Morgunblaðið - 01.02.1969, Page 2

t
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. FEBRÚAR 1969
.Vonir okkar um stefnu
breytingu brugöust’
— segir Kári Jónsson í sambandi við úrsögn
— Leikfélags Sauðárkróks úr BÍL

„Skammdegi á fjöllum“, eftir Jón Stefánsson. Hannibal Valdimarsson til hliðar.
Listaverkasýning ASf í
Hliðskjálf
LISTASAFN Alþýðusambands
íslands opnar í dag kl. 17, al-
menningi sýningu á safnauka
sínum og ýmsum eldrei verk-
um. Verður sýning þessi í Hlið-
skjálf að Laugavegi 31, 4. hæð,
opin allan febrúar mánuð, frá
kl. 14—22 daglega. Aðgangur
verður ókeypis, en sýningarskrá
verður til sölu á staðnum fyr-
ir fimmtíu krónur, og eins er
hægt að fá keyptar eftirprentan-
Kosygin sagður
heill heilsu
Sovézka utaiuíkisrdðuneYtið segir
hann í orlofi, en að hann snúi sér
að störfum „alveg á næstunni“
Moskva, 31. jan. — AP
SOVÉZKA utanríkisráðuneytið
bar í dag harðlega á móti því,
sem nefnt var „allir orðrómar"
um heilsu Alexei Kosygin, for-
sætisráðherra, og kvað hann
mundi snúa sér að skyldustörf-
um „alveg á næstunni.“
Leonid Zamyatin, yfirmaður
blaðadeildar utanríkisráðuneyt-
isins, gaf út opinbera yfirlýsingu
þar sem endurtekið var að Kosy-
gin vaeri í orlofi skammt frá
Moskvu.
Þrálátur orðrómur hefur verið
á sveimi um að Kosygin sé al-
varlega veikur af illkynjuðum
lifrarsjúkdómi.
Zamyatin sag'ði á blaðamanna
fundi, sem haldinn var um ferða
mál í Sovétríkjunum, er hann
var spurður þar um orðróminn,
að „hann stæði í engu sambandi
við raunveruleikann“.
„Allir orðrómar, sem dreift er
aif illviljuðum aðilum í blöðum
Vesturlanda varðandi heilsu fé-
laga Kosygins eru uppspuni O'g
hafa ekkert til að byggja á“,
sagði Zamyatin. Hann bætti því
við, að „um þessar mundir dveld
ist Kosygin í orlofi skammt frá
Moskvu, og alveg á næstunni,
er leyfi hans er loki'ð, mun hann
koma aftur og snúa sér að störf-
um sínum.“ Hartn sagði að telja
mætti þetta opinibera yfirlýsingu
af hálfu ráðuneytisins.
Atvinnumdlardðstelnn Sjólf-
stœðismanna heldur ófram í dag
RAÐSTEFNA Sjálfstæðis-
manna um atvinnumál og að-
alfundur Verkalýðsráðs Sjálf
stæðisflokksins hófst í Val-
höll í gærkvöldi með ræðu
Gunnars Helgasonar, sem
flutti skýrslu stjórnar. Síðan
var kjörið í nefndir.
stæðismenn í launþegasamtök-
unum eru hvattir til þess að fjöl-
menna á ráðstefnuna.
ir (póstkort) af verkum safns-
ins, sem forráðamenn þess hafa
látið gefa út.
Hannibal Valdemarsson boð-
aði til fundar með fréttamönn-
um í gær í Hliðskjálí í tilefni
sýningar þessarar. Sagði hann,
að Björn Th. Bjömsson og Hjör-
leifur Sigurðsson hetfðu unnið að
uppsetningu hennar og væri
þetta í fyrsta sinn, sem sýnt yrði
í stækku'ðum húsakynnium Hlið-
skjálfar. Er ætlunin að gefa al-
menningi kost á því að kynnast
verkum þeim, er safnið hefur
keypt og eignazt á seinni árum.
„Safnið (gjöf Ragnars Jóns-
sonar), sem gerði Alþýðusam-
band íslands að milljónamær-
ingum“, sagði Hannibal, „er
geymt í kjallara húsakynna ASÍ,
að Laugavegi 18.“
Björn Th. Bjömsson er ráð-
inn til að skrifa bókina íslenzk
myndlist, en allur ágóði af henni
rennur til ASl, og hefur þegar
komið út eitt bindi af henni, og
var fólki áður gefinn kostur á
því að gerast áskrifendur að
verkinu í heild fyrir fimmtán
hundru'ð krónur, og munu þeir,
sem það gerðu verða settir á
skrá í listasafninu, sem stofn-
endur þess, það er að segja hús-
byggingarinnar, en henni hefur
ekki verið valinn sitaður. Mun
í ráði að gera það einhvers stað-
ar utan bæjar í hæfilegri fjar-
lægð, og skuli þar vera gert ráð
fyrir leikvangi fyrir böm, og
ýmsu fleira, svo sem því, að
fólk geti tekið sér smáferð á
hendur og notfð til dæmis góð-
viðrisins með fjölskyldu sína, um
leið og það gleður augað með
listaverkunum.
Á þessu ári ketnur annað
bindi bókarinnar íslenzk mynd-
ist út.
Á sýningunni 1 Hliðskjálf eru
51 mynd eftir 25 listamenn,
eldri sem yngri og má þar nefna
Kjarval, Ásgrím, Jón Stefánsson,
Gunnlaug Sheving, Einar Hákon-
arsson, Sverri Haraldsson og
fleiri.
LEIKFÉLAG SKAGFIRÐINGA
SÆKIR UM INNTÖKU í RÍL
MORGUNBLAÐIÐ birti í gær
frétt frá Kára Jónssyni, frétta-
ritara sínum á Sauðárkróki, þar
sem meðal annars sagði að Leik-
félag Sauðárkróks hefði á aðal-
fundi sínum samþykkt að segja
sig úr Bandalagi ísl. leikfélaga,
„vegna þeirrar reynslu, sem feng
in er af starfsemi Bandalags ís-
lenzkra leikfélaga (BÍL) und-
anfarin ár.“ Ummæli þessi vöktu
athygli og þvi sneri Mbl. sér í
gær til Kára Jónssonar, sem hef-
ur verið formaður Leikfélags
Sauðárkróks um árabil og lengi
ein aðaldriffjöðrin í starfsemi
þess, en það var einmitt hann,
sem bar fram úrsagnartillöguna
á aðalfundi félagsins og var hún
samþykkt með atkvæðum allra
fundarmanna. Kára sagðist svo
frá:
„Ástæðan fyrir því, að Leik-
félag Sauðárkróks segir sig úr
BÍL er auðvitað sú að við telj-
um okkur ekki hafa neinn hag
af þátttöku í því, eins og allt er
þar í pottinn búið.
Saga BÍL er að mörgu leyti
raunasaga. Það var stofnað til
að vera hjálpartæki og lyftistöng
leiklistarinnar í landinu, en svo
hefur ekki orðið nema að mjög
takmörkuðu leyti. Það átti að
sameina þá aðila, sem starfa viðs
vegar á landinu að leiklistarmál-
um, en í reynd hefur það frek-
ar sundrað þeim.
Nafn þessa bandalags er ekki
réttnefni. Það er ekki banda-
lag leikfélaga eingöngu. í það
hefur verið smalað ýmsum ö'ðr-
um félögum, sem starfa á allt
öðrum grundvelli, en leikfélög
gera. 1 BÍL hafa verið til
skamms tíma og eru sjálfeagt
enn, ungmennafélög, kvenfélög,
verkalýðsfélög og jafnvel fþrótta
félög, auk leikfélaga. Þessi fé-
lög haf a sin ágætu mörk og mið,
en þau hafa líka sin eigin lands-
sambönd, sem vinna að sameigin-
legum málefnum þeirra. Þau
sýna leikrit nær eingöngu til að
afla fjár til annarrar starfsemi,
en iðkun leiklistar er þeim sjaldn
ast takmark í sjálfu sér. Ég tek
það skýrt fram, að ég met og
virði starfsemi þessara félaga,
og ef þau stæðu utan BÍL, lít ég
svo á, að bandalagið ætti að lið-
sinna þeim á allan hátt við leik-
sýningar.
En þessi félög, sem ég nefndi
eiga þó ekkj alla sök á hvernig
málefnum BÍL er komið, þó mér
virðist að þátttaka þeirra hafi
með einhverjum hætti dregið úr
áhuga hinna eiginlegu leikfélaga
á starfsemi BÍL. Innan banda-
lagsins hefur um langt skeið
verið mikil óeining, sem hefur
myndazt og þróazt í kringum
framkvæmdastjóra þess. Ég sat
fyrir nokkrum árum aðalfund
BÍL í Rvík og minnist þess ekki
að hafa heyrt annan eins reiði-
lestur og þáverandi formaður
flutti yfir framkvæmdastjóra. —
Það mun hafa komið fyrir að
framkvæmdastjóra var sagt upp
starfi en ég hefi bréf í höndun-
um þar sem frá því er skýrt að
stjórnin hafi orðið að endurráða
hann vegna skulda bandalagsins
við hann.
Ég þekki Sveinbjörn Jónsson
framkvæmdastjóra BÍL mjög lít
ið persónulega. Hann er prúð-
menni og virðist ólíklegur til að
Enginn
sáttafundur
SÁTTAFUNDI í sjómannadeil-
unni, sem hófst kl. 4 síðdegis á
fimmtudag, lauk kl. 3 um nótt-
ina og hefur nýr sáttafundur
ekkj verið boðaður.
sitja yfir annarra hlut og ég hefi
aldrei skilið, hvers vegna hann
hefur lagt á sig þá miklu baráttu
og erfiði, sem það hlýtur að hafa
kostað hann að halda starfinu.
Honum ætti að vera orðið það
ljóst fyryir löngu, að BÍL er í
sárri þörf fyrir lifandi fram-
kvæmdastjóra, sem félögin gætu
sameinast um. Yfir öllu starfi
BIL hefur verið einhver deyfð og
drungi. Skrifstofa þess í Reykja-
vík hefur annazt málefni þess og
séð um að útvega félögunum ým
islegt smávegis sém til leiksýn-
inga þarf. En til þessarar skrif-
stofu held ég, að ekkert leikfé-
lag hafi sótt þann eggjandi og
hvetjandi kraft, sem þau eru
vissulega í þörf fyrir. Og hvern
ig á það líka að vera? Fram-
kvæmdastjóri vann að því, að
stjórn bandalagsins „var flutt
út á land“ fyrir nokkrum árum.
Nú eru stjórnarmeðlimir staðsett
ir á Austurlandi, formaðurinn
mun búsettur í Neskaupstað. —
Þessir menn eru áreiðanlega alls
góðs maklegir og hef ég enga
ástæðu til að efast um góðan
vilja þeirra, en allir sjá hversu
fráleitt er að staðsetja stjórn
einnar stofnunar víðs fjarri höf-
uðstöðvum hennar. Maður gæti
ætlað að framkvæmdastjórinn
væri styrkur af að geta fyrir-
hafnarlítið leitað til sjórnarinn-
ar með vandamál stofnunarinnar,
en hér er því á annan veg farið.
Þá er nú svo komið, að aðalfund-
ir BÍL eru ekki haldnir nema
annað hvert ár og þá auðviitað
víðsfjarri Reykjavík. Það er
engu líkara, en þeir, sem hér
hafa ráðið ferðinni, þjáist af ein-
hverri minnimáttarkennd gagn-
vart Reykjavík, en það tel ég al-
veg ástæðulaust. f Reykjavík eru
höfðustöðvar leiklistarinnar í
landinu og þangað sækja öll leik
félög landsins með einhverjum
haetti fyrirmyndir sínar. Leikfé-
lag Sauðárkróks hefur um ára-
tugaskeið haft ágæta samvinnu
við L.R. og Þjóðleikhúsið og báð
ar þessar stofnanir hafa aðstoð-
að félagið með margvíslegum
hætti og bókstaflega á stundum
gert því kleift að ráðast í viða-
mikil verkefni.
Ég veit að sama gildir um
fleiri leikfélög. Við eigum að
treysta bönd okkar við leikhús-
lífið í Reykjavík en ekki rjúfa
þau. Enginn skal skilja orð mín
svo, að stjórnin eigí eingöngu
að vera skipuð mönnum af Faxa
flóasvæðinu, en við verðum að
horfast í augu við þá staðreynd,
að skrifstofa BÍL er í Rvík og
stjórninni er nauðsynlegt að
fylgjast sem bezt með starfsemi
hennar. í Leikfélagi Sauðár-
króks höfum við vonað, að
stefnubreyting gæti átt sér stað
í starfsemi BÍL en þær vonir
hafa ekki rætzt og við gerum
ekki ráð fyrir að hér verði breyt
ing á í náinni framtíð. Fjölmargt
í starfi þessara samtaka er með
þeim hætti að við viljum ekki
lengur eiga þar hlut að. Leik-
félögin utan Reykjavikur þarfn-
ast raunverulegt banda-
lag ísl. leikfélaga. Bandalagið á
að vera sterk stofnun, sem veitt
getur aðildarfélögum sínum
styrk og verið þeim hvatning til
dáða. Starfsmaður, eða starfs-
menn. slíks bandalags eiga að
vera vel menntaðir léikhúsmenn
sem gjörþekkja starfsvið sitt og
hafa brennandi áhuga á velferð
ísl. leiklistar. Leikfélög landsins
gegna merkilegu menningarhlut-
verki og þau hafa tekizt á hend-
ur ábyrgð, sem þeim er skylt
að standa undir. Samtök þeirra
eiga að starfa með þeim hætti
að tekið sé tillit til þeirra og
virðing borin fyrir þeim. f slík-
um samökum vill Leikfélag
Sauðárkróks taka þátt.“
f dag hefjasit fundir á ráð-
stefnunni kl. 2 eftir hádegi og
mun þá Jóhann Hafstein, vara-
formaður Sjálfstæðisflokksins,
flytja ávarp en síðan flytja Eyj-
ólf’UT Konráð Jónsson, ritstjóri
og dr. Vilhjálmur Lúðvíksson,
efnafræðingur, erindi.
Fjallar erindi Eyjólfs Konrá'ðs
um athafnalíf og nýjungar á
sviði atvinnumála en dr. Vil-
hjálmur ræðir um uppbygging-
armöguleika í efnaiðnaði. Sjálf-
SAMKVÆMT upplýsingum
Sveinbjörns Jónssonar, fram-
kvæmdastjóra Bandalags ís-
lenzkra leikfélaga, var um síð-
ustu áramót stofnað nýtt leik-
félag í Skagafirði, sem hlaut
nafnið Leikfélag Skagfirðinga.
Heimilisfang þess og aðsetur er
í Varmahlíð, en þar er félags-
heimilið Mikligarður.
Stjórn félagsins skipa þessir
menn: Freysteinn Þorbergsson,
formaður, Kristján Sigurpálsson,
ritari og Sigfús Pétursson, gjald-
keri.
Leikfélagið sótti um inntöku
í B.Í.L. og fyrir milligöngu þess
hefur það fengið sýningarrétt á
leikritinu Maður og kona, eftir
Indriða Waage og Emil Thor-
oddsen. Æfingar eru hafnar og
verður leikritið frumsýnt í þess-
um mánuði. Leikstjóri er Kristj-
án Jónsson, sem starfað hefur
mörg ár við leikstíórn b’ó leik-
félögum í byggðum land.nns.