Morgunblaðið - 22.06.1967, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. JÚNÍ 1967.
ilí
'Úitgefaii'di:
Framkvæmdastjóri:
iRitstjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Auglýsingar:
Uitstjórn og afgreiðsla:
Auglýsingar:
í lausasölu:
Áskriftargjald kr. 105.00
Uf. Árvakur, Reykjavík.
Sigfús Jónsson.
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Árni Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-1100.
Aðalstræti 6. Sími 212-4-80.
7.00 eintakið.
á mánuði innanlands.
I
j
)
í
AÐ VINNA FRIÐINN
¥»essa dagana stendur yfir
auikafundur Alisherjar-
þingisins í New Yorfc, þar senti
fjallað er uim deilkrr ísraels
og Arabaríkjannia. Fundur
þessi hiefur að vonurn vakið
heimsatíhygli, bæði vegna
fundarefnisins og edns vegna
orðaskipta sem þar hafa orð-
ið milM u.ta n ríkis rá ðherr a
ísraels og U Thants, fram-
kvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna. Fram til þessa bafa
umræður fyrst og fremst ein-
bennzt af gagnkvæmum á-
sötounum en lítið örlað á til-
Dögium um varanlega lausn
þessara deiliumála.
ísraedsmenn hafa unnið
skammvininit sitríð við Araba-
rílkin. Það er höfuðstaðreynd
má'lsins. Þeir haifa eyðiilagt
hierstyrk þeirra, svo að búasit
mlá váð, að það taki Araba-
ríbin mörg ár að byggja
hann upp á ný. Mieð siigri
sínium hafa ísraelsmerm einn
ig gjörhreytt vaMahiutföil-
unum í Austurlöndum nær
sér í bag og unnið mdkil
landsvæðL
En það er gömul saga og
ný, að sá sem sigrar í stríði
vinmur ekki alltaf friðinn.
Bandamenn reyndu það eftir
1918, að framkoma þeirra
gagnivart sigruðum Þjóðverj-
um þá ieiddi til ills eins. Á
hinn bóginn var afstaða
bandamanna til Þýzfcalands
í lok heimsstyrjaldarinnar
síðari og næstu árin á eftir,
svo og framlkoma Bandarikja
manna gagmvart Japönum, á
þann veg, sem sigurvegarar
eiga að koma fram gagmvant
hinum sigruðu.
Með þetta í buga er ósk-
andi, að ísraelsmenn ofmetn-
ist ekfci yfir þeim hernaða-r-
liegu sigrurn, sem þeir hafa
unnið, það getur orðið tM
þess, að þeir tapi friðnum.
MiM'llL fjöldi Araba hefur nú
hrökklazt frá sínuim fyrri
heimkynnum. Það er ekfci
fyrst og fremst sök ísraels-
roanna. Þeim var storkað svo
og agrað, að þeir áttu í rauin-
inni emgan kost annan en
þann, sern þeir tóku. En þótt
stórveMÍn sitji nú í rauninni
við samningaborðið og reyni
að trygigja sér sem bezta
stöðu í Ausiturlöndum nær
verður einniig að hugsa um
fóikið, sem á um sárt að
binda í Arabaríkjunum og á
engan þátt í þeim hörmung-
um, sem yfiir það hafa geng-
ið. ísraelsmenn standa nú
með pálmann í höndunum,
en vegur þeirra mundi vaxa
enn meir, ef þeir kærnu fram
af sanngirni gagnvart þessu
fóllki, afhentu því aiftur lands
svæði, sem það hefur orðið
að hrökklazt frá en skiptir
ekki meginmáfli frá hernaðar
legu sjónarmiði fyrir ísrael
að haMóu Slíkt skref af hálflu
sigurvegarans mundi mjög
stuðl'a að því að skapa það
andrúmsloft meðail Araba
sjálfra, sem nauðsynilegfc er
til þess að koma á varaínleg-
um friði í Austuriöndum
nær.
ísraettemenn hafa lýsit því
yfir að þeir vilji taika upp
heinar samninigaviðræður við
ArabarMn. Fram til þessa
hafa þeir ekM fengið jálbvæð
svör við þeirri málaiteitan.
Það er sarna sagan og í Víet-
nam, þar sem kommúnistar
hafa (ítrekað neitað ölilum
tilmæflium um samningavið-
ræður.
Grundvalllaratriði í ölflum
samningum milfli ísraels og
Arabarikjanna hlýtur að
vera viðurfcenning hinna síð-
arnefndu á tilveru ísraels-
ríkis og rétti þess til aðgangS'
að sjó. Að öðru leyti er höifiuð
nauðsyn að eyða því hatri,
sem nú ríkir meðal Arába á
ísrael, og það verður ekfci
gert nema þeim Aröbum,
sem nú eiga um sárt að
binda, svo og hinum, sem í
tvo áratugi hafa ekikert
heimili átt, verði sfcöpuð að-
staða til manns'æmandi Mfls á
gó'ðum landssvæðum. Von-
andi verður þetta tsefcifiæri
notað tii þess að bugsa um
þanfir og óslkir fólksins í þess
um löndum en ekki eiuungis
sem enn einn leibur á tafil-
borði stórveManna.
VAXANDI BORG
f»að er vissiuilega ánægjuiefini
fyrir ReybvMnga að
skoða hin nýju hverfi borg-
arinnar, sem verið hafa að
rtísa upp á síðustu árum, svo
og þau, sem nú er verið að
byggja upp-.
Árbæjarhverfið er að
verða að myndarlegum borg-
arbluta, þar" sem þúsundir
Rieyfcvíkinga og sérstakilega
ungt fóilk hefiir byggt upp
heimili sín afi mifclum dugn-
aði. Þar eru einnig að rísa
upp ný og myndarleg verk-
smiðjUhús, sem irnun fara
fjölgandi á næstu áruim. Ár-
bæjarhverfið er táJkn um
þann þrótt, sem býr í Reykja
vík og ReyfcvJkingum. Eins
og oft vill verða um ný
hverfii hefur nolkkuð skort
þar á ýmsa nauðsymlega þjón
usfu en það stendur nú allt
til bóta.
í Breiðhollti og Possvogi
eru nú að rísa upp ný ífoúð-
arhverfi. Possvogur á eftár
að verða stolit Reykjavifcur
og í framtíðinni mun 20
þúsund manna borg rísa í
BreiðlhoflltL Alilt er þetta
ÉLzM
UTAN ÚR HEIMI
Flóttamenn fara austur yfir ána Jórdan. Kaðall er strengdur yfir ána þar sem taún er væð og
er áin sögð ná mönnum í mitti þarna á vaðihu þar sem hún er dýpst.
Ben Gurion vill nýtt ríki
Araba vestan Jórdan
— en segir að Jerúsalem hljóti að verða
höfuðborg Ísraelsríkis um alla eilífð
DAVID Ben Gurion, hinn
aldni leiðtogi ísraelsmanna og
fyrrum forsætisráðherra
landsins, hefur lagt fram til-
lögu þess efnis að á vestur-
bökkum Jórdan, sem fsraels-
her nú hefur á sínu valdi,
verði sett á stofn nýtt ríki
Araba, sem verði í efnahags-
legum tengslum við ísrael, er
einnig sjái því fyrir her-
vernd.
í>á leggur Ben Gurion til að
riki þetta fái aðgang að Mið-
jarðarhafinu og sömuleiðis
Jórdan, en samið verði við
Hussein Jórdaníukonung um
frið.
Vill- Ben Gurion að fbúar
landssvæðis þessa velji sér
sjálfir fulltrúa sem semji við
fsraelsmenn um stofnun h'.ns
nýja rlkis, og telur að þetta
myndi geta leyst að nokkru
flóttamannavandamálið á
þessum slóðum, en við þeim
flóttamönnum er ekki vildu
setjast að í hinu nýja ríki
myndu þá önnur ríki Araba
geta tekið, að hans dómi.
Ben Gurion leggur á það
ríka áberzlu að þessa tillögu
sína flytji hann á eigin
ábyrgð en tali hvorki fyrir
munn Ísraelsríkis né nokkurs
aðila annars.
Ben Gurion er því og
hlynntur að saminn verði frið
ur við Egypta og vill að ísra-
elsmönnum verði tryggðar
frjálsar siglingar um Súez-
skurð og Akabaflóa en telur
ísraelsmenn geta í staðinn
boðið að þeir skuli bverfa frá
Sinaiskagan-um. Einnig er
Ben Gurion því fyigjandi að
saminn verði friður við Sýr-
lendinga, ef þeir heiti því að
lokið skuli að fullu öllum
árásum þaðan á ísraelskt
land og vill að ísraelsmenn
kalli þá aftur heim herlið
sitt úr hæðunum norðaustan
landamæra ísraels og Sýr-
lands, sem ísraelsmenn ráða
nú. Ben Gurion leggur á það
ríka áherzlu að deilur ríkj-
anna fyrir botni Miðjarðar-
hafs verði því aðeins leystar
að ísrael og Arabaríkin setj-
ist að samningum og segir
alla íhlutun um sættir eða
málamiðlun af hálfu S.Þ.
óæskilega.
Jerúsalem höfuðborg
ísraelsríkis um alla eilífð
Aftur á móti heldur Ben
Gurion fast við þá skoðun
sína að um Jerúsalem og ná-
grenni hennar geti ísraels-
menn aldrei samið, því borg-
ina láti þeir ekki af hendi
né nokkurn hluta hennar.
„Jerúsalem hefur verið höfuð
borg ísraelsrikis allt síðan á
dögum Davíðs konungs“, seg
ir Ben Gurion, „og verður
um alla eilífð“.
Á stjórnarfundi í Rafi-
flokknum, sem Ben Gurion
stofnaði sjálfur fyrir nokkr-
um árum, ræddi hann um
Jerúsalem og sagði að rífa
ætti niður hina gömlu borg-
armúra Jerúsalem svo að Ijóst
verði hverj'um manni, að
borgin, sem svo lengi hefur
verið í tveimur hlutum, sé
nú aftur ein borg. Kvað Ben
Gurion það mjög mikils virði
að sameina borgarhlutana og
taldi það ekki sameiningunni
til fyrirstöðu að nokkuð væri
af Aröbum í borginnL
Ben Gurion minnti á 1
þessu sambandi, að borgar-
múrarnir væru Gyðingum
ekki heilagir, þá hefði gert
Tyrkjasoldán einn á sextándu
öld. „Það sem Gyðinga skipt-
ir mestu máli,“ sagði Ben
Gurion, „Grátmúrinn, síðustu
leifarnar af öðru musteri
Heródesar konungs eru nú á
valdi Gyðinga.“
Lauk svo stjórnarfundi í
Rafi-flokknum að ákveðið
var með 98 atkvæðum gegn
29 að taka upp samvinnu við
Mapai-flokkinn, stjórnarflokk
inn, sem Ben Guirion sagði
skilið við fyrir nokkrum ár-
um, máli þessu til framdrátt-
ar og til að styrkja stjórn
landsins, eins og sagði í álykt
un stjórnarfundarins.
Fréttastofufregnir að aust-
an herma að ísraelsmenn
áformi nú að láta Gyðinga-
fjölskyldur sem Arabar ráku
brott úr gamla borgarhluta
Jerúsalem í Palstínustríðinu
1948 kom þangað aftur. Hafa
ísraelskir hermenn sem her-
tóku gamla borgarlhlutann i
mánaðarbyrjun nú flutt hrott
arabískar fjölskyldur sem
sezt höfðu að í búst'öðum Gyð
inga þessara. Telja ísraels-
menn að Arabar hafi eyði-
lagt ýmis guðshús Gyðinga
og skóla í gamla borgarhlut-
anum, en lofa aftur á móti
grænmetiss-ala einn, arabísk-
an, sem sagður er hafa varð-
veitt ð.OOO helgar bækur
skráðar á pergament í gam-
alli synagogu skammt frá Via
Dolorosa.
mierki um þrótfirmfcla forustu i um höf.uðborgarmnar, dugn- I Reykjav'Ik er enn sem fyrr
Sjiállfstæðiisimanna í málefn- I að borgarbúa og tákn þess að | ört vaxandi borg.