Morgunblaðið - 26.02.1967, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. FEBRÚAR 1967.
Fimmtugur í dag:
Björn Úlafsson, fiðluleikari
r
ÞAÐ er ekki þörf á því að kyrma
Björn Ólafsson fyrir íslending-
um. Það þekkja hann allir og
d!á, hver eftir sínu viti og
jþroska.
Ég heyrði-föður Björns syngja,
í fyrsta sinn árið áður en sonur-
inn fæddist, þá sjálfur rétt
ófremdur, og aðeins byrjaður að
heyra mun á fuglakvaki og söng.
Síðan ann ég báðum þessum
Guðsgjöfum af jafnheilum hug.
Og ég fékk einmitt um svipað
leyti staðfest, af óskeikulum
vörum móður minnar, sem alltaf
var syngjandi með fuglunum,
eins og annað Bergsættarfólk, að
söngurinn væri vopn Guðanna,
að bægja frá hinu illa og ljóta í
þessum heimL
I>ó allir viti að Björn líkist um
margf sínum listelska föður,
naut Ólafur Björnsson þess
skamma hríð að syngja fyrir
bömin sín. Hann lézt 1919, er
Björn var tveggja ára gamall,
og musterið á Fjólugötunni að-
eins til í draumsýn ástfangins
Til sængurgjafa
Mikið af fallegum ungbarnafatnaði.
R.O.-búbin \
Skaftahlíð 28 — Sími 34925.
3ja herb. íbúð
Hef til sölu 3ja herb. íbúð á 2. hæð við
Rauðarárstíg. Nýleg eldhúsinnrétting,
mósaiklagt bað. íbúðin er ca. 90 ferm.
Góð íbúð. Allar nánari upplýsingar gefn-
ar í síma 37272.
Svartir hælbandaskór
Ný sending svartir ítalskir hæl-
bandaskór með lágum breiðum
hælum kr. 750.—

Lönguhlíð milli Miklubrautar og Barma-
hlíðar.
huga. En hafi nokkur kona, af
mönnum fœdd, varðveitt eld
ástar sinnar og trú á ódauðleika
hennar, þá er það Borghildur
Björnsson í Fjólugötu 7. Hús
hennar og eiginmanns var í
sannleika vígt ást þeirra á list og
fegurð, og þó senn sé hálf öld
runnin inn í móðu tímans, siðan
húsbóndinn var kvaddur að
heiman að syngja á öðrum
stjörnum, er nálægð hans í sínu
konungsríki á Fjólugötu 7, alltaf
jafn fersk og hvetjandi. Þau
tryggðabönd, sem tengdu hann
og drottningu hans, voru ekki
bundin okkar heimi einum.
Uppeldisáhrifin á þessu höfuð-
bóli andans, munu án efa hafa
átt mikinn þátt í að vekja með
Birni Ólafssyni ást á hreinni list
og lotningu fyrir sannleika, sem
ávallt er einn og enginn annar
til.
Sú staðreyrid að meistari
Adiolf Busch óskaði eftir að
Björn Ólafsson gerðist meðleik-
ari hans í sínum heimsfræga
Buschkvartett, segir útaf fyrir
sig allt, sem sagt verður um
listþroska og kunnáttu Björns
Ólafssonar, sem hljómlistar-
manns, og ekki eítir það unnt að
finna í tungunni lofsyrðL Og
jafnframt segir það sína sögu um
tryggð Björns við land sitt og
þjóð. (Hitt er alveg ðþarfi að tí-
unda hér í möigum orðum, er
hann hefur unnið fyrir íslenzkt
tónlistarlíf. 'Þar á hann vissulega
fáa jafnoka, og það vita líka allir
landar hans og viðurkenna.
Kæri vinur, Björn. Ef ég ætti
núna nokkrar milljónir, og væru
í mínum höndum til ráðstöfunar
að vild minni, munu þær í dag
aflhenfar þér að byggja upp
handa ungu listþyrstu fólki á
íslandi, fullkomna nútíma sin-
fóníuhljómsveit, sem í öllum
greinum væri samkeppnisfær á
alþjóðavettvangi, eins og íslenzki
þorskurinn að sínu leytL og
þakka má að á þeim bæ hefur
ekkL eins og í andlegum efnum,
verið hikað að bylta öllu frá
grunni, hverju sinni er tækin
reyndust dragbítur á athafna-
gleðina. Reyndar er ég á þess-
um degi þínum ófáanlegur til að
trúa því að fulltrúar okkar, sem
nú bíða eftir því að við styðjum
þá enn einu sinni, til nýrra og
stórra dáða fyrir land sitt og
þjóð, láti það í reynd ásannast,
að okkur sé ætlað það hlut-
skipti, að stunda fjölmiðlun er-
lendis menningarefnis og varn-
ing, en önnur lönd, sufn fátæk-
ari af andlegri reynslu, fram-
leiði æðri fóðurbæti handa þjóð
Jóns Sigurðssonar og Jónasar
Hallgrímssonar, meðan kallar
austur í Japan ríða handa okkur
þorskanetin. Og í rauninni er
innlend framleiðsluaukning og
meiri vörugæði, því aðeins um-
taisverður ávinningur, að þar
haldist í hendur listræn og önn-
ur fóðunframleiðsla, eins og alla
tið hefur verið. Og sé þar látið á
skorta, sem reyndar væri á borð
við það að brjóta niður minnis-
merki hinna miklu brautryðj-
enda þjóðarinnar, mun þess
skammt að bíða að sígi á ógæfu-
hliðina fyrir sjálfstæðinu, einnig
því efna'hagslega, ásamt trú
fólksins á hina margrómuðu
íslenzku hámenningu.
•Þúsund milljónir í sjónvarps-
miðlun — ótalin fóðuröflun. —
Húrra fyrir því!
En hver verður þá fjárhlutur
hinna skapandi afla og stofnana,
listamanna, leikhúsa — og Sin-
fóníuhljómsveitar fslands, að
jafna metin milli sköpunar og
miðlunar?
Ætti að fórna skaparanum fyr-
ir miðlara sinn?
Það mun verða gengið eftir
svari 1 þínu nafni, Björn Ólafs-
Árshátíð kven-
félagsins Hringsins
verður haldin miðvikudaginn 1. marz í Átthaga-
sal Hótel Sögu og hefst með borðhaldi kl. 19.30
Skemmtiatriði: Þjóðbúningasýning, gamanþátt-
ur o.fl.
Aðgöngumiðar verða seldir í Bláu búðinni Lauga-
vegi 1.
Sala miðanna hefst á mánudaginn 27. febrúar.
Verð -miðans er 350 kr.
SKEMMTINEFNDIN.
son, og það verður þín stóra af-
mælisgjöf.
Ef ekki bólar á rödd, er finnur
sig skulda þér þetta svar, væri
það reyndar ekkert nýtt þó þú
yrðir enn að taka viljann fyrir
verkið, eins og meðan við vorum
fátækt fólk.
Þinn
R. J.
„Hvað er konsertmeistari?"
„Hvað gerir konsertmeistari?"
„Hvaða hlutverki gegnir kon-
sertm'eistari í sinfóníuhljóm-
sveit?“ Svona spurningar er
maður stundum spurður af fólkL
sem ekki þekkir til starfs sin-
fón'íuhljómsveitar og er það varla
að undra. Góður konsertmeistari
»r allt í senn; forystumaður allr-
ar hljómsveitarinnar í starfi
jafnt á æfingum sem á tónleik-
um, — tækni'legur leiðbeinandi
strengjasveitarinnar, — sam-
einingartákn allrar hljómsveitar-
innar, — tengiliður milli hljóm,-
sveitarinnar annarsvegar og
stjórnanda eða stjórnar hljóm-
sveitarinnar hinsvegar, — allt að
því sáttasemjari þegar því ber
að skiþta, — listrænn ráðun'aut-
ur uffl verkefnaval og þarf að
vera fær um að taka að sér
hljómsveitarstjórn svo til fyrir-
varadaust ef þörf krefur. Jafn-
vel þótt fyrirfinnist maður með
alla þessa hæfileika mega þeir sín
einskis ef hann hefur ekki
traustvekjandi framkomu og nýt-
ur fullkominnar virðingar
hljómsveitarmanna jafnt sem
forráðamanna og stjórnanda
hljómsveitarinnar. Eins ’og sjá
má af þessari takmörkuðu skil-
greiningu minni á hinu marg-
þætta hlutverki konsertmeistara
sést, að miaður sem fenginn er
í slíkt starf þanf að vera meiri
kostum gæddur en almennt ger-
ist. Okkar unga sinflóníuhljóm-
sveit hefur átt því láni að fagna
að hafa notið krafta þessa eina
manns, sem uppfyllti allar þess-
ar kröfur, á þeim tíma sem mest
reið á, þ.e. allt frá frumfoernsku-
árum hennar fram til dagsins
í dag. Manninn þekkja allir
landsmenn og er óþarft að kynna
hann nánar.
Björn Ólafsson er feeddur I
Reykjavík, 26. febr. 1917, sonur
merkishjónanna Ólatfs Björns-
sonar ritstjóra og Borghildar f.
Thorsteinsson frá Bí'ldudal. Að
Birni standa einir helztu at-
hafnamenn þjóðarinnar síns
tíma í báðar ættir, menn sem
hafa öðlazt virðulegan sess í
sögu landsins fyrir atorku og
stjórnsemi. Framlag Björns til
tónlistarinnar er engu minna og
er vart hægt að hugsa sér hvern-
ig tónlistarmál þjóðaTÍnnar
staeðu í dag ef hans hefði ekki
notið við. Allt lff og starf Björns
hefur einkennzt af ódrepandi
áhuga og ósérhlífni í þágu tón-
listarinnar, — við kennslustörf,
sem konsertmeistarL einleikari,
aðal driffjöðurin í kammermiúsík
og síðast en ekki sízt stofnandi
og stjórnandi Hljómsveitar Tón-
listarskólans. Við þessa upp-
talningu, sem þó gefur ekki
nema smá hugmynd um ótrúleg
afköst Björns, verður að bæta
hinar ótöldu stundir sem hann
hefur varið í að tala máli Sin-
fóníuhljómsveitarinnar við ráða-
menn menntamála, leiða hljóm-
sveitina í gegn um öll boðaföll
sem hafla orðið á vegi hennar,
leysa ólíkustu vandamál sem
upp koma svo til daglega, en hafa
samt tínaa til að æfa sig á fiðl-
una og haldia sér í formi. Björn
er ekki einungis forystumaður
okkar hljómsveitarmanna í orðs-
ins beinu merkingu, heldur er
hann okkur til fyrirmyndar með
framkomu sinni, ávallt glaður og
jákvæður, reiðu'búinn til að
leysa hvers manns vanda.
Það munaði ekki miklu að
Björn lokaðist inni í Austur-
ríki þegar heimsstyrjöldin síðari
skall á. Hafði hann verið þar við
nám og var farinn að stanfa i
Sinfóníuhljómsveit Vínarborgar,
en örlögin höguðu því þannig,
að hann kom heim í stutta
heimsókn rétt áður en hinn
mikli darraðardans hófst. Þegar
Björn sá hvert stefndi í friðar-
Framh. á bls. 21