Morgunblaðið - 21.02.1967, Síða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. FEBRÚAR 1967.
Útgefandi: Hf. Árvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnasön frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Atiglýsingar_ og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
í lausasölu kr. á mánuði innanlands.
Áskriftargjald kr. 105.00 7.00 eintakið.
VALDAJAFNVÆGI
OG VERND FRIÐAR
'17’aldajafnvægi það hér 1
’ álfu, sem skapaðist með
uppbyggingu varna Atlants-
hafsbandalagsins er ein meg-
inorsök þess, að heimsfriður
hefur haldizt nú í meira en
tvo áratugi. í sambandi við
hina miklu þýðingu hernað-
arjalhvægisins er ekki úr
vegi, nú þegar rætt er um
möguleikana á að draga úr
vörnum vestrænna ríkja, að
hugleiða hvernig komið er
herbúnaði þess ríkis, sem
hætta hefur hvað helzt verið
talin Sftafar af, það er Sovét-
veldisins. Þar eru nú taldir
vera undir vopnum um það
bill 3,2 milljónir manna, en
um leið hefur verið lögð mik-
il áherzla á að halda öl'lum
vopnabúnaði eins fullkomn-
um og vísinda- og tæknifram
farir hafa frekast gert mögu-
legt. Ef til vifl er sérstök
ástæða til að geta þess að á
síðustu árum hefur átt sér
stað veruleg efling sovézka
flotans og hefur hann nú m.
a. yfir að ráða um 400 káf-
bátum, þar af um 50 kjarn-
orkuknúnum og er hluti
þeirra búinn flugskeytum.
Tæpur helmingur kafbáta-
flotans er talinn hafa aðsetur
í 9töðvum við Norður-íshafið.
— Álif.ið er, að um 15% af
þjóðaríramleiðslu Sovétríkj-
anna fari til uppbyggingar
hernaðar í landinu. En geta
má þess til samanburðar, að
meðaltal varnarútgjalda að-
ildarríkja Atlantshafsbanda-
lagsins er um 5% af þjóðar-
framleiðslu.
Öllum skynibornum mönn
um, sem ekki láta annarleg
sjónarmið ráða afstöðu sinni,
ber saman um að haga verði
samdrætti herbúnaðar í álf-
unni þannig, að jafnvægi
raskist ekki. Þótt reynt hafi
verið árum saman af hálfu
vestrænna rfkja að ná sam-
komulagi um afvopnun, hef-
ur öll sú viðleitni því miður
strandað á því,-að Sovétríkin
hafa ekki verið reiðubúin til
að fallast á alþjóðlegt eftir-
lit, sem tryggði að samkomu-
laginu vrði framfylgt. Hlýtur
slík afstaða óhjákvæmilega
að verða til þess að viðhalda
nokkurri tortryggni í gaífi
Sovétríkjanna, ekki sízt í
ljósi fyrri afstöðu þeirra til
valdbeitingar.
Þó að vissulega beri að
fagna þeirri friðvænlegu af-
stöðu, sem sovézkir leiðtog-
ar hafa tekið, í orði, upp á síð
kastið, verður ekki horft
fram hjá þeirri staðreynd, að
hernaðarmætti Sovétveldis-
ins er enn haldið við og hann
fremur efldur en hitt. Meðan
svo stendur, verður óhjá-
kvæmilega að gjalda meiri
varhug við friðartali sov-
ézkra leiðtoga, en vera
mundi, ef þeim orðum fyl'gdu
gerðir. í heild má þó þrátt
fyrir allt segja, að friðvæn-
legar horfi í álfunni en verið
hefur um langt skeið og
hljóta allir að vona, að þau
auknu samskipti sem nú eiga
sér stöðugt stað milli aust-
urs og vesturs muni áður en
lýkur leiða til afvopnunar og
öruggs friðar.
ísland er sem kunnugt er
hlekkur í þeirri varnarkeðju,
sem tryggt hefur öryggi vest-
raénna ríkja — verið vernd
lýðræðis og frelsis* — nú
um tveggja áratuga skeið.
Hefur þjóðin þannig lagt
sitt lóð á vogarskálarnar til
stuðnings þeim mál'stað, sem
allur þorri hennar hefur
staðið einhuga um. Er þess
ekki að vænta, að íslending-
ar skerist úr leik, svo lengi
sem í einhverri mynd er þörf
atbeina þeirra í svo þýðingar-
miklu máli bæði fyrir sjálfa
þá og aðrar frjálsar þjóðir.
AUDEN
SEXTUGUR
¥ dag er W. H. Auden sex-
tugur. Hann er sem kunn-
ugt er eitt af höfuðs'káldum
brezkrar tungu á okkar tím-
um. Hann er jafnframt einn
af framvörðum íslenzkrar
menningar á alþjóðavett-
vangi. Á háskólaárum sínum
tók hann ástfóstri við ísland
og íslenzka menningu og hef-
ur kynnt land okkar og bók-
menntir, svo að um hefur
munað. Fyrir það eru íslend-
ingar hinu brezka skáldi
þakklátir.
Auden kom hingað ungur
maður á sínum tíma og rit-
aði hressilega og sérstæða
bók um land og þjóð. 1964
kom hann hingað aftur,
þroskað og virt skáld, og
\ann hjörtu allra þeirra sem
honum kynntust. Þá lét hann
í ljós ánægju sína yfir því að
hafa komið aftur til þessara
æskustöðva sinna, ef svo
mætti að orði komast, og
hyl'lti Ísland sem heilaga
jörð. Af þessu má sjá, að ís-
lendingar eiga hauk í horni,
þar sem er stórskáldið
brezka, W. H. Auden.
Ekki er ástæða tii að fjalla
hér um ævi og störf hins
brezka skálds, enda er það
gert á öðrum stað. Hér skulu
honum einungis færðar þakk
ir fyrir mikilsvert kynningar
Hvort er hvað? Þetta eru Bria n Jones, gítaristi í bítlahljómsve itinni „Rolling Stones“ og leik-
konan Anita Pallenberg.
Hann-arnir og hún-urnar
Enn er unnt að greina þau ■ sundur
Eftir Hal Boyle-AP
New York:
EIN af þjáningum lífsins í dag
er að reyna að greina á milli
kynjanna.
í heimi vaxandi samræmis, eru
jafnvel gagnstæðu kynin hætt að
virðast gagnstæð. Sannleikurinn
er sá að þau eru svo iskyggilega
lík hvort öðru, að það truflar
bæði sálfræðinga og yfirþjóna.
í vaxandi mæli klæðast kynin
eins tala eins, og láta skera hár
sín eins. Hver getur dæmt um
það hvort þessi óþekkta persóna,
sem ráfar um ströndina í slitn-
um síðbuxum er karlkyns píanó
leikari í fríi, eða kvenkyns nátt-
úrufræðikennari við gagnfræða-
skóla, sem er að safna skeljum?
Ef fyrirbærið yglir sig þegar
þú segir „já herra“ við það, er
það sennilega hún. Ef það gefur
þér utan undir þega þú segir „já
frú“, er það vafalaust hann.
Klórar það sér á almannafæri?
Þá má bóka það karlkynis. Virð-
ist það alltaf vera að plokka
ósýnilegt kusk af fötum sínum?
Þá má bóka það kvenkyns.
Þegar það skammast við þig,
starir það þá upp í loft? Það er
kona. Þegar það gagnrýnir þig,
horfi.r það þá vandræðalega út
um gluggann? Það er maður.
Ef hnapp vantar á frakka þess,
er það eiginmaður. Ef það spyr
hversvegna vanti hnappinn, er
það eiginkona.
Snýtir það sér í vasaklútinn
þegar það grætur? Það er stelpa.
Þurkar það tárin úr augunum
með erminni? Það er strákur.
Ef það skoðar fyrst tízkuteikn-
ingarnar í kverinablaði, er það
kvenkyns. Ef það skoðar ein-
göngu nærfata-auglýsingarnar,
er það karlkyns.
Var það einu sinni dökkhært,
en nú ljóshært? Það er hún,
Hafði það einu sinni skolleitt hár,
en nú grátt eða alls ekki neitt?
Það er hann.
Ef það er alltaf að festa hæl-
ana í ristum ræsalokanna, hlýtur
það að vera stúlka. Ef það burst-
ar skó sína oft á laun með því að
að nudda þeim aftan í buxna-
skálmarnar, er það piltur.
Talar það í sifellu um að gera
eitthvað til að auðga anda sinn?
Það er mámma. Er það yfirléitt
sátt við þann anda, sem í því
býr? Það er pabbi.
Er það alltaf að spyrja: „Ertu
viss um að þú elskir mig?“ Það
er hún. Ef það getur ekki fundið
betra 'svar en: „Já, af hverju
spyrðu?“ — er það hann.
Já, það má enn greina sundur
kynin á margan hátt. Spurningin
er aðeins: Hve lengi verður það
þess virði?
starf hans á íslenzkum bók-
menntum — fyrir ást hans á
íslandi og íslenzkri menn-
ingu. íslendingar vonast til
að Auden sæki land þeirra
aftur heim hið fyrsta og
treysti enn þau bönd sem
hann hefur bundið við þjóð
okkar.
Auden hefur skýrt frá því
í samtali við Morgunblaðið
fyrir skömmu, að hann vinni
nú að þýðingu á Eddukvæð-
um og verður áreiðanlega
mikill fengur að þýðingum
hans, þegar þær verða gefn-
ar út á enska tungu. Á okkar
tímum — tímum hraða og
yfirborðslegrar tízku — er
lítilli þjóð eins og íslending-
um fengur að vináttu svo
heimsfræes skálds, sem Aud-
en er. Það sem hann lætur
frá sér fara er vegið og metið
í hinum stóra heimi, þar er
staldrað við. Megi hið brezka
skáld njóta langra llífdaga og
auka enn alin við sinn merka
skáldaferil; megi hann enn
ausa af Mímiebrunni fornrar
íslenzkrar menningar, sjálf-
um sér og okkur öllum til
HÚSAVÍK, 18. febúar — Rauð
magaveiði er hafin hér, en veiði
lítil, enda lítið stunduð enn sem
komið er. Óvanalegt var að net
voru lögð svona snemma í sjó,
en það hefur verið gert nú síð-
ustu árin.
Illa lítur út með sölu grásleppu
hrogna á þaesu vori, svo færri
menn stunda grásleppuveiðar en
sl. ár, enda var þá offramleiðsla
á hrognum, svo að mikið mun
óselt í landinu af fyrra árs fram
leiðslu. Vorið 1965 hækkaði
hrognaverð mjög mikið «g má
sjáifsagt rekja það til ótta manna
gagns og aukins þroska.
Morgunblaðið sendir W.
H. Auden beztu óskir um
heillaríka framtíð á þessum
merku tímamótum í lífi hans.
við hafísinn, sem þá var fyrir
Norðurlandi. Sl. vor gerðu því
óvanalega margir út á þessar
veiðar, sem orsakaði þá offram-
leiðslu, svo að markaðshorfur
eru nú mjög slæmar, eins og
áður segir. Þetta er mjög baga-
legt fyrir smábátasjómenn, sem
þessa veiði hafa stundað til fjölda
ára og verið hefur undirstaða í
útgerð margra þeirra. Útlit er
fyrir að menn, sem stundað hafa
þessa veiði meira en aldar fjórð
ung, verði að sleppa þessari ver-
tíð og er það illa farið
— Fréttaritari.
Fáir stunda
grásleppuveiði