Morgunblaðið - 09.10.1968, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. OKTÓBER 196®
13
Æskulyðsheimilið að Ölver
KRISTRÚN Ólafedóttiir ekkja
Jótiis Ha 1 Igrímssonar kaiup-
miarms „í Frón“ (Vesburgötu 35)
á Akrane«i, hefir starfrækt
dvalarheimili fyrir stúlkuböm
á sumrum undanfarin 28 ár. —
Hún hóf starfeemina árið 1940 í
Skátaskálanum að Fossaitúni við
Akrafjall, en síðar hafði hún j
afnot af félagsheimili K.F.U.M. j
í Vatnaskógi . — Áður hafði j
Kristrún starfað hjá K.F.U.M. í
Vatnaskógi, þar sem séra Friðrik
Friðriksson rak sitt þýðingar- j
mikla fræðslu og uppeldistarf.
— Hún segir að það hafi einmitt
verið hainn, sem vakti fyrst
áhúg isnnar og hvatti hana til j
að taka að sér kvenlegu hliðina
á K.F.U.M. starfinu hér um
slóðiir, með iíku fy-rirkomulagi
Og verið hefur í Vatnaskógi, og
það hefir hún raunar gert. Þess
má einnig geta að drengir hafa
einnig notið sumardvalar hjá
hem Krisiiún keypti Ölver-
skáiann af Sjálfetæðisfélögunuim
á Akranesi árið 1953, og eru
flestir sammála um að það hafi
verið góð ráðstöfun. — I þau 15
ár sem liðin eru, hefir hún starf-
að bar á hverju sumri og alið
önn fyrir um 100 sitúlkum ár-
lega, sem skipt hefir verið í fjóra
dvalarflokka. — Hafa því fjöl-
mörg bönn notið þessa góða and-
rúmslofts, sem leikið hefir um
þessa starfsemi.
f fyrrasumar móluðu Rótary-
félagar á Akranesi Ölversskál-
ann að utan og gáfu málninguna
í viðurkenningarskyni fyrir gott
starf. — Við þessa viðleitni seg-
izt Kristrún hafa öðlast nýjan
þrótt til þess að auka við og
endurbæta heimilið.
Hún hófst 'líka handa í sum-
ar, og nú er risið tveggja hæða
hús við hlið þess eldra. Þetta
er timburhús 8x10 m2. á steypt-
um grunni, klætt með járni að
neaðn en vatnsklæðningu á efri
hæðinni. — f byggingunni verða
4 svefnskálar fyrir börnin á
neðri hæð, en efri hæðin verður
til afnota fyrir starfsfólk o.fl.
— Stétt var steypt meðfram hús
unum um 90 ferm og 120 m
löng skólpleiðsla lögð í rotþró.
— Raflögn er nú komin að Öl-
ver, til mikilla þæginda við
starfið. —
Bygging hússins hófst þann
2. sept. s.l. og er það nú fokhelt
og einangrun er hafin. Sex
menn hafa unnið við það að jafn
aði þessa 25 daga, og verður að
telja afköst þeirra frábær. —
Yfirsmiður er Stefán Guðlaugs-
son, Stóragerði 24, í Reykjavík.
Fréttaritari Mbl. á Akranesi
skrapp nýlega upp að Ölvér til
viðtals við Kristrúnu og yfir-
smiðinn — Hún var afar ánægð
með nýbygginguna og þann
dugnað sem smiðirnir höfðu
sýnt í verkinu, og ekki sízt með
að v:ra búin að fá rafmagn inn
í húsin. — Vongóð var hún einn
ig um áframhaldið, innréttingar
ofl. —
Að gefnu tilefni tjáði hún okk
ur að gæfan hefði leikið svo
ljúft við sig á undanförnum
fimmtán sumrum, að aðeins einu
sinni hefði hún þurft að síma
eftir lækni vegna hei'lsufars
barnanna.

Nýbyggingin að Ölver.
Það hefir líka verið mikil I ar og eftirtektarvert, að nú hef
gæfa fyrir Akurnesinga að hafa
notið þessa ræktunarstarfs Krisit
rúnar, og vissulega er það þakk
SAMLEIKUR
ir hún enn hafið framkvæmdir
til bættrar aðstöðu fyrir börnin
og stárfið.
h.j.b.
Kristrún með smiðunum á tröp um eldra hússins.
Ekki hafa verið aðstæður til
mikillar sérhæfingar í íslenzku
tónlistarlífi hingað til. Menn
hafa helzt orðið að geta spilað,
sungið, dansað, leikið einir sér
eða með öðrum, stjórnað flutn-
ingi éða látið stjórnast, lært og
kennt á víxl — og spjarað sig
á þessu öllu saman!
Samt hefur a.m.k. eitt atriði
sérhæfingar skotið rótum og hald
ið lífi í blóra við líkur um langt
skeið, og það er „samleikur
Árna og Björns,“ og þar er vitan
lega átt við þá Björn Ólafsson
og Árna Kristjánsson. Þessu at-
riði fylgir reynslan um einlægt
listrænt samstarf, sem er heilt
og sjálfu sér fullkomið — um
það eru líklega allir tónlistar-
unnendur hér sammála, þótt
þeim falli þessi samleikur á ýmsa
vegu eftir eigin smekk og upp-
lagi. Fyrir rúmum áratug var
jafnvel klúbbur einn stofnaður
m.a. um þetta „hugtak".
Svo sem kunnugt er, héldu
þeir Björn og Árni tónleika á
i vegum Tónlistarfélagsins í Aust-
urbæjarbíói sl. mánudags- og ,
þriðjudagskvöld. Á efnisskránni'
var C-dúr Fantasía Schuberts,
op. 159, G-dúr Sónata Brahms
og „Kreutzer-sónata" Beethov-
ens. í öllum þessum verkum var
samleikurinn svo eftirminnilegur.
Þegar hlutur hljóðfæranna var '
ójafn frá hendi höfundarins (t.d. j
í Fantasíu Schuberts, þar sem
stundum er svo mjög hallað á j
fiðluna) var tillitssemi samleiks
ins áberandi mótvægi. Hraðaval
var yfirleitt asalaust, og sérhver
hending komst vandlega til skila.
Slík ró hefði vel getað „slitið í
sundur“ þættina í höndum við- j
vaninga, en hér var hún mark-
viss og sannfærandi.
Aðeins eitt skyggði á ánægju
tónleikanna, og það var truflandi
ókyrrð utan af götunni gegnum
hálfopnar útidyr, eftir hléið. Þeg
ar dynjandi lófatakið hófst að
loknum leik „Kreutzer-sónöt-
unnar" var svo rokið til og lokað,
kannski af ótta við að umferðin
úti truflaðist, eða hvað?
Þorkell Sigurbjörnsson.
Ný götunöfn
Hjá byggingarnefnd hafa kom-
ið fram tillögur að nýjum götu-
heitum í Reykjavík. Byggingar-
fulltrúi lagði til á fundi nefnd-
arinnar, að nýjar götur við
Sundahöfn fái eftirfarandi nöfn:
Framhald Dalbrautar norðan
Kleppsvegar heiti Sundagarðar,
gata úr Sundagörðum, samhliða
Kleppsvegi, heiti Vatnagarðar og
gata suður úr Vatnagörðum heiti
Klettagarðar.
Þá hafa komið fram tillögur
að nýjum götunöfnum í Breið-
holti III, þar sem vestursvæðið
hefur endinguna — berg, norður-
svæðið endinguna — hólar og
vestursvæðið endinguna — kamb
Þessi félög hafa valið fulltrúa
á Alþýðusambandsþing, auk
þeirra sem áður eru talin:
Félag kjötiðnaðarmanna: Geir
M. Jónsson, Félag sýningar-
manna í kvikmyndahúsum: Ósk-
ar Steindórsson.
Áætlunarflugvélin er
ðruggari en
30.000 hafa farizt í flugslysum í USA
frá 1927, en 1,4 milljónir í bílslysum
SÍÐASTL. sunnudag voru 60
ár liðin frá því að ungur
liðsforingi í bandaríska hem-
um settist í sæti tilrauna-
flugvélar af tvíþekjugerð við
Fort Myer í Virginia. Flug-
vélin hóf sig á loft og við
stjórnvölinn sat Orville
Wright. Fjórum mínútum
síðar, er Wright haliaði vél-
inni í beygju, brast ein skrúf-
an og vélin, gerð af striga,
tré og vír, steyptist til jarð-
ar úr um 25 metra hæð.
Wright slasaðist mikið en
komst lífs af. Liðsforinginn,
Thomas E. Selfridge, lézt
þremur tímum eftir slysið.
Sagnfræðingar telja þetta
fyrsta banaslysið ‘ af völdum
flugs í vélknúinni flugvél,
sem þyngri er en andrúms-
lofti'ð.
Hins vegar er svo að sjá,
að það hafi farið fram hjá
sagnfræðingum að halda ná-
kvæma skrá yfir þá, sem síð-
an hafa farizt í flugslysum.
Bandaríska stórblaðið New
York Times sneri sér þann-
ig nýlega til þeirra aðila, sem
helzt eiga í fórum sínum upp
lýsingar um flugmál í gegn-
um árin, þar á meðal banda-
risku flugmálastjórnarinnar,
Flutningaöryggisráðsins,
Smithsonian Institution og
Öryggismálanefndar Banda-
ríkjanna. í ljós kom að elztu
fáanlegu skýrslur um þetta
eru hjá flugmálastjórninni,
en ná aðeins aftur ti'l ársins
1927. Engar skýrslur eru til
um flugslys og mannadauða
af völdum þeirra fyrir tíma-
liilið 1908—1927.
30,000 Á 41 ÁRl
Skýrslur bandarísku flug-
málastjórnarinnar sýna, áð
frá 1927 til og með 1967 biðu
3,884 menn bana í slysum,
sem urðu á flugvélum flug-
félaga á áætlunarleiðum. Á
þessu 41 árs tímabili biðu
hins vegar 25.665 manns bana
í öðrum flugslysum, t.d. í
flugvélum ' fyrirtækja eða
öðrum einkaflugvélum. Ör-
yggismálanefndin upplýsir,
að 642 menn hafi farizt í flug-
vélum bandarískra flugvéla á
alþjóðaflugleiðum frá 1933.
Þannig hafa um 30,000
manns farizt í flugslysum
(tölurnar ná ekki til herflug-
véla) í Bandaríkjunum frá
því herrans ári er Charles
Lindberghg fór hið sögufræga
einflug sitt frá New York tii
Parísar.
Heildartala látinna í flug-
slysum á þessu tímabili er
verulega miklu lægri en
heildartala þeirra, sem á
sama tíma létu líf sitt í bíl-
slysum í Bandaríkjunum, en
þeír voru hvorki meira né
minna en 1,470,992 talsins.
Skýrslur um slys af völd-
um mannflutninga, sem Ör-
yggismálanefndin hefur gefið
út, sýna að áætlunarflugvél-
ar á innanlandsleiðum vestra
eru öruggari en bílar og
leigubílar, og er hér miða'ð
við dauðsföll á hverja 100
milljónir farþegamilna. Hjá
flugfélögunum var hlutfallið
0,29, en í fólksbílum og leigu
bílum 2,4. Fyrir fólksbíla á
hraðbrautum var hlutfallið
1,1.
1967 ÖRUGGASTA ÁRIÐ
Samkvæmt því, sem Al-
þjóða flugmálastofnunin, IC
AO, segir var árið 1967 hið
öruggasta í sögu reglubund-
ins farþegaflugs. ICAO segir,
að 674 farþegar hafi beðið
bana i 29 flugslysum á sl. ári
í 116 löndum. Tölur þessar ná
ekki til Sovétríkjanna eða
Rauða-Kína. Dauðsföll á
hverjar 100 millj. farþega-
mílur voru 0,39 sl. ár en voru
0,65 1966 og 0,56 1955, sem þá
var metár í þessu tilliti.
ICAO segir, a'ð þróun sú,
að slysum fækki, sem hefur
átt sér stað jafnt og þétt, en
um tíma staðnaði, sé sú, að
flugslysum fækki nú um 15%
á ári og líkindi séu á því að
sú þróun haldi áfram, þótt
hún e.t.v. verði ekki jafn
ör.
Sumir flugmálasérfræðing-
ar segja, að þrátt fyrir að
flugslysum fækki á næsta
áratug, séu líkindi á því, að
tala þeirra manna, sem bíða
bana, muni aukast sökum
þess að flugvélar framtíðar-
innar muni flytja miklu fleiri
farþega, en nú er.
Þannig má vitna til um-
mæla eins forstöðumanna
ICAO, A. M. Lester, en hann
sagði fyrir tveimur árum, a'ð
fjöldi þeirra, sem bana bíða
í flugslysum mundi aukast
hægt og bítandi í 1,000 manns
á ári á fyrstu árum næsta
áratugs og nálgast 1,500 á ár-
inu 1980 nema því aðeins að
fundnar verði upp öryggis-
ráðstafanir „sem taka fram
þeim, sem við þekkjum í
dag.“