Morgunblaðið - 12.08.1965, Qupperneq 11

Fimmtudagur 12. ágúst 1965
MORGUNBLAÐID
11
SKYNDIMYNDiR AÐ VESTAN
HÚN er stórhrikalega fögur,
leiðin sem ekin er til Vest-
fjarða. Og ekki get ég neitað því
að sums staðar verður manni
svimhætt, þar sem bifreiðin
þræðir örmjóa stigu framan í
Iþverknýptum fjaliaveggjum en
mikil eru þau mannvirki á ekki
fieiri árum, það er ekki svo
langt síðan að byrjað var á
þeirri vegalagningu, og mikið
að það skyldi ekki vaxa þjóð-
inni í augum, svo fámenn sem
hún er að leggja bílfæran veg
yfir fjöll og fyrnindi, fyrir alia
þessa Jöngu firði, sem sumir
hverjir virðast endalausir við
upptök þeirra.
t>að kom svo óvænt að mér
gafst tækifæri til þess að fara
þessa ieið. Ég hefði viijað vera
lengur á ieiðinni, en í dag eru
fiestir að flýta sér. Annir og
skyldan kaiiar. Þegar bifreiðin
lagði á Bröttubrekku upp úr
Norðurárdal í Borgarfirði,
komst ég á leið sem ég hafði
aldrei farið, en oft rennt löng-
unarfuilum augum tiJ brekk-
unnar við vegamótin, þegar ég
hafði farið norður á bóginn —
Ég hefi spurt sjálfa mig „Hvern
ig skyldí landið vera handan
við þessa háu brekku, hvenær
skyldi ég fá tækifæri til þess
aö sjá Dalina og Barðaströnd-
ina“ að ég tali nú ekki um
þennan einkennilagaða Vest-
fjarðakjálka, sem mér fannst á
bernskuárum vera höíuðið á
landinu, þegar ég hugsaði mér
þa ðeins og dýr er iá fram á
lappir sínar.
Nú var ég komin á þessar
slóðir, á fleygiferð, og beindi
sjónum til'ailra átta. Hvar sem
litið var blasti við fegurð sem
gerði mér hlýtt um hjartaræt-
ur, ég átti fagurt land, það
hafði ég raunar séð áður, en
ekki þetta útsýni. Ég er ekkert
hi.sa á því að landnámskonunni
Auði hafi fundizt hún ná í feit-
an bita er hún settist að í
Hvammi og renndi augum yfir
vítt og gróðursælt hérað, en
margt átti þó eftir að drífa á
daga hennar.
Ég sá Breiðafjarðareyjarnar
eins og í hyiiingum við sjón-
deildarhring, og heitir geislar
júlísólarinnar dönsuðu á hvik-
um smáöldum við ströndina.
Mikið öryggi veitir það veg-
faranda, hve vegirnir eru vel
merktir á þessum sióðum, biind
hæðir og annað sem getur vaid
ið slysum. í>að vakti eftirtekt
iru'na. Svona þyrfti það að vera
alls staðar á Jandinu, meira að
segja var gefið til kynna hve
löng Þingmannaheiðin er, svo
ekki þurftum við að spyrja okk
ur sjálf, enda nóg að gera að
hossast til hægri og vinstri aft-
ur -og fram þessa tuttugu kíló-
metra. Þótt hún sé grett og grá
má hún ekki missa sig, enda
Eftir Hugrúnu skáldítCRU
engin hætta á þvi að hún tín-
ist, svo sterk er undirstaðan og
ofanábyggingin. Þetta hefur ver
ið erfið leið gangandi manni og
riðandi, og hart undir fæti hesta
og manna, skyldi mér þá vera
vorkunn að þurfa ekkert að
hafa fyrir lífinu, nema að sitja
og taka dýfur eftir því hvernig
vegurinn er, en ég er nú eigin-
iega komin út af sporinu með
efnið, komin á undan sjálfri
mér. Þorskaíjörðurinn er mér
reyndar oíarlega í huga, ég veit
að innst í fjarðarbotninum er
’lítill grár skúr, eins og gorkúla
í skrautgarði, ég segi skraut-
garði. Þarna hefur frændi minn
einsetumaðurinn Jochum Egg-
ertsson ,hinn sérstæði maður og
ágæti rithöfundur „Skuggi“
reist sér ódauðlegan minnis-
varða. Þar er sannkallaður
Edenslundur. Hann hefur gróð-
ursett 20.000 barrplöntur fyrir
utan al.lt annað. „Komið þið og
sjáið hann Jochum afa minn og
hana Þóru ömmu mína í Skóg-
um“ sagði hann.
Hvað átti hann eiginlega við?
Var hann að verða eitthvað
skrxtinn, voru þau heiöurshjon
ekki komun til feðra sinna fyrir
löngu?
Hann var ekki heill heilsu,
og átti erirtt um garxg, samt
gekk hann upp grekkuna til
þess að geta sýnt okkur hann
aía sinn og hana ömmu sina.
„Hérna eru þau“, sagði hann,
og benti á stór og íalleg barr-
tré sem stóðu þarna í brekk-
unni eins og konungur og
drottning. „Þetta eru fyrstu
trén sem ég gróðursetti" sagði
hann, og mikjð hefi ég fengið
af fræum út af henni ömmu,
það er ekkert smáræði sem hef
ur komið út af þeim saman-
lagt, öll þessi börn sem þú sérð
þarna í brekkunni fyrir neðan
þig. Ég sái neínilega fræum,
það er svo skemmtiJegt að íylgj
ast með vexti trjánna frá upp-
hafi. þetta hefur gengið vel,
það er mikil gróska í þessu
öllu“.
Hann sagði það satt. „Reit-
urinn er ekki nema 15 ára“,
sagði hann. „Ég keypti Skóga,
óðal forfeðra minna. Mér þótti
sjálfsagt að gera eitthvað fyrir
staðinn. Sesselja gamla býr
ennþá á jörðinni, þótt hún sé
orðin níræð“. Sesselja gamla?
Já, ég hafði heyrt eitthvað um
þá konu, og hún mun vera ein-
búi eins og þú. „Já það er hún,
og heyjar og hirðir skepnur
sínar“.
„Það kveður í runna og kvak
ar í mó“ alveg eins og á dög-
um Matthíasar og bræðra hans,
hér heíur þjóðskáldið andað að
sér ilmi jarðar og fjarðar, hér
liggja sporin hans, hér hefur
bann vaxið upp eins og viðar-
þvegin ull framan í klettunum.
Minnismerki Jóns Sigurðssonar
á Hiafnseyri þótti mér ekki
nógu tilkomumikið, en samt
er það fagurt sem vera ber. —
Kirkjan á Mýi-um við Þingeyri
blasir við augum úr órafjar-
lægð í skarði á heiðinni milli
A'rnarfjarðar og Dýrafjarðar.
Síðan kom allt höfuðbólið í
Ijós, reisulegt og búsældarlegt.
Þar hefur verið ríkidæmi og
rausn mikil, skammt þaðan er
lítið býli, þar býr einsetukona
frá Reykjavík. Það eru hennar
æskustöðvar. „Römm er sú taug
er rekka dregur föðurtúna til“.
Maður hennar var velstjóri á
vitaskipinu Hermóði, sem fórst
með allri áhöfn íyrir rokkrum
árum, eftir það fluttist hún vest
ur. Gaman hefði verið aö heim-
sækja hana, en tíminn leyfði
það ekki.
Ég gat stanzað á Þingeyri,
þar var gott að koma, enda
vinum að mæta. Þá var eftir
klukkutíma keyrsla til áfanga-
staðar, sem var Flateyri, svo nú
var leiðin farin . að styttast.-
önundarfjörður er íalleg
sveit. Prestssetrið Holt stendur
svo að segja miðsveitis reisu
i Frá barnaheimiliiMi.
Morgunstund und ir beru lofti.
teinungarnir í reitnum hans
bróðursonar hans. Þorskafjörð-
urinn breiðir úr sér eins og stór
opinn faðmur. Ég get vel skilið
hann Jochum, bann kann bezt
við sig í skúrnum sínum, i
sinni fögru gróðurparadís, og
lái honum það hver sem vill,
en fátt segir af einum.
Ég lít oft á vegakortið, litlu
bláu -strikin á því, sem eiga að
tákna firðina. sýnast svo ósköp
sakleysisleg, en hamingjan góða
hvað þau geta villt manni sýn.
Vatnsíjörðurinn hefur sína sér-
stæðu töfra. Þar gat að líia
margt eftirtektarvert bæði frá
Guðs og manna hendi. Vega-
vinnumenn hafa reist þar sér-
kennilegt minnismerki. Ég vil
helzt mega kalla það „Minnis-
merki óþekkta vegavmnumanns
ins”. Það er brjóstmynd af
breiðleitum, karlmannlegum
manni á opnum stöpli, sem gæti
orðið skjól köldum vegfarenda
út á fjörðinn, eins og þau vænti
einhvers. Þetta er sérstæð og
skemmtileg uppfynding, ekki
síður listaverk en margt annað
sem mikið er látið með. Nokk-
urn spöl frá styttunni er sölu-
skúr. Hann er til fyrirmyndar,
og afgreiðsla einnig. Það er eitt
hvað svo notalegt að koma
þarna að þessum mannvirkjum.
Blætærar lækjarsprænur liggja
eins og silfurþræðir í hvömm-
unum, sem umvafðir eru marg-
víslegum gróðri, Nokkur ferða
mannatjöld voru innanum birki
kjarrið, Ég gæti vel hugsað mér
að dveljast þarna i sumarfríi
umvafin öílu því fegursta, sem
náttúran hefur að bjóða.
Nú fékk ég að - líta fossinn
Dynjanda í Arnarfirði í fyrsta
sinn. Hanh er sérkennilegur.
Það er eins ög það hahgi hvít-
legt og víðsýnt er á alla vegu.
Þá blasir Kirkjuból Halldórs
Kristjánssonar og Guðmundar
Inga skálds, við augum, þar er
staðarlegt heim að líta. Vel mál
uð hús og stórt slétt tún. —
„Þarna hefði ég þurft að koma,
„Þarna hefði ég þurft að
fcoma“, sagði ég. „Ég sé ekki
annað en að þú verðir að' vera
eftir“, var svarið, „og ferðast
heim á „puttunum". Þér nægir
engin hraðferð“. Ég samsinnti
í hjarta mÍBu, en varð að láta
mér lynda að þeytast áfram.
Það var þó aWtaf eitthvað fyrir
augað, og ekki svo lítið.
Flateyri er fallegt þorp, með
veglegri kirkju, barnaleikvöll-
um og stóru, nýlegu skólahúsi.
Mér vaT sagt að nú væri verið
að byggja nýtt póst- og sima-
hús. Þarna starfaði hinn kunni
skólamaður Snorri Sigfússon í
Ester Nxlsson
fjöldamörg ár við barnaskól-
ann. Til hans streymir hlýhug-
ur úr öllum áttum. íbúð lækn-
isins er stór og nýtizkuleg.
Neðri hæðin er notuð fyrir
sjúkrahús. Fram að þessu hef-
ur hann orðið að gegna em-
bætti á Þingeyri líka, en nú er
kominn þangað læknir. Enda
virðist nóg verkefni fyrir hann
að hafa önundarfjörðinn, með
þorpinu, ásamt sjúkraskýlinu,
og Suðureyri, þangað er lahgur
vegur. Nóttina sem við gistum
á heimili læknishjónanna, gat
hann ekki farið að hátta fyrr
en komið var undir morgun, Út
á landi verða læknamir oft að
leggja saman nótt og dag, þar
sem engum öðrum er á að
skipa.
Ég hafði heyrt að það væri
starfrækt bamaheimili á sumr
in skammt frá Flateyri. Kon-
an sem stjórnar því er sænsk,
Ester Nilsson að nafni. Þar
sem mig langaði til að kynnast
starfseminni, brá ég mér fram
eftir til hennar. Þegar ég nálg
aðist heimilið komu nokkur
börn giaðleg og brosandi á
móti mér. Þau voru að leik
sunnan við húsið. Stærstu böm-
in sátu í rólum, að undantekn
um tveim drengjum sem komu
þarna heim að samtíma mér.
Þeir báru mjólkurbrúsa á milli
sín, og fórst það karlmannlega.
„Hvaðan eru þið, drengir?"
spurði ég. „Frá Reykjavík“
sagði sá stærri, en hinn kvaðst
vera frá ísafirði.
„Eru börnin komrn víða að?“
spurði ég forstöðukonuna, sem
kom út til að heilsa mér og
bjóða mig velkomna. Ég hafði
hringt til hennar og beðið um
leyfi að fá að koma. „Já, þau
eru frá Reykjavík, ísafirði,
Hafnarfirði, og svo náttxirlega
héðan frá Flateyri“.
„Hvernig stóð á því, Ester,
að þú komst hingað?"
„Það er nú dálítið einkenni-
legt, og ekki víst að öllum
finnist það trúlegt. Ég ex í
Hvítasunnusöfnuðinum og kom
íyrst til Vestmannaeyja 1962
til þess að starfa þar. Það at-
vikaðist svo þannig að ég fór
vestur til þess að selja blöð Og
bækur. Þegar ég leit yfir þorp
ið í fyrsta sinn, var bókstaf-
Jega sagt við mig: „Hér er verk
FraimhaA'd á bis. 18.
VERZLUNARSTARF
Starfsfólk í kjörbúóir
Viljum ráða starfsfólk í kjörbúðir vorar
strax og síðar.
Nánari upplýsingar gefur Starfsmannahald
S.I.S., Sambandshúsinu.
STARFSMANNAHALD