Morgunblaðið - 26.03.1965, Qupperneq 21

Föstudagur 26. marz 1965
ftf ORGUNBLAÐIÐ
21
Bændur í uppskipu narvinnu
Afmælisiit Mjólkursamsölunnar,
Mjólkurbú Flóamanna 35 ára o. fL
Hrunamannahreppur er enn
sem fyrr hæstur með mjólkur-
innlegg í Mjólkurbúið árið 1964,

Sjötíu og fimm ára I dag:
Þórður Kristjánsson,
bóndi á Breiðabólstað
hreppi 'hafa verið innlögð rúml.
1,7 millj. k|g. Af einstökum búum
hér eru þessi hæzt með mjólkur-
innlegg: Efri-Gegnishólar, með
84,604 kg. Félagsbúið, Vestur-
Meðalholtum, 77,809. Syðri-
Gegnishólar 77,630 og Arnarhóls-
búið með 74,530 kg.
Búnaðarfélag Gaulverjabæjar-
hrepps
Laugardaginn 20. febr. s.l. var
aðalfundur Búnaðarfélags Gaul-
verjabæjarhrepps haldinn í
Félagsheimilinu. Fráfarandi for-
maður gerði grein fyrir starfi
stjórnarinnar og skýrði reikninga
félagsins. Umræður urðu nokkr-
ar um starf ráðunauta Búnaðar-
sambands Suðurlands, hugsan-
lega skemmtiferð bænda og ýmis-
legt fleira. Fráfarandi formaður,
Guðmundur Jónsson Syðra-Velli,
baðst undan endurkjöri og var í
hans stað kosinn Guðjón Sigurðs-
son bóndi Gaulverjabæ. Aðrir í
stjórn félagsins eru, Tómas Tóm-
asson, oddviti á Fljótshólum og
Guðmundur Guðmundsson, bóndi
Vorsabæjarhjáleigu.
Gunnar Sigurðsson.
— Ritvélar
Framhald af bls. 15
handleiðslu meistarans, Hannes-
ar Arnórssonar. En Hannes er
sérfræðingur I viðgerðum á
Olivetti vélum, og hefur dvalið
ytra hjá Olivetti, bæði á ítalíu
og á Norðurlöndum.
Fancelli kom hingað á vegum
ítalska félagsins, og var nám-
skeiðið haldið í samráði við Iðn-
fræðsluráð og formann þess,
Óskar Hallgrímsson. Kenndar
voru viðgerðir og samsetningar
allra stærða ritvélg, allt frá
minnstu ferðaritvélum í raf-
magnsritvélar, vélarnar teknar
sundur stykki fyrir stykki og út-
skýrt hvaða hlutverki hver hlut-
ur gegndi. Taldi Fancelli að nám-
skeiðið hafi tekizt mjög vel og
að árangur hafi orðið eins og
bezt vai á kosið.
Áframhald er fyrirhugað á
námskeiðinu, og liggur næst fyrir
tilsögn í meðferð og viðgerðum
samlagninga- og reiknivéla.
FÖSTUDAGINN 26. þ. m. verðúr
Þórður Kristjánsson, bóndi og
hreppstjóri á Breiðabólstað á
Fellsströnd, 75 ára. Hann er
fæddur á Breiðabólstað, þar sem
foreldrar hans, Kristján Þórðar-
son og Sigurbjörg Jónsdóttir,
bjuggu, og forfeður hans í beinan
karllegg mann fram af manni í
tvær aldir.
Þórður stundaði nám í
unglingaskóla í Hjarðarholti. Bjó
hann í Knarrarhöfn árin 1913—
1921, er hann tók við búi á
Breiðabólstað þar sem hann hef-
ur búið síðan, nú um nokkurra
ára skeið ásamt Halldóri, syni
sínum.
Þórður er kvæntur Steinunni
Þorgilsdóttur frá Knarrarhöfn
Friðrikssonar. Hefur þeim orðið
sex barna auðið. Þau eru Ingi-
björg Halldóra. Hún dó 17 ára,
— Guðbjörg Helga, gift Ástvaldi
Magnússyni frá Fremri-Brekku í
Saurbæ, Friðjón, sýslumaður í
Búðardal, kvæntur Kristínu Sig-
urðardóttur, Sigurbjörg Jó-
-hanna, gift Gisla B. Kristjáns-
syni í Kópavogi, Sturla, bifreið-
arstjóri í Búðardal, kvæntur
Þrúði Kristjánsdóttur og Hall-
dór Þorgils, bóndi á Breiðaból-
stað, kvæntur Ólafíu Bjarney
ólafsdóttur.
Kynni okkar Þórðar hófust
þegar í stað, er ég fluttist hingað
vestur fyrir tæpum sjö árum, því
að hann var formaður sóknar-
nefndar og Halldór sonur hans
organisti. Þau kynni hafa verið
mér og minni fjölskyldu til ó-
blandinnar ánægju og gleði og
á það jafnt við Steinunni konu
hans. Það hefur verið heilladag-
ur þeirra beggja, þegar þau hétu
hvort öðru ævilangar tryggðir.
Allur blærimn yfir Breiðabólstað-
arheimilinu ber þess órækan
vott, að þar situr gleðin í önd-
vegi og henni til beggja handa
gestrisni og góðvild. Þótt Breiða-
bólstaður sé á sveitarenda, þá
hygg ég, að fá mál hafi verið
ráðin í félagsmálum í búskapar-
tíð þeirra Þórðar og Steinunnar,
svo að Iþau hafi ekki lagt þar til
mála.
En á þessum heiðursdegi Þórð-
Leiðrétting
í GREIN þeirri, sem birtist í
Morgunblaðinu í gær, fimmtu-
dag, um ferðalag þeirra Guð-
mundar Jónasonar og Carls
Eiríkssonar á Vatnajökli er það
ranghermt að farartæki þeirra
hafi verið af Landrover-gerð. —
Ferðuðust þeir félagar á sovézk
um landbúnaðarbifreiðum af
gerðinni GAZ 69. Biðjumst við
afsökunar á mistökum þessum.
w
Islands-þáttur
í BBC í dag
^ Seljatungu, 16. marz.
OFT er veðrið fyrsta umræðu-
efni manna, ekki sízt ef vantar
efni til að hefja tal sitt á.
Um veðrið, hvað þá annað, eru
menn sjaldnast sammála, og
þessvegna er eimnig erfitt fyrir
tfréttaritara að skýra nákvæm-
lega frá, hvernig það hefir verið
yfir langan tíma, ef að hann vill
þræða veg hlutleysis í frásögn
einnL I dag er hér norð-austan
•trekkingur og eins og við segj-
um stundum, veðurlegt útlit. Á
eskudaginn var nokkurt frost og
ellhvass og löngum hefir maður
lieyrt að veðurreyndin yrði svip-
tið í 18 daga þar á eftir. Máske
*ð svo reynist einmitt núna.
Viðfangsefni manna eru mis-
jöfn þótt í sömu stétt starfi. Ég
é við, að Iþað er ótrúlega misjafnt
ihvað bændur láta sér verða
drjúgt úr líðandi tíma fyrir utan
venjulega skepnuhirðingu að
vetrinum og því skyldum störf-
tim. Óvíða hér um slóðir eru
menn byrjaðir á svokölluðum
vetrinum og því skyldum störf-
menn séu þegar farnir að aka
skarni á hóla þegar færi gefst.
Flestir eru þó ekki fremri en það
í framkvæmdum daglegra starfa
en sinna umhirðu búpenings
eíns. og þó getur einstöku sinnum
Bændur í uppskipunarvinnu
Sl. mánudagsnótt tók mikill
hópur manna sig upp úr sveitum
Suðurlands — bændur og bænda
synir — og fór til uppskipunar-
vinnu i Þorlákshöfn. Alls voru
það 90 manns úr Árnes- og
Rangárvallasýslum, er mættu
með kurt og pí í Þorlákshöfn kl.
3.30 aðfaranótt mánudags og
tóku til við uppskipun á fóður-
vörum úr vöruflutningaskipinu
Arnarfelli. Svo stóð á að efni í
tfóðurblöndu var þrotið á staðn-
um og nú var téð skip komið með
fóðurvörur en verkfall yfir-
manna á kaupskipaflotanum á
næsta leiti. Hér var því um nokk
uð að tefla að nefndar vörur
mæðust í land áður en óláns-
hrammur verkfallanna kyrrsetti
þær í skipinu.
Bændur og búalið brugðu því
hart við og fylktu liði til þess
að framkvæma þetta nauðsynja-
verk, enda þótt að þeir hafi allir
sem einn annað að gera við tíma
sinn og látið sé vel af góðri
greiðslu fyrir. Nú er það vitan-
lega mjöig teygjanlegt hvort laun-
in séu svo að kallast megi við-
unandi og vafalaust yrði félagar
verkalýðsfélaga ekki ánægðir
nema að fá laun greidd frá því að
lagt er af stað þar til komið væri
aftur heim. En hvað um það. Hér
tókst með góðri þáttöku að láta
ófreskju verkfallanna líða hjá
þeirri þörf, sem bændum er óneit-
anlega á því að fá þessar vörur
til búa sinna jafnt og þétt og þar
með var tilganginum náð.
Þorlákshöfn er nú vaxandi
kauptún. Þar er nú svo sem vitað
er, unnið að stækkun hafnarinn-
ar og hefir suðurbryggjan þeg-
ar verið lengd um 80 metra, auk
þess sem hin nýja viðbót er breið-
ari og frjálsari til athafna en
eldri bryggjan. Þá verður síðar
unnið að lengingu norður-vara
bryggjunnar o»g alls á höfnin að
rúma milli 40—50 fiskibáta. Að-
alvinnuveitandinn á staðnum er
H/f. Meitillinn, en eftir því sem
kauptúnið vex setjast eðlilega
fleirri aðiljar að þar með starf-
semi sína og þjónustu.
Afmælisrit Mjólkursamsölunnar
í morgun barst bændum hér í
sveit í hendur afmælisrit Mjólk-
ursamsölunnar sem gefið er út
í tilefni af þrjátíu ára starfi þess
fyrirtækis, en Samsalan hafði
með öðru móti minnzt afmælis-
ins áður, svo sem venja er í slík-
Um tilfellum. Eigi skal ég
tilraun til þess að flytja hér rit-
dóm um afmælisrit þetta, enda
væri það að dæma áður en að
ég hefði kynnt mér verkið til
hlítar. Höfundur þess er séra
Sigurður Einarsson sóknarprest-
ur í Holti, þjóðkunnur að rit-
snilld og ræðumennsku. Auk þess
efa ég ekki að hann býr öðrum
fremur yfir næigri háttvisi og
frjálslyndi til þess að skrifa sögu
þessa þýðingarmikla fyrirtækis
svo að úr megi verða hlutlaus
heimild með viðkunnanlegum
blæ eftirsótts lestrarefnis. Rit
sem þetta verða hinsvegar aldrei
svo skráð né frá gengið, að ein-
hverjum finnist þar ekki ein-
hvers vant eða of sagt, og er ekki
um það að fást. Þess þykir mér
þó gaman að geta, að ég sé ekki
lenigi þurfi að stúdera það til
þess að sjá, að það afsannar ára-
tuga gamlan áróður Framsóknar-
manna, að Sjálfstæðisflokkurinn
hafi á sínum tíma barizt gegn
Mjólkurlögunum frá 1934. En því
hefir ár og síð verið haldið að
landsmönnum og alltof margir
trúað þeim fávísa áróðri er um
það hefir verið hafður af hendi
Framsóknarmanna við öll mögu-
leg og ómöguleig tækifæri.
Auðvitað er hér að baki marg-
slunginn saga, sem byggist á
miklum vanda er í þá daga hlóðst
að landbúnaðinum og sem Ólafur
Thors þm. Gullbr. og Kjósar-
sýslu var fyrstur manna árið
1933 til þess að reyna að bæta úr
með frumvarps flutningi á Al-
þinigi um mjólkurlög. Alla þessa
sögu geta menn ná lesið í hinu
glögga riti sr. Sigurðar í Holti,
og hún sannar svo sem ég áður
sagði, að Sjálfstæðisflokkurinn
sem slíkur á Alþingi gerði aldrei
neina flokkssamþykkt um að
berjast á móti lögunum frá 1934.
Hitt má líka lesa í riti þessu, að
ýmsir þinigmenn þáverandi stjórn-
arandstöðu veittu málinu and-
stöðu og freistuðu undir meðferð
þess, að fá á því lagfæringar.
Þrjátíu ár er ekki ýkja langur
tími í þessu sambandi en þó
breytist margt á styttri tíma. Það
virðist þó ekki breytast, að
stjórnarandstaða berjist nærri
trylltri baráttu fyrir því að fá
fram breytingar á stjórnarfrum-
vörpum, og þó eru stjórnarfrum-
vörp í dag öruggleiga ekki verr
undirbúin en þau voru fyrir
þrjátíu árum. Svona er mannlegt
líf kaldhæðið og afskiptasamt
um hag og huga hvers og eins á
hverjum tíma. Menn líti sér nær,
„því liggur í götunni steinn“.
Mjólkurbú Flóamanna 35 ára
Þessi stutta hugleiðing mín um
þetta falleiga rit sr. Sigúrðar, eða
þennan þátt þess, leiðir hug minn
að því að brátt líður að aðalfundi
Mjólkurbús Flóamanna og það er
jafnan nokkur viðburður hér
austan Fjalls. Ekki síst meðan
Egill Thorarensen var og hét. Við
hann var bundið líf og starf, átök
og hugmyndir, sem menn voru
ekki alltaf sammála um en ræddu
samt. „En maður kemur í manns
stað“ og Mjólkurbú Flóamanna
heldur áfram að starfa, og mót-
taka mjólkur vex þar ár frá ári.
Að vísu hægar nú en á fyrri ár-
um, en þó vaxandi svo sem víðar
á landi voru þar sem rrijólkur-
stöðvar eru starfandi. M.B.F. er
nú 35 ára gamalt og minntist
þess afmælis með þeim myndar-
lega hætti að gefa til væntan-
leigrar byggingar Sjúkrahúss
Suðurlands á Selfossi kr 50.000.00.
Fyrir þetta eru þeir sem forustu
eiga að hafa um framgang slíks
líknarmáls, sem byggingu
sjúkrahúss á Suðurlandi, Mjólk-
urbúinu sannarlega þakklátir,
og ég sem rita þessar hugleiðing-
ar, leyfi mér að efast um að nefnd
stofnun hefði með öðrum hætti
betur minnt á þessi tímamót í
' starfi sínu.
f DAG, kl. 13, að íslenzkum tíma,
verður fluttur í skóladeild brezka
útvarpsins tuttugu mínútna þátt
ur um ísland. Dagskrána, sem
flutt verður í leikformi, hefur
brezkur maður, Alan Boucher,
búið til flutnings.
Þátturnin nefnist „Fishing and
Farming in Iceland". Frá honum
segir í vorbæklingi skóladeildar
BBC, sem gefinn er út til þess
að hlustendur geti betur glöggv
að sig á því efni, sem fyrirhugað
er að flytja. Á forsíðu bæklings
ins er mynd af Surtsgosinu, auk
bess sem kort af íslandi og fimm
stórar Ijósmyndir eru í bækl-
ingnum ásamt dálitlum texta.
Alan Boucher er kvæntur ís-
lenzkri konu og eru þau um
þessar mundir búsett á íslandi,
ásamt þrem börnum sínum. Hann
hefur starfað hjá brezka útvarp
inu í þrettán ár en vinnur nú á
sjálfs sín vegum að gerð út-
varpsþátta og barnabóka um ís-
lenzkt efni. Hafa nokkrir þátta
hans verið fluttir í brezka út-
varpinu. Boucher dvaldist hér
fyrir nokkrum árum og stundaði
norrænunám við Háskóla íslands.
ar vil ég þakka honum fyrir þau
miklu störf, sem hann hefur innt
af höndum í þágu kirkjulífsins á
Fellsströnd. Þar hefur hann
gegnt störfum forsöngvara, sókn-
arnefndarformanns, fulltrúa á
héraðsfundum og meðhjálpara.
Þær eru ótaldar ferðirnar, sem
Þórður hefur fylgt Hvammsprest
um til kirkju að Staðarfelii og
í tíð sr. Ásgeirs Ásgeirssonar
einnig að Dagverðarnesi.
Bóndi er bústólpi,
bú er landstólpi.
Menn eins og Þórður, heimili
eins og Breiðabólstaðarheimilið,
eru stólpar sinnar sveitar, á slík-
um undirstöðum stendur heill og
farsæld þjóðfélagsins.
Ég vil ljúka þessum fáu orðum
með því að óska þeim Þórði og
Steinunni til hamningju á þess-
um tímamótum á æviskeiði Þórð-
ar.
Megi þeim auðnast að lifa sam-
an mörg og hamingjusöm ár á
ævikvöldi þeirra í skjóli sonar
og tengdadóttur. Þar hefur nú
sjötti ættliðurinn tekið við óðal-
inu.
Ásgeir Ingibergsson,
Hvammi.
— Alþingi
Framhald af bls. 8.
þessi tillaga væri fram komin.
Það væri út af fyrir sig eðlilegt,
að það fólk, sem mest brennur
á í þessu efni, eggi til framsókn-
ar í málinu. Alveg eins væri
nauðsynlegt, að það skilji, að það
getur snúizt við í hendi okkar
gersamlega, ef hér er rasað um
ráð fram, og það væri mjög
varhugavert að taka þetta mál
upp eins og Þórarinn Þórarins-
son hefði gert, en Þórarinn hefði
ekki varað sig á því, að með því
væri hann að reyna að slá rétt
úr höndum íslenzku þjóðarinnar
og búa til vopn í hendur þeirra,
sem okkur væru andstæðastir í
þessu máli.
Ráðherrann tók það ennfrem-
ur fram, að við, smæstir allra
þjóða, komumst ekki áfram í
þessu máli nema því aðeins, að
við förum að alþjóðalögum. Það
væri alger misskilningur, að tii
þess að alþjóðalög þurfi að vera
fyrir hendi, þurfi allsherjarsam-
þykkt.
Það er að lokum alþjóðadóm-
stólsins að meta, hvort eitthvað
sé alþjóðalög, sem gert er eða
gert er ekki, og dómur alþjóða-
dómstólsins í deilumáli Norð-
manna og Breta sýndi, að það er
síður en svo að hann virði að
engu lífshagsmuni fólksins, sem
býr á ströndinni, vegna þess að
einmitt til þeirra er vitnað í
þessum dómi, og þar með var
sköpuð eða fram sett, sú megin-
réttarregla, sem okkur verður
haldbezt í þessum efnum.
Ráðherrann kvaðst segja það
hiklaust, að þeir sem halda að
við, ofan í það sem talin yrðu
viðurkennd alþjóðalög, gætum
tekið upp baráttu gegn stórveld-
um, þeir erp að leika sér að fjör-
eggi, ekki aðeins lífshagsmunum
islenzku þjóðarinnar, sem kom
fram I landhelgismálinu, heldur
fjöreggi frelsis íslenzku þjóðar-
innar, möguleika þess að réttur
okkar til þess að lifa sem.sjálf-
stæð þjóð fái staðizt.
Hvað ummæli Þórarins Þór-
arinssonar snerti, þar sem hann
spurði: Hvenær hefur íslenzka
þjóðin gert samninga, án þess að
þeim fylgdi uppsagnarákvæði,
spurði ráðherrann Þórarin áð
lokum, hann, sem hefði verið
fulltrúi hjá Sameinuðu þjóðun-
um, hvar væru uppsagnarákvæði
þess sáttmála?
Umræðum um þingsálytkun-
tillöguna var síðan frestað og
| hún tekin út af dagskrá.
gera