Morgunblaðið - 19.04.1967, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 19. APRIL 1967.
31
— Bæjarstj. Hafnarfj.
t Framhald af bls. 32
meðferð og atkvæðagreiðslu
fjárhagsáætlunar.
Þau tíðindi gerðust á fund-
inum að bæjarfulltrúar Al-
þýðuflokksins og Alþýðu-
bandalagsins greiddu at-
kvæði gegn tillögu sem fól m.
a. í sér að bæjarstjórnin sam-
þykkti að taka fjárhagsáætl-
unina aftur fyrir til síðari
umræðu á næsta bæjarstjórn
arfundi.
Hér fer á eftir í heild úr-
skurður félagsmálaráðuneyt-
isins, frásögn af fundi bæjar-
stjórnar og mótmæli bæjar-
stjórnarinnar við úrskurðin-
um.
Með bréfi til ráðuneytisins,
dags. 7. febrúar sl., hafa bæjar-
fulltrúar Alþýðuflokksins og Al-
þýðubandalagsins í Hafnarfirði
krafizt þess, að ráðuneytið úr-
skurði fjárhagsáætlun Hafnar-
fjarðar fyrir árið 1967 ógilda,
vegna ágalla sem hafi verið á
afgreiðslu hennar, að efni og
formi er hún var tekin til loka-
afgreiðslu á fundí bæiarstjórnar
Hafnarf jarðar þriðjudaginn 17.
janúar sl.
Kærubréf þetta var sent bæj-
arstjóranum í Hafnarfirði, með
bréfi ráðuneytisins, dags. 10.
febrúar sl., þar sem óskað var
eftir umsögn bæjarstjórnar Hafn-
arfjarðar um kæruatriðin.
Umsögn bæjarstjórnar, sem
sambykkt var á bæjarstjórnar-
fundi, hinn 14. f. m„ með 6 at-
kvæðum geen 3. barst ráðuneyt-
inu með bréfi dags. 17. s. m.
Kæruatriðin eru í þrem liðum,
og verður frá þeim greint hér
á eftir og jafnframt getið um-
sagnar meiribluta bæiarstjórnar-
innar um þá, hvern og einn.
1. Afp-rpíarsla á brevf.'nD'artillög-
um viff einctaka liði fjárhags-
áætlunarinnar
Kærendur skýra svo frá að við
unnhaf lokaafgreiðslu fjárhags-
áætlunar á nefndum bæjarstjórn-
arfundi hinn 17. jan. sl„ hafi
meirihluti bæiarráðs flutt tillögu
um að vísa á bug og frá at-
kvæðagreiðdu, öllum fluttum
breytingartiliögum þeirra við
einstaka liði í fiárhagsáætlun-
inni, og hafj sú tillaga verið sam-
Þvkkt með 6 atkvæðum gegn 3.
Að henni sambvkktri, létu kær-
enður bóka, að þar sem beir
teldu téða afgreiðslu á öll-
um fluttum brevtingartíilnimm
þeirra, brjóta í bág við fyrir-
luaslj sveitarstjórnarlaga og fund
arskaDa bæiarstjórnar fsbr. 28.
gr. sveitarstiérnarlaga og 10 gr.
fundarqkana haaiarstjórnar Hefn-
afi’rðar nr. 1O/1063V mvndu þeir
ekki taka bátt í frekari af-
grmðslu fiárhagsáætlunarinnar.
Þersari staðhæfingu mótmælir
meirihluti bæiarstjórnar f nefndrj
umsögn rinni sem rangri og ó-
rökstuddri.
Meirihlut; hæiarráð, hafði lagf
f-am svohlióðandi frávísunartil-
lögu. gagnvart brevtincfartiiiög-
um bæiarfnHtrúa Albýðuflokks-
ins og Aihúðuhandalagsins:
„Með þvi að bæjarstiórnin tel-
ur brevtingartiliögur bæjarfuli-
frúa Albvðubandalagsins og Al-
bvðuflokksins við frumvam að
fjárhagsáætlun fvrir árið 1967.
og sem miðar að auknum fram-
lögum til fiölmargra mála byggj-
ast nær eingöngu á óraunhæfum
áætlunum um hækkun útsvars-
tekna. tekna af aðstöðugiöldum
o. fl.. nema til komi stórfeild
hækkun útsvara og aðstöðueialda
umfram það sem gert er ráð fyr-
ir í frumvarninu. getur bæjar-
stjón ekki fallizt á framkomnar
tillögur og samþykkir að vísa til-
lögunum á bug og frá atkvæða-
greiðslu. ...“
Þegar fyrsta breytingartillaga
frá bæjarfulltrúum Alþýðuflokks
ins kom til afgreiðslu var nefnd
frávísunartillaga borin fyrst upp
til atkvæða og samþykkt með 6
atkvæðum gegn 3. Næstu breyt-
ingartillögu var síðan vísað frá
skv. ofangreindri tillögu meiri-
hluta bæjarráðs með 6 atkvæð-
um gegn 3.
Áður en kom að afgreiðslu á
þriðju breytingartillögu kær-
enda, óskaði forseti að eftirfar-
andi væri bókað:
„Með því að bæjarstjórn hefur
þegar með atkvæðagreiðslu á
þessum fundi lýst vilja sínum
til frávísunar á öllum þeim
breytingartillögum, sem lágu fyr-
ir í upphafi fundarins frá bæjar-
fulltrúum Alþýðubandalagsins og
Alþýðuflokksins á frumvarpi að
fjárhagsáætlun Hafnarfjarðar ár-
ið 1967, tel ég frekari atkvæða-
greiðslur um breytingartillög-
urnar óþarfar.
Hins vegar skal atkvæða-
greiðsla fara fram að nýju um
sér-hverja þá breytingartillögu,
sem bæjarfulltrúar kynnu að
óska eftir og atkvæðagreiðsla um
frávísunartillögur meirihluta bæj
arráðs því endurtekin jafnoft.
Þessi úrskurður var borinn undir
atkvæði og samþykktur með sex
atkvæðum gegn þemur. Bæjar-
stjórnarmeirihlutinn telur, að í
þessari bókun forseta hafi falizt,
að hann teldi frekari atkvæða-
greiðslur um breytingartillögur
kærenda óbarfar, þar sem bæjar-
stjórn hefði þegar í atkvæða-
greiðslu á fundinum lýst vilja
og afstöðu sinni til beirra. Þetta
þvddi hins vegar ekki, að hver
einstakur liður fiárhagsáætlunar-
ionar. sem snerti efni breytingar-
till^gnanna hafi ekki fengið sér-
staka afgreiðslu. Síðan seeir orð-
rétt í umsöwn meúihluta bæiar-
stjórnar. ,.Til að þóknast ætluð-
um vilía kærenda hvað það
snertir að endurtaka atkvæða-
greiðslu um frávísunartillöguna
jafnoft og hver einstök brevting-
artillsea beirra kom til af-
greiðslu, bauðst forseti til þess
' sið"ri málslið bókunar sinnar.
Hvorki þá né síðar á fundinum
kom fram nein ósk kærenda um
nýja atkvæðagreiðslu. brátt fyrir
að forseti ítrekaði við hverja af-
greiðslu breytingartillagnanna,
hvort nýrrar atkvæðagreiðslu
væri óskað. Því hlutu allar aðrar
breytingartillöeur kærenda þá
afgreiðslu með bókun að hv.
sinni, að þeim hefði verið vísað
frá... .“
2. Aukning úti=tandandi útsvara.
Kærendur telia ólögmætt að
taka inn í fjárhagsáætlun, lið
undir eignabreytingum, merkt-
an gjöld 4 „vegna aukningar á
útistandandi útsvörum o.fl.“ kr.
1.750.000.00 og hafi þeir flutt
breytingartillögu þar að lútandi,
sem hafi verið vísað frá atkvæða
greiðslu.
í umsögn sinni um þenna
kærulið vísar meirihluti bæj-
arstjórnar til meðfylgjandi bréfs
Bergs Tómassonar, endurskoð-
anda bæjarreikninga Hafnar-
fjarðar, dags. 4. f. m„ og segir
hann þar m.a.: „Eins og eðlilegt
er, gengur á ýmsu með inn-
heimtu útsvaranna og upphæð
útistandandi útsvara og fast-
eignagjalda yfirleitt farið hækk-
andi ár frá ári ....... Ef ekki
er gert ráð fyrir í fjárhagsáætl-
un (sem eignabreytingú) að inn-
heimta gangi ekki sem skyldi
vegna örðugleika í innheimtu,
hlýtur það að hafa í för með
sér greiðslufjárskort hjá Bæjar-
sjóði.“
3. Gialdaliður — Verklegar
framkvæmdir.
Kærendur telja að fjárhags-
áætlunin hafi alls ekki verið
þannig úr garði gerð, að hún
hafi getað verið grundvöllur að
fjárstjórn bæjarins, eins og hún
avr endanlega afgreidd, þar sem
yfirlýst hafi verið, af hálfu for-
mælenda bæjarstjórnarmeiri-
hlutans, að af gjaldaliðnum Verk
legar framkvæmdir, að fjárhæð
kr. 14.150.000,00, skyldi nota kr.
6.6 millj. til greiðslu á afborg-
unum lána bæjarsjóðs. Kærend-
ur segja ennfremur, að þar sem
þeir hafi talið, að fjárhagsáætl-
unin ætti að sýna og bera með
sér sem réttasta mynd af fyrir-
hugaðri ráðstöfun tekna sveitar-
félagsins, hafi þeir flutt af
þessu tilefni breytingartillögu til
leiðréttingar hér á, sem á sama
hátt, hafi ekki komið til at-
kvæðagreiðslu vegna bókunar
forseta um samþykkt fyrr-
greindrar frávísunartillögu meiri
hluta bæjarráðs.
Meirihluti bæjarstjórnar segir
í umsögn sinni um þetta kæru-
atriði, að við framlagningu fjár-
hagsáætlunarinnar við 1. umr.
27. des. 1966 og við síðari um-
ræðu í bæjarstjórn 17. janúar sl.
hafi sérstök athygli bæjarfull-
trúa verið vakin á þessum gjalda
lið verklegra framkvæmda, svo
ekki sé hægt að halda því fram,
að hér hafi átt að blekkja eða
villa um fyrir bæjarfulltrúum á
eðli gjaldliðsins, að öðru leyti er
vísað til meðfylgjandi bréfs
Bergs Tómassonar endurskoð-
anda, sem áður er á minnst, en
þar segir m.a„ að árið 1967 sé
gert ráð fyrir að greitt sé af ó-
greiddum lánum, sem tekin hafi
verið vegna gatnagerða síðustu
ára, 6.6 millj. krónur og því af-
skrifað af eignarliðnum gatna-
gerð samsvarandi upphæð og
fært til gjalda undir verklegar
framkvæmdir. Hér sé einungis
verið að færa þessar stærri
framkvæmdir í gatnagerð til
gjalda það árið, sem bæjarbú-
um er fært að greiða þær.
í 27. gr. laga nr. 51/1964 seg-
ir, að upphæð útsvara í sveitar-
félögum skuli ákveða þannig í
fjárhagsáætlun, að útsvörin, á-
samt öðrum tekjum sveitarfé-
lagsins hrökkvi fyrir útgjöldum
þess á fjárhagsárinu, að við-
bættum 5—10% fyrir vanhöld-
um við innheimtu þeirra.
Lögum samkvæmt er ekki gert
ráð fyrir öðrum eða meiri van-
höldum vegna innheimtu út-
svara, en nefndum 5—10%, og
er því ekki í samræmi við gild-
andi lög að taka inn í fjárhags-
áætlunina gjaldalið, sem gerir
ráð fyrir 1.750 millj. króna aukn
ingu á útistandandi útsvörum
o. fl.
Upplýst er að af gjaldaliðnum
verklegar framkvæmdir í frum-
varpi að fjárhagsáætluninni að
upphæð 14.150 millj. kr„ átti að
nota 6.6 millj. króna til greiðslu
á afborgunum lána bæjarsjóðs,
sem tekin höfðu verið vegna
gatnagerða síðari ára. Ráðuneyt-
ið telur þessa uppsetningu vill-
andi og að eðlilegra hefði ver-
ið að lækka lið verklegra fram-
kvæmda um 6.6 millj. kr. og taka
upp nýjan lið, til greiðslu lána
kr. 6.6 millj. króna, enda færi þá
ekki milli mála á hvern veg
þessu fé skyldi varið.
í 28. gr. sveitarstjórnarlaga
nr. 58/1961, sbr. 10 gr. fundar-
skapa bæjarstjórnar Hafnarfjarð
ar nr. 10/1963, segir, að við af-
greiðslu fjárhagsáætlunar, skuli
greiða atkvæði um hverja grein
hennar fyrir sig og síðan um
áætlunina í heild, og skuli þetta
gert við síðari umræðu um fjár-
hagsáætlunina.
EINS og undanfarin ár verð-
ur sumardagurinn fyrsti hátíð-
legur haldinn og gengst Sumar-
gjöf fyrir skrúðgöngum og inni-
skemmtunum. Verður fyrir-
komulag með svipuðu sniði og
i fyrra, að öðru leyti en því, að
skrúðgöngur vera nú í úthverf-
um borgarinnar og skemmtiatriði
fjölbreytilegri. — Að þessu
sinni verður ekki útvarpað frá
hátíðahöldunum, og að sjálf-
sögðu verða skrúðgöngur ekki
nema veður verið skaplegt.
Skrúðgöngur barna verða frá
Austurbæjar- og Melaskólanum
og haldið í Lækjargötu, frá
Laugarnes- og Langholtsskólan-
um og Hrafnistu, og frá Hvassa-
leitiskólanum að Réttarholtsskóla
Á öllum stöðunum verða flutt
ávörp og ómar Ragnarsson
skemmtir en lúðrasveitir leika
fyrir göngunum. Inniskemmtan-
ir verða kl. 3 í Laugarásbíói,
Réttarholtsskóla, Tjarnarbæ,
Engar ákveðnar reglur er að I
finna í sveitarstjórnarlögum eða
neifndum fundarsköpum um
hvernig haga skuli afgreiðslu á
einstökum liðum fjárhagsáætl-
unarinnar eða breytingartillög-
um við þá. Hinsvegar eru það við
urkenndar fundarskaparreglur
að breytingartillögu við aðal-
tillögu verður að bera undir at-
kvæði áður en sjálf aðaltillagan
er borin undir atkvæði.
Upplýst er, að þegar síðari um
ræðu um fjárhagsáætlunina var
lokið, og atkvæðagreiðsla hafin 1
um einstaka liði hennar, lagði ■
meirihluti bæjarráðs til við
bæjarstjórn, við afgreiðslu á
fyrstu breytingartillögu minni-
hlutans í bæjarstjórn, er til at-
kvæða’ kom, að öllum breytingar
tillögum, sem til atkvæðagreiðslu
skyldu koma síðar á fundinum.
Þegar þess er gætt, að breytingar
tillögur minnihlutans gátu raun-
verulega ekki komið til af-
greiðslu fyrr en atkvæðagreiðsla
fór fram um þá liði, sem breyt-
ingartillögunnar áttu við, verður
að telja að ekki hafi verið farið
að réttum lögum og viðurkennd-
um fundarskaparreglum, er frá-
vísunartillaga á breytingartillög-
um, sem enn voru ekiki komnar
til afgreiðslu, var samþykkt.
Tilboð það um endurteCkna frá
vísum nefndra breytingartillagna,
sem felst í síðari málsgrein bók-
unar forseta, breytir hér engu,
þar sem telja verður, að frávís-
un á breytingartillögum við ein
stakar greinar fjárhagsáætlunar
geri ekki samrýmst réttum lög-
um og venjum, og getur því af-
greiðsla þeirra í bæjarstjórn að-
eins farið fram með þeim hætti,
að þær séu með atkvæðagreiðslu
annaðhvort samþyfkktar eða
fslldar.
Verður því að telja, að þeir
gallar hafi verið á lokaafgreiðslu
fjárhagsáætlunar Hafnarfjarðar
fyrir árið 1967,er vanrækt var
að láta fara fram lögboðna at-
kvæðagreiðslu um hverja ein-
staka grein fjárhagsáætlunarinn-
ar, að ekki verði hjá því kom-
ist að ógilda hana og leggja fyrir
bæjarstjórn að taka fjárhagsáætl
unina aftur til síðari umræðu og
lögmæltrar afgreiðslu.
Félagsmálaráðuneytið, 14/4. 1967
Eggert G. Þorsteinsson
í UMRÆÐUM um mál þctta,
sem fram fór á fundi bæjar-
stjórnar Hafnarfjarðar í gær-
kvöldi báru Stefán Jónsson og
Árni Gunnlaugsson fram tillögu,
þar sem mótmælt var þessum
úrskurði en jafnframt sam-
þykkt, að taka fjárhagsáætlun-
ina til síðari umræðu á ný
næsta bæjarstjórnarfundi. í
ræðum þeirra kom fram, að
kærendur hefðu í engu mótmælt
meðferð fjárhagsáætlunar á sín
Austurbæjarbíói og leiksýningar
í Iðnó og Þjóðleikhúsinu. Þá
verður barnatiminn þennan dag
á vegum Sumargjafar. Sólskin
1967 kemur út og er það 38.
árgangur. Sá Jónas Jósteinsson
um útgáfuna.
Á fundi með stjórn Sumar-
gjafar í gær, gaf formaðurinn,
Ásgeir Guðmundsson yfirkenn-
ari ýmsar upplýsingar um starf
semi Barnavinafélagsins sumar-
gjafar. Það rekur nú 8 dagheim-
i'li og 7 leikskóla og eru 763
börn í þeim daglega. Þá er verið
að byggja eða um það bil að
taika til starfa, leikskólar í Smá-
íbúðahverfi og Safamýri. Einnig
verður byggt dagheimili í Voga-
hverfi og leikskóli í Árbæjar-
hverfi. Alls vinna nú 170 manns
við dagheimilin og leikskóla
Sumargjafar. Þá rekur félagið
fóstruskóla og útskrifast úr hon-
um árlega 25-27 fóstrur. Tekur
námið tvö ár.
um tíma og raunar staðfes*
hana fyrir sitt leyti með breyt-
ingartillögum. Þeir lögðu jafn-
framt áherzlu á að fjárhagsáætl
unin væri ekki ógild vegna
þeirra atriða er kært var yfir
heldur þar sem talið var að
hver liður fjárhagsáætlunarinn-
ar hafi ekki verið borinn upp
sérstaklega en það væri alrangt.
Jafnframt héldu ræðumenn því
fram að hér væri um „póli-
tískan“ úrskurð að ræða. Hér
fer á eftir samþykkt bæjarstjórn
ar Hafnarfjarðar sem samþvkkt
var með 6 atkv. gegn 3.
Bæjarstjórn Hafnarfjarðar
motmælir sem röngum þeim
úrskurði félagsmálaráðherra
Eggerts G. Þorsteinssonar, ^að
fjárhagsáætlun Hafnarfjarðar
fyrir árið 1967 verði að ógilda,
þar sem vanrækt hafði verið að
láta fara fram lögboðna atkvæða
greiðslu um hverja einstaka
grein fjárhagsáætlunarinnar
(eins og komizt er að orði í nið-
urlagi úrskurðarins).
28. gr. laga nr. 58/1961 kveður
á um meðferð og atkvæða-
greiðslu fjáfhagsáætlunar, svo-
hljóðandi:
„Athuga skal fjárhagsáætlun
lið fyrir lið og greiða. atkeæði
um hverja grein fyrir sig og
áætlunina í heild“.
Þessum ákvæðum var i einu
og öllu fullnægt við afgreiðsiu
fjádhagsáætlunarinnar.
Þá mótmælir bæjarstjórn sér-
staklega þeirri furðulegu kenn-
ingu, sem sem fram kemur í úr-
skurði ráðherra, „að frávísun á
breytingatillögum við einstaiiar
greinar fjárhagsáætlunar geti
ekki samrýmst réttum lögum og
venjum, og getur því afgreiðsla
þeirra í bæjarstjórn aðeins far;ð
fram með þeim hætti, að þær séu
með atkvæðagreiðslu annað-
hvort samþykktar eða felldar".
Til stuðnings mótmælum bæjar-
stjórnar í þessu efni vísast til
13. gr. fundarskapa bæjarstjórn
ar Hafnarfjarðar, sem stáðfest
eru af féi&gsmálaráðuneytinu 14.
jan. 1963 en þar segir: „Mál má
afgreiða með því að samþykkja
það eða fella með því að vísa því
frá með einfaldri eða rökstuddn
dagskrá, eða með því að fresta
því“. Engin undantekning er
gerð um þetta varðandi tillögur.
sem snerta fjárhagsáætlun og af
greiðslu nennar hvorki í lands-
lögum fundarsköpum.
Þar n félagsmálaráðherra
Eggert Þorsteinsson hefir
endanleg úrskurðarvald um
kæruatrið- og til dómstóla verð-
ut þvi ekki leitað um réttmæti
úrskurðarins, verður að hlita
honum á þann hátt, sem fyrir er
lagt og samþykkir því bæjar-
stjórn að taka fjárhagsáætlumna
aftur fyrir til síðari umræðu á
næsta bæjarstjórnarfundi.
Stjórn Sumargjafar skipa nú
Ásgeir Guðmundsson formaður,
Jónas Jósteinsson, Þórunn Einar*
dóttir, Valborg Sigurðardóttir,
Helgi Elíasson, Sigurjón Björns-
son og Kristín Pálsdóttir.
— Dómur
Framhald af bls. 11.
Samkvæmt þessu var sök skipt
þannig, að m.s. Hekla var lát-
in bera % hluta tjónsins, en
m.b. Pálmi %.
Var því Skipaútgerðin dæmd til
að greiða Vélbátatryggingu
Eyjafjarðar kr. 77.094.00 ásamt
vöxtum og kr. 25.000.00 í máls-
kostnað. Ennfremur skyldi
skiptaútgerðin greiða eigendum
v.b. Pálma kr. 39.260 00 auk
vaxta og kr. 15.000.00 í máls-
kostnað. Málskostnaður fyrir
I KæsiaiéLti var niður felldur.
Hátíðahöldin í Reykjavík á
sumardaginn fyrsta