Morgunblaðið - 08.06.1967, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 8. JÚNl 1967.
- UMRÆÐURNAR
Framhal-d af bls. 28.
Frá upphaíi var vitað, að Al-
t>inigi á áAvörðunarvald um lög-
eoeeti kosningar og þar með út-
hJjutun uppbótansæta. Alþjóð á
þess vegna heimtingu á því að
fiá áðúr en feosningar fara- fram
vitneskju um fyrirætlanir Al-
þýðubandalagsins.
Ragnar Arnalds smakraði sér
hijiá að svara þessu, þótt hann
(jölyrti um það, sem hann kall-
aði innanflokJnserjur eða eitt-
favað á þá leið og GiiLs Guð-
miundisison tryggðavinur Hanni-
bals lét- eins og þessi vandi væri
ekki tiL
Þögn LúðvJks og félaga hans
gefur tH. kynna, að þeir vilja
faaifa frjólsar hendur til að hafa
gagn af atkvæðum Hannibals
eftir kosningar og fá þau talin
með við úflhlutun uppbótarsæta
tH Alþýðubandalagisins. En af
hverju afneita þeir honum þá
nú? Það er vegna þess, að þeir
telja Mklegt, að með þvá fáist
fleiri úr öðrum fLokkum en ella
tál að greiða Hannibal atkvæði.
Ætlun þeirra er sú, að þytkjast
eundra liði sínu til að ginna ann-
anra flokka menn í eins konar
herkivi og beita þeim sáðan fyr-
ir sinn valdavagn. Á sama veg
neynir Framsókn að véla um
fyrir kjósendum með því að
Begja, að hún vilji allis elklki höft,
þótt allur málflutningur hennar
Býni, að eftir þeim er keppt. —
JÞað eru kölluð höift“, sagði
fainn lítt reyndi og óorðvari
Steingrámur Hermannsson, þeg-
ar hann í dreifibréfi ræðir um
stefnu Framsóknar. í raeðu sinm
nú var Steingrimur elkki jafn
foreinskilinn, hann hefur hlotið
tálminningu hér fyrir sunnan.
Gott var að Ólafusr Jólhannes-
aon minnti á mynd af skömmt-
unanseðili frá 1950. Þá var ágrein
ingurinn milli Sjálfstæðismanna
og Framisóknar einmitt um það,
farvort gera skyMi þvíMka seðla
«ð grundvelli innflutningsleytfa
tim langa framtíð eins og Fram-
eókn heimtaði en Sjálfstæðis-
menn neituðu. Svarttsýni Ólafs
var hin sama og áður, þegar
faann þá bankaráðsmaður Seðla-
'bankans, sagði fyrir gengisfall
sumarið 1965 á mesta velgengn-
teári, sem við nokkru sinni höf-
um notið. Á yfirlýs'ngum svo
óraunsærra manna -ið mark
takandi.
Hvernig höiftunum eigi að
beita þekkja menn af reynslunni
þegar SÍS og kaupfélögin tivö-
tflölduðu innflutning sinn og
þrefölduðu í möngum tilfellum
veltu, samtimis því, sem inn-
Ifllutninaurinn í heild minkaði á
fyrstu fjórum vaMaárum Ey-
steins Jlónssonar. Fáskrúðsfjarð-
arfhneykslið sýnir að eðlið er
óbreytt.
Enn eitt herbragð er það að
nú þykjast allir stjórnarand-
stæðinigar þurfa að vernda at-
vinnurekendur fýrir Sjálfstseð-
iamönnuim. Annað var hljóðið,
þegar Framsókn hældi sér í
Biörg ár næst af því að tekizt
hefði að gera gjaldþrota höfuð-
atv innureikenduir í þrem lands-
fjórðungum!
SjáMstæðismenn skilja jafnt
*vú sem áður, að heilbrigður at-
vinnurekstur er undirstaða /el-
megunar þjóðarinnar. Því verð-
ur ekki jafnað, sem ekki hef-
ur verið safnað. En Sjálfstæðis-
menn fylgja í venki kjörorði
sínu: Stétt með stétt. Þess vegna
er það ofckar heiður að hafa,
én þess að ganiga af nærri at-
vinnuvagunium, haft forustu um
mestu M'fskjarabætur, sem al-
menningi á fsttandi hafa hlotn-
■azt. Launþegar í öllum stéttum
munu viss.ulega minnast þess við
kjörborðið.
Jafnt framtakssamir atvinnu-
rekendiuir sem launþegar, eiga
mest undir, að ebki sé á ný
faorfið að höftum í viðskiptum
og hömlum á atihafnir.
iLeyfum fóikinu að hafa vit
Iflyrir sjálfu sér. Sú mun raun-
in verða, að fólkið treystir þeim
mest, sem því faafa neynzt bezt.
Þess vegna kýs það SjáJÆstæðis-
Iflakkinn. Með stuðningi við D-
iistann tryggjum við frelsi, ör-
yggi ag framfarir íslenzku þjóð-
innj itil ihanda.
Magnús Jónsson
Magnús Jónsson, fjármiálaráð-
herra, hóf mál sitt með því, að
segja að við lifðum í nýjuvn
heimii þar sem framfarir og
tækni væri meiri en nokkru
sinni fyrr, en tortímingarhætta
gæti líka verið meiri en áður.
Við yrðum að gera okkur grein
fyrir þeirri samtíð, sem við lifð-
um í til að geta unnið markvisst
að því að tryggja framtíðina.
Þjóðin stæði nú á vegamótum
og nauðsynlegra væri að horf-
ast í augu við þau vandamái,
sem fyrir lægju en s karpa um
aukaatriði. Viðskiptafrelsi það,
sem nú rrkti 1 landinu, væri
óhjákvæmileg forsenda velmeg-
unar, en þetta viðskiptafrelsi
væri ekki gamalt með þjóðinni
og enn værum við ekki laus við
alla vaxtaverki, sem það hefði
skapað. Stærsta viðfangsefni nú-
tímans væri að tryggja þjóð-
inni aukna velmegun og fram-
hald þeirra lífskjara, sem náðst
hafa undiir forustu núverandi
ríkisstjórnar. Til að ná þessu,
væri nauðsynlegt að taka á
vandamálunum af raunsæi og
hafa til viðmiðunar þá stefnu,
sem viðreisnarstjórnin hefur
fylgt, stefnu viðskiptafrelsis og
framkvæmdafrelsis.
Það er nú viðurkennt af öll-
um, sagði fjármálaráðherra, að
viðskiptafrelsi sé undirstaða vel
megunair, enda treystir enginn
flokkur sér til þess að vera mál-
svari hafta. En þá yrði að gera
sér grein fyrir því, hvað væri
nauðsynlegt og hvað væri bann-
vara. Nauðsyn bæri til að ala
þjóðfélagsborgarana upp til
sjálfstæðs mats á því hvað væri
nauðsyn og hvað óhóf. Samræma
bæri framboð og eftirspurn og
binding sparifjár væri nauðsyn-
leg til að tryggja áframhaldandi
uppbyggingu og frjáls viðskipti.
Það er eðlilegt að lánsfjár-
skortur ríkti í landi þar sem
framkvæmdavilji er meiri en
sparnaður og frjálsir viðskipta-
hættir knýja fram aukna sam-
keppni, sem ekki allir geta stað-
izt. Þá höfum við orðið að horfa
upp á geigvænlegt verðfall á út-
flutningsframleiðslu, en þar
dygðu ekki fljótfærnislegar að-
gerðir. Stefna núverandi rikis-
stjórnar hefur gert okkur betur
fært að mæta þessu verðfalli, en
annars hefði verið.
Þá vék fjármiálaráðherra að
sjávarútveginum, lífæð okkar.
Kvað hann ríkið hafa gengið
eins skammit og hægt hefði verið
í styrkjaátt, en ef verðfall yrði
langvinnt væri nauðsynlegt að
gera sérstakar ráðstafanir þess
vegna. Við byggjum við sömu
lífskjör og háþróaðar iðnaðar-
þjóðir, en afkoma okkar hlyti
aö verða miklu ótryggari. Til
þess að halda þessum góðu lífs-
kjörum yrði því að leita allra
ráða til að auka framleiðsluaf-
köst og hagkvæmni í rekstri
fyrirtækja. Menn yrðu að hætta
að ala á öfundsýki og svartsýni
en líta í þess stað á málin af
raunsæi. Nauðsynlegt væri að
gera framkvæmdaáætlanir og
byggðaáætlanir. Hráefni gæti
brugðizt og tímabært atvinnu-
leysi gæti alltaf skotið upp koll-
inum.
nauðsyn þess að kanna, hvemig
landbúnaðurinn yrði bezt undir
það búinn að rnæta nýjum við-
fangsefnum. Hyggja yrði að úr-
ræðum til að gera opinibera þjón
ustu sem ódýrasta. Vinna yrði
markívisst að því að tryggja
jafnvægi byggðarinnar og efla
framkvæmdir þar sem aðstæður
eru til hagkvæmrar framleiðslu.
Ragnar Amalds (K) sagði m.a.
að framboðsmál Alþýðubanda-
lagsins í Reykjavík hefðu mjög
einkennt kosningabaráttuna.
Þetta væri þó einkamál reyk-
vískra kjósenda, en stjóraar-
flokkumim hefði þótt þægilegra
að ræða um þau en þjóðmálin.
Geta bæri þess að um heimilis-
erjur væri að ræða hjá fleirum
flokkum og hefði þannig t.d.
Óháði lýðræðisflokkurinn verið
stofnaður af óánægðum Alþýðu-
flokksmörmum. Enginn flokkur
væri þó eins margklofinn og
Framsóknarflokkurinn, þar sem
hver höndin væri upp á móti
annarri, þótt allt virtist slétt og
fellt á yfirborðinu.
Birgir Finnsson (A), sagði
m.a. að stjórnarandstæðingar
kæmust ekki lengra í málefna-
legri samstöðu, en að fella stjórn
arflokkana. Ósennilegt væri að
þeir gætu starfað saman eftir
kosningar. Ræddi Birgir síðan
um klofning Alþýðubandalags-
ins og sagði m.a. að á framboðs-
fundi á Vestfjörðum hefði kom-
ið í Ijós, hver hinn eiginlegi til-
gangur roeð framboði Hannibais
í Reykjavík værL Teitur Þor-
leifsson, annar maður á lisra
flokksins þar, hefði upplýst, að
ekki væri um málefnaágreining
að ræða, heldur væri þetta gert
til að veiða fleiri atkvæðL og
kasta ryki í augu manna. Beindi
Birgir síðan orðum sínum til
unga fólksins, og sagði þá m.a.
að Alþýðuflokkurinn hefði ætíð
beitt sér fyrir auknum kosninga
rétti og lækkun kosningaaldurs.
Jónína Guðjónsdóttir (A),
kvað konur hafa of lítinn áhuga
á stjórnmálum, en þau skiptu
þær þó ekki minna máli heldur
en karknenn. Sagði hún að mik
ilsvert hefði verið fyrir konur,
er Alþýðuflokkurinn hefði haf-
ið baráttu fyrir launajafnrétti
karla og kvenna. Hefðu það ver-
ið þingmenn hans sem flutt
hefðu frumvarp um þetta á Al-
þingi fyrir 6 árum og fylgt því
eftir til sigurs.
Ólafur Jóhannesson (F), sagði
að stjórnarflokkarnir boðuðu
óbreytta stefnu og nú gætu kjós
endur dæmt um þessa stefnu í
kosningunum á sunnudaginn
kemur. Hann sagði, að stjórnin
hefði ekki náð þeim meginmark
miðum, sem hún hefði sett sér
og vandræði og samdráttur
blasti við. Frumorsök þessa
ástands væri verðbólgan, sem
skapaði öllum landsmönum erf-
iðleika. Verðstöðvun ríkisstjórn-
arinnar hefði verið neyðarúr-
ræði, sem ætti að hylja mistök
ríkisstjórnarinnar og fleyta
fram yfir kosningar.
Pálmi Jónsson (S) gat þess í
upphafi máls síns að þjóðarauð-
ur íslendinga hefði aukizt um
Útflutningur okkar I dag er
nær eingöngu sjávarútvegur, en
iðnaðurinn hefur einnig hlut-
verki að gegna sem útflutnings-
atvinnuvegur og iðnrekendur
hafa sýnt mikinn skilning á þeim
vandamálum, sem við er að
glíma. Með hugkvæmni og hag-
kvæmni geta þeir staðið erlend-
um starfsbræðrum sinum fylli-
lega jafnfætis.
Að lokum vék ráðherrann að
Pálmi Jónsson
44% á undanförnum 8 árum og
á sama tíma hefði eignaaukn-
ing í atvinnutækjum íslendinga
verið yfir 50%. Bæra þessum
staðreyndum illa saman við tal
stjórnarandstæðinga að allt
hefði farið úrskeiðis og væri á
niðurleið. Þá hefðu stofnlána-
sjóðir atvinnuveganna verið
stórefldir og hefðu t.d. útlán úr
sjóðum landbúnaðarins nær þre
faldast á þessum árum. Hefði
það ásamf öðru orðið til þess að
stórkostleg uppbygging hefði
átt sér stað í sveitum landsins.
Pálmi sagði, að hægt væri að
nefna margar merkar löggjafir
er settar hefðu verið á þessum
árum, landbúnaðinum til hags-
bóta, og minnast bæri þess að
útflutningsuppbætur á landbún-
aðarafurðum næmu nú 248
milljónum króna, eða upphæð er
svaraði til 45 þús. kr. á hvern
bónda í landinu. Ræddi Pálmi
síðan um atvinriuástand í Norð-
urlandskjördæmi vestra og sagði
að tilkoma Atvinnujöfnunar-
sjóðs ásamt með Norðurlands-
áætluninni ykju mjög á rnögu-
leika þess að hægt væn að
greiða úr þessum miálum á far-
sælan hátt. Hvergi væri meiri
þörf og réttur á fjarmagni úr
Atvinnujöfnunarsjóði en í þessflf
kjördæmi, þar sem aflaleysi und
anfarinna ára hefði skapað
mikla erfiðleika. Pálmi sagði, að
þótt margt hefði áunnizt væri
þó jafnan nóg verkefni fyrir
hendi og mætti þar til nefna sem
dæmi samgöngumál og raforku-
mál. í komandi kosningum yrði
þjóðin spurð að því, hvort hún
kysi áframhaldandi upp'bygg-
ingu þessara mála og annarra,
eða hvort hún kysi forystu
þeirra manna sem teldu höft og
pólitískár úthlutunarnefndir
leysa allan vanda og jafnveí
hældu sér af þvi að hafa gefizt
upp við að stjórna landinu, þeg-
ar erfiðleika hefði borjð að hönd
uim.
Sverrir Hermannsson sagði
m.a., að varaformaður Framsókn
arflokksins hefðd minnst á það í
Sverrir Hermannsson
um mönnum tækifæri til stjórn
arstarfa á íslandi — Framsókn-
armönnum. Vert væri að minn-
ast þess að Framsóknarmenn
hefðu fengið sín tækifæri til
þess, siðast 1956—'1908, og
spyrja mætti hvernig hefði þeim
farizt þá. Þjóðin hefði ekki efni
á að gefa þeim slíkt tækifæri
aftur. Sverrir sagði, að ó'hrekj-
anlegt væri að Sjálfstæðismenn
hefðu ráðið mestu um gang
landsmála síðan lýðveldið var
endurreist 1944, og hefði jafnan
bezt til tekizt þegar þeir hefðu
ráðið málum. Svo yrði einnig í
framtíðinni. Miklar þjóðfélags-
breytingar hefðu átt sér stað á
Viðreisnartímabilinu, og þyrfti
jafnvel það unga fólk sem nú í
fyrsta sinni gengi að kjörborð-
inu ekki að leita sögulegra stað-
reynda, heldur þekkti það fram-
þróunina af eigin raum. Undir
stjórnarforystu Sjálfstæðisfiokks
ins hefði stórhuga framfaraafl
Íslendinga verið Íeyst úr læð-
ingi, en ekki bæri að neita því
að við hefðum búið við góðæri.
En það hefðum við gert áður
m.a. á tímum vdnstri stjórnar-
in-nar, en þá hefði það hvergi
nægt tiL fslenzka þjóðin ætti
nú við vandamál að etja, þó ekki
eins mikil og vinstri stjórnin
hefði skilið eftir sig. Sjálfstæð-
isnaenn horfa óhræddir á vand-
ann og þyrðu að takazt á við
hamn, gagnstætt Framsóknar-
mönnum sem stöðugt kyrjuðu
sinn bölsýnissöng. íslendingar
þyrftu að setja markið hátt og
krefjast mikils, og Sjálfstæðis-
'flokknuim væri bezt trúandi til
þess að tryggja það að sú stefna
frjálsræðis og uppbyggingar er
ríkt hefði að undanförnu yrði
framhaldið.
HJalti Haraldsson (K) ræddi
m.a. uim Efnaihagsbandalagið og
sagði að öll stefna stjórnamflokki
anna miðaði að þvi að hefja
útfamarsönig hins islenzfca lýð-
Veidis og inngönjgu í EBE. Það
faarf ekki að fjölyrða um afleið-
iingar þess, sagði ræðumaður.
Hvað mundi gerast ef allar dyr
yrðu opnar. Við munduim glata
sjálfum okkur, ejálfstæði og
menningiu. Til þess að koma í
veg fyrir þetta verður að fella
■ríkiisstjórnina og eina leiðin til
þess er að kjósa AJlþbL vegrna
þess að atkvæði Fnamlsóknar-
flakksins falla ónýt, hann hefur
hvergi möguleika á að vinnai
þingsæti.
Jón ÞcHifeeimstson (A) sagði að
kosnkugarnair snerast ekki að-
'eins um það, hvort stjóirnini
héldi áfram meirihluta sínum eða
ekkL Þegar dýpra er skyggnst
stendur Jojósand.inn frammi fyrir
því vali hvaða fliokk og stefmui
hamn á að kjósa. Síðan gerði
ræðumaður grein fyrir megin-
stefnu Aliþýðuflokksins og sagði
að þótt Alþýðufiokkurinn væri
liítill flokkur í samvinnu við
stáran heifðu áhrif hans verið
sferk á stjórnansteÆnuna. Eftin
kjördiæmabreytingiuna hefði Al-
þýðuiflokkurinn haft oddaað-
stöðu í stjórmrmálium. Hann sagðli
ennfremur að launþegar í Sjálf
'stæðisfliokknum ættu margt sam
eiginlegt með, Alþýðuflokknum.
Ræðumaður sagði að islenzka
!verkalýð'Sh'reyfimgiu sfeorti öflug
an póiitískan bakhjali. Til þess
hefði Alþýðuflokfciurinn verið
Istofnaður en klofningur Héðins
log síðan Hannilbalis hefði feamiið
lí veg fyrir að flokkurinn gegndi
þessu hlutverki. Ræðumaður
isagði að eini ágreiningiur Al-
þýðufiokksins og þessara
itveggja manna hetfði verið um
afstöðuna til þefes hvort hægfe
(væri að vinna með kommúnist-
um.
SfeeingTÍmur H«rmanm.suon (F)
sagði að frambjóðend.ur stjórn-
arfldkkanna florðuðust að nefna
erfiðleika atvinnuveganna. Þeir
reyndu að telja fólki tnú um á-
giæti viðreilsnarinnar með enda-
lausum töium. Ekkert væri hins
'vegair minnst á nýjar ráðstaf-
anir til stuðnings atvinnuveg-
unum, sem augljó'slega þyrlti
þó að gera. Framsóknarfillokkur
hefur tnú á því að skapa megi
Sslendingum sambærileg lífs-
kjör við það sem bezt gerist,
sagði ræðumaðnr. Hatnn vekur
hins vegar athygli á geigvæn-
leigu ástandi atvinnuveganna.
En vandræðunum á að velta
fram yfir kosningar. Þetta er
hinn stórkostlegi átna'ngur við-
reisnarinnar.
Siiguirður Bjailn.ason (S) sagði
að það sem mestu m'áli sfcipti
væri að þjóðin ætti nú betri.
Sigurður Bjarnason
stórvirkari og fullkomnari fram-
ileiðsiliutiæki til þess að bjarga
sér með en nokkiru sinni fyrr.
S'tærri og betri fiskiskip, stærri
rverzlunartflota, fullkomnari flug
fiiota og fjölbreyttari iðnað, bet-
iur rekinn landlbúnað ag hiún nýfe
uir í stórium dráttum viðskipta-
og verzlunarfrelsis. Síðan saigði
Sigurður Bjarnason:
Við stöndum við diyr urudraald
ar, sem býður upp á stórfbrotn-
ari og fjöibreyttari möguleika
en nokkur kynslóð hetfur. áður
staðið firammi fyrir. Gætfa o>kkar
Veltur á því, að við skittjum kall
Ihins niýja feíma, hagnýtum vís-
iindi og tækni i þágu bjargræðis
vega ókkar og gerum ofckur unv-
Ifram allt ljóst, að menntun er
Farmh. á bls. 17