Morgunblaðið - 01.09.1966, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 1. sept. 196G
MORCUNBLAÐIÐ
3
Vegalög frá 1963 og lög um lánasjói
leið til batnandi hag sveitarfélaga
— sagði Ingólíur Jónsson ráðherra á ráðstefnu Sambands ísl.
sveitarfélaga er hófst í gær
f GÆR hófst í Reykjavík ráð-
stefna á vegum Sambands isl.
sveitarfélaga um skólabygging-
ar og gerð gatna úr varanlegu
efni í kaupstöðum og kauptún-
um. Margir fulltrúar víðsvegar
að af landinu sitja ráðstefnuna.
Ráðstefnan hófst með því að
Ingólfur Jónsson samgöngumála
ráðherra flutti ávarp, en siðan
fluttu erindi þeir Sigfús Örn
Sigfússon dcildarverkfræðingur
hjá Vegagerð ríkisins, Ingi i'.
Magnússon gatnamálastjóri
Reykjavikurborgar og Stefán
Hermannsson verkfræðingur.
Eftir hádegisverð fóru svo ráð-
stefnufulltrúar í kynnisferð um
Reykjavíkurborg og skoðuðu þá
helztu gatnagerðarframkvæmdir
í borginni, svo og malbikunar-
og pípugerð borgarinnar við Ár-
túnshöfða.
í fyrra hélt Samband ísl.
sveitarfélaga tvær ráðstefnur,
aðra um skipulags- og byggingar
mál í samvinnu við félagsmála-
ráðuneytið, og hina um fjármál
sveitarfélaga og var þá höfð
samvinna við félagsmálaráðu-
neytið, fjármálaráðuneytið, Hag
stofu íslands og Efnahagsstofn-
unina. Þóttu ráðstefnur þessar
mjög gagnlegar og kom þá fram
framkvæmdir gatnagerðar í
kaupstöðum og kauptúnum. Þá
hefðu vegalögin einnig orðið ril
þess að bæta vegakerfið, ekki
sízt sýsluvegi, þótt fjármaga til
vegamála þyrfti yfirleitt nauð-
synlega að auka til muna. Sagði
ráðherra, að nú væri starfandi
nefnd á vegum ráðuneytisins,
sem inni að athugun á því með
hvaða hætta hagkvæma.st og
eðlilegast væri að afla vegasjóði
aukins fjár. Mundi nú verða
gerð ný framkvæmdaáætlun í
vegamálum með sérstöku tilliti
til hraðbrautabygginga.
Gat síðan ráðherra þeirra
breytinga sem gerðar voru á
fjáröflun sýsluvegasjóða með
nýju vegalögunum. Sagði hann,
að | nú væri aðalreglan sú að
heimaframlögin væru lögð á
með útsvörum, og næmu greiðsl
ur hvers hreppsfélags fyrir
hvern íbúa andvirði þriggja
dagvinnustunda í verkamanna-
vinnu hjá Vegagerð ríkisins í
desember næsta ár á uridan. Þá
hefði og með nýju lögunum ver-
ið lagðir niður hreppivegir, en
þeir orðið að sýsluvegum.
Þá gat ráðherra þess að árið
1963, áður en r.ýju vegalögm
gengu í gildi hefðu tekjur sýslu
eldri vegalögum hefði það verið
aðalregla að þjóðvegur teidist
enda við bæjarmörk, og hefði
kaupstaðurinn sjálfur þurft að
kosta þá vegi, sem innan mark-
anna voru. Nýju vegalögin mörk
uðu aðra stefnu. Þá að samhengi
vegakerfisins skyldi vera óháð
því, þótt þjóðvegur lægi í gegn
um þéttbýli, kauptún eða kaup-
stað. Ákveðnir vegir í öllum
kaupstöðum og kauptúnum,
með 300 ibúa eða fleiri, væru
þjóðvegir samkvæmt reglugerð
og væru kostaðir af vegafé.
Árlega væru 12V2% af heild-
artekjum vegamála varið sér-
staklega til þessara vega og
90% upphæðarinnar skipt beint
eftir íbúatöiu, en 10% mætti
nota til að flýta framkvæmdum.
í þau ár sem þessi ákvæði hefðu
gilt, hefði heildarframlagið
verið 1964: 30,2 millj. kr. 1965:
32,9 millj. kr. og 1966 35,1 milij.
kr.
Ráðherra gat síðan um lög er
sett voru á sl. Alþingi um lána-
sjóð sveitarfélaga og sagði að
ekki væri að efa, að lánasjóð-
urinn mundi verða til þess að
létta undir með sveitarfélögum
og veita lán til rpargs konar
framkvæmda.
Einnig hefðu verið sett lög
1964 um tekjustofna sveitar-
Fulltrúar á ráðstefnunni, — Ljósm. Mbl. Sv. Þ.
eindregin áhugi á, að framhald
yrði á slíkri starfgémi og vor
því boðað til þessarar ráðste/nu
»ú.
í ávarpi því er samgöngumála
ráðherra hélt, gat hann um, að
vegalögin frá 1963 hefðu þegar
gert mikið gagn og lyft undir
vegasjóðanna numið 3,5 millj.
kr. og hefði rikisframlagið þá
verið 3,3 milljónir kró'ia. Árið
1966 væru tekjur sýsluvegama
hinsvegar 17,4 milljónir króna,
þar af næmi ríkisframlagið 11.8
millj. króna.
Ráðherra sagði, að samkvæmt
félaga og þar hefði verið kveðið
á um að auka tekjur Jöfnunar-
sjóð þannig, að 5% af verðtolls-
tekjum ríkissjóð rynnu til
sjóðsins. í fjáríögum þesa árs
væru tekjur Jöfnunarsjóðs
áætlaðar þannig 5% af verðtolls-
tekjum 81,2 millj. kr. og 8% af
Ingólfur Jónsson flytur ræðu
sína
söluskatti 81,6 millj. kr., eða
samtals 162,8 millj. kr. Hefðu
þetta aukna framlag Jöfnunar-
sjóðs orðið til mikils hagræðis
fyrir sveitarfélögin og létt að
mun útsvarsbyrgðina.
’Að lokum vék ráðherra að þvi
að einnig kæmu almannatrygg-
ingar sveitarfélögunum til góða,
þótt á óbeinan hátt væri. Mætti
til dæmis nefna eina sýslu, sein
greiddi í iðgjöld 4,8 millj. ar., en
fengi í bætur 14,8 millj. kr. Þótt
þetta fé rynni ekki í sveitar- eða
sýslusjóði, væri augljóst, að það
leiddi til aukins gjaldþols íbú-
anna í viðkomandi héruðum og
gerði afkomuna mun öruggari
og betri en áður var. Þrátt fyr-
ir það, sem nefnt hefði verið,
sem augljóslega leiddi til batn-
andi hags sveitarfélaganna, væn
það vitað mál, að fjárþörfin
væri alltaf mikil og vaxandi,
vegna stöðugt aukinna fram-
kvæmda og krafna almennings
um margs konar umbætur.
í dag verða svo tekin fyrir
skólabyggingamál á ráðstefn-
unni og flytja þá framsögu þeir
Heigi Eiíasson, fræðslumála-
stjóri, Torfi Ásgeirsson, hagfræð
ingur, skrifstofustjóri Efnahags-
stofnunarinnar. Þá ferðast einn-
ig ráðstefnufulltrúar um borg-
ina og skoða skólabyggingar.
Ritstjóraskipti við Vísi
Dr. Gunnar G. Schram
DAGBLAÐIÐ „Vísir“ skýrði frá
því í gær, að trá og með degin-
um í dag yrðu ritstjóraskipti við
blaðið. Dr. Gunnar G. Schram,
sem verið hefur ritstjóri þess
síðan 1961, lætur nú af því starfi,
en við tekur Jónas Kristjánsson,
B.A., sem bef t verið fréttarit-
-stjóri blaðsins um alllangt skeið.
Dr. Gunnar tekur nú við
starfi í utanríkisráðuneytinu.
Útgáfustjórn Vísis flytur Gunn-
ari í blaðinu beztu þakkir fyrir
vel unnin störf á undanförnum
árum. Seg:r að blaðið hafi tekið
miklum stakkaskiptum undir
stjórn hans og kaupendatala þess
aukizt mjög.
Jónas Kristjánsson er fæddur
1040 í Reykjavík, sonur Önnu
Pétursdóttur og Kristjáns Jónas-
sonar, læknis. Hann tók stúdents
próf 1959 og heíur B.A.-próf í
sögu og landafræði frá Háskóla
íslands. Þá stundaði hann nám
í félagsfræöi í tvö ór við háskól-
ann í Vestur-Berlín.
Útgáfustjórn Visis segir að
hún hafi ákveðið að ráða tvo
ritstjóra að biaðinu, og verður
Jónas Kristjánsson
'hinn ráðinn síðar.
Mbl. átti í gær stutt samtal
við Gunnar G. Schram. Sagðist
hann hafa beðizt lausnar frá
störfum á siðastliðnu vori, og
léti af ritstjórastörfum um þessi
mónaðamót. — Er það vegna
þess að mér hefur fyrir nokkru
gefizt kostur á að starfa að þjóð-
réttar- og alþjóðamálum á veg-
um utanrík.isráðuney tisins, sagði
Gunnar. Til Jiess hefur hugur
minn lengi staðið, en ég stundaði
í þrjú ár framhaldsnám í þjóða-
rétti að lögfræðiprófi loknu.
Þegar ég kom heim frá námi,
var ég beðinn um af þáverandi
útgáfustjórn að taka við Vísi.
Var mér ánægja að því að eiga
þátt í stækkun og breytingu
blaðsins, þótt iengur hafi ég
reyndar staldiað við í blaða-
mennskunni en í upphafi var
ætlun min. Oska ég Vísi og
starfsmönnum hans góðs gengis
í framtíðinni.
Róm ágúst, NTB.
Bandaríski kvikmyndaleikar-
inn William Holden (sem hlaut
Oscarsverðlaunin 1953 fyrir leik
sinn í kvikmyndinni „Stalag 7“)
á að koma fyrir rétt í Lucca á
N-Ítalíu í janúar næsta ár og
svara til saka fyrir að hafa orðið
að bana ítölskum verzlunar-
manni Giorgio Novelli, 26. júlí
sl. í bílsiysi. Sjólfur siapp Holden
nær ómeiddur úr árekstrinum
og sömuleiðis farþegar hans
tveir.
STAKSTElNAR
Þá og nú
í ÞEIM umræðum, sem jafnan
fara fram um stjórnmálaástand
iff í landinu, efnahags- og at-
vinnumál og vandamál at-
vinnuveganna, virffist stund-
um sem menn mikli um of fyrir
sér erfiðleika líðandi stundar,
en hafi misst sjónar á þeim
miklu breytingum, sem orffiff
hafa á síðastliðnum 6 til 7 ár-
um. Þeir erfiffleikar, sem at-
vinnuvegimir eiga viff aff etja
nú, eru fyrst og fremst vaxtar-
verkir mikilla athafna- og upp-
byggingartíma. Þegar menn hug
leiða vandamálin nú, er hollt
aff hafa þetta i huga og jafn-
framt það hvernig ástandið var
í efnahags- og atvinnumálum,
þegar núverandi stjórnarflokk-
ar tóku við stjórnartaumunum.
Þá voru erfiffleikar atvinnuveg-
anna ekki vaxtarverkir mikilla
athafnatíma, heldur voru þeir
afleiðing óstjórnar og getuleysis
vinstri stjórnarinnar til þess aff
hafa stjórn á efnahags- og at-
vinnulífi landsmanna á þann veg,
að það stuðlaffi að gróskumiklu
og blómlegu atvinnulifi í land-
inu. j
Enginn gjaldeyrir,
ekkert lánstraust
Þá var enginn gjaldeyrir til i
landinu og skuldir þjóffarinnar
erlendis gifurlega miklar, láns-
traustið þorriff. Ef menn leiffa hug
ann til siðustu mánaða vinstri-
stjórnartímabilsins, minnast
menn sjálfsagt þess, að jafnvel
óverulegustu gjaldeyrisupphæð-
ir var ekki hægt aff fá í gjald-
eyrisbönkunum, og oft þurfti
að bíffa vikum og jafnvel mán-
uffum saman eftir yfirfærslum
og hafði þaff aff sjálfsögðu alvar-
legar afleiffingar fyrir allan at-
vinnurekstur í landinu. I.áns-
traust þjóðarinnar út á við var
gjörsamlega þorriff, þannig að
lántökur erlendis til mikilla
framkvæmda innanlands voru
ekki mögulegar.
Uppgjöf
Vinstri stjórnin gafst svo end-
anlega upp, þegar hún sá fram
á afleiðingar stjórnleysis síns,
og hrökklaðist frá völdum við
lítinn orðstír. Þaff kom í hlut
Sjálfstæðisflokksins og Alþýffu-
flokksins aff taka við stjórn
landsins, þegar efnahagskerfið
og atvinnulífiff var raunveru-
lega komiff í rúst. Fram til þess
tíma höfðu innflutningshöft og
fjárfestingarhöft ríkt í fullum
blóma og atvinnurekendur í
landinu áttu allt sitt að sækja
undir stjórnskipaðar nefndir.
Breytingin sem varff með við-
reisnarstefnunni 1960 hefur lagt
grundvöllinn aff því mikla blóma
skeiði, sem ríkt hefur siðan og
engum blandast hugur um það,
sem lítur yfir hið íslenzka þjóð-
félag nú, aff á þessum stutta
tíma hefur framtaki og dugnaði
einstaklinganna verið veitt út-
rás meff svo myndarlegum
| hætti, aff því hefðu fáir trúaff i
: upphafi stjórnartímabils núver-
; andi ríkisstjórnar. Allt þetta er
hollt aff hafa í huga þegar menn
fárast yfir erfiffleikum líffandi
stundar. En i nútímaþjóðfélagi
er jafnan við einhver vandamál
J aff stríða. Þau eru margvisleg og
| flákin, og á þeim er yfirleitt
ekki hægt aff finna neina end-
anlega lausn. Hinsvegar verffur
að finna beztu leiðina, sem
flestir geta sætt sig viff og auð-
veldaff getur sem flestum starf
þeirra. Þaff er tími til kominn,
aff menn geri sér grein fyrir
j þessum staffreyndum, minnist
i nú uppgjafar vinstri stjórnar-
innar og þess stjórnleysis, sem
ríki i valdatíff hennar og geri
sér hlutlæga grein fyrlr þeirri
gífurlegu breytingu, sem stefna
núverandi ríkisstjórnar í efna-
hags- og atvinnumálum befur
ftiigið áorkað.