Morgunblaðið - 24.03.1968, Qupperneq 12

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. MARZ 198«
Gefinn verði út C- fl.
í happdrætti Háskólans
LAGT hefnr verið fyrir Alþingi
og taliS til 1. nmræðn breytingu
á lögum frá 1963 nm stofnun
happdrættis fyrir Island. Er
frumvarpið flutt að ósk háskóla
ráðs og gerir ráð fyrir að heim-
ilað verði að gefa út nýjan flokk
hlutamiða í happdrætti Háskól-
ans, C-flokk, sem verði hliðstæð
ur þeim tveimur flokkum sem
nú eru.
i Segir í greinargerð frumvarps
ins, að sú tilhögun að gefa út
nýjan flökk hlutamiða svo sem
gert var með lögum frá 1963,
hafi gefizt mjög vel. Spari það
mikla vinnu við drátt og hafi
notið vinsælda hjá viðskipta-
mönnum happdrættisins. Sé nú
svo komið, að hvergi nærri sé
hægt að fullnægja esftÍTspum
eftir hlutamiðum.
Þá segir einnig í greinargerð
frumvarpsins, að aukin fjárráð
háskólans sé forsenda þess, að
honum megi takast að sinna
þeim verkefnum, sem honum
séu ætluð að lögum og sifellt
fari vaxandi. Hetfur happdrætti
Háskólans verið einn aðaltekju-
stofn skólans.
— McCarthy
Framlhald af bls. 10.
sig mieira að miálefnum en bar-
dagatækninni. í fynstu var mál-
efnið aðeins eitt: Styrjöldin.
ÍHann hvatti til þess að ioftánás-
ir yrðu stöðvaðar (nema ef til
vill á birgðalestir andstæðing-
anna) og einarðar tilraunir gerð
ar til að hefja samningavið-
ræður.
„Ég veit ekiki hvernig á að
semja um þetta m/ál“, sagði
(hann hreinskilnislega, „en hin
leiðin er verri“ .
Síðar fór McGartlhy að rann-
saka þau ótaimörgu vandamál,
sem Bandaríkjamenn gliímia við,
allt frá dfnahagsvandamálum
til kynþáttaóeirða. Hann sagði:
„Aðalmlálið í d'eilunni, sem
istendur milli miín og forsetans,
er akki Vietnam, það eru vax-
andi óeirðir í borgunum og
verðbólgan í landdnu".
Smiám saman fór barrátta hans
að vekja atíhygli, hann ásafcaði
miann fyrir sinnuleysi og sagði
að þeir biðu eftir að atíbuTðirnir
gerðiujst. Og vissulegia tóku nú
atbuirðir að geraist. Stóaárás
ikommiúni'Sta í Vietn.am, sögu-
csagnir um 200 þúsund mianna
ifjö'lgun í her B a ndartíkjaamann a
í SuðuT-Vietnam, og orðrómur
um stóraukna slbatta.
Klaufaiegar aðgferðir fors'et-
ans knoiiu bonum till hjiálpar.
Rænaskjöl voru rituð og undir-
gkrif tasaí n an ir hafnar til
stuðnings Jöhn'son. Þá tilkynntu
útíverðir MeCartyis: „Þið þurfið
ekki að skriifa undir neitt tii að
styðja McCartíhy".
Eftir þvi sem nær dró kosn-
ingunum tóku stuðningsmenn
LBJ að beita ód'rengiliegum að-
ferðum og særðu með þeim rétt-
lætiskennd manna í New Harnps
ihiire. Þegar John King, rílkin-
sfijtóiri sagð'i að hverju atkvæði
sem rynni til McCartihys, yrði
ifagnað í Hanoi, var mælirinn
tfuflur. Og eftir því sem lehgra
leiið lagaði McCartíhiy sig betur
■að hluitíverki sínu. Hann bauðst
meira að segja til að sýna fe-
iknattleilk í fimm mlínútuir til að
styðja mláfetaðinn.
Stuðningur stúdenta
Frægir menn fcom'U honum til
aðstoðar. Hagfræðingurinn John
Kennetíh Galbraitlh slkaut upp
kollinum og sömuleiðis skáldið
Riobert Lowell, sem sagðí álheyr-
endum sínuim að repulblikanar
ibæru ekiki fram tilboð, þar sem
þe.r gætu ekki sokkið, en vildu
heldur ekfki synda.
Leifcararnir RObert Ryan og
Tony Randall komu einnig til
aðstoðar og á opinberum fundi
Pau'l Newmans, varð að tak-
m'anka álheyrendarfjöldia atf ótta
við hrifningaræði bvenþjióðar-
innar. Og ekki miá glieyma börn-
unum, þau komu alla leið frá
Karolinu og Michigan.
Þau hrifuis’t elkki aðeins af
andiúð McCartíhyis á styrjöldum
h'eldiur glæddilst einnig sú von,
að hann gæti enduirnýjað stjórn-
arkerfið og hleypt fersku kxfti
þangað sem að margra dómi
ha'fði ekki verið loftað út lengi.
„Það liggur við að ég sé feirn-
inn að spyrja uim greindarfvá'si-
tölu þessara barna“, sagði frarn-
bjóðandinn.
Sáðuistu heligi fyirir kosningar
urðu aðailistöðvarnar að vfSsa frá
2500 sjálflboðaiiðum, þar á rneðal
.htópi sem var reiðiuibúinn að
ieigja gér flugvél og kforma frá
Kaliforníu. Það var mjög þess-
'um ungu sjiá'lifiboðaliðum að
þak'ka, að starfsl'iði McCarlihys
ttókist að .hringja á einar 60 þús-
und dyrabjöllur og ná tiil flestra
•aif þeiim 89.216, sem skrtáðir voru
félagar í diemtóikrataifknkknum í
New Hampshire. Það vair einnig
þeim að þa/kka, að hægt var
að pcstlegg'ja um 700 þúisund
,baek lin.ga. Kosn ingalb ará'tt a n
kostaði McCartihy milli 170 og
300 þúsund dlolfara, og margir
•fjiárist'erkir aðilaæ lögðu ótæp-
lega í sjóðinn.
Að kvöldi kosningadagsiins tiL
'kynnti yfirmaður Johnson-liðs-
ins að allt sem væri undir
40% yrði skoðað sem ósigur
.McCartíhys og áleit að hann
ihetfði gefið þairna upp tölu, sem
væri gersamlega óhugsandi að
ná. Svo var ekki. Kvöld'ið eftir
isat Bioutin kvíðandi í aðáfetöðv-
um Johnsons í aðallskriiEstofu
stuðningsmanna Johnsons I
Manohetster og tregðaðist við að
ihringja til náðgjaifans Marvins
Watíhsons, sem beið frétta í
Washington.
„Áistandið getur batnað“, endur
tók Boutin í sifellu. En áistandið
'batnaði ekki og kviði hans jótost
stöðuigt. í 224 borgum rfkisins
tfétak McCantíhy meirihluta at-
tovæða og í sveitunum var fylgi
hans furðulega mitoið. Hann
hafði náð yfirlhöndinná.
Andúð á striðiniu
Voru únslitin eindiregin andúð
•á styrjöldinni? Stooðanakönnun
leiddi i ljós, að meiri en belm-
ingur aðispurðra- demókrata
hafði ektoi hugmynd um afstöðu
McCartlhys til Vietnam. Ljóst
var, að úrslitin voru etaki síður
yrfirlýsing um andúð á Johnson.
En bvað svo sem það var sem
streymdi til McOartihys, þá
reyndi Johnson að aifgreiða það
- ALÞINGI
Framh. af bls. 10
ið upp kollinum. Að þessu sinni
í formi þingsályktunartillögu
sem Jónas Pétursson flytur á Al-
þingi. Hugmyndin hefur reynd-
ar verið lítið rædd á undan-
förnum árum, enda má senni-
lega telja, að hún eigi sér ekki
sterkan hljómgrunn. Það er hægt
að segja, að með þessari hug-
mynd sé hægt að færa sterk
rök og einnig á móti. Hingað til,
og vonandi hér eftir hefur mál-
um verið þannig háttað hjá fs-
lendingum, að unglingar hafa
nóga atvinnu þann árstíma, sem
þeir eru ekki í skóla, og með
störfum sínum að framleiðslunni
unnið þjóðinni meira gagn, held-
ur en ef þeir væru einhvers-
staðar í þegnskylduvinnu að
planta trjám upp til fjalla. Auk
þess hafa unglingarnir með sum
arvinnu sinni létt fjárhagslegum
byrðum af heimilum sínum. Ætti
hinsvegar að taka skylduþjón-
ustutímann af skólatímanum, og
stytta hann sem því næmi,
mundi margur segja að stefnt
væri afturábak.
Einar Ágústsson hefur endur-
flutt enn einu sinni þingsálykt-
unartillögu sína um sumardvöl
kaupstaðarbarna í sveit. Felur
tillagan í sér, að skipuð verði
5 manna nefnd til þess að gera
tillögur um stofnun sumarheim-
ila í sveitum fyrir börn úr kaup
stöðum og kauptúnum. Segja má,
að tillaga þessi hefi ekki fengið
verðugan hljómgrunn á Alþingi
enn sem komið er. Þó að mörgum
kunni að finnast að hér sé um
smámál að ræða, er svo ekki
Ríkissjóður hefur reyndar veitt
fjárframlög til barnaheimila, sem
einstaklingar eða félagssamtök
reka, en þegar á heildina er lit-
ið má segja, að þáttur hans mætti
gjarnan vera meiri og nauðsyn-
legt er að fengin verði heildar-
mynd af þessu máli, en það gæti
einmitt verið verkefni slíkrar
nefndar, sem Einar vill skipa, að
kanna málið frá öllum sjónar-
hólum.
Þraskenndar og leiðinlegar um
ræður hafa að undanförnu farið
fram um utanríkismál, í sam-
bandi við tillögu kommúnista og
framsókanrmanna, um að skip-
uð verði nefnd til að kanna ýmsa
þætti herstöðvarmálsins. Jónas
Árnason og Magnús Kjartans-
son hafa haft sig mest í frammi
í máli þessu og eru ýmsar stað-
hæfingar þeirra í málinu næsta
furðulegar. Mönnum þótti það
líka að vonum kynlegt, þegar
Jónas Árnason lýsti yfir ,að
hann væri einlægur og mikill
vinur Bandaríkjamanna, í lok
ræðu, þar sem hann var búinn
að týna til allt, sem hann gat
fundið þeim til foráttu.
Pétur Sigurðsson og Bragi
Sigurjónsson hafa lagt fram
merkt frumvarp, og hefur það
sHtin „na«iða'ómieirtoilleg“. Að
kvöldi kosningada'gsins hreytti
Jdhnison illilega út úr sér: „Prótf.
tooisningar í New Haimpshire eru
einu prófltoosninigarnair, þar sem
ailir geta boðið sig fram og aliir
gieta unnið“.
f aðailbækisitöðvum McCartíhys
í Manöhester hrópuðu stúdeni-
arnir: „Næst í Wisoonisin" þeg-
ar framibjóðandinn birtist. „Mér
líður ögn betur“ sagði hann.
Ungmennin fóiru að Ihrópa:
„Ohioago, Chicago" (en þar
verðiur flotakslþinigið haldið). „Ef
við komum núna til Chicago og
með þessum styrk, verður
ihvorki ofbeldi né mótmiæli höifð
í frammi, hielöur efnt tii sigur-
ihíátiðar".
Um prótfkoisnin'garnar í Wis-
oonsin þanm 2. apríl sagði bann:
„Ég geri ráð fyrir að sigra“. Og
margt verður til að hj'álpa hion-
um. Þetta er nágranniairíki, þar
sem þriðjungur íbúanna, er ka-
iþó&krar trúar. Báðir öldungar-
d'eildairþingmienn ríkis'ins og 2 af
3 full'trúadeildarþingmönnum
standa með honiurn og neita að
'styðja forsetann. Auik þeiss geta
floktosbundnir repúblikanar
ibæigilega skrifað natfn McCartíhys
á kjörsieði'linn, ef þeir eru ekki
ánægðir með eigin framibjóðend
verið tekið til 1. umræðu í neðri
deild. Er hér um að ræða að
lögfest verði heimild til handa
Byggingasjóði aldraðs fólks til
að veita einnig lán til dvalar-
heimila.
Er ekki að efa, að mál þetta
nýtur stuðnings allra flokka á
Alþingi, enda mun það breyta
töluverðu í byggingarmálum dval
arheimila aldraðas fólks, ef að
lögum verður.
Sparnaðarfrumvarpið hefur
verið tekið til umræðu í neðri-
deilú. Hvað sem um einstaka liði
frumvarpsins má segja, ættu all-
ir að geta orðið sammála um, að
hóflega er farið í sakirnar og
þess gætt sem mest er um vert,
að nauðsynleg þjónusta sé ekki
skert, og að úr fram lögum
til fjárfestinga er ekki dregið,
svo neinu nemur. Afstaða fram-
sóknarmanna til frumvarpsins
var sem vænta mátti. Langar al
mennar umræður um að stefnu-
breytingar væri þörf í ríksisbú-
skapnum, og án þess væri raun-
verulega lítið hægt að gera.
Slíkar hugleiðingar um óreiðu í
ríkisrekstrinum, og um að taka
verði upp nýja stefnu, eru afar
léttvægar. Talað er um af hálfu
framsókanrmanna t.d. að leggja
verði niður ákveðnar stofnanir,
en aldrei bent á hvaða stofnanir
það skuli vera, vegna þess að
hætt er við að slíkt gæti orðið
óvinsælt. Aðeins eitt atriði í
ræðu málsvara framsóknar við
þessar umræður var bitastætt,
það að nauðsyn sé á því aðfjár-
veitinganefnd starfi lengri tíma
en hún gerir. Hlutverk nefndar-
innar er mjög mikilvægt, og enn
fremur að nefndir menn hafi
stöðugt yfirsýn yfir fjármál rík-
isins. Nefndin þyrfti að hafa að
stöðu til að fylgjast betur með
gerð og undirbúningi fjárlaga,
en hún starfar sem kunnugt er
aðeins stuttan tíma, meðan fjall-
að er um fjárlagafrumvarpið
sjálft í þinginu. Það er vissulega
happ fyrir nefnd þessa að til
formannsstarfa í henni hefur val
ist mjög duglegur maður, Jón
Árnason og á hann mikinn
'heiður skilið fyrir störf sín þar.
Það kom í ljós, þegar sparnað-
arfrumvarpið var lagt fram, að
ekki hafði verið tekin ákvörð-
un um að leggja sendiráðin í
Ósló og Stokkhólmi niður. Kom
fram í ræðu fjármálaráðherra, að
þar hefðu mest um valdið af-
staða Noregs - og Svíþjóðar til
málsins Mikilvægt er fyrir ís-
land, ekki sízt með tilliti til legu
landsins, að hafa góða utanrík-
isþjónustu og sem víðast, og hefði
mátt harma ef úr því hefði orð-
ið að leggja umrædd sendiráð
niður. Þetta breytir því ekki að
nauðsynlegt er að hafa rekstur
utan ríkisþjónustunnar sem hag-
kvæmasta og nýta vinnuaflið
sem bezt og það er einmitt það
sem boðað er með sparnaðar-
frumvarpinu. SteinarJ.
Fatabreytingar
Tökum að okkur alls konar breytingar á karl-
mannafötum.
Bragi Brynjólfsson, klæðskeri,
Laugavegi 46, 2. hæð. sími 16929.
Ungliiigsstúlka
óskast til sendiferða. Upplýsingar á skrifstofunni.
Sölusamband íslenzkra fiskframleiðenda,
Aðalstræti 6, 3. hæð.
Ódýr raatakaup
Seljum næstu daga fyrir hálfvirði sérpakkaða hrað-
frysta dilka- og ærlifur.
Verzlanasambandið h.f.,
Skipholti 37, sími 38560.
Tilboð óskast
í Efnalaugina Pressuna, Grensásvegi 50, ei'gn dánar-
bús Georgs Schmitz Hólm. Fyrirtækið er í rekstri.
Tiliboðum sé skilað til undirritaðs fyrir 6. apríl n.k.
í skiptarétti Reykjavíkur, 22. marz 1968.
Unnsteinn Beck.

J 22 - 24
«=3(É80-322G2
LITAVER
NYTT - NYTT
Franskur veggdúkur sem er mjög
góð hita- og hljóðeinangrun.
Veggefni er kemur í stað máln-
ingar á eldhús, ganga, forstofur
og böð.
BLAÐBURÐARFOLK
OSKAST
í eftirtalin hverfi
Lynghagi, Óðinsgata
Talið við afgreiðsluna \ sima 10100
fUfTjgituM&'íiiifr
í eitt skipti fyrir öll og kalla ú-r-