Morgunblaðið - 19.10.1965, Qupperneq 6

6
MORGU H BLAÐIÐ
Þriðjudagur 19. október 1965
Framlag Viðreisnar-
sjóðsins til Vest-
fjarðaáætlunar
porvaldur Garðar Kristjáns-
son, alþm., flutti eftirfaranði
ræðu á þingi Evrópuráðsins
í Strassborg 1. okt. sL, þegar
tii umræðu var skýrsla Pierre
Schneiters, forstöðumanais Við
reisnarsjóðs ráðsins. Sem
kunnugt er hefur sjóðurinn
veitt 2 millj. dollara lán til
framkvæmda á Vestfjörðum.
„Herra forsetL
Ég las með mikilli athygli ní-
undu ársskýrslu hins „Sérstaka
fulltrúa“ Evrópuráðsins, og ég
vildi mega óska herra Pierre
Schneiter til hamingju með störf
hans til úrlausnar vandamálum
fólksflutninga í Evrópuráðslönd-
unum.
Mér virðist, að það sé mjög
mikilvægt fyrir samtök okkar að
hafa slíkan fulltrúa til að fást
við þessi máL
ísland hefir meira en eina á-
stæðu til að óska þess, að Ráð-
gjafarþingið veiti áfram fullan
stuðning við verkefni „Sérstaka
fulltrúans".
Að tillögu ráðgjafanefndar ,Sér
staka fulltrúans* hafa íslandi
verið veittir á þessu ári sex
starfsfræðslustyrkir. Ég er viss
um, að þeir menn, sem styrkinn
hlutu og hafa tekizt á hendur hið
ábyrgðarmikla * starf að þjálfa
ungt fólk í starfsgreinum sínum,
hafa haft hið mesta gagn af
námsstyrknum, sem þeir gátu
fengið fyrir sameiginlega að-
stoð aðildarrikja Evrópuráðsins.
Ég vona, að fyrstu þrjú árin, sem
styrkir til starfsfræðslu hafa ver-
ið veittir, megi líta á sem byrj-
unartíma tilraunar, sem síðar
verði haldið áfram í auknum
mæli með tilliti til þess árangurs,
sem þegar er fenginn.
Af ársskýrslunni má sjá, að
Viðreisnarsjóðuriim lánar til
margháttaðra framkvæmda
vegna fól'ksflutninga, bæði til
að gera mögúlegt, að byggðarlög,
sem í vök ei að verjast, geti
haldið sínum íbúum.
í ársskýrslu „Sérstaka full-
trúans“ er sérstaklega tekið
fram, að mínu landi hafi verið
veitt „Forgangsaðstaða“ árið
1964. í þessu sambandi er mér
mikil ánægja að segja nokkur
orð í framhaldi af því, sem herra
Pierre Schneiter sagði varðandi
þetta mál í sinni ágætu ræðu áð-
an. Island hefir fengið lán, sem
sótt var um frá Viðreisnarsjóðn-
um til framkvæmda á Vestfjörð-
um, norðvestur hluta landsins,
þar sem byggðinni var alvarlega
ógnað með fólksfækkun. Eins og
bent er á í árskýrslu „Sérstaka
fulltrúans", er þessi brottflutn-
ingur fólks ekki sökum skorts á
landsgæðum, sem geti skapað góð
lífsskilyrði, heldur vegna ein-
angrunar, sem íbúarnir eru sér
meðvitandi um.
Umsókn íslenzku ríkisstjórnar-
innar var byggð á framkvæmda-
áætlun, sem verið er að gera í
samvinnu við Efnahags- og
framfarastofnunina, til þess að
efla félagslegt og efnahagslegt
öryggi á þessu landssvæði. Það
er lögð áherzla á þörf þess að
Þorvaldur Garðar Kristjánsson
bæta aðstöðu á sviði skóla- og
menningarmála, heilbrigðismála
og samgöngumála, bæta aðstöðu
til félagslegra iðkana og að koma
á fót nýjum atvinnugreinum í
þeim tilgangi að auka á fjöl-
breytni atvinnulífisins. Það er
þörf á að bæta aðstöðu til fram-
haldsmenntunar, koma á fót
verkstæðisskólum með sérstöku
tilliti til fiskveiða og í öðrum
greinum, er snerta fiskiðnað og
mynda byggðakjarna og þjónustu
miðstöðvar í sveitunum. Til þess
að styrkja félagslega og efna-
hagslega uppbyggingu þessa
landshluta, er þegar ákveðið að
bæta samgöngur bæði innan
þessa landshluta og við aðra
landsfjórðunga. Til þess að koma
í framkvæmd þessum fyrirætlun-
um um bættar samgöngur, hefir
íslandi verið veitt lán að upp-
hæð 2 millj. Bandaríkjadollara.
Ég er alveg sérstaklega ánœgð-
ur með hinn góða árangur af
samningaviðræðunum við Við-
reisnarsjóðinn, sem hefir verið
mjög vel tekið af almenningi á
íslandi.
Nú þegar er hafin framkvæmd
þessarar áætlunar og þess sjást
merki, að íbúar þessa landsvæðis
hafi fengið endurnýjaða trú á
framtíðinni. Þannig er þess að
vænta, að með aðstoð Evrópu-
ráðsins verði haldið við eðlilegri
byggð í þessum sérstaka lands-
hluta á Islandi, — þar sem er
vestasti hluti Evrópu — eins og
hefir verið í nær 11 hundruð ár
síðan ísland fannst og landið var
numið.“
Gangnamaður brenndist ó súpu
— Allir hestarnir fengu hrossasótt
Geldingaholti, 18. okt.: —
GANGNAMENN úr Gnúpverja-
hreppi komu úr eftirleit sl. föstu
dag, en þeir fara í Arnarfell og
gista í afréttarkofum. Þeir voru
fjórir saman og komu með 4 kind
ur.
Það óhapp varð á fyrsta kvöldi
er gangnamenn voru í kofa í
Hólaskógi við afréttargirðing-
una að einn þeirra, Ólafur ísólf-
ur Jónsson frá Skaftholti, hellti
yfir sig heitri súpu úr potti og
brénndi sig á fótum, einkum
öðrum fætinum. Hann hélt þó
áfram og fór alla þessa 8 daga
ferð, en þegar hann kom itl
byggða var byrjað að grafa í
brunasárunum á öðrum fætin-
um.
Morguninn eftir að þetta slys
varð, höfðu allir hestar gangna-
manna fengið hrossasótt, að því
er þeir töldú. En þeim hafði ver-
ið gefið hey, sem áður hafði ver-
ið flutt upp í kofann. Þetta voru
6 hestar, og voru tveir veikastir.
Lyf voru með í ferðinni handa
einum hesti, og fékk það sá sem
iá fyrir. Komust gangnamenn
með alla hestana í næsta áfanga
stað, og höfðu haft þessa tvo
veiku undir trússum. Náðu hest
arnir sér eftir það.
Gangnamenn fengu gott veður
gekk ferðin að öðru leyti slysa-
laust.
Gangnamenn á Hrunamanna-
afrétti fá verra veður. Þeir fara
inn fyrir Kerlingafjöll og eru
nú í eftirleit. — Jón.
Tvær kindur
gengu úti
Geldingaholti, 18. okt.: —
í FYRRAHAUST vantaði Bjarna
Gíslason á Stöðulfelli á með
lambhrút. í fyrstu leit í haust
fannst hrúturinn fyrir innan
Fjórðungssand í Tjarnarveri. En
í annarri leit fannst ærin með
hrútlamb í Gljúfurleit. Hafa
mæðginin því gengið úti einhvers
staðar inni á afréttinum sl. vet-
ur. — Jón.
Tónlistarskól-
inn í Reykjavík
EINHVER, sem kallar sig
„Tónlistarunnanda“, birtir
furðulega fyrirspurn í blaði yð-
ar 15. október. Að jafnaði eru
slíkar nafnlausar fyrirspurnir
ekki svaraverðar, (í þetta skipti
var um að ræða enduróm af
áliti Jóns S. Jónssonar hjá Al-
þýðublaðinu á Tónlistarskólan-
um í Reykjavík, og skoðanir
hans koma mér ekki við), en
þær gefa samt tilefni til um-
hugsunar.
Hvað skyldu margir tónlist-
arunnendur hafa sýnt Tónlistar-
skólanum í Reykjavík áhuga á
undanförnum árum, bæði í orði
og á borði? Ekki veit ég til þess
að tónlistarunnendur borgarinn-
ar hafi nokkurn tímann tekið
höndum saman (eins og sams-
konar fólk í öðrum löndum) til
að hýsa skólann, búa hann með
nauðsynlegum hljóðfærakosti og
nótnasafni, sameinast til að
styrkja efnilega nemendur til
náms hér og til framhaldsnáms
erlendis, styrkt skólann með þvi
að kosta hingaðkomu erlendra
afburðakennara til skemmri eða
lengri tíma. Flestum íslenzkum
tónlistarunnendum vrðist sem
sé ekki vera ljóst, að þannig er
búið að hinum glæsilegu tón-
listarskólum, sem víða eru er-
lendis. Þá skiptir líka litlu málL
hvort skólarnir eru 35 eða 350
ára gamlir. Hvernig værL að
„Tónlistarunnnendur“ skriðu nú
fram undan dulnöfnum til að
styrkja skólann hér með ráðum
og dáð?
Um þröngsýni, þekkingarleysi,
skilningsleysi og áhugaleysi
kennaranna í Tónlistarskólanum
í Reykjavík geta þeir dæmt, sem
fullkomnir eru á því sviði og
afkasta samkvæmt því listinni
sjálfri og landi sinu í hag.
Þorkell Sigurbjömsson.
varnarráðunautur, sendir Vel
vakanda eftirfarandi bréf:
„í dálkum sínum 10. þ.m;
kveðst Velvakandi „minnast“
þess, að afbrotum og umferða
slysum fjölgaði stórkostlega í
Stokkhólmi, þegar öl fékkst
ekki vegna verkfalls bruggara,
— og sama gerðist í Kaup-
mannahöfn fyrir skemmstu af
sömu ástæðum."
Minninu er valt að treysta.
Hér er staðreyndum alveg
snúið við. Hið sanna er, að í
Stokkhélmi breyttist ástandið
í áfengismálunum mjög til
hins betra í verkfalli brugg-
ara þar árið 1963. Um það vitn
uðu dagblöð höfuðborgarinn-
ar, svo að ekki verður um
villzt, einnig lögregla borgar-
innar, sjúkrahús og drykkju-
mannahæli. Um páskaleytið,
þegar dró að lokum verkfalls
ins, segir Aftonbladet 1. apríl
1963 m.a.: „Frá því kl. 7 að
morgni sunnudagsins til sama
tíma á mánudag tók lögreglan
fasta aðeins þrjá ölvaða menn.
Það er ótrúlega lág tala. Al-
gengur fjöldi handtekinna
drukkinna manna hvern sólar
hring er um 25, en við mánaða
Annað blað segir 25. apríl,
nokkrum dögum eftir að verk
fallinu lauk: „Afbrotum, er
stafaði af ölvun, fækkaði mjög
mikið. Gróf brot sömuleiðis.
Umsóknum um vist í drykkju
mannahælum fækkaði stór-
lega. Lagabrot-, sem rekja má
til ölvunar hurfu að kalla má“.
Frá ölverkfallinu í Kaup-
mannahöfn s.l. vor er sömu
sögu að segja. Nægir í því sam
bandi að benda á viðtal, sem
umferðarstjóri lögreglunnar í
Kaupmannahöfn átti við blaða
menn og blaðið R. T. skýrir
þannig frá 11. júní: „Erik
Groes-Petersen umferðarstjóri
lögreglu Kaupmannahafnar
staðhæfir, að þær sex vikur,
sem öl-verkfallið hefur varað,
séu umferðaslys 33% færri en
venjulega á sama tíma. Þessi
niðurstaða er miðuð við slysa-
fjöldann í Stór-Kaupmanna-
höfn, en umferðarstjórinn tel-
ur, að líkt muni þessu farið
um allt landið. Hann er ekki
í vafa um, að ölverkfallið sé
orsök þessarar lækkunar um-
ferðarslysanna".
Svo mörg eru þau orð. —
Velvakanda: „Þegar menn
fengu ekki öl, fóru þeir að
drekka brennivín með voða-
legum afleiðingum".
Sven Rögind háskólakenn-
ari í Kaupmannahöfn ritar
grein um verkfall þetta í
sænska tímaritið Alkoholfrág-
an. Hann kemst að þeirri nið-
urstöðu, að neyzla sterkra
drykkja kunni að hafa hækk-
að eitthvað í verkfallinu, en
þó naumast svo að nokkru
nemi. —
Hafa skal það, er sannara
reynst.
if BÍTLAR
Ahyggjufullur faðir, sem las
frásögn af miður fallegri fram
komu bítla í einu kvikmynda-
húsanna, hringdi til mín og
bað mig að koma á framfæri
við kvikmyndahúsin persónu-
legri ósk um að þau tækju sam
an höndum og neituðú bítlun-
um um aðgang.
Hann sagði að það væri
hryllingur að horfa á ungling-
ana með hárið niður á herðar
eins og villimenn. Hann hefði
beðið son sinn með góðu, hót-
að honum illu, beiti öllum ráð
um til þess að fá hann til að
klippa sig, en án árangurs.
Hvað á ég að gera? spurði
maðurinn. Sennilega dygði
ekkert annað en meina þess-
um imgu herrum aðgang að
kvikmyndahúsum. Það þyldu
þeir ekkL Eða haldið þér það
ekki? spurði maðurinn.
Þvi miður gat ég ekki gef-
ið Hönum nein góð ráð. Hann
hefur greinilega misst tökin á
syni sínum — og þá er úr
vöndu að ráða. Sennilega hef-
ur sá stutti þurft meiri aga
frá upphafi, en úr þessu er
víst lítið hægt að gera annað
en - reyna samningaleiðina, ef
ekki er talið borga sig að
beita valdi.
Fyrr á árum hefði unga fólk
ið ekki verið spurt eða beðið
um að gera þetta eða hitt. Það
hefði verið klippt eins og for-
eldramir vildu. Síðan hefði
ekki verið talað meira um
það.
Þótt það sé í alla staði skað
legt og óæskilegt að kúga ung
lingana, getur of mikið frjáls-
ræði verið þeim jafnhættu-
legt. Ef foreldramir biðja son
sinn að láta snyrta á sér koll-
inn, þá verður góður sonur
við þeim óskum, jafnvel þótt
hinir strákarnir haldi áfranr
að ganga eins og villimehn.
Kaupmenn ■ Kaupfélög
Nú er rétti tíminn til aS pauta
-------
Rafhlöður fyrir veturinn.
Bræðurnir Ormssonhf.
Vesturgötu 3, Lágmúla 9.
Sími 38820.