Morgunblaðið - 07.06.1968, Page 21

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDGAUR 7. JÚNÍ 1968
21
Viðbrögð fólks í Bandaríkjunum við morðinu á Kennedy:
Allt svo svart — he! ekki
áhuga á neinu
Madison — Wiscousin, 6.
júní. Frá fréttaritara Mbl.,
Ingva Hrafni Jónssyni.
Sólin skein í heiði hér í
Madison í gærmorgun, þegar
borgin vaknaði af nætursvefn
inum frá kvöldinu áður er
menn höfðu gengið til náða
eftir að Ijóst var orðið, að
Robert Kennedy hefði unnið
mikilvægan sigur í prófkosn-
ingunum í Kaliforníu, sigur,
sem e.t.v. átti eftir að færa
hann til æðsta embættis Band
aríkjanna.
Fólk hafði varla þurkað scír
urnar úr augunum, þegar það
heyrði fréttirnar um banatil-
ræðið úr útvarpi og sjón-
varpi. Það var sem ský drægi
fyrir sólu og kuldahrollur fór
um menn. Robert F. Kenn-
edy lá fyrir kúlu úr byssu
ungs ofbeldismanns nokkrum
sekúndum eftir að hann hafði
lýst yfir sigri sínum og flutt
stuðningsmönnum sínum þakk
ir fyrir vel unnin störf.
Ég geri ekki ráð fyrir því,
að Madison hafi í gær verið
frábrugðin öðrum bandarísk-
um borgum. íbúarnir voru
felmtri slegnir og það lá und-
arleg þögn yfir borginni. Há-
skólasvæðið, þar sem 35 stú-
dentar voru að búa sig und-
ir lokaprófin var þrungið sorg
aranda, sem stakk mjög í stúf
við andrúmsloft prófa og lest
urs undanfarinnar viku. Hin-
ir óhemju stóru lestrarsalir,
sem rúma þúsundir manna
voru h/Édftómir og þeir sem
inni sátu virtust í huganum
víðsfjarri efni bókanna, sem
þeir sátu yfir. Allstaðar á
háskólasvæðinu mátti sjálitla
og stóra hópa, ungra æsku-
manna sem ræddu hinn hörmu
lega atburð. Kennedy var enn
þá á lífi, en dauði hans lá
í loftinu. Frægir læknar höfðu
í sjónvarpsviðtali sagt, að lífs
von hans væri 1 á móti 10,
að kraftaverki undanskildu
og fæstir höfðu trú á slíku
kraftaverki.
Kennedy hefur ekki átt
miklum vinsældum að fagna
hér í Madison sem verið hef
ur McCarthys sterkaista vígi
og það var hér, sem hann
vann sinn stærsta sigur í próf
kosningunum 2. apríl s.l. Harm
ur manna hér var engu að
siður einlægur og djúpur.
Kennedy nafnið er stór þátt-
ur í bandarízku þjóðlífi, og
flestum mun hafa verið inn-
anbrjósts, sem fyrir dauðan-
um lægi einn af þeirra nán-
ustu ættingjum.
Almenningur vildi ekki trúa
því að Kennedy lægi fyrir
dauðanum. Algengustu við-
brögðin voru: „Ég trúi því
ekki“, „Nei, nei, nei, „Ó Guð
minn góður“, „Nei, ekki aft-
ur“.
f morgun barst svo fréttin,
sem allir höfðu óttazt og beð
ið að þurfa ekki að heyra.
Robert Kennedy var látinn.
f djúpi næturinnar, er við-
nám mannsins er minnst, hafði
dauðinn borið sigur úr být-
um.
Ég fór niður í borg þegar
ég heyrði fregnina, og hitti
að máli nokkra borgara og
stúdenta og spurði um við-
brögð þeirra. Á leiðinni kom
ég við á benzínstöðinni, sem
ég verzla alltaf við, og þeg-
ar eigandinn, Joe di Maggio
bom út, sagði hann „ég er
hræddur um, að þjóðin sé
á leið til glötunar". „Við er-
um að verða þjóð ofbeldis,
þar sem enginn getur verið
óhultur um líf sitt, ég held
bara, að það sé eitthvað til
í því, sem Moskvu útvarpið
sagði í dag, um að hiðfrjálsa
lýðræði i Bandaríkjunum
veitti mönnum frelsi til að
myrða hver annan. Bandarík-
in hafa misst mikilhæfan leið
toga og mikinn og heiðaileg-
an mann. Ég held ég muni
sakna hans eins mikið og ég
saknaði bróður hans heitins“.
Næst hitti ég að máli ung-
an stúdent frá Buffalo, New
York, Charles Hobbi, sem er
að lesa fyrir meistarapróf í
enskum bókmenntum Charles
bar merki McCarthys í barmi
sínum.
>.Ég er fullur örvæntingar
um framtíð þessa lands. Fyrst
var það Kennedy forseti, þá
Martin Luther King og nú
fór Bobby. Ég er ekki stuðn-
ingsmaður Kennedys. Mér
fannst hann bregðast mér er
hann vildi ekki koma á móts
við unga fólkið og gerast tals
maður þess gegn Johnson og
stjórninni eins og McCarthy
gerði. Núna veit ég ekki hvað
ég á að segja, mér finnst ég
hafa misst mikið. Ég hef allt
af dáð Kennedy, hann tengdi
okkur við stjórnartíð bróður
síns. Unga fólkið, blökkumenn
og hinir fátæku hafa misst
talsmann sinn og tengilið við
þjóðfélagið. Ég veit ekki, hver
getur tekið við af honum. Eng
inn, held ég.
Maurice Lee, blökkumaður
frá Oklahoma varð næst á
vegi mínum. Maurice er líka
að lesa undir meistarapróf í
enskum fræðum.
„Þetta kom mér ekki svo
mjög á óvart. Ég hef alltaf
einhvern veginn búizt við
Robert F. Kennedy.
þessu. Róbert Kennedy hlaut
að verða næstur á eftir Mart
in Luther King. Auðvitað er
ég harmi sleginn, ég er bú-
inn að missa einn bezta leið
toga minn. Hver á nú að taka
við til að halda uppi merki
okkar? Ég sé engan, sem
blökkumenn geta fylkt sér
um.
Við vitum ekkert til hvers
við eigum að snúa okkur. Ég
veit það ekki. Ég er fullur
fyrirlitningar og örvæntingar
um framtíðina. Við eigum eng
an talsmann lengur. Hinir
stjórnmálaleiðtogarnir þykj-
ast bera hag okkar fyrir
brjósti, en við treystum éng-
um nema Kennedy. Ég held
þó, að við verðum að reyna
að sameinast um einhvern
þeirra og berjast sameinaðir
fjrrir hann, en ég er svart-
sýnn á að það takist“.
Ung stúdína kom gangandi
til okkar með bækur undir
hönd og ég spurði hana um
viðbrögð hennar.
„Hvernig heldurðu, að mér
•hafi brugðið við“, og tárin
byrjuðu að streyma niður
kinnar hennar. „Þetta er svo
hræðilegt". Hún hristi höfuð
ið og gekk í burtu, stefnu-
laust, að því er virtist.
Önnur stúdína sat á barmi
gosbrunns og buslaði annars
hugar með fæturna í vatninu.
Hún sagðist h eita Ann Prest-
iss og stunda nám í s ögu.
„Ég kláraði prófin í gær og
var farin að hlakka svo mik-
ið til að fara heim. Nú er allt
svart, ég hef ekki áhuga á
nokkrum hlut. Af hverju
þurfti þetta að ske? Af
hverju leggur Guð þetta á okk
ur? Hugsaðu þér, hann var
svo ungur. Hann á tíu börn
og konan hans á von á því
ellefta. Kannski er Guð að
áminna okkur með því að
taka frá okkur þann sem okk
ur er kærastur. Æ, ég vil
ekki tala meir um þetta“.
Þegar ég gekk í burtu,
heyrði ég hana snökta „Guð
minn góður, af hverju"?
Þögnin lá enn yfir borginni
þrátt fyrir há-annatímann,
mér fannst sú þögn blandin
sorg og sektartilfinningu.
- ÉG ÓL SON ....
Framh. af bls. 12
sliitnaði upp úr samibúðinni og
Bishra Sinhan hélt heim aft-
ur, settást að í fæðingarbæ
sínuim og reisti sér hús. Hann
er bandarískuir ríkiisiborgari
og hefur tvívegiis heiimsótt
Bandaníkin, síðan hann fLutt-
iist aifariinn þaðan.
Bishra Sirhan sagðilst ekki
haifa fengið bréf fná Sirhan
syni sínum síðan, og hann
vildi ekkert tala um konu
sina og hina synina. Við
fréttaimann AP sagði faðirinn
m.a.: „Ég er hanmþnunginn
vegna þesis, sem heifur gierzt.
Ég æfcla að senda skeyti til
Kennedy-fjöisikyidiunnar og
votta samúð mána. Sonur
minn var góðiur kniistinn
maður alllla tíð. Hann sótti
kirkju nagliiuLega fná bernsku.
Hann var aiidrei gefinn fyrir
æsinig og hávaða otg hann lék
sér sjaldan. Venj‘ulega kom
hann nakleitt heittn úr skóla
og lá llengst af yfiir bókum.
Á heknilinu var aildrei til
riiffil né nokfcuirs kionar skot-
vopn, aðeirns bækur. Hvað er
það sem hefur komið dTengn-
um miímum til að gera þetta?“
Bæjarstjórinn efagjam —
telur Sirhan hafa verið
keyptan
Bæjaristjóránn í Taiyeb sagð
iist hafa þekkt Sinhan Siiihan,
þegar hann var lítifll. Hann
hefði verið rólyndiUT og
kurteis og hann tryði því
ekki, að hann fnemdi slíkt
ódæði atf eigin hvötum. Hann
kvaðst vera þeirrar steoðunar,
að einhver hefði talið Sárlhan
á að fremja glæpinn gegn
álitlegri peningauippb æð.
Fréttamenn AP segja, að
þeir hafi fljótlega fundið að
Bfahra nýtur ekki vinsæitía i
fæðingarþorpi símu. Þorpsbú-
ar flykkfcust um göturnar,
er blaðamienn tóku að
streyma að, og vom áfjáðir
í að segja þeim allt sem þeir
viissu um Sirhan-fjöliskylduna.
Ýmisir kiunnugir Sirihan Sir-
han og fjölskiyldu hans sögðu
í Amiman í dag, að Sirhan
væri ágætlega greindiur, vel
uppalinn og ákveðinn þjóð-
ernissinni. Ýmsir ættimgjar
hans vonu þekkfcir þjóðernis-
sinnar í Pallestíniu og hafa
barizt fyrir land sitt. Einn
fnændi hanis mun hafa stjórn-
að uppneisnartilraun gegn
Bretum, meðan þeiir réðu.
Sænskur vinur segir álit sitt
í NTB-frétt frá Gautaborg
í Svíþjóð segir bongarbúi einn
Christian Ek að nafná í við-
tali við Göteborgs-tádnimgen,
að hann hafi kynnzt Sirhan
Sirhan vel, er þeir vom sam-
tíða við ManshaM Higlh Sohool
í Paisadena árin 1987—1961.
Ek segir, að Sinhan hafi vierið
rólegur piltur og einkar geð-
félildur, og hanin eigi næista
erfitt með að tnúa, að Sirhan
hafi getað myrt nokburn
mann. Hann segist haf a þekkt
hann jafnskjótt <Kg hann sá
hann í sjómvanpi, en verið 1
fynstiu í vafa, þar sem sagt
var að Silrhan væri ættaður
frá Jóndaníu, vegna þesis að
sjálfiur hafi Sirhan jafnan
haldið því fram, að hann
væri frá Teheran í íran. Ek
segir einnig, að Sirhan hafi
dreymt sfcóra drauma að kom-
ast til hárra mefcorða í ætt-
landi sínu og otft tailað um það
við sig.
Útvarpið í Alsír hvassyrt.
Útvarpið í Algeirsborg sendi
frá sér til'kynningu í morgun,
og segir að Bandaríkin ættu
að leita að sökudólgnum í eig-
in hópi í stað þess að bera
Arabaheiminn þeim sökum, áB
arabiskur maður hafi myrt
Kennedy. Útvarpið rifjar upp
morðið á John Kennedy og
gagnrýnir, að í þetta skipti er
nafn ákærða þegar í stað birt
svo og rakin ætt 'hans og upp-
runi. Það sýni það svo að ekki
verði um villzt, að ákæran
beinist fyrst og fremst gegn
Arabaþjóðunum.
„Samsæri Gyðinga“ — segja
margir Arabar.
Víða í Arabalöndunum hef-
ur sú hugmynd skotið upp koll
inum, að Gyðingar stæðu að
baki morðinu og hefðu skipu-
lagt það með það fyrir aug-
um að koma óorði á Araba í
augum Bandarí'kjamanna og
annarra þjóða, og vekja þann-
ig upp reiðiöldu gegn þeim.
Þessi hugmynd fær mikinn
hljómgrunn meðal Araba,
þótt aðrir teiji hana fárán-
lega. Blaðið A1 Kifah í Beir-
ut í Libanon er ekki að skafa
utan af fullyrðingum sínum og
segir, að morðið hafi verið
samsæri Gyðinga til að hindra
að Robert Kennedy kæmist í
forsetastól og uppgötvaði, að
það hefðu verið Gyðingar, sem
hefðu staðið að baki morðinu
á John Kennedy. Flest blöð
heims birta nafn Sirhans í
dag, en hvorki Kairoútvarpið
né blöð i Sýrlandi létu þess
getið.
í Amman í Jórdaniu þyrpt-
ist fólk út á götur til að lesa
frásagnir um landa þeirra.
AP segir, að ýmsir hafi sagt
að varla væri við öðru að bú-
ast, þar sem Bandaríkjamenn
væru þorparaþjóð. Aðrir
vildu ekki viðurkenna, að
Sirhan væri lengur Arabi.
Hann hafi frá ungum aldri bú-
ið í Bandaríkjunum, væri orð-
inn Bandaríkjamaður og hugs-
aði og hegðaði sér eins og
þeir“.
í ísrael segja blöð, að það sé
áróður Araba gegn ísraelum,
sem hafi leitt til glæpsins.
Morðið sé lýsandi dæmi um
þær afleiðingar, sem hafcurs-
og rógherferðir stjórnanna í
Kairo, Damaskus og Amman
geti haft í för með sér. Blöð
í ísrael skýrðu frá tilræðinu
við Kennedy með stærsta letri
eins og notað var í fyrra, þeg-
ar skýrt var frá styrjöldinni
við Araba.
að yfir velvilja í garð Araba
og sýndi skilning á vandamál-
um þeirra. í júní 1967 sagði
hann m.a. í ræðu, að Banda-
ríkin ættu áfram að rétta Ar-
öbum friðarhönd. Almenning-
ur í mörgum arabiskum lönd-
um hafi lengi búið við fátækt
og eymd og orðið að þola ýms
ar hörmungar, og orðið að búa
við æsikenndan áróður
ábyrgra manna í löndunum og
liðið neyð vegna glæfralegrar
hernaðarstefnu .
Sirhan hefur ekki fyrr kom-
izt undir mannahendur.
f Los Angeles flaug sú frétt
fyrir í morgun, að þetta væri
ekki í fyrsta skipti, sem Sir-
han kæmist undir manna-
hendur. Hann hefði verið
handtekinn í desember 1963
fyrir morðtilraun, en síðar
sleppt til reynslu. Lögreglan
leiðrétti þetta og sagði, að það
hefði verið bróðir ákærða,
Sharif, sem átti hlut að máli.
Sirhan hefði aldrei komizt á
skrá hjá lögreglunni í Pasa-
dena og yfirleitt væri ekki
vitað til að hann hefði nokkru
sinni fyrr átt í útistöðum við
lögregluna.
Kennedy studdi ísraela — var
einnig velviljaður Aröbum.
Vegna þeirrar stefnu, sem
mál þetta hefur tekið í ýms-
um löndum hafa ýmis um-
mæli hins látna öldungardeild
arþingmanns verið rifjuð upp,
er hann lét falla um deilu ísra
ela og Araba. Hvarvetna
leggur Kennedy áherzlu á, að
ísrael eigi vissulega tilveru-
rétt og nauðsynlegt sé að
tryggja hann og eigi Bandarík
in að gera það sem þeir geti
til að svo verði. En jafnframt
lýsti Kennedy hvað eftir ann-
- FRAKKLAND
Framhald af bls. 1
ingunni gangandi. Á nokkrum
stöðum tókst þeim að koma í
veg fyrir að vinna hæfist, þótt
mikill meirihluti verkamanna
væri fús að hefjast handa á nýj
an leiik. Þannig var til dæmis í
Miohelin hjólbarðaverksmiðj-
unni í Clermont Ferrand. Þar
vildu 80% verkamanna hefja
vinnu en 20% þeirra, þeir herská
ustu, höfðu í tvo daga komið í
veg fyrir, að vinna gæti hafizt.
Sama var reynt í Renault bíla-
verksmiðjunum í Flins, en lög-
regla var til kölluð og fjarlægði
óeirðaseggina. Er talið, að vinna
hefjist þar á morgun. Búizt er
við því yfirleitt, að eftir næsta
sólarhring þverri að mestu sú
mótstaða, sem enn er fyrir hendi
og að atvinnulífið verði komið í.
samt lag á mánudag.
IEIÐRÉTTIIMG
FÖÐURNAFN Axels Sigurbjörns
sonar, sölustjóra hjá fyrirtæki
L Storr, misritaðist í blaðinu í
gær, er Axel var sagður Svein-
bjömsson.