Morgunblaðið - 10.03.1965, Síða 8

8
MORGU NBLAÐIÐ
Miðvflcudagur 10. marz 1965
aEæHQi
Enn harðar umræður um
læknaskipunarfrumvarp
ITMRÆÐUR um frumvarp til
nýrra læknaskipunarlaga var
enn til 1. umræðu í gær í Neðri
deild og varð umræðunni ekki
lokið, enda þótt þetta hafi verið
þriðji dagurinn, sem rætt er um
frumvarpið, áður en það fer til
nefndar. Almennt virðist það
skoðun þingmanna, að í frum-
rarpinu séu ýmsar úrbætur, en
sumir þeirra telja samt einhver
vandkvæði á því. Þá er það á-
berandi, að málefni, sem ekki
snerta frumvarpið beinlínis, svo
sem læknadeild Háskólans, hafa
sett svip á umræðurnar og svo
var einnig í gær.
NEÐRI DEILD
LÆKNASKIPUNARLÖG
Matthías Bjarnason (S) talaði
fyrstur og sagðist vilja taka það
fram að þeir, sem úr dreifbýlinu
væru, hlytu að fagna frumvarp-
inu, með því að það yrði áreið-
anlega til þess að bæta úr lækna-
skorti þar. Varðandi ummæli
Kristjáns Thorlacíusar í umræð-
unum um frumvarpið sl. fimmtu
dag, þar sem hann krafðist auk-
inna kjarabóta handa opinberum
starfsmönnum úti á landsbyggð-
inni, sagði Matthías, að þau
hlunnindi, sem læknum væru
ætluð með frumvarpinu, ætti
ekki að veita opinberum starfs-
mönnum í dreifbýlinu, því að
sérstaða lækna væri slík, sökum
þess að starf þeirra væri svo
erfitt og ábyrgðarmikið, að þeir
að því leyti væru yfir aðrar
stéttir hafnir.
Hvað Flateyrarlæknishérað
snerti, taldi Matthías Bjarnason,
að bezt væri, að því yrði þjónað
frá Reykhólahéraði, með því að
það hérað væri nær en Stykkis-
hólmur og væri fámennt. — Þá
taldi hann, að ekki yrði unnt að
fá lækni í Djúpavíkurhérað þrátt
fyrir hlunnindi frumvarpsins og
bezt yrði að farið með því að
skapa lækninum 1 Hólmavík
slíka aðstöðu, að hann gæti einn-
ig látið íbúum Djúpavíkur sem
bezta þjónustu í té.
Suðureyri hefði að hans áliti
fullkomna sérstöðu og ekki
kæmi til greina að leggja það
hérað niður, á meðan samgöng-
um væri eins háttað og nú. —
Hann tók það fram að lokum að
f heild fagnaði hann frumvarp-
inu.
Einar Olgeirsson (Alþbl.) vék
að ummælum
Gylfa Þ. Gísla-
sonar, mennta-
málaráðherra,
frá því í gær.
Sagði Einar, að
embættismenn
væru svo vel
verndaðir hér
samkv. hegn-
ingarlöggjöf-
inni, að ef sagður væri sann-
leikurinn um þá, yrðu menn fyr-
ir sektum og öðrum viðurlögum.
Ræðustóll Alþingis væri eini
staðurinn, þar sem menn gætu
sagt sannleikann um þá án við-
urlaga, og því hefði hann tekið
til orða eins og hann gerði sl.
fimmtudag.
Hann tók það fram, að um-
mæli hans um læknadeild Há-
skóla íslands frá því sl. fimmtu-
dag maétti ekki skilja sem árás á
einstaka prófessora, en hann
teldi samt ástandið í læknadeild-
inni þannig, að hann vildi, að
heilbrigðismálaráðherra kallaði
fyrir sig nokkra prófossora og
stúdenta til þess að fræðast um
deildina.
Þá varð ræðumanni tíðrætt um
það, 'sem hann nefndi takmark-
anir á námi læknastúdenta. —
Sagði hann, að auk opinberra
takmarkana þá kæmi til aðrar
takmarkanir svo sem of háar
einkunnir og taldi hann, að þær
hefðu vérið hækkaðar úr hófi.
Þá ræddi hann einnig um tíma-
takmarkanir í námi læknastúd-
enta og sagði, að þær þýddu, að
hinum efnaminni stúdentum
væri gert erfiðara fyrir um nám,
með því að þeir þyrftu mjög
margir að vinna fyrir sér um
leið.
Einar Olgeirsson tók það fram
ennfremur, að hann myndi
leggja það til, að læknum annars
staðar úr heiminum yrðu leyft
að leggja hér stund á læknis-
störf, ef ekki yrðu gerðar breyt-
ingar á starfsemi læknadeildar
Háskólans og það án þess að
þeir þyrftu að ganga undir próf
hér eða spyrja læknadeild Há-
skólans nokkurs í þeim efnum.
Kvaðst hann þó ekki vera með
neinar dylgjur, þegar hann segði
þetta. Einnig minntist hann á,
að hér væru of fáar konur lækn-
ar og starf lækna væri hér gert
að „business", eins og ræðumað-
ur orðaði það. Þá talaði hann um,
að innleiða bæri námslaun í
læknadeildinni.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra kvaðst vera síður en
svo á móti því,
að starfsemi Há
skólans væri
rædd og gagn-
rýnd. Það væri
aðeins sú stað-
hæfing Einars
Olgeirssonar,
sem hann vildi
mótmæla, að
stefnt væri að
því að takmarka fjölda stúdenta
við læknadeild Háskólans og tor
velda þeim nám þar. Þessi stað-
hæfing væri algjörlega röng. Á-
stæðan íyrir læknaskortinum
væri allt önnur og ætti ekki rót
sína að rekja til Háskólans og
hefði hann gert grein fyrir því
í umræðunum i gær. Einhver
helzta árstæðan væri, hve marg-
ir læknar væru erlendis.
Þá tók ráðherrann það fram,
að hann gæti ekki látið ómót-
mælt, að nám væri torveldað fyr
ir iæknastúdentum hér. Lækna-
námið hér á landi væri hvorki
erfiðar eða prófkröfur frábrugðn
ar því, sem gerist í öðrum lönd-
um, t.d. Norðurlöndum, en
læknadeildin væri mjög sniðin
eftir háskólum þar.
Ráðherrann sagði ennfremur,
að þess hefði aldrei gætt í lækna
stétt hér, að læknar mættu ekki
verða of margir, en Einar Ol-
geirsson hafði látið í ljós þá
skoðun, að ýmsir stefndu að því
hér. Þvert á móti hefði sá vilji
verið til staðar, bæði hjá lækna-
deild Háskólans og lækna, að
fjölgun lækna yrði sem allra
mest. Ráðherrann tók það einnig
fram, að stuðningur til stúdenta
hér á landi hefði stóraukizt og
það væri einungis orðaleikur,
hvort menn vildu kalla stuðning
við þá námslaun eða eitthvað
annað.
Nú stæði yfir endurskoðun á
öllu námslánakerfinu til ís-
lenzkra stúdenta og kvaðst hann
vona, að unnt yrði að leggja
fram nýtt frumvarp um það efni
fyrir Alþingi næsta haust.
Kristján Thorlacíus (F) sagði
m.a., að ummæli nokkurra þing-
manna áður í umræðunum væri
ástæðan fyrir því, að hann tæki
til máls, þar sem þeir hefðu sagt,
að ekki ætti að veita öðrum opin
berum starfsmönnum sambæri-
leg hlunnindi við lækna. Þetta
segði hann ekki vegna þess, að
hann hefði ekki vitað um skoð-
anir þeirra fyrir fram, heldur
vegna þess, að hann væri hissa
á því, að þeir hefðu látið í ljós
þessi sjónarmið vegna kjósenda
sinna í héraði.
Hannibal Valdimarsson (Albl.)
gerði stutta athugasemd, þar sem
hann sagði m.a., að við yrðum að
bæta kjör lækna á við það, sem
gerðist í öðrum löndum og kvað
hann raunar frumvarpið vera
byrjunina í þá átt.
Gísli Guðmundsson (F) sagði,
að frumvarpið væri samið af fær
um mönnum, enda kæmi fram
góð viðleitni í frumvarpinu. Hins
vegar kvað hann það hafa verið
vænlegra, að einhver maður frá
þeim héruðum, sem við lækna-
skort ættu að etja, hefði verið
með í nefndinni.
Bjarni Benediktsson forsætis-
ráðherra minntist á ummæli Ein-
ars Olgeirssonar um námslaun
og sagði m.a., að ekki skfpti máli,
hverju nafni námsstyrkir væru
kallaðir.
Hitt væri stað
reynd, að með
námsstyrkjum,
með námslánum,
með ókeypis
kennslu við há-
skólann væri
hér greitt betur
fyrir námsmönn
um en í flestum
öðrum löndum.
Hlutlaus rannsókn myndi ótví-
rætt leiða það í ljós. Hann kvaðst
telja það langt frá því vera nokk
urt böl fyrir námsmenn og þar
með stúdenta, þó að þeir að sumri
til þurfi að vinna fyrir sér. Það
væri þvert á móti mjög mikil-
vægur þáttur í uppeldi islenzkra
menntamanna, að þeir, sem á
landi hafa lokið námi, hafa yfir
leitt unnið að sumri til innan um
venjulega verkamenn eða bænd
ur og þetta á mikinn þátt í far-
sælli framþróun okkar þjóðfé-
lags. Hann mundi telja það mik
inn galla á okkar menntun, ef
þessi þáttur hyrfi úr henni og
það sízt vera til góðs, heldur bein
línis til afturfarar.
Þá kvaðst ráðherrann telja það
ekki fjarri, að með því að leggja
stund á almenna vinnu, með
þeini styrkjum og lánum, sem
veitt væru og annarri fyrir-
greiðslu, sem ekki væri ofraun
aðstandendum stúdenta, þá væri
það yfirleitt svo, að þeir gætu
komizt vandkvæðalaust af. Þess
vegna væri hann ekki sammála
Einari Olgeirssyni um, að slíkt
námslaunakerfi, sem hann tal-
aði um, væri mest aðkallandi.
Forsætisráðherra kvaðst enn
fremur vilja vekja athygli á því,
að Einar hefði gert ráð fyrir, að
þeir, sem slíkra námslauna nytu,
skuldbyndu sig beinlínis til þess
að vinna hjá ríkinu, og væri þá
ekki sýnt, hvort allir myndu þá
una þeirri skuldbindingu, þegar
tii lengdar létL
Forsætisráðherra vék m.a. að
aðfinningu Gísla Guðmundssonar
um, að skort hefði á næga þekk-
ingu á aðstæðum þeirra, sem við
erfiðust skilyrði búa um læknis-
þjónustu, í nefnd þeirri, sem
frumvarpið samdi. Sagði ráðherr
ann, að hún fengi ekki staðizt,
þar sem einn nefndarmanna,
Hjálmar Vilhjálmsson ráðuneyt
isstjóri í félagsmálaráðúneytmu
gegndi áratugum saman sýslu-
mannsembætti í Norður-Mú,la-
sýslu, en hún væri eitt þeirra hér
aða, sem sérstaklega hefðu verið
gerð að umræðuefnL
Þess hefði einmitt verið gætt
við nefndarskipunina, að tillit
væri tekið til og fyrir væri í
nefndinni þekking á aðstæðum
þeirra, sem erfiðastar aðstæður
hafa í þessum efnum.
Forsætisráðherra minntist síð
an á áskorun frá hjúkrunarkon-
um, sem Kristján Thorlacíus
hafði rætt um, varðandi bygg-
ingu hjúkrunarkvennaskóla. —
Sagði hann, að það væri óhagg
anlegt, að áður en undirskrifta-
söfnun fyrir áskorunina var haf-
in, var búið að gera ráðstafanir
til þess, að þessi skólabygging
yrði hafin og henni haldið áfram
með öllum mögulegum hraða,
þangað til henni lyki. Á það
mætti einnig minna, að til fárra
skóla hefði verið varið á seinni
árum meira fé en einmitt til
hjúkrunarkvennaskólans á
Landsspítalalóðinni, enda væri
þar fyrir hendi mjög* stór og
vegleg bygging. Ástæðan til þess,
að hún hefði hins vegar komið að
minni notum heldur en ella, væri
sú, að forstöðufólk stofnunarinn
ar taldi ráðlegra og varði til þess
off jár, að þarna væri um algeran
heimavistarskóla að ræða, þann
ig að meginhluti húsrýmisins fer
undir heimavist en ekki sjálfar
skólastofurnar, sagði ráðherrann
þora að fullyrða, að ef með þenn
an skóla hefði verið farið á svip-
aðan hátt og aðra skóla í Reykja
vík, fyrst og fremst hugsað um
skólastofur og aðrar slíkar að-
stæður, hefði Hjúkrunarkvenna-
skólinn fyllilega nægt þann dag
í dag. Það er sú ákvörðun for-
ustumanna stofnunarinnar að
hafa þetta heimavistarskóla,
sem hefur gert að verkum, að
skólinn varð of lítill fyrr en
flesta grunaði og menn áttuðu
sig á, og þarf enn að verja of-
fjár í þessu skyni. Ráðherrann
sagðist enga þekkingu hafa til
þess að dæma um réttmæti þess,
að allir hjúkrunarnema eigi að
vera í heimavist í sínum skóla.
Hins vegar vissi hann að það
væri einstætt skilyrði um skóla
hérlendis í Reykjavík, að sá hátt
ur væri á.
Þórarinn Þórarinsson (F)
kvaðst vilja taka undir það meS
Einari Olgeirssyni, að það þyrfti
að endurskoða námsfyrirkomu-
lag og prófskilyrði við lækna-
deild Háskólans. Kvaðst hann
vita þess dæmi, að hinir ágæt-
ustu námsmenn hefðu fallið við
nám, oft að því er virtist vegna
smámuna og hefði þetta aukizt
mjög á síðustu árum, eftir að
læknanámið var þyngt. Þá kvaðst
hann vilja taka undir þær skoð-
anir, sem fram hefðu komið um,
að auka bæri námsstyrki til þesj
ara manna.
Einar Olgeirsson talaði að lok-
um og sagði, að með námslaun-
um ætti hann við, að stúdentar
fengju þau laun, á meðan þeir
væru við nám, að þeir gætu lifað
af þeim. Þá kvaðst hann vilja
taka undir ummæli forsætisráð-
herra, að það væri heppilegt að
menn störfuðu að almennri
vinnu, á meðan að námi stæðn
Hins vegar kvaðst hann álíta, a3
það næði ekki einungis til stúd
enta og annarra námsmanna,
heldur væri það einnig heppilegt
fyrir þá, sem lokið hefðu embætt
isprófi.
Umræðum um læknaskipunar-
frumvarpið var síðan frestað og
voru þá fjórir á mælendaskrá.
Miðhús í Gufudalshreppi.
Frumvarp um sölu framan-
greindrar jarðar var afgreitt til
Efri deildar.
EFRI DEILD.
Almannatryggingar
Aðeins eitt mál var rætt 1
Efri deiid í gær, en það var
frumvarp um breytingu á lóg-
um um almannatryggingar og
var það nú til 3. umræðu og síðaa
afgreitt til Neðri deildar.
Loðna barsi
til Akraness
AKRANESI, 9. marz. — Loðna
barst hingað í gær. Þrír lönduðu
samtals 1535 tunnum, Höfrungur
III var hæstur með 1200 tunnur,
kastaði undir Jökli, Óskar Hall-
dórsson hafði 325 tunnur og Har-
aldur 110 tunnur.
Heildarafii þorskanetjabát-
anna var hér í gær 180 tonn, síð-
asti báturinn lenti kl. 3.30 í nótL
Aflahæstir voru Ver og Höfrung
ur I með 26 tonn hvor. Sigrún
hafði 20 og Svanur 18 tonn. Það
var áberandi miklu minna hjá
þeim bátum, sem vitjuðu um
næturgamalt.
Félag sjónvarpsáhugamanna
Aðalfundur
félags sjónvarpsáhugamanna verður haldinn í Sig-
túni miðvikudaginn 10. marz kl. 8:30 síðdegis.
Dagskrá samkvæmt félagslögum.
Á fundinum mætir menntamálaráðherra dr. Gylfi
Þ. Gíslason, og svarar fyrirspurnum.
Félagsmenn og aðrir áhugamenn um sjónvarp, sem
gerast vildu félagar eru hvattir til að mæta.
Árgjald, kr. 50,00 greiðist við innganginn.
STJÓRNIN.
Árshútíð
Sjálfsbjörg félag fatlaðra heldur árshátíð í Múla-
kaffi laugardaginn 13. marz nk.
Hátíðin hefst með borðhaldi kl. 7 e.h.
- Margt verður til gamans gert geði þungu að kasta. -
Aðgöngumiða þarf að vitja fyrir kl. 4 e.h. föstudag-
inn 12. marz. Aðgöngumiðapantanir í símum
16538 og 16106.
SKEMMTINEFNDIN.