þessar eiga sér kjarna, sem er
sannur, en ekki má taka þær bók
staflega. Þær mega og ekki
skyggja á þá staðreynd, að guð-
spjall dagsins segir frá vesalings
foreldrum, sem verða að leggja
á sig flótta um hættulegar leiðir
til þess að forða barninu sínu
frá bráðum bana.
Það er að visu ekki uppörv-
andi að leiða hugann að þvi, að
fyrsta guðspjall ársins eftir- ný-
árið skuli fjalla um flótta sonar
Guðs, og allt hans ráð skuli vera
í hendi umkomulauss alþýðu-
fólks, andspænis máttarvaldi
heimsins og öryggisleysi náttúr-
unnar í eyðimörkinni.
En framhjá þessari staðreynd
verður ekki komist. Athyglisvert
er, að í frumtexta guðspjallsins
er notað sama orð um ferðalag
Jóseps og Maríu og stendur í
Gamla Testamentinu um Móse:
„En Móse flýði undan Faraó“.
(Önnur Mósebók 2,lö).
Ef íslendingabók Ara prests
hins fróða hefði verið rituð á
máli heilagrar ritningar. hefði
þetta sama orð verið notað um
för Papanna hingað til íslands,
og jafnvel einnig um sjálfa komu
Ingólfs Arnarsonar og annarra
helztu landnámsmanna hingað.
Orðið táknar að taka sig út úr
heiminum, segja skilið við veröld
ina, og fara í óbyggðan stað til
þess að helga sig þar íhugun, en
einnig er það notað um að leita
undan kúgun og áþján, mótmæla
þannig slíku, og segja sig úr lög-
um við óréttinn.
Fyrir nokkrum árum var ég
staddur í fæðingarbæ Ingólfs
Arnarsonar í Noregi. Smábátar
urðu að flytja fólkið í land, upp
að berum klöppum. Mér varð
hugsað til hafnargerðar nú und-
an bæ Ingólfs á íslandi.
Það sannaðist, að för Ingólfs
Arnarsonar varð ekki undanhald
og til ósigurs, iþótt flóttí væri
undan ofríkinu. Útskagamaður-
inn skyldi löndum ráða miili hins
gjöfula flóa inn til hinna miklu
Kunnur Skaft-
fellingur látinn
Vík í Mýrdail, 2. jan.
LAUST fyrir miðnætti á gaiml
árskvöld andaðist hér Jón Hall-
dórsson í Suður-Vík, 81 árs að
aldri. Jón var öcluim Vestur-
Skaftfellingium að góðu kunnur
veigna langra verzliunarstarfa í
Vík og hin siíðari ár annaðist
hann þar störf pósitsáns.
Sr. Páld Pálsson.
vatnsfalla og auðugu af orku.
Ár flóttans varð sigurár í lífi
landnámsmannsins og niðja hans
í margþættum skilningi.
Haraldur hárfagri gat sér aS
vísu gott eftirmæli með þjóð
sinni, enda var hann miklum
gáfum gæddur og atgerfi.
Heródes konungur á sér slíka
sögu, að blóð barnanna í Betle-
hem er eins og dropi í hafi blóðs
og tára, er hann lét rísa og steyp
ast yfir þjóð sína.
En veröldin lét sér þó sæma
að veita honum tignarheitið
„hinn mikli“ og enginn dregur I
efa, að rriiklum og glæsilegum
hæfileikum hefur hann verið
gæddur. Hann naut vissrar
hylli hins almáttuga Rómavalds,
og gott gat verið að hafa harrn
með sér.
Það er dirfska að jafna saman
hinni heilögu fjölskyldii og vik-
ingnum norræna og þjóð hans er
síðar varð. En flóttafólk var iþetta
allt, og átti sameiginlegt, að flótt
inn virtist ætla að verða tilgangs
lítill.
Jesús frelsaðist undan blóðug-
um brandi Heródesar, en kross-
tré Pílatusar beið hans. Flótta-
þjóðin undan ofríki Haraldar hár
fagra, varð að krjúpa að fótskör
Hákonar gamla Noregskonungs,
og löng og ströng varð píslar-
gangan.
En mannleg þrenging Jesú
Krists, þirtist sem undursam-
legt viðnám og um leið guð-
dómlegt. Að vissu leyti má segja
hið sama um örlög þjóðar okkar.
í dönsku blaði segir, að Iþað sé
vænlegt kosningamál fyrir ís-
lenzka stjómmálamenn, að
hampa handritakröfunum. Hvílík
fáfræði! Það mætti allur heimur
inn vita, að þessi handrit okkar
eru vitnisburður vun flótta okk-
ar margþættan, en fyrst og
fremst eru þau frelsisskrá okk-
ar og hjartablóð, en ekki ryk-
fallnir sýningargripir, né áróð-
ursgögn í valdabaráttu.
Flóttinn þarf ekki að vera
kjarkleysisvottur á nýbyrjuðu
ári. Spurningin er aðeins: Undan
hverju er verið að flýja? Gæti
flóttinn ekki verið í sannleika
sigurför?
Þau Jósep og María vonx ekki
fyrst og fremst að flýja dauðann
í hendi Heródesar. Dauðinn verð
ur ekki umflúinn. Þau voru að
forða barninu sinu úr ríki órétt-
ar og ofbeldis. svo að þar varð
aldrei nein málamiðlun, og lagt
var út í eyðimörkina með fyrir-
heit Guðs ein fyrir stafni, flótt-
ans för að vísu, en undan valdi
hins vonda. Og allri hiutdeiy
í því, að það vald yrði svo sigr-
að eilíflega og til varanlegrar
blfessunar, en einnig fyrir mann-
lega viðleitni ársins, sem nú er
byrjað, baráttu þjóða og einstak
linga til frelsis og sannrar menn-
ingar.
Söguna, sem liggur til grund-
vallar ævintýri sænsku skáldkon
unnar, má skilja sem sigur mál-
staðar Jóseps yfir Heródesi og
hans ríki. En gleymum því ekki,
að baráttan er hörð til frelsis og
farsældar. öxará fellur hér fyrir
utan gluggann í klakaböndum á
leið sinni til vatnsins og annarra
fljóta út til hafsins. Á pappírinn
falla bjartir geislar frá orku og
ljóssins lindum árinnar. Margir
bæir á íslandi bíða eftir ljóssins
ríki og mörg mannshjörtu á nýju
ári. Höldum í horfinu íslending-
ar. Sækjum fram til lífs og ljóss,
frelsis og þjóðagæfu.
En gleymum ekki leiðarljós-
inu sjálfu, er gefur flóttanum
sigurinn.
Sjá, engill Drottins hafði vitjað
Jóseps í draumi og boðað honum
fæðingu Jesú. Engillinn mælti
m.a. við Jósep: „Og nafn hans
munu menn kalla Immanúel, sem
er útlagt: Guð er með oss“.
Þau orð, sem og önnur hin
dásamlegu fyrirheit, muhu hafa
veitt þrek í þrautum baráttunn-
ar.
Bíessun Guðs fyrirheita hvíU
yfir okkur á nýbyrjuðu ári.
. Amen.
Fra athofninni, sem fram fór á gamlársdag, þegar styrkir vo ru veittir úr Rithöfundasjóffi rík-
isutvarpsins í husakynnum Þj óðminjasafnsins. Frá vinstri tal iff: Þorsteinn Valdimarsson, Gyifi
Þ. Gislason, Kristján Eldjárn, Hannes Fétursson og Yilhjálmur Þ. Gíslason. (Ljósm. Mbl. Sv. Þ.i
Tvö Ijóðskáld hlutu
styrk úr rithöfunda-
sjóði ríkisútvarpsins,
Hannes Pétursson, Þorsteinn Valdimarsson