Morgunblaðið - 15.01.1967, Síða 16

MORGITNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. JANÚAR 1967.
Útgefandi:
Fr amk væmdas t j ór i:
Ritstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Ritstjórn:
Auglýsingar og afgreiðsla:
Áskriftargjald kr. 105.00
í lausasölu kr.
Hf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigui'ður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjjirn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6.
Aðalstræti 6. Sími 22480.
á mánuði innanlands.
7.00 eintakið.
INNLEND
VEIÐARFÆRA GERÐ
stríðsárunum síðari
fcom glögigliega í ljós hvers
virði innlend veiðarfærafram
leiðsla er sjávarútvegi ökk-
«r. Ekiki reyndist fært að
fiytja inn fullunnin veiðar-
íaeri og sáu íslenzkar veiðar-
fiæraverfcsmiðj ur fiskiskipa-
Ck>ta ofckar algjörlega fyrir
fíiskilínuim og botnvörpum
síðari hluta stóðsáranna.
Nú eru aðrir tímar og fjöl-
margar þjóðir keppast um að
selja veiðarfæri til íslands.
Sú samkeppni ásamt tækni-
legum nýjungum og verð-
lagsþróun innanlands hefur
skapað verulega erfiðleika í
veiðarfæraverksmiðja í land-
með þekn aflleiðingum, að nú
er einumgis starfandd ein
veiðafæraverksmiðja í land-
inu, Hampiðjan hf., og stóð
það fyrirtæki frammi fyrir
tveimur kostum fyrir aðeins
tveimiw árum, hætta starf-
semi sinni eða kaupa nýjar
vélar tál fullvinnslu á gervi-
efnum. Síðan hefur orðið
byllting í innilendri veiðar-
færagerð. Hamprðjan hefur
hafið fraimleiðslu á veiðar-
færum úr gerviefnum og
ÉramLeÍðir nú al'lar tegundir
veiðarflæra nema þorskanet
og sfidamætur.
í viðtaii, sem hirtist í Morg
uniblaðimi í gœr, við Hannes
Pálssoo, forstjóra Hampiðj-
unnar, sagði hann, að það
hefði skipt meginmáli fyrir
innlendian veiðarfæraiðnað,
a0 rflcisstjórnin hefði tekið af
ötl tvímæli um það, að hún
vikli stuðla að eflingu og
vexti innlendrar veiðarfæra-
gerðar og sagði hann, að báð
tr þeir menn, sem gegnt
hefðu starfi iðnaðarmálaráð-
herra í núverandi ríkisstjórn
befðu sýnt það í verki, að
þeir viildu ekki að þessi iðn-
aður leggðist niður. Hannes
PáLgson sagðí •nnfremur að,
JÓharvn HafsteLn, núverandi
Sðn a ðarmál ará ðherra, hefði
vei'tt flramkvæmdum Hamp-
iðjunnar drengilegan stuðn-
ing, m.a. með því að láta fara
flram ftarlega rannsókn á
vandaimálum veiðarfæraiðn-
aðarins og gera róðstafanir
«1 úrbóta eftir því sem efni
stóðu tffll.
íslenzkur sjávarútvegur
getur miklu um það ráðið
fiver verður framtóð innlendr
*r veiðarfæraframleiðslu.
Með því að veita henni stuðn
ing, beina viðskiptum til
þeirra aðila, sem veiðarfæri
framleiða hér á landi, kaupa
fyrst og fremst það sem ís-
lenzkt er og með viðurkenn
ingu á nauðlsyn þess að hér
blómgist og eflist veiðarfæra
gerð, igetuir sjávarútvegur-
inn stutt að uppbyggingu
öflugrar veiðarfærafram-
leiðslu í landinu.
Á þessu sviði bíða mikil
verkefni úrlausnac. Nauð-
synlegt er að koma upp
verksmiðju, sem framleiðir
þorskanet og síldarnætur, en
á árunum 1965 voru þessar
tegundir veiðarfæra fluttar
inn fyrir 160 mihj. kr. Erf-
itt er að sjá hver iðnaður
eigi fremur rétt á sér á ís-
landi en einmiitt sá iðnaður,
sem þjónar sjávarútvegin-
um, svo sem veiðarfærafram
leiðsla og stálskipasmíði svo
eitthvað sé nefnt.
Með endurnýjun á véla-
kosti Hámpiðjunnar hefur af
djörfung verið gerð tilraun
tii þess að skapa veiðarfæra
gerð fótfestu á ný hér á landi
og þess er að vænta að allir
þeir aðilar, sem þar eiga hlut
að málí leggi sig fram um, að
sú tilraun megi takast og að
í kjölfar hennar fylgi frek-
ard uppbygging innlendrar
veiðarfæragerðar.
ATHYGLISVERT
ERINDI
^ anir, Nórðmenn og Sví
ar hafa komið á fót sérstöku
emíbætti trúnaðarmanns þjóð
þinganna í þessum löndium,
svokalllaðs umboðsmanns,
sem hefur það megin hlut-
veik að tryggja, að einstakl-
ingar verði ekki órétti beitt-
ir af stjómvöldum. Reynslan
af starfii þessara umboðs-
manna hefur verið góð á
Norðurlöndunum og það hef
ur vakið atJhygli í öðrum
löndum, m.a. hafa verið uppi
raddir í Bretlandi um að
koma slífcu emibætti á fót
þar.
Fyrir nofcfcru gefði Hörð-
ur Einarsson, lögfræðingur,
mál þetta að umta'lsefni í at-
hyglisverðu útvarpserindi,
þar sem hann rákti nokkuð
þá reynslu, sem fengizt hef-
ur af þessu starfi á hinum
Norðurföndunium. Um af-
stöðu okkar tii þessa máls
sagði Hörður Einarsson, „Al-
kunnugt er, að hér á landi
gætir ofit mikillar tortryggni
meðal almennings í garð
stjórnvalda um, að ekki sé
ætíð af sanngimi og réttsýni
leyst úr málum. Slíkar ásak-
anir eiga áreiðanlega sjafdn-
ast við rök að styðjast, en
>eir sem öðru trúa sannfær-
aSt ekki um, að þeir hafi
rangt fyrir sór fyrr en þeir
eiga þess koet að fá úr því
ákorið af aðila, sem þeir bera
Kosningar í Japan
eftir John
RoderÍck
Tokio, — AP —
ÞEGAR andstæðingar jap-
anska forsætisráðherrans,
Eisako Satos, innan Frjáls-
lynda lýðræðisflokksins, hans
eigin flokks, gagnrýndu hann
harðlega á dögunum sagði
hann, að árásir þeirra væru
eins konar „svipur ástartnn-
ar“. Hann lifði það af, þó
þeim þætti hart, — en ann-
að mál er hvernig honum
reiðir af í kosningunum, sem
standa fyrir dyrum í landinu
í lok þessa mánaðar, fyrstu
kosningum frá því hann tek-
ur við embætti forsætisráð-
herra.
Sato er leiðtogi Frjálslynda
lýðræðisflokksins, stjórnar-
flokksins, og er 64 ára að
aldri. Hann hefur átt í vök
að verjast á þingi landsins
að undanförnu. Stjórn ha”s
hefur verið borin ýmsum
sökum, m.a. söfcuð um spill-
ingu, og ráðherrar hennar
ekki þótt gegna störfum sín-
um seom skyldL Andstæðing-
ar hans töluðu um „svarta
mistrið", sem hyldi gerðir
stjórnarinnar. Nú hefur þing-
ið verið leyst upp og kosn-
ingabaráttan fyrir kosning-
amar 29. janúar í algleym-
ingi. _
1, des. sló tókst Sato að
bæla niður gagnrýnina í röð
um flokfcsmanna sinna og ná
endurkosningu í embætti leið
toga flokksins tál næstu
tveggja ára. Enda þótt hann
hafi verið kjörinn í embættið
með yfirgnæfandi meirihluta
atkvæða, 289 atkvæðum gegn
170, voru mótatkvæðin svo
mörg, að verulega hefur
veikt stöðu hans í flokknum
og flokksins gagnvart öðrum
stjórnmálaflokkum landsins.
Það er lífct með Sato, —
sem tók við forsætisráðherra
embætti af Hyato Ikeda árið
1964 — og Lyndon B. John-
son Bandaríkj aforseta, að
hann á sem stendur ekki
nægilega miklu fylgi að
fagna. Engu að síður getur
Sato gengið fyrir kjósendur
með betri samvizku og að
Sato
mörgu leyti meiri heiðri og
sóma en nokkur fyrirrennari
hans eftir stríð — hvað sem
líður allri gagnrýni á hann.
Stærstan sigur hefur hann
unnið á sviði utanríkismála,
þar sem hann og hinn þrjóski
utanríkisráðherra hans, Ets-
usaburo Shiina hafa afrekað
það, sem enginn arvnar for-
sætisráðheira gat, — sem sé
að koma á eðlilegu sambarvdi
við Suður-Kóreu eftir nærri
hálfrar aldar óvild ríkjanna.
Þar fyrir utan hefur hann
fengið leiðtoga Asíurílkjanna
til að koma til Tokio til við
ræðna um efnahagsmál- og
sameiginleg vandamál Asíu-
ríkja á sviði þeirra. Hann
hefur gengizt fyrir landbún-
aðarráðstefnu Asíuríkjanna
og hafði frumkvæði um stofn
un Þróunarbanka Asíu.
Hann hefur komið á fót
japönskum friðarsveitum,
sem þegar eru famar að láta
að sér kveða og afla sér vin-
sælda.
Heima fyrir hetfuir afreka-
skrá Satos ekki verið eins
athyglisverð. Efnahagsástand
ið hefur þó yfirleitt batnað,
— en á kostnað smárra og
miðlungsstórra fyrirtækja.
Hafa aldrei fleiri slík orðið
gjaldþrota en í stjórnartíð
hans.
Þingnefnd er nú að fara yf-
ir heilu fjöllin af skjölum,
sem tekin voru, er stórt syk-
urhreinsunarfyrirtæki var
gert upp fyrir nokkru og þar
hefur sitthvað óskemmtileg
komið í ljós. Meðal annars,
að forráðamenn fyrirtækisins
höfðu gefið ríflega í kosn-
ingasjóði stjórnarflokfcsins og
borið fé á stjómmálamenn
ekki aðeins úr srtj órnarflokkn
um heldur og á marga sósía-
lista.
Allir spyrja, hvort nokkr-
ar niðurstöður muni liggja
fyrir af þessari rannsókn fyr-
ir kosningar. Það er efcki vit-
að — og þess utan á eftir að
kanna fleiri mál, þar sem
grunur leikur á um spillingu
Eru ýmsir ráðherrar stjórnar
innar sagði viðriðnir þau, og
má búast við, að stjórnarand
staðan, þingmenn sósíalista,
lýðræðissosialista, kommún-
ista og annarra andstöðu-
flofcka verði harðir í horn að
taka í því sambandL
Andstöðuflokkarnir hafa
fengið annað gott mál upp í
hendurnar, — Ihið hækkandi
verðlag í landinu, sem hús-
mæðurnar finna mest fyrir.
Hefur verðlag á nauðsynjum
hækkað mjög, einfcum á kjöti
grænmeti og öðrum matvæl-
um. Fargjöld hafa einnig
hækikað og er það vatn á
myllu stjómarandstöðunnar.
Búizt er við, að talsvert
verði deilt um Yietnam síð-
ustu dagana fyrir kosningar.
Bkki er þó talið líklegt, að
það mál ráði neinum úrslit-
Framh. á bls. 31.
trauist til. Á þessu sviði er
því e. t. v. efcki fyrst og
fremst þörf ráðstafana til
aukins réttaröryiggis heldur
tál þess að skapa réttarörygg
istilfinningu meðal borgar-
anna, en naumast verður á
mil'li séð hvort sé þýðingar-
meira“.
Hér er um athyglisvert
mál að ræða, sem fuM ástæða
er til að gaumgæfilega verði
athugað. Starfsemi ríkisins
fer stöðugt vaxandi og
nauðsynlegt er eins og Hörð-
ur Einarsson benti réttiiega
á í fyrrnefndu útvarpserindi
að skapa réttaröryggistilfinn
ingu meðal borgaranna í
landinu.
HRÆSNI
K
ommúnistar og fylgi-
fiskar þeirra halda uppi
gengdarlausum áróðri gegn
aðgerðum Bandarííkjanna í
Víetnam og af þeim skrifium
virðist oft sem aðeins annar
styrjaldaraðili haldi uppi ■
hernaðaraðgerðum, hinn
haldi að sér höndum og sé
ekkert út á hans verk að
setja.
í þessum efnum er nauð-
synilegt að rnenn geri sér
fulla grein fyrir staðreynd-
um. í fyrsta lagi er það óura
deilanlegt, að áibyrgðin á á-
framihaldandi styrjaidarað-
gerðum í Víetnam hvfilir
fyrst og fremst á kommún-
iistum í N-Vietnam sem hafa
stöðugt neitað ölLum tilmæi-
um Bandarílkjanna og stjórn
ar Suður-Víetnam um samn-
ingaviðræður. í öðru lagi
hafa Bandarílkjamenn lagt
sig í líma við að válda ekki
tjóni á óbreyttum borgurum
með *loftárásum sínum á N-
Víetnam, þótt það hafi ekki
komið í veg fyrir, að óbreytt
ir borgarar hafi farizt af
þeim sökum. í þriðja lági er
það ljóst, að hinir kommúrv-
isku herir í Vietnam beita
grimmdarlegum pyndingum
í baráttu sinni, svo grimdar-
legum að Morgunblaðið hef-
uf ofitsinniils ekíkí talið fært
að birta myndir, sem blað-
inu hafa borizt af fórnardýr-
um kommúnista þar í landi.
Skrif á borð við þau, sem
birtust í foryetugrein komm
únistablaðsins í gær, eru há-
mark hræsninnar og væri
þeiim manni, sem þar hélt um
pennann hollt að líta í eig-
in barm og þeirra, sem hann
rekur áróður fyrir. Komm-
únistar hafa framið hin sví-
virðilegustu glæpaverk í Víet
nam eins og annars staðar,
þar sem þeir hafa haldið uppi
ofibeldisaðgerðum og þeir
bera alla ábyrgð á þeim
miklu hörmun/gum, sem styrj
öldin í Víetnam hefur kallað
yfir fólkið þar í landi. Banda
ríkjamenn og Asíuþjóðir
k hafa tekið höndum saman
um að hrinda þeirri ofibeldís
árás, sem kommúnistar þar
hafa hafit í ffammi, og ef til
viiil eru hin hræsnisfullu slkrif
kommúnista nú rnerki þess,
að þessar aðgerðir Bandaríkj
aflina og bahdamanna þeirra
sóú þegar farnar að bera veru
legan árangur.