Morgunblaðið - 29.12.1967, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. DES. 1987

Útgefandi: Hf. Áryakur, R'eykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar; Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthías Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Þorbjörn Guðmundsson.
Fréttastjóri: Björn Jóhannsson.
Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson.
Rifstjóm og afgreiðsla: Aðaistræti 6. Sími 10-100.
Auglýsingar: Aðalstræti 6. Sími. 22-4-80.
í lausasölu: Kr. 7.00 eintakið.
Áskriftargjald kr. 105.00 á mánuði innanlands.
SAMVIZKA
ÞJÓÐANNA
Ckyndiferð Johnsons, Banda-
^ ríkjaforseta, til nokkurra
Asíu- og Evrópulanda og við-
ræður hans við páfann hafa
vakið upp nýjar vonir um
friðarsamninga í Víetnam.
Þær vonir byggjast þó frem-
ur á margvíslegum bollalegg-
ingum og orðrómi en köldum
staðreyndum og þess vegna
er varhugavert að ýta undir
bjartsýni um breytta þróun
þessara mála. Það hefur oft
komið fyrir áður, að mögu-
leikar hafa verið taldir á
samningaviðræðum, en síðar
hefur komið í Ijós, að um
óhóflega bjartsýni var að
ræða.
Umræður um styrjöldina í
Víetnam hafa lengi snúizt
fyrst og fremst um það, hver
sökina eigi og á hverjum
samningaviðræður strandi.
Slíkar umræður eru í sjálfu
sér tilgangslitlar. Það er stað
reynd, að skæruhernaður var
hafinn í Suður-Víetnam fyrir
tilstilli stjórnarinnar í Hanoi,
en það er einnig staðreynd,
að Suður-Víetnam stóð fyrir
sitt leyti ekki við þau ákvæði
Genfarsáttmálans, að frjáls-
ar kosningár skyldu fara
fram í landinu öllu. Báðir
stríðsaðilar hafa látið í Ijós
vilja til þess að hefja samn-
ingaviðræður, en skilyrði
beggja hafa verið slík, að
hvorugur aðilinn hefur getað
fallizt á skilyrði hins. Um
hitt verður ekki deilt, að í
dag mundi engin styrjöld
geisa í Víetnam, ef kommún-
istar hefðu ekki hafið hernað-
araðgerðir.
En Víetnamstyrjöldin er
ekki lengur spurning um sök.
eins eða annars eða á hverj-
um stöðvun þessa harmleiks
strandi. Þessi styrjöld er fyrir
löngu orðin stærra mál, blett-
ur á samvizku mannkynsins
hvort sem það býr við þjóð-
skipulag vestrænna landa eða
kommúnista. Víetnam er vett
vangur hernaðarátaka stór-
veldanna, hvort sem hermenn
þeirra berjast þar á vígvöll-
unum eða styrjöldinni er hald
ið gangandi vegna vopnasend
inga frá þeim.
Það eru ekki þegnar þess-
ara stórvelda, sem þjást, sær-
ast og deyja í Víetnam, það
er saklaust fólk, sem er fórn-
ardýr átakanna, fólk sem
vafalaust hugsar um allt ann-
að en hagsmuni stórveldanna,
fólk, sem ber ekki aðra ósk
í brjósti en þá að fá að lifa
í friði og rækta sína hrís-
grjónaakra.
Þáttur alheimshreyfingar
kommúnista í þessum harm-
leik er einkar svívirðilegur.
Hvar og hvenær sem því verð
ur við komið smjatta komm-
únistar á þeim hörmungum,
sem yfir þetta fólk hafa dun-
ið og dynja enn. Líklega vilja
kommúnistar ekkert síður en
að endir verði bundinn á
þessa styrjöld. í þeirra aug-
um er Víetnam kærkomið
árásarefni á vestrænar þjóð-
ir, vegna þess, að ein þeirra
hefur talið sér skylt að grípa
inn í atburðina þar í landi.
til þess að hindra framsókn
kommúnismans í Asíu og
koma í veg fyrir, að önnur
lönd verði ofbeldi þeirra að
bráð.
Og meðan styrjöldin geis-
ar, sprengjurnar falla, þorp
fátækra bænda eru brennd í
rúst og saklaus börn drepin,
malar áróðurskvörn komm-
únismans áfram — en sam-
vizku þjóðanna blæðir.
NÝR ÚTVARPS-
STJÓRI
Andrés Björnsson, lektor,
hefur nú verið skipaður
útvarpsstjóri í stað Vilhjálms
Þ. Gíslasonar, sem lætur af
embætti um áramótin fyrir
aldurs sakir. Hinn nýi út-
varpsstjóri tekur við embætti
sem hefur á síðustu árum
vaxið í höndum fyrirrennara
hans til mjög áhrifamikils
starfs. Útvarpsstjóri stjórnar
einum öflugustu fjölmiðlunar
tækjum nútímans, útvarpi og
sjónvarpi, og getur haft víð-
tæk áhrif á mótun þeirra.
Hér er því um vandasamt
starf að ræða og hinn gullni
meðalvegur vandrataður.
En óhætt er að fullyrða, að
hinn nýi útvarpsstjóri er vel
undir starf sitt búinn. Hann
hefur um langt skeið starfað
við Ríkisútvarpið og jafn-
framt verið einn vinsælasti
útvarpsmaður landsins. Hann
hefur kynnt sér starfsemi út-
varps og sjónvarps erlendis
og aflað sér þekkingar í þeim
efnum við erlendan háskóla.
Það er því rík ástæða til þess
að fagna skipun Andrésar
Björnssonar í embætti út-
varpsstjóra. Þar hefur tekizt
eins vel til og bezt varð a
kosið um val í vandasamt
starf. Er vissulega ástæða til
að ætla, að honum muni tak-
ast að rækja það með sömu
ágætum og Vilhjálmi Þ.
Gíslasyni.
12 ára sænskur drengur
hefur háskólanám
SVANTE Jansson heitir hann
ogr er tólf ára. Slíkur náms-
hestur er strákurinn, að hann
er þegar um það bil að hefja
háskólanám í Gautaborg. Há-
skólinn þar hefur nýlega sam
þykkt að veita honum undan-
tekningu frá aldursmörkum
og sezt hann í efnafræðideild
háskólans í janúarmánuði.
Drengurinn er sonur ensku-
kennara við menntaskólann í
Borlánge og kunnugir segja,
að hann sé hreinasta reikni-
maskína. Hann tekur eftir
öllu, sem gerist í umhverfinu
og skrifar hjá sér í tíma og
ótíma, hann les allt sem hönd
á festir, sérstaklega hefur
hann yndi af stærðfræði,
stjörnufræði og náttúruvís-
indum, — en hefur líka gam
an af að fást við málanám
og tónlist inn á milli. Aldrei
þarf Svante að endurtaka
neitt, sem hann hefur lesið,
— það sem hann hefur einu
sinni séð á blaði, fer ekki úr
huga hans.
Hann var aðeins fjögurra
ára, þegar hann gat leyst
erfiðar stærðfræðiþrautir. Og
þegar hann hóf skólagöngu
í fyrsta sinn, sex ára aldri,
hringdi kennslukonan hans í
örvæntingu til foreldranna
og spurði hvað í veröldinni
hún ætti að láta hann gera,
hún gæti ekkert kennt hon-
um. Átta ára að aldri tók
hann próf úr barnaskóla og
las náttúrufræðifögin í eitt
ár, en hóf síðan menntaskóla
nám og tók stúdentspróf ell-
efu ára. í sumar hefur hann
undirbúið sig undir háskóla-
námið.
Víst er Svante Jansson
óskaplegur lestrarhestur, —
en félagar hans segja, að
hann sé samt ekkert leiðin-
legur. Hann hefur gaman af
teiknimyndum eins og þeir
og er duglegur í skátastarfi
og strákaleikjum alls konar.
Og þótt hann sé um það bil
að hefja háskólanám hyggst
hann halda sambandi við
sína gömlu félaga. Að vísu
þarf hann að sinna náminu
töluvert, — en í skólafríun-
um geta þeir hitzt og tusk-
azt eins og aðrir strákar.
Hljómplata um sex daga stríðið
DANSKUR útvarpsmaður.
Hans Vangkilde, var af til-
viljun staddur í fsrael í júní
s.l., þegar styrjöldin milli ís-
raelsmanna og Araba brauzt
út. Svo hörmuleg, sem styr-
jöldin var, er því tæpast að
Plötuumslagið: Gyðingar við
grátmúrinn.........
neita, að sem fréttamaður, gat
Vangkilde tæpast komizt í
feitara efni. Enda notfærði
hann sér það til hins ýtrasta
og tók upp á segulband margs
konar efni, sem sýndi ástand-
ið í Jerúsalem þessa viðburða-
ríku daga.
Hann hafði verið að taka upp
efni um skemmtanalíf ísraels
og var kominn til Jerúsalem
til þess að taka upp efni í
dagskrá um næturlífið í hinni
helgu borg. En efniviðurinn
breyttist mjög skyndilega.
Vangkilde sat á herbergi sínu
í hinu fræga hóteli „David
Konungur“. aðeins steinsnar
frá múrnum umihverfis gamla
borgarhlutann, þar sem jór-
dönsku hermennirnir hófu fal’l
byssuskiothríðina, Hann setti
segulbandið sitt af stað og
tók upp sprengidrunur og skot
hvelli. Síðan hélt hann áfram
að taka styrjöldina upp á seg-
ulband, ef svo má að orði
komast. Hann fór í loftvarna-
byrgi, þar sem ungir, sem
gamlir ísraelsmenn, þekktir
sem óþekktir, börn sem ung-
lingar, tóku ástandinu með ró
og æðruleysi. Hann tók upp
sprengingu rétt úti fyrir hótel
inu. þar sem þrjár manneskjur
létu lífið og margir særð'ust.
Hann tók upp samtöl við ým-
is konar fólk. bæði opinbera
aðila og almenna borgara.
Hann tók upp hljómleika her
manna £ eyðimörkinni, þar
sem þeir sungu um hina
.,Gullnu Jerúsalem". Hann
tók upp fund í þingi ísrales 1
miðri styrjöldinni og loks sig-
urinn og sigurgöngu og grát
Gyðinga við grátmúrinn
fræga.
Þegar Hans Vangkilde kom
heim til Danmerkur gerði
hann úr þessu öllu útvarps-
þátt, sem þótti með afbrigð-
um góður og nú hefur danska
útvarpið leyft honum að gefa
efni sitt út á hljómplötu. Nefn
ist hún „En krig oplevet pá
stedet“ — „Styrjöld lifuð á
staðnum“ og rennur allur á-
góði af sölu hennar til aðstoð-
Framhald á bls. 27.
EINSTÆÐ
STYRKVEITING
Ástæða er til að vekja at-
hygli á höfðinglegum
styrkveitingum úr Minningar
sjóði Vigdísar Ketilsdóttur og
Ólafs Ásbjarnarsonar, sem
Ásbjörn Ólafsson, stórkaup-
maður, hefur sett á stofn.
Hefur verið ákveðið að veita
tveimur læknum styrk til
framhaldsnáms að upphæð
hálf milljón króna til hvors,
sem greiðist á fjórum árum
og jafnframt að veita úr
sjóðnum 100 þúsund krónur
á næsta ári einhverjum þeim,
sem þurfa að leita læknis-
hjálpar erlendis en skortir til
þess fé.
Slíkar styrkveitingar af
hálfu einkaaðila eru næsta
fátíðar hér á landi ef ekki
einsdæmi. Með þesum hætti
hefur einstaklingur með eft-
irminnilegum hætti tekið að
sér að stuðla að framgangi
læknavísindanna í landinu af
þeim rausnarskap að mikla
athygli vekur.