Morgunblaðið - 30.10.1965, Blaðsíða 27

Laugardagur 3ð. dktðber 1965
MORGUNBLAÐID
27
Launamál opin-
berra starfsmanna
Alyktun Starfsmannaíélags ríkisstofnana
Bla'ð'inu barst í gær eftirfar-
andi ályktun, scm samþykkt
( vair á fundi Starfsmannafélags
ríkisstofnana 27. okt. 1965:
MIKIÐ ófremdarástand hefur nú
skapazt í málum opiniberra starfs
manna. Þrátt fyrir þær hagsbæt-
ur, sem fengust með Kjaradómi
1963 hefur launum starfsmanna
ekki aðeins verið haldið langt
fyrir neðan útreiknaðan fram-
færslukostnað vísitölufjölskyldu
í öllum lægri launaflokkum allt
frá Kjaradómi — og er þó vitað,
að þau útgjöld eru í ýmsum grein
um allt of lágt áætluð — heldur
hefur starfsmönnum á samnings
tímabilinu verið synjað unr 15%
launahækkun, sem þeir áttu rétt
til samkvæmt lögum. Einnig hafa
hlurtoindi þeirra verið skert með
J>vi að lækka eftirvinnuálag úr
60% í 50% og með ýmsu öðru
móti. Er því skiljanlegt, að opin-
herir starfsmenn segja nú marg-
ir upp stöðum sínum, svo að til
vandræða horfir í ýmsum grein-
ura, Má þar til nefna almenn
skrifstofustörf, störf kennara og
háskólamanna, störf á sjúkrahús-
um, tollgæzlu, pósbþjónustu og
lögreglustörf. Ýmsir hafa þó ekki
sagt upp í þeirri von, að með
inýjum kjarasamningi verði ráðin
veruleg bót á launakjörum. Ein-
stökum mönnum er hins vegar
haldið í starfi með miklum auka
greiðslum í trássi við kjarasamn-
ing og skapast af því misrétti og
spilling.
Því meiri undrun vekur, að nú
hefur samninganefnd ríkissjóðs
neitað að fallast á mjög hógvær-
ar kröfur Kjararáðs um launa-
Ibætur, en leggur í stað þess fyrir
IKjaradóm kröfur um, að hækkun
á föstum launum verði ekki
nema 3 af hundraði. Samkvæmt
því verða 14 af 28 launaflokkum
með lægri byrjunarlaun en nema
hinum nauma framfærslukostn-
aði vísitölufjölskyldu. Ofan á
þetta er krafizt mikillar skerð-
ingar á kjörum starfsmanna,
aukavinnukaupi og vaktaálagi.
Má sem dæmi nefna, að heildar-
'laun þeirra sem vinna 44 stunda
vinnuviku og vinna á vöktum
allan sólarhringinn, eiga eftir
þessum kröfum ríkissjóðs að
lækka um mörg hundruð krónur
á mánuði. Enn meiri verður lækk
tjnin hjá þeim, sem eru að jafn-
aði kallaðir á aukavaktir, vegna
þess að kaup á að lækka í eftir-
vinnu og nætur- og helgidaga-
vinnu. Er þetta óréttmætt í garð
þeirra. sem taka á sig óþægind-
in af því að gegna óhjákvæmi-
legum störfum, meðan aðrir borg
arar njóta almennt fristunda
sinna eða svefns.
Fundurinn lítur svo á, að kröfu
gerð Kjararáðs fyrir Kjaradómi
sé sízt of há. Kröfur þess um
launastiga eru í rauninni miklu
lægri en svo, að þær samrýmist
samþykktum síðasta Bandalags-
þings, sem krafðist þess, að lág-
markslaun yrðu lífvænleg án
aukavinnu. Ekki má því minna
vera en Kjaradómur taki kröfur
Kjararáðs um launakjör og vinnu
tíma til greina að fullu og öllu.
í samræmi við þetta álit sitt
krefst fundurinn þess einnig, að
Kjaradómur fallist á kröfur
Kjararáðs um röðun í launa-
flokka.
Fundurinn leggur áherzlu á,
að félagið beinir þessum krö'f-
um tii Kjaradóms ekki eingöngu
vegna siðferðislegs -og lagalegs
réttar starfsmanna til mannsæm-
andi kjara, heldur og vegna
þeirrar brýnu nauðsynjar, að hið
opinbera missi ekki hæfustu
starfskraftana til annarra aðila.
Því erfiðara er og að rísa gegn
þessum kröfum sem nú rjkir í
landinu hin mesta árgæzka til
lands og sjávar og þjóðartekjur
fara ört vaxandi með ári hverju.
Jafnframt þessum kröfum til
Kjaradóms brýnir fundurinn það
fyrir stjórn B.S.R.B. og Kjara-
ráði að hafa það fyrir grund-
vallarstefnu í samningum og
kröfugerð að selja aldrei af hendi
áunnin hlunnindi starfsmanna.
Öll þróun þessara kjaramála
á undanförnum árum hefur sýnt,
að óþolandi er að samningsrétti
opinberra starfsmanna fylgi ekki
fullur verkfallsréttur. Fundurinn
skorar því á stjórnmálaflokkana
að beita sér fyrir því, að það
verði lögfest á Alþingi því er
nú situr.
Fundurinn ítrekar fyrri sam-
þykktir félagsins um rekstur
starfsmannamála rjkisins og skor
ar á ríkisstjórnina-að hún ráði
sér nú þegar starfsmálaráðunaut,
sem kynnir sér, svo sem kostur
er allt það, er varðar starfsmanna
hald ríkisins, og komi fram sem
fulltrúi ríkisstjórnarinnar við
samninga um launakjör ríkis-
starfsmanna.
Að síðustu heitir fundurinn á
öll aðildarfélög B.S.R.B. að efna
nú þegar til almennra funda,
lysa þar hug sjnum til þessara
mála og fylkja sér um kröfuna
um sómasamleg kjör og fullan
verkfallsrétt.
HvaS skyldu vera mörg ár síðan menn almennt trúðu því,
að mynd sein þessi gæti verið tekin? Maðurinn á myndinni
Er Edward H. White, bandaríski geimfarinn, sem fór út úr
geimskipi sínu og sveif þyngdarlaus í 100 mílna fjarlægð frá
jörðu. Myndina tók James A. McDivitt úr Gemini 4 og notaði
hann til þess Hasselblad 5000 myndavéL
Leigubillinn eftir áreksturinn — stórskemmdur. — Ljósm.: Sveinn Þ.)
Harður árekstur
leiflfubíls vöru
n n
bíls
HARDUR árekstur varð um kl.
7 i fyrrakvöld á gatnamótum
Suðurlandbrautur og Holtaveg-
ar. Þar lentu saman leigubíll og
vörubíll.
Tildrög árekstursins eru þau,
að vörubillinn R-5781 var á leið
austur Suðurlandsbraut og
ENGIN umsókn um stöðu for-
stöðumanns vinnuhælisins að
Litla Hrauni hefur enn borizt, en
embættið var auglýst laust fyrir
nokkru, eins og kunnugt er. Um-
sóknarfresturinn er nú útrunn-
inn, en ætlunin er að auglýsa
stöðuna aftur.
Er blaðið hafði samband við
Baldur Möller ráðuneytisstjóra
síðdegis í gær, kom það fram, að
bráðabirgðaráðstafanir hafa ver-
ið gerðar í málinu, en Guðmund-
ur Jónasson núverandi forstöðu-
ma’ður vinnuhælisins_ lætur af
störfum eftir helgina og tekur
þá við nýju starfi.
Baldur Möller sagði, að að-
stæður allar hefðu batnað að
Litla Hrauni, einkum þar sem
ungir menn er afplána refsingu
fyrir fyrsta brot eru nú sendir
til Kvíabryggju í Grundarfirði,
enda upphaflega gert rá'ð fyrir
því í lögum. Á Kvíabryggju er
húsrými fyrir 14 menn. Var þar
Framkvæmda-
stjórn Verzlunar
ráðsins skipuð
KOSNING formanns og varafor-
manna og skipun framkvæmda-
stjórnar Verzlunarráds íslands
hefur farið fram.
Formaður er Magnús J. Bryn-
jólfsson, kaupmaður, 1. varafor-
maður Kristán G. Gíslason, stór-
kaupmaður og 2. varaformaður
Gunnar J. Friðriksson, fram-
kvæmdastjóri.
Auk þeirra eiga sæti í fram-
kvæmdastjórn ráðsins Egill Gutt-
ormsson, Gunnar Ásgeirsson,
Hilmar Fenger, Othar Ellingsen
og Sigurður Óli Ólafsson.
Varamenn í framkvæmda-
stjórninni eru Birgir Kjaran,
Haraldur Sveinsson, Sigfús
Bjarnason, Sigudður Helgason,
Stefán G. Björnsson og Sveinn
Valfeils.
kveðst ökuma'ður hennar þá hafa
séð leigubíl koma á talsverðri
ferð norðan Holtavegar, en aka
umsvifalaust inn á brautina.
Lenti hann á vinstri hlið vöru-
bílsins.
Hvorugur ökumaðurinn slas-
aðist, þrátt fyrir hinn harða
árekstur, en bá'ðir bílarnir eru
mikið skemmdir.
Leigubílstjórinn kvaðst telja,
að vörubíllinn hefði verið ljós-
laus, því annars hlyti hann að
hafa séð hann.
Málið er í rannsókn.
upphaflega ætlað til að taka við
mönnum, er ekki greiddu barns-
meðlög en þeir eru þar í miklum
minnihluta. Á vinnuhælinu að
Litla Hrauni er húsrými fyrir 20
manns, en þar er ekki fullskipað
sem stendur.
— Niels Dungal
Framhald af bls. 28
leiddi nýja meðferð á ormaveiki
í sauðfé. Hann vann og mjög
merkilegt starf i sambandi við
mæðiveikirannsóknir og rann-
sakaði hana fyrstur manna og
skilgreindi. Hann varð þó þekkt-
astur fyrir krabbameinsrann-
sóknir sínar ög kunnur af þeim
um allan heim. Hann var for-
maður og aðalhvatamaður að
stofnun Krabbameinsfél. Reykja
víkur, sem stofnað var 1949 og
síðan formaður Krabbameinsfé-
lags íslands, sem stofnað var
1951. Baráttan fyrir vexti og við-
gangi krabbameinsfélaganna hef
ir mest hvílt á hans herðum.
Þá hefir hann framkvæmt víð-
tækar rannsóknir á lungnakrabba
og magakrabba. Loks er að mestu
hans verk að koma af stað fjölda
rannsóknum á vegum krabba-
meinsfélaganna og hafa þær nú
staðið í meira en ár.
Segja má að prófessor Níels
Dungal hafi verið brautryðjandi
í meinafræðarannsóknum og
sýklarannsóknum hér á landi.
Níels Dungal skrifaði fjölda
ritgerða um vísindaleg efni bæði
í erlend og innlend tímarit. Þá
ritaði hann bókina Blekking og
þekking 1948, þýddi Frelsisbar-
áttu mannsandans 1943, gaf út
Heilsurækt og mannamein sama
ár og var ritstjóri Fréttablaðs um
heilbrigðismál 1950—57. Hann
var stórriddari grísku Phoenix-
orðunnar 1936 og heiðursfélagi
í American Soc. of Clinical
Pathologists.
Niels Dungal lætur eftir sig
konu, Ingibjörgu Alexanders-
dóttur, og tvö börn þeirra, svo
og barn af fyrra hjónabandi.
— Wilson
Framhald af bls. 1.
tryggja réttindi meirihluta
Afrikumanna í Rhódesíu.
Eins og áður getur neitaði
ríkissjónvarpið í Rhódesíu Har-
old Wilson forsætisráðherra, um
aðgang að sjónvarpinu til þess
að ávarpa þjóðina. Eftir að hafa
fengið neitunina lét Wilson í
það skína að hann myndi á
föstudagskvöld efna til blaða-
mannafundar og skýra þar frá
því, sem hann vildi sagt hafa
í sjónvarpinu, ef hann hefði
fengið tækifæri til þess.
Ósk Wilsons um aðgang að
sjónvarpinu var hafnað í yfir-
lýsingu útvarps- og sjónvarps-
stjóra Rhódesíu, J. M. Helli-
well, en í henni sagði: ,,Wilson
forsætisráðherra hefur verið
boðið að fjórir fréttamenn sjón-
varps okkar ættu við hann við-
tal, en sumir þeirra eru hlynnt-
ir stjórn Ian Smiths forsætisráð-
herra. Þétta eru nákvæmlega
samskonar kjör og Smith voru
boðin er hann heimsótti Loo-
don“.
Ian Smith kvaddi ráðherra í
stjórn sinni saman til fundar í
kvöld.
Er fundurinn hafði staðið í
tvær klukkustundir, ræddi
Smith stuttlega við fréttamenn,
og kvað hann fundinn mundu
standa í alla nótt, ef þörf gerð-
ist. í Rhódesíu telja menn litl-
ar líkur á að takast muni að af-
stýra árekstri við Bretland, og
er mælt að hinn langi fundur
Rhódesuístjórnar í kvöld hafi.
gert málin enn flóknari.
Fyrr í dag vísaði Ian Smith á
bug þeim fregnum, að samræð-
unum við Wilson væri lokið án
árangurs. Hann vísaði einnig á
bug fregnum um að Wilson hafi
hótað efnahagslegum aðgerðum
gegn Rhódesíu ef landið lýsti
einhliða yfir sjálfstæði sínu.
plkki er búizt við að Wilson
komi til London fyrr en í fyrsta
lagi um miðjan dag á sunnu-
dag, en á leið sinni þangað kem
ur hann við í Zambíu, Ghana
og Nígeríu.
Brezk og bandarísk stjórnar-
völd undirbúa nú í sameiningu
„loftbrú'1 til Zambíu, ef svo
skyldi fara að Rhódesía lýsti
einhliða yfir sjálfstæði.
—■ Vínlandskorf
Framhald af bls. 1
þetta likist mjög islenzku korti
frá árinu 1590 af sama heims-
hluta. Er Vínland á ungverska
kortinu staðsett þar sem nyrzti
hluti Nýfundnalands er. Á ung-
verska kortinu er einnig að finna
rúnaletur, sem vjsindamenn hafa
átt í erfiðleikum með að þýða.
„í vesturveg til Vínlands"
kemur einnig brátt út á sænsku,.
og verður hún jafnframt þýdd
á tnörg tungumál
Staða forstöðumanns að
Litla-Hrauni auglýst aftur