Morgunblaðið - 18.12.1966, Blaðsíða 3

MORGUNBLAÐIÐ
3
Sunnudagur 18. ðes. 1966
%
ÚR VERINU
EFTIR EINAR SIGURÐSSON
Sr. Jón Aubuns, dómpróf.:
Eftirvænting
EINN bátur, Kristbjörg, hefur
i verið gerður út á línu í haust.
Hún reri 4 róðra núna í vikunni,
®g var aflinn 2%-4 lestir.
' i>að er eftirtektarvert, að eng-
Inn bátur hefur bætzt við á linu,
þó að fyrir nokkru hafi verið
ákveðið að greiða kr. 1,76 fyrir
kg- af fiski, sem færi til neyzlu
i bænum. Bendir það til þess, að
þessi útgerð sé ekki, þrátt fyrir
tuttugu og fimmeyringinn frá
ríkissjóði og hinn 2S eyringinn
írá útgerðarmanninum og nú
einna krónu og sjötíu og fimm
aurna frá fisksölunum, yfirmáta
ábatasöm.
í>essir bátar komu með síld að
austan í vikunni: Gísli Ami
tvær ferðir, S05 lestir og 250
lestir, Húni 82 lestir, Ólafur
Friðbertsson 80 lestir, Þórður
/ónasson 114 lestir, Sóley 14
iestir, Örn 176 lestir, Þorsteinn
104 lestir, Hannes Hafstein 179
iestir og Oddgeir 80 lestir.
Afli hefur verið tregur hjá tog
urunum þessa viku eins og und-
anfarið.
Karlsefni fór út í vikunni og
♦ók síld til viðbótar eigin afla og
eigldi til Þýzkalands.
Úranus kom inn á föstudag
ineð 70 lestir af fiski. Átti skip-
ið að sígla, en Þjóðverjar vildu
«kki fá meiri fisk fyrir jól.
I næstu viku selja m.a. Þor-
kell Máni og ÍÞormóður goði er
lendis.
Óvenjumargir togarar seldu
efla sinn erlendis í vikunni:
Röðull 15« lestir DM 178.065,
Víkingur 16(2 lestir DM. 160.400,
Keptunus 34 lestir af fiski DM
®8.504 og 191 lest af síld DM
101.481, Jón Þorláksson 87 lestir
DM 75.578, Egill Skallagrims-
eon 103 lestir af fiski DM 84.774
og 84 lestir af síld DM 37.422,
Harðbakur 98 lestir £ 10.186,
Ingólfur Arnarson 140 lestir £
'13.296, Surprise 1(23 lestir £
| 11.245.
Vestmannaeyjar.
Mjög lítið var um sjóróðra í
vikunnL. Gullborgin kom þó með
6 lestir af handfærafiski og Ver
'með 10 lestir, sem hann fékk 1
trolL
Þessir bátar feomu með síld:
Kópur 24 lestir, sem hann fékk
við Eyjar, Bergur 119 lestir, Hug
inn 167 lestir, Gjafar 173 íestir,
Sveinbjörn Jakobsson 101 lest,
Halkion 130 og ísleifur 70 lestir.
Sandgerði.
9 bátar eru nú gerðir út á línu
frá Sandgerði. Róið var 4 daga
vikunnar. Afli var lélegur, komst
mest upp í 5 lestir, en var algeng
astur 2%-5 lpstir. Er þetta rýr-
ara en áður. Það sem fæst er
þorskur og ýsa. Engin fiskur, sem
heitið getur, er enn genginn.
Jón Garðar kom með 187 lest-
ir af síld að austan. Síldin þóíti
ljómandi góð og bezti farmur-
inn, sem komið hefur til Sand-
gerðis.
Keflavík.
Róið var 4 daga vi'kunnar.
Voru sjóveður heldur slæm og
má vera, að lélegri aflábrögð eigi
rót sína að rekja til þess en afli
hefur minnkað til muna frá því
sem hann var um daginn, þegar
hann var algengast 5-7 lestir. Nú
er aflinn algengastur 3-4% lest.
Einn bátur kom með síld að
austan, Hamravík 70 lestir.
Akranes.
Róið var alla daga vikunnar
nema einn, rokdaginn.
6 bátar eru nú gerðir út á línu,
og er einn að bætast við á næst-
unnL
Aflinn hefur yfirleitt verið
3-6 lestir og komizt upp í 7 lest-
ir. Er þetta minna en áður var,
og er þar eins og annarsstaðar
vondum sjóveðrum kennt um.
Margir bátar komu með sild
að austan: Höfrungur 200 lestir,
Sigurborg 127 lestir, Ólafur Sig-
urðsson 180 lestir, Sólfari 100
lestir, Valafell 20 lestir, Höfr-
ungur III. 70 lestir, Sigurfari 40
lestir og Jörundur II. 110 lestir.
Þrýstiloft á hliðarskrúfu.
Fyrirtæki í Noregi hefur nú
smíðað Ihliðarskrúfu á síldarbát,
og er hún knúin með þrýstilofti
eins og þoturnar og gerir það sér
góðar vonir u?n árangurinn. Fyr
irtækið hefur samvinnu við
Ankerlökken Verft, sem margir
kannast við vegna bátasmíði fyr-
ir íslendinga.
Óhapp við lýsisgeymL
900 lestir af síldarjýsi runnu í
sjóinn úr lýsisgeymi í Knarré-
vik rétt við Bergen. Lýsið hafði
verið hitað upp, sem kallað er,
því að fara átti að láta það renna
um borð daginn eftir, þegar loki
bilaði og lýsið rann út. Enginn
réði neitt við neitt. Þetta var á
hafnarsvæðinu. Hugmyndin var
að reyna að veiða lýsið ofan af
sjónum, hvernig sem það nú
tekst
Mikill afli.
Heildarafli Norðmanna er nú
samkvæmt nýjum upplýsingum
norska sjávarútvegsmálaráðherr
ans kominn upp í 2.6 milljónir
lesta, þar af er síld og loðna
1,9 millj. lestir. Heildarafli ís-
lendinga var 1. októtoer 0.905
millj. lestir. Eru Norðmenn
þannig með þrisvar sinnum meiri
heildarafla en íslendingar. Heild-
arafli af þorski og slíkum fiski
er hjá Norðmönnum 360.000
lestir, hjá fslendingum var þessi
afli 1. október 300.000 lestir.
Fiskur eða kjat?
Norðmaður, einn af mörgum,
sem fluttist til Kanada á kreppu
árunum, kom í heimsókn til Nor
egs nú fyrir jólin. Hann var
spurður af einu blaðanna, hvbrt
hann hefði fengið eins góðan mat
í Kanada og í Noregi, og svar-
aði hann því þannig: „Ég man
vel, þegar ég var smástrákur
heima í Noregi, að það var fisk-
ur 6 daga vikunnar og stundum
kvölds og morgna, en á sunnu-
dögum voru kjötbollur. í Kana-
da er fiskur einn dag í viku og
kjöt hina 6 dagana. Ég hefði átt
að vera smástrákur í Kanada, en
nú í Noregi, þegar ég vil helzt
borða fisk á hverjum degi“.
Síldarútflutningur Norðmanna
I>að er gaman fyrir íslendinga,
hvernig 'þeir urðu á undan frænd
um okkar á Norðurlöndum að
veiða síld með krafttolökk. Nú
er nótinni, sem kunnugt er, kast-
að af síldarskipinu. Áður var hún
höfð í nótatoátum. Var það miklu
mannfrekari og seinleigri að-
ferð. Íslendingar höfðu líka for-
ystu með hliðarskrúfurnar og
yfirleitt með smíði nýtízku síld-
arskipa.
í fyrra, raunar var gerð tilraun
árið áður, hófu íslendingar síld-
arflutninga í tankskipum með
dæluútbúnaði til að taka síld-
ina úr síldarbátunum á miðun-
um og jafnvel nótunum, þegar
báturinn gat ekki rúmað kastið.
Þetta gafst svo vel, sérstak-
lega hjá „Síldinni“, raunar líka
ISTUTTU m
Tokio 15. des. NTB.
STJÓRN skattamála í Japan
hefur upplýst, að matvælaiðnað
urinn í landinu verji meira fé
til þess að kynna og selja vöru
sína heldur en varið er til trygg-
ingakerfis landsins. 710.000 mat-
vælafyrirtæki landsins hafa á
siðasta ári farið með 575 millj-
arða yena í fyrrgreindu skyni en
til trygginga kerfis landsbúa eru
veittir 510 milljarðar yena.
Hverfum affcur um langan veg
í rúmi og tíma:
Fylkingar manna streyma út
í óbyggðina við ána Jórdan, þar
sem þrumuspámaðurinn Jóhann-
es skírari boðar iðrun og skírir
þá sem iðrast. Sivo mjög finnst
mönnum til um þennan sterka
mann, þennan afburða persónu-
leika, að margir halda, að þarna
hjá Dagstjörnunni, að 3ja síldar
flutningaskipið var keypt til
landsins í ár, Haförninn.
Nú fyrst eru Norðmenn að
fara af stað með slíka flutninga
og hafa stofnað til þess hluta-
félag með 25 millj. kr. (hlutafé.
Á þessum tímum hins ritaða
máls, útvarps og sjónvarps, hef-
ur mörgu verið eytt í meiri ó-
þarfa en þótt maður væri feng-
inn til þess að rita samtíma at-
vinnusögu þjóðarinnar og festa á
segulband og filmu það, sem
máli þætti skipta að varðveita
sem mest ótorenglað fyrir seinni
ómögulegt er að toæta, ef látið
er hjá líða að halda því til haga
jafnóðum og það fellur til.
Stöðvunin
Stöðvunarfrumvarpið er nú í
þann veginn að verða að lögum.
Ekki þarf að lýsa því, hve mikil
vægt þetta skref er fyrir útflutn
ingsatvinnuvegina. I>eir hafa
tímann. f>að er margt, sem
síðan 1969 búið við stöðugar
grunnkaups- og vísitöluhækkan-
ir og alls konar hækkanir.
Slík verðhækkunarþróun get-
ur blessast, þegar verð útflutn-
ingsvaranna fer hækkandi. En
þegar hið gagnstæða á sér stað
og útflutningsvörurnar taka að
lækka, gerir fyrst samdráttur í
viðskipta- og atvinnulífi vart við
sig og síðan algjör stöðvun á
sumum sviðum. Svo mikið er
víst, að launþegar og framleið-
endur útflutningsvara eru and-
vígir vísitöluhækkun og vaxandi
dýrtíð.
En af hverju voru vísitölu-
hækkanir þá ekki stöðvaðar fyr-
ir löngu eða snemma á stjórnar-
tímatoilinu, þegar vísitalan kom
til sögunnar? I>á væri dýrtíðin
helmingi minni, því vísitalan hef
ur hækkað um hérumtoil helm-
ing. Hér er ekki átt við grunn-
kaupshækanir.
En þetta er ekki svo einfalt.
Margar þjóðir glíma við að halda
verðbólgu í skefjum með mis-
jöfnum árangri. 'í>ó að enginn
vilji kannast við, að hann hafi
hag af verðbólgunni, verður
hún ekki stöðvuð, nema skilning
ur og vilji almennings sé fyrir
hendi. Hann hefur ekki verið það
hingað til. En svo virðist sem
það sé nú. Allt þarf sinn t.íma
og skilyrði til að þróast.
Einhverju sinni sem oftar var
kaupdeila í Keflavík á kreppu-
árunum. EHas Þorsteinsson og
Jón Baldvinsson voru þá helztu
oddvitar deiluaðila. Þá segir
Elias einhverju sinni við Jón,
þegar hann hélt, að hann gæti
fengið sína' menn til samninga:
„Eigum við ekki að fara að
reyna að láta þetta smella sam-
an.“ I>á svaraði Jón: „Deilan er
ekki orðin nógu þroskuð."
Menn, sem eru miðaldra og
vel það, muna vel atvinnuleysið
á áratugnum fyrir stríð. Enginn
getur hugsað sér að búa við slík
böl aftur. 'Þótt fjöldi fólks, sem
nú er komið til manndómsára,
þekki ekki þennan tíma nema
af afspurn, skilur almenningur
nú. að hætta er á ferðum og vill
ekki stuðla að því, að boginn
bresti. Haldi dýrtíðin áfram að
vaxa, getur verið skammt yfir í
hrun. Ástandið er orðið þroskað
til þeirra aðgerða, sem ríkis-
stjórnin hefur gripið til með
stöðvuninnL
sé sjálfur lausnari manna kom-"1
inn eða Elia, einn máttugasti
guðsmaður hins gamla tíma. j
------------ H
Eftirvænting var vöknuð. Spá- *
dómar, vonir og draumar margra
beztu manna bentu til þeiss, a3
aldahvörf væru í nánd. Hvernig
eða hvenær, vissu menn ekki. En
eftirvæntingin var vöknuð.
Guðspjöllin segja að sjálfsögða
aðeins frá eftirvæntingu Gyð-
inga. En fleiri þráðu ikomu mannu
kynslausnara. í trúarheimi fbrn-
aldar verður víða fyrir okikuje
þessi sama þrá, í öðrum umbúð-
um en eins í innsta grunni. Guð
hafði Hka talað við heiðna menn,
í toarnalegum hroka og þefck-
ingarleysi á öðrum trúarbrögðum
hafa kristnir menn litið á heiðnér
heiminn sem hatf af myrkri, og
á milljarðir heiðingjanna sen*
fordæmda hjörð án nokkurraif
glætu guðlegs ljóss, guðlegraÉ ,
opintoerunar.
Og þó eru til utan kristindóms*
ins, bæði í trúarbrögðum Asíu
og í trúspefci hinnar grísk-rónW*
versku menningar ýmsar þæt
hugmyndir, sem á Vesturlöndium*
hafa verið taldar séreign kristiné
dómsins en enu langtum eldri ei>
hann. ^
Guð hafði „talað" við ekkS*(
kristnar þjóðir fornaldar. Beztét
menn þeirra voru í einhverju'n#.
mæli inntolásnir af honum seng
aldrei hefir látið sig án vitnis+-
burðar. Ljós af ljósi hans hafð®‘
borizt guðmennum kynslóðann#
fyrir komu Krists. Og það sen#'
heiðnir menn höfðu göfugast tihí>
einkað sér, benti hærra og t#
hans, sem i fyllingu tímans átt®
að koma.
Trúartorögð hins grísk-rómá
verska heims voru hætt að veit.sl
mönnum svölun. En án trúa*
gátu menn engu fremur lifað þá
en nú og þessvegna var vöknuí
eftirvænting, þörf fyrir nýja op*
ihberun.
Var ekki á líkan hétt málurat
komið hér, þegar kristnin kom
til Norðurlanda? HugmyndaheÍTé
ur ásatrúar var að missa töfc É
þorra fóltos. Ella hefði kriistni-
takan á Þingvelli ekki farið fraiat
eins friðsamiega og raun varð ái
Mun ekki hafa verið vöknuð I
Þorgeiri Ljósvetningagoða þr£
eftir háleitari hugmyndaheimi en
ásatrúin bjó yfir? í>að er efcki
sennilegt, að sú ákvörðun hans,
að kristni skyldi lögtekin á ís-
landi hafi verið til þess eins tete*
in að bjarga einingu allsherja*-
ríkis á íslandi. þótt mikils væiá
um það vert. Þar hafa einnití
önnur og dýpri rök ráðið, þót*
enginn þekkti nú þá innri bap-
áttu, sem Lj ó sve tn ing a goð iné
háði undir feldinum 1 toúð sinr4
á Þingvelli þessar sumarnætu*
árið 1900.
Aðventan á að vekja eifitir-
væntiniguna. Hún á að minn*
okkur á að búast 'komu han%
sem kemur. |
Við þráum hann undir niðri —•
öll. En hvernig "'búumist við vSI
komu hans? Og bvernig hafa
menn búizt henni?
Aðeins fáir hafa veitt honu*a
þá samfylgd, sem hann bað uma
og biður um enn. Flestir stand*
álengdar, syngja þegar bezt læt-
ur lofsöngva og sýna honum
lotningu sína með marklitlu iguð- “
ræknihjali. Menn hafa búið sér
til margbrotið helgisiðaform tfl
að dýrka hann, og vafið mynd
hans I flóknum guðfræðikenn-
inigum. Það er svo auðvelt aS
láta allt slíkt korna í stað þes«
að lifa kenningar hans.
Er eftirvænting þín vöknuð?
Hann er í nánd.
Ætlar þú að taka á þig þá
áhættu, að veita honum viðtöku
j eins og hann var, — var og er?
ILIMIIOÍÍ
KARLMANIMA-
SKÓR
ERU HEIMSÞEKKTIR
FYRIR GÆÐI
Vestur-þýzk
úrvalsíramleiðsla.
Handgerðir.
Valið leður.
ILIMIimill
Kralmannaskór
FÁST AÐEINS
HJÁ ....
Austurstræti 14
Laugavegi 95
— Sími 12345.
— Sími 23862.