Morgunblaðið - 09.10.1968, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 9. OKTÓBER 1968
- SVAR TRYGGVA
Framhald af bls. 11
verð skipa hf. Júpiters og Marz
hins vegar er borið saman, að
meðalkostnaðarverð skipanna er
næstum því alveg hið sama. Þ.A.
getur því ekki grætt neitt á
vaxtareikningi sínum í þessu til
felli. Sá varasjóður, sem Þorstein
Arnalds reynir að mikla í aug-
um lesenda að T. Óf. hafi átt
í stríðsl'ok nægði ekki fyrir nema
fyrstu útborgun í eitt skip. A'ilt
annað hefur verið aflafé og láns
fé, alveg eins og hjá BÚR. Sama
er að segja um saltfiskverkunar
hús, þurrkhús, frystihús, ísfram-
leiðslu allar vélar og tæki tii
frystihúss og hvers konar fisk-
vinnslu. Allt hefur þetta verið
byggt upp eftir 1950 eins og hjá
BÚR og allt fyrir alfafé og láns
fé. Það hefur aldrei vafizt fyrir
stjórn hf. Júpiters og hf. Marz,
að félögin urðu að borga vexti
af lánum. Ef félögin tapa, breyt-
ir það ekki neinu fyrir þau,
hvart tap stafar meðfram af vöxt
um af lánsfé. Vextir eru óhjá-
kvæmilegur hlutur rekstrarkostn
aðar alveg eins og afskrift.
Dýrasti togari BÚR kostaði
innan við 16 milljónir. Dýrasti
togari hf. Júpiters kostaði yfir
20 milljónir, keyptur fyrir láns-
fé með fullum vöxtum.
Þorsteinn kvartar undan því,
að BÚR hafi engan heimamund
haft nema borgarsjóðinn. Enga
auðuppsprettu auðugri gat BÚR
fengið. Það getur Þorsteinn Arn
alds bö'lvað sér upp á. Enginn
sjóður gat reynzt BÚR betri
mjólkurkýr. Öðrum löndum er ek
til að dreifa. Ekkert land hefur
orðið svo vitlaust að reka bæjar
útgerð nema íslendingar. 1,3 tog
araverðs var sú upphæð, sem
þurfti til þess að festa kaup á
nýsköpunartogara, eða ca. 1200
þúsund krónur.
Glóra sést hjá Þorsteini Arn-
alds, þegar um er að ræða 5,6
milljóna skakkafall á hvern tog-
ara vegna mismunar á móti bát-
um, en heyr á endemi, þegar
hann minnist á A'lliance og Kveld
úlf. Því að það var bæjarút-
gerðarfarganið, sem drap annað
og hálfdrap hitt félagið og meira
til. Um það efni segir Auðunn
Auðunsson: „hagur togaranna
versnaði, þegar bæjarútgerðirn-
ar komu til skjalanna. Þá tóku
stjórnmálaviðhorf að hafa áhrif
á reksturinn og það hvað tog-
uirunum var skammtað*.
Þetta segir hinn frægi aflamað
ur og útgerðarmaður Auðunn
Auðunsson í Mbl. 7. 4. 1985.
Þorsteinn ber sig aumlega út
af aðstöðumun vegna nýrra, dýr
ari togara. Hann tók skipin á
dagsverði eins og aðrir menn.
Það undir hverjum og einum
komið, hvort hann er maður til
að reka skip.
Þorsteinn Arnalds ber það í
munni sér, að vélstjórarnir á
Hallveigu og Jóni Þorlákssyni
hafi ekki verið starfi sínu vaxn-
ir. Ósannindi eru það. Báðir voru
það ágætismenn og situr sízt á
Þorsteini Arnalds að kasta steini
að þeim.
Ósannindi eru það hjá Þor-
steini Arnalds, að BÚR hafi gert
fyrstu reynálu með diseltogara
hérlendis. Það gerði merkismað
urinn Sveinbjörn Einarsson á
b.v. fslendingi. f órum sínum um
diseltogara lætur Þorsteinn Arn
alds fyígja töflu um viðgerðar-
kostnað á b.v. Hallveigu Fróða-
dóttur, Jóni Þorlákssyni og Þor-
keli mána. En Þorsteinn, á ekki
BÚR einn diseltogara í viðbót
Af hverju fylgir hann ekki töfl-
unni? Er eitthvað í sambandi
við hann, sem gerir það að verk-
um, að ekki þykir rétt viðeigandi
að draga fram í dagsljósið? Voru
það vélstjórarnir af Hallveigu
og Jóni Þorlákssyni, sem völdu
vélina í hann?
STARFSMENN TOGARAAF-
GREIÐSLUNNAR
Starfsmenn þessa fyrirtækis
eru margir gamlir togaramenn.
Um þá sagði ég í Morgunblað-
inu 21. 6. 1967:
„Enginn síldveiðibátur er vel
menntur, ef góðir togaraneta-
menn eru ekkr meðal skipshafnar.
Ekkert hafnarafgreiðslufyrirtæki
í landi er vel sett án reyndra
togaramanna. Ekkert frystihús
getur án góðra togaramanna ver
ið.“ Þessi ummæli endurprentaði
Sjómannablaðið Víkingur. Bull
Þorsteins um, að ég hallmæti
löndunarmönnunum er hans eigin
heilaspuni. Hitt er sannleikur,
að 20—30 menn, þótt þeir séu
eins og ég sagði í Morgunblað-
inu, geta ekki afkastað vinnu
100 manna eins og þeir þyrftu
að vera, þegar fleiri en einn
togari er til losunar. Það vantar
60 Þorsteina á togarabryggjuna,
en þeir fá sitt eftir öðrum leið-
um — af sama alfa þó — án
áhættu.
Mér þykir leitt að þurfa að
segja það um Þorstein Arnalds,
að hann lofi ódýrt, en íiggi í
léttu rúmi, hvort Togaraafgreiðslu
menn fá kaupið sitt, sem komið
hefur fyrir, að þurft hefur að
sækja á skrifstofu hf. Júpiters
og Marz þegar peninga vantaði
í umslögin og vitanlega þótti
mér vænt um að geta hlaupið
undir bagga með Bæjarútgerð-
inni, þó að ég yrði að fá það að
láni! Þegar Þorsteinn Arnalds
gleymdi því, að uppskipunar-
mennirnir þurftu líka mat! Skuld
ir BÚR við Togaraafgreiðsluna
hafa verið þessar á ýmsum tím-
um: 1100—1200 þúsundir, mest
mannakaup.
Dæmið um Egil Skallagríms-
son er sláandi. Kisuþvottur Þor-
steins Arnalds dugar ekki. Sú
bölvun sem BÚR hefur gert öðr-
um skipum á þennan hátt og
margt fleira, orsakar réttmæta
skaðabótakröfu á Borgarsjóðinn
vegna BÚR. Klókindi eru þó í
þessu hjá Þorsteini Arnalds. Það
hækkar viðskiptareikning hans
sem hann svo bendir á til fram-
dráttar sínum málstað.
Þorsteinn Arnalds talar um
sölu Úranusar í Bretlandi.
Þannig stóð á, að sá sem út-
hlutaði levfum fyrir FÍB var orð
inn lítt viðmæ>anlegur eftir lang
varandi tímabundna vanheilsu.
B.v Júpiter var með góðan fisk
fyrir Bretlandsmarkað, en leyfi
fékkst ekki til stórskaða fyrir
fdand. Sá markaður nýttist
aldrei.
Það hefur gripið Þorstein Arn
alds óvenjuslæmt hysterikast út
af löndun Júpiters í Cuxhaven
16. nóvember 1965, og er það
kannski þeim að kenna, sem hef
ur lagt þessa tuggu í munn Þor-
steins. Bann leyfisveitinganefnd
ar var óvitaskapur og fannsit
okkur félögum að skyldu bæri
til að koma í veg fyrir slíkt.
Með því að áskorun kom frá
Cuxhaven um að fá síldina og
sömuleiðis fiskinn. Það er kúnst
sem Þorsteinn Arnalds gefur lít
ið fyrir, enda þekking lítil. Það
er lygi Þorsteins Arnalds, að
yfirlýsing félaganna hafi ekki
verið afturkölluð. Það var gert
með ábyrgðabréfi til ráðherra 9.
marz 1968. Það ætti Þarsteinn
Arnalds að vita og veit, því að
kærleikssamband er á milli hans
og FÍB og FÍB vissi alveg áreið-
anlega um afturköl'lunina. Af
hverju gengur þú vitandi vits
fram hjá staðreyndum eða snýrð
þeim við Þorsteinn Arnalds? Þótt
Júpiter og Marz yrðu að gefa
yfirlýsingu um að gera ekki
skynsamlega hlut, þá gat slík
yfirlýsing ekki gilt til langframa.
Síðasta löndun. Neptunus. Það
góða skip er frægasta skip fs-
íenzku þjóðarinnar og setti heims
met 1948 og hélt því í 13 ár.
Þá tók við Fýlkir og svo Marz.
Hann heldur því enn. Neptunus
hefur í sumar siglt á erlendan
markað að einum túr undanitekn
um. Hann fór fyrstur á veiðar.
Hann kom fyrstur á markað og
seldi bezt. Út af honum var eng-
in rekistefna í Þýzkalandi, enda
fékk hann löndunarleyfi hjá rétt
um yfirvöldum. Hin 4 skipin,
sem lönduðu þá viku vegna ofsa
ufsaveiði reyndu að útiloka Nept
unus en það tókst ekki
SAMSKIPTI VID AÐRA
TOGARAEIGENDUR.
Mikið lof ber Þorsteinn Arn-
alds á mig í þessum kafla. Tog-
araeigendur hafa nefnliega verið
kúskaðir eins og kvikindi í flest
um samningum. Tií þess hefur öll
um brögðum verið beitt. f þeim
hafa bæjarútgerðirnar verið vog
arlóðið — sem náttúrlega áttu
aldrei að hafa atkvæðisrétt, þar
sem þær voru niðursetningar
bæjanna og gjaldfrjálsar. f því
sambandi vil ég benda á, að
enginn togaraeigandi væri á móti
því, að lögð væru á hann að-
stöðugjöld, og þess háttar, ef
hann þyrfti a'ldrei að borga eins
og BÚR. Sbr. ennfremur um-
mæli borgarstjórans um 5—6
milljóna króna skuld BÚR, sem
ekki hefðu verið krafðar í Mbl.
27. 1. ‘66. Borgarstjóri sagði að
samningsbundnar gjaldfallnar
skuldir BÚR næmu 20 milljónum
króna, en af þeirri upphæð væri
helmingur lán, sem ekki hefði
verið gengið eftir. Morgunblað-
ið 2. 12. 1966. Svona lagað hefði
komið sér vel fyrir þau togara-
félög, sem eru nú búin að vera.
Reyndar fyrir fleiri og fleiri og
fleiri.
Þorsteinn Arnalds segir, að
FÍB hafi haldið mjög vel á öll-
um hagsmunamálum togaraeig-
enda. Þetta er að villa mönnum
sýn. Það er háttur sumra að gera
öðrum bö'lvun og gera svo grín
að þeim, sem þeir hafa hlunnfar
ið og jafnvel hæðst um á eftir.
Sannleikurinn er sá að togar-
arnir hafa verið jetnir upp úr
skinni eins og ég sagði í grein
minni í Mbl. 21. júní 1967. Því
hefur enginn í móti mælt, enda
ekki hægt.
Þorsteinn Arnalds minnist &
endurgreiðslu ríkisstjórnarinnar
á broti af rangskráðum gjald-
eyri og kaílar það. styrk. Svo
samdauna er hann orðinn niður-
setningarkjörum af útsvörum
bæjarbúa til sinnar bæjarútgerð
ar. Þessi endurgreiðála ríkis-
stjórnarinnar er tilraun til þess
að ekki fleiri togarar stöðvisit
af þessum 20, sem í gangi eru.
Þegar Magnús Jónsson varð fjár
málaráðherra spurði ég hann,
hvort þessi greiðsla héldi áfram.
Hann gaf skírt og gott svar, eins
og hans var von og vísa, að svo
mundi verða á meðan togararn-
ir yrðu gerðir út. Það væri sín
skoðun. Þegar b.v Marz var að
stöðvast vegna fjárhagsvandræða
í ársbyrjun 1967 eftir 19 ára
stanzlaust úthald, enda eitt af
mestu happaskipum þjóðarinnar
um fjölda ára, þá sagði ég þeg-
ar kom fram á vertíð og kosn-
ingar framundan við formann
fjárveitingarnefndar. Jón Árna-
son hvort endurgreiðsla frá
stjðrninni færi ekki a'ð koma,
svo að við kæmum Marz
út. Hann spurði ráðherra
um málið og fékk svar sem
dugði. Þessir menn réðu en
ekki FÍB, en vitaskuM hefur
FÍB kennt þurftar félagsmanna.
Þá er vitað, að sjávarútvegsmála
ráðherra er mjög hlynntur tog-
araútgerð þeirra og hefur ekki
látið hafa sig til óhæfuverka.
„TRUFLUN“ Á ENSKA M ARK-
AÐNUM, SAMNINGAR VID
ÞJÓÐVERJA
íslenzkt stjórnarfar hefur um
áratugi byggzt á þessu lögmáli:
„Ef þú á kjördegi setur kross
fyrir framan elsku nafnið mitt,
þá ertu heilög kýr“ — eins og
Þorsteinn Arnalds gerir kröfu til
að vera — „en ef þú reynir
að vera maður á eigin spítur,
þá ertu kvikindi og átt ekki til-
verurétt". Sbr. minningargrein
um Magnús Magnússon frá ísa-
firði, skrifaði af hinum mikla
ritsnillingi Sigurði Kristjánssyni
í Mbl.
Fyrir nokkrum árum, þegar
Faxaflóasíldn var í algleymingi
voru mikil vandræði að koma
síldinni á markað í Þýzkalandi
vegna skorts á flutningaskipum.
Togararnir komu sér þá vel eins
og svo oft áður og gerðu sitt
bezta. Hf. Marz keypti þá b.v
Keili, sem var til sölu í
Hafnarfirði, — nú Síríus —
með þeim ásetningi að bæta
úr mjög brýnni þörf bátanna,
sem lágu oft með ful'lfermi af
síld og neyddust til að leggja
í bræðslu. Því að skip voru ekki
til flutnings nema að takmörk-
uðu leyti. Tveir réðu þá útflutn
ingsleyfum, þeir Ingimar Einars-
son hjá FÍB og svo annar álíka.
Jón Héðinsson. Er skemmst frá
að segja, að við fengum aídrei
útflutningSleyfi. B.v Síríus hefur
legið í Reykjavíkurhöfn siðan
að undantekinni einni netavertíð
sem orsakaði niðurbrot á vél.
Þar grotnaði hann niður sem
minnisvarði lagsmannanna.
Umboðsmaður okkar í Þýzka-
landi áleit, að við mundum geta
fengið nýja vél í skipið gegn
síldargreiðslu. Á hinn bóginn vor
leyfisveitingar í höndum staðl-
ara og það reið baggamuninn.
Þegar hér var komið sögu höfðu
við félagar ákveðið að láta ekki
stöðva rekstur okkar 4 togara,
meðan nokkur kostur væri. En
fjárhagsgetu ráðum við ekki. frek
ar en aðrir, sem ekki hafa bæjar
útgerðarhhmnindi.
LOKAORÐ
Ég hefi haft náin kynni af
brezka markaðinum í há'lfa öld
og hef fylgzt með þýzka markað-
inum í áratugi. Ég ætti ekki að
þurfa að standa í því að leið-
rétta sofandi sauði í markaðs-
málum, fávísa blýantanagara.
Þorsteini Arnalds stæði nær
að líta til rekstrar BÚR, þar sem
skuldir umfram eignir eru talid-
ar yfir 158 milljónir króna og
árviss rekatrarhalíi um 30 millj-
ónir, heldur en skrifa 4 metra
grein í Morgunblaðið um mig.
Geymsluhúsnæði
100—200 ferm., óupphitað óskast til leigu.
Upplýsingar í síma 24105 og 52684.
Bridgefélng kvennn
Tvímenningskeppni hefst mánudaginn 14. október
í Domus Medica. — Alilar konur velkomnar.
Þátttaka tilkynnist fyrir sunnudagskvöld í síma 32073,
37098 og 14213.
STJÓRNIN.
Dngur Leifs Eiríkssonnr
Árshátíð íslenzka-ameríska félagsins verður haldin
að Hótel Sögu, Súlnasal föstudaginn 11. október 1968
kl. 20.30.
Borðapantanir í síma 20221 fimmtudag milli kl. 5—7,
og föstudag eftir kl. 4 e.h. — Dökk föt eða smoking.
Aðgöngumiðar seldir í Bókaverzlun Sigfúsar Ey-
mundssonar.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á v.s. Garðari GK-61 fer fram við
eða í skipinu í Grindavíkurhöfn, föstudaginn 11. októ-
ber 1968, kl. 4.00 e.h.
Sýslumaðurinn í Gullbringu- og Kjósarsýslu.
Nauðungaruppboð
Að kröfu innheimtumanns ríkissjóðs og fleiri kröfu-
hafa, verða ýmsir lausafjármunir seldir á opinberu
uppboði í Góðtemplarahúsinu í Hafnarfirði, fimmtu-
daginn 17. október kl. 17.00. Seld verða sjónvarpstæki,
útvarpstæki, ísskápar, þvottavélar, bækur og húsgögn.
Greiðsla fari fram við hamarshögg.
Bæjarfógetinn í Hafnarfirði, 7. október 1968.
Steingrímur Gautur Kristjánsson, ftr.
Nauðungaruppboð
annað og síðasta á Borgarfossi við Árbæ (Árbæjar-
bletti 4), þingl. eign Ingibjargar Sumarliðadóttiur fer
fram á eigninni sjálfri, föstudaginn 11. október 1968,
kl. 11 f.h.
Borgarfógetacmbættið í Reykjavík.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var í 26., 28. og 31. tbl. Lögbirtingablaðsins
1968 á hluta í Lindargötu 41, hér í borg, talin eign
Ásbjörns Þorgilssonar, fer fram eftir kröfu Gjaldheimit-
unnar í Reykjavik, á eigninini sjálfri, föstudaginn 11.
okt. 1968 kl. 10.30 f.h.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík.