Morgunblaðið - 16.10.1966, Qupperneq 11

Sunnudagur 16. oikt. 1966
MORGUNBLAÐIÐ
11
Flogið til Flateyjar
„JA, þá erum við nú eiginlega |
til“, er sagt í símann, kl. að
ganga 2 e.h. laugardaginn í 23.
viku sumars. Og það sem stend-
ur til er hvorki meira né minna
en bregða sér norður í Flatey á
Skjálfanda með viðkomu á Húsa
vík og veca koniinn aftur fyrir
kvöidið. Og ir.naa fárra mínútna
erum við komm út á flugvöll,
þar sem f irkosturinn stendur bú
inn til brottfarar. „Gjörið þið svo
vel og stígið inn“. Sá sfem býður,
er flugmaðurinn á Piper Twin
Comanche, það er flugvél Flug
stöðvarinnar h.f., keypt hingað
frá Bandaríkjunum sl. vor og
hefur síð.nn verið mikið á lofti
í leiguferðum bæði með fslend-
inga og erlenda ferðamenn. —
f>etta er hinn gjörvilegasti far-
kostur með tvo hreyfla, tekur 5
farþega og getur flogið alla leið
til Grænlands og til baka 'aftur
án þess að taka eidsneyti. Hún er
útbúin blmdflugstækjum og það
kemur sér vel í þetta sinn, því
að skyggni er lítið og haustgrá
þokan grúfir yfir borginni. Strax
þegar komið er upp í Borgarfjörð
er hún svo þykk, að maður sér
ekki nema vel út fyrir væng-
broddana. Flugmennirnir heita
Elíeser Jónsson og Pétur Val-
bergsson og ón þess að maður
hefði séð þá fyrr, verka þeir
þannig á mann, að maður vonar
og trúir að allt gangi vel og þeir
fljúgi fan sínu heilu gegnum
þennan þolcuheim á fyrirhugað-
an áfangastað.
Og það reynist líka svo. Áður
en haldið er út í eyna er komið
við á flugvellinum við Húsavík.
Þar er ler.t eftir rúmlega klukku
stundar ílug. Þar bíða þrír far-
'V/.v .vvv^y' »n • •.' • ' JWíS "W.^f
Flateyjarkirkja.
eyingum sé gert að greiða hærri
skatta heldur en mönnum, sem
minna láta yfir sér, og svo mikið
er yíst að ekki dró til neinna
tíðinda á þinginu í Flatey að
þessu sinni. Munu þeir hafa
borgað þar skatta sína refja-
laust, sem viðlatnir voru.
Eftir 11 mínútna flug erum við
lentir á löngum og góðum gras-
velli á vesturenda eyjarinnar.
Við stígum út og göngum í áttina
til húsanna Við höfum skammt
farið, er maður kemur á móti
okkur til að bjóða okkur vel-
komna á staðinn. Hann heilsar
öllum alúðlega, ekki síst fulltrúa
sýslumannsins, sem ekki er
furða, því að þetta er hreppstjór
inn sjálfur, Gunnar Guðmunds-
son. En hann er ekkert líkur
fyrir að vera neitt útkjálka-
Lppibær ! Flatey. Eitt af hinum mörgu auð húsum í eynni.
þegar til Flateyjar. Einn þeirra
er fulltrúi sýslumannsins, sem er
að fara á fund eyjaskeggja til
þinga, því að eyjan, hún er sér-
stakur hreppur, ein út af fyrir
sig síðan bvggð Jagðist niður á
Flateyjarríal. Fuiltrúinn hefur
meðferðis stóra bok, svo stóra, að
hún kemst ekki í neina venju-
lega tösku. svo bann verður að
hafa hana í hærusekk. Og það
er sannarlega engin furða þótt
sú bók sé mikil fyrirferðar, því
þetta er skattskra þessarar fjöl-
menna sýslu — Þingeyjasýslu.
Þó er ekki þar með sagt, að Þing
yfirvald — minnir mann frekar
á sendiherra í sumarfríi, eða
einhvern slíkan heimsmann, sem
tekið hefði sér stundarhvíld frá
önnum og flækjum diplomat-
iskra vandamála. Hann leiðir
okkur inn í bæ sinn, Útibæ þar
sem húsfreyjan, Hólmdís Jóns-
dóttir, ber ríkulega á borð fyrir
gestina. Það er vel þegið, en það
er því miður ekki til langrar
setu boðið. Viðstaðan má ekki
vera nem.a 2 stundir. Yfirvaldið
þarf að íara að þinga og aðrir
að reka þau erindi, sem eru hinn
raunverulegi tilgangur ferðar-
Jólohannyrðavönunar
komnar
Mjög mikið úrval.
Verzlunin JEIMNÝ
Skólavörðustíg 13 A.
Nýju Blikksmiðjunni
vantar nú þegar laghenta menn í vinnu.
Upplýsingar í okkar nýju húsakynnum
við Ármúla 12.
innar, þótt ekki verði þau hér
rakin. Það er þessvegna lítið ráð-
rúm til að litast um og kynna
sér lífið og tilveruna í Flatey
þennan fagra og kyrra haustdag.
Það sem maður finnur hér fyrst
og fremst er kyrrðin. Hún ríkir
bæði í náttúrunm og mannlífinu.
Það blaktir ekki hár á höfði.
Skjálfandi er spegilsléttur svo
langt, sem augað eygir og logn-
aldan hjalar blitt við sand og
fjörusteina.
Kringum mörg húsin er líka
svo undurhljótt, því að fólk
þeirra er farið á brott, a.m.k. í
bili. Hér er enginn maður úti
á stétt, enain kona úti í glugga,
engin börn að leik En þetta eru
falleg hús og reisuleg, máluð og
vel við haldið að öðru leyti.
Maður getur ekki varist þeirri
G. Br.
skrifar
hugsun, að, þau eigi eftir að
heimta fólk sitt á ný, verða aftur
vettvangur fyrir það líf og starf,
sem þau voru reist til að hýsa.
Og máske veiður það líka svo,
þegar nýja höfnin er komin, sem
nú er verið að undirbúa í Sjó-
tjörn.
Steinbryggja er sunnan á
eynni, en við hana sézt engin
fleyta. Samt er ekki svo að
skilja, að betta sé skipalaust
pláss. Fjairi fer þvf. Hér eiga
heima t/eir þilfarsbátar og
nokkrar trillur. En það eru allir |
bátar á sjó í dag eins og vorr er
í þessu blessaða logni. Þeir eru á |
færum og salta fiskinn, því að;
hér er ekkert frvstihús. En
annars má að vissu leyti segja
að aðalfiskar þessarar eyju hafi
undanfarið virtð rauðmaginn og
grásleppan. þvi að hér í nánd
eru beztu brognkeisamið íslands.
Og þau hafa hin síðari ár gefið
mikið í aðra hönd. Þegar hægt
hefír verið að fá allt að því
5000.00 kr. fyrir tunnuna af
hrognunum þá eru þetta hrein |
upprip. En nú er verðið hrapað
niður úr öllu valdi. Það verðfall
verður sjálfsagt eitt með öðru
til þess að flýta fvrir fólksfækk-
un í Flatey Við síðasta manntal
voru hér ekk: skrásettir nema 60
manns og siðan hefur þeim eitt-
hvað fækkað.
Er þá Flatey ekki eitt af þeim
plássum, sem eru alveg dauða-
dæmd?
Nei, það er næsta ótrúlegt.
Þetta er eina lífhöfnin milli
Eyjafjarðar og Húsavíkur og þar
er nú verið að undarbúa veru-
legar hafnarhætur. Er búið að
grafa sundur grandann milli
sjávar og Sjótjarnarinnar og ef
vel tekst til, virðist, a. m. k. fyrir
leikmannsaugum, þarna geta
orðið ágæt höfn. En góð og
örugg höfn er vitanlega megin
skilyrði fyrir byggð í eynni í
framtíðinni, því að hér hlýtur
útgerðin og sjómennskan að
vera slagæð lífsms. Að vísu er
hér gott undir bú, því að eyjan
er öll grasi vafin. En mikið af
því grasi fær að fölna og verða
að sinu á þessu hausti. Land-
rýmið er takmarkað (Öll eyjan
aðeins 260 hektarar) og nú er
hætt að flvtja féð í land á vorin
eins og áður var gert meðan
skepnurnar voru fleiri. Kýrnar
eru aðeins þrjár og fullorðið fé
á annað hundrað. Þetta er fallegt
fé og dilkarmr virðast rígvænir.
Þó eru margii af þeim tvílemb- I
ingar.
—O—
Hér er bæði skoli og samkomu-
hús og kn-Kja. En hér eru fá
Flugvélin og flugmennirnir.
börn, fá böil og fáar messur eins
og gefur að skiija í fólksfæðinni.
Kirkjan er failegt hús, reisu-
legt og vel staðsett svo að hún
setur þekkan svip' á þetta við-
kunnanlega Diass, horfir móður-
lega yfir safnaðarbörnin, sem
ekki eru enn farin í land. Hún
er næstum ný, vigð 17 júlí 1960.
Þá hafði kirkja ekki verið í Flat-
ey frá því fyrir aldamót, að hún
var færð úr eynni upp á Flat-
eyjardal, að Brettingsstöðum
árið 1897 í Sturlungu er Flat-
eyjarkirkju getið í því sambandi
að hún bjargaði einum af Flugu-
mýrar-brennumónnum frá lífláti.
Það var Flateyingurinn Þórir
bukksungi. Hann var tekinn
undir kirkjuveggnum í Flatey,
en þeir sein áttu ráð á lífi hans,
ákváðu að hann skyldi ekki
drepinn „er hann var svo nær
kirkjunni tekinn" Flatey heyrði
til Þönglabakkaprestakalli áður
er Fjörðurnar fóru í eyði og þar
eyddist byggð. Það var lagt nið-
ur með brauðafækkuninni 1907.
Síðasti prestui k Þönglabakka
var sr. Sigurður Jónsson á Lundi.
Nú er Flatey annexía frá Húsa-
vík.
—O—
Það er gaman að hafa komið
í Flatey, enda þótt viðstaðan
væri allt of stutt. Þó að fólkinu
hafi farið fækkandi og auð húsin
og haustgul sinan minni mann á
brottför þess, þá verkar um-
hverfið ekki á mann eins og hér
sé bara undanhald og tap og
tómleiki — heldur ró og kyrrð
og fegurð — næði fyrir mann-
eskjuna að sitja og tala við sjálf-
an sig og náttúiuna án þess að
gruna að einhver standi á hleri.
G. Br.
OXAN er lágfreyðandi þvottaefni, sérstaklega
framleitt fyrir sjálfvirkar þvottavélar.
Afgreitt í handhægum og sterkum plastumbúðum.
Jafn gott í allan þvott.
TÆKIÐ SKIPTIR MIKLU
EN ÞVOTTAEFNIÐ ÖLLU
H F. H R E I N N
©