Morgunblaðið - 01.02.1969, Qupperneq 12

12
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. FEBRÚAR 1969
"Oltglefiandi H.f. Árvakmr, ReykjavÆk.
FxBmkvœmdastj óri Haraidur Sveinsaan.
Ritsbjórax‘ Sigurður Bjamason frá Vigur.
Maitlííh'fas Joihanness'en.
Eyjólfur Koonráð Jónsson.
Kitstjómarfullteúi Þorbjöm Guðmundssott.
Fxéttaisitjóri Bjöxn Jóíhannsson!.
Auglýsingia'stj óri Áxni Garðar Kristinsson.
Eitstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. Sími 19-109.
Auglýsingar Aðalstrœ'ti 6. Sími 22-4-80.
Áskxiftargj'ald kr. 160.00 á mánuði innanílands.
í lausasölu kr. 10.00 eintakið.
KL OFNINGUR í
KOMMÚNISTA -
FLOKKNUM
TTfiklar deilur standa nú yfir
innan Kommúnistaflokks
ins og eru bersýnilega að
rætast spár þeirra, sem sögðu
að kommúnistar mundu
hefja innbyrðis deilur, þegar
átökin við Hannibal Valdi-
marsson sameinuðu þá ekki
lengur. Er ljóst að mjög víð-
tæk og djúpstæð óánægja er
með þá skipan mála, sem
komið var á, á flokksþingi
Kommúnistaflokksins í nóv-
embermánuði sl-
Höfuðátökin nú eru milli
valdaklíku Einars Olgeirs-
sonar, sem tryggði sér undir-
tökin í flokknum á flokks-
þinginu í nóvember og ráða-
manna Sósíalistafélags
Reykjavíkur en telja má full-
víst, að Brynjólfur Bjama-
son, hin,n gamalreyndi for-
ustumaður kommúnista,
standi að baki uppreisn Sós-
íalistafélagsins.
Á fundi í Sósíalistafélaginu
fyrir skömmu var lagt fram
uppkast að breyttum lögum
félagsins, sem gerir ráð fyrir
því, að Sósíalistafélagið verði
gert að landssamtökum sósíal
ista og virðist þetta vera
skref í áttina að því marki
að endurreisa Sósíalistaflokk
inn. Jafnframt var vísað til
athugunar stjómar félagsins
tillögu um að hefja útgáfu
blaðs, sem túlkaði sjónarmið
félagsmanna. Þessar tiltektir
bera þess öll merki, að að-
standendur Sósíalistafélags
Reykjavíkur hyggist vera til-
búnir til framboðs í næstu
kosningum en alla vega er
talið fullvíst, að atkvæði
þeirra kjósenda, sem Sósíal-
istafélagið hefur áhrif á,
muni ekki falla á framboðs-
lista hins endurskipulagða
Kommúnistaflokks.
Þessi þróun mála er Komm
únistaflokknum mjög hættu-
leg vegna þess, að meðlimir
_ Sósíalistafélags Reykjavíkur
hafa jafnan verið sá kjami,
sem starfsemi og fylgi flokks
ins í Reykjavík hefur byggzt
á. Hættan á klofningi Komm-
únistaflokksins af völdum
þessara aðila er því ekki
vandamál, sem forustumenn
Kommúnistaflokksins telja
léttvægt heldur getur það
skipt sköpum um framtíð
flokksins yfirleitt sem áhrifa
afls í íslenzkum stjómmál-
um.
Atburðarásin undanfamar
vikur bendir ótvírætt til þess,
að samtök kommúnista á Is-
landi séu smátt og smátt að
liðast í sundur í smáa og ein-
angraða hópa. Framvinda
þessara mála á næstunni
mun vekja óskipta athygli og
þá ekki sízt hversu til tekst
um innrás Sósíalistafélagsins
í verkalýðssamtökin, en ein
þeirra samþykkta, sem Sós-
íalistafélagið hefur gert að
undanförnu er einmitt að
hefjast handa um „liðsstofn-
un“ innan verkalýðsfélag-
anna, og er því alveg ljóst,
að Sósíalistafélagið hyggst
grafa undan fylgi Kommún-
istaflokksins í verkalýðsfélög
unum.
HLÆGILEGUR
SKRÍPALEIKUR
Frá áramótum hefur komm-
únistablaðið haft uppi
broslega tilburði í sambandi
við fyrirspurn Mbl. um það,
hvort Sósíalistafélag Reykja-
víkur væri til eða ekki og ef
það væri til, hvort tilteknir
áhrifamenn í Kommúnista-
flokknum hefðu sagt sig úr
því félagi um áramótin svo
sem þeim har skv. lögum
flokks þeirra.
Fyrst í stað lýsti kommún-
istahlaðið yfir því, að Sósíal-
istafélag Reykjavíkur væri
ekki til, starfsemi þess hefði
verið hætt um leið og Sósíal-
istaflokkurinn var lagður
niður og meðlimaskrá félags-
ins þurrkast út sjálfkrafa.
Hins vegar taldi blaðið, að ef
starfandi væri félagsskapur
með þessu nafni væri þar um
um ný félagssamtök að ræða,
sem væri meðlimum Sósíal-
istafélags Reykjavíkur óvið-
komandi-
Sósíalistafélag Reykjavík-
ur var ekkert sérlega hrifið
af þessari yfirlýsingu komm-
únistablaðsins og lýsti því
yfir, að starfsemi þess hefði
aldrei hætt og mundi halda
áfram. Sú yfirlýsing var
birt með tilheyrandi útúr-
snúningum í kommúnista-
blaðinu og varð það til þess,
að stjórn Sósíalistafélagsins

UTAN ÚR HEIMI
Flugvélaránin eru
kostnaöarsöm
BANDARÍSK flugrfélög hafa
komið sér upp góðum sam-
böndum á Kúbu tii að tryggja
Fidel Castro forsætisráðherra
greiðslu fyrir alla þjónustu
við farþega, sem þangað koma
tiineyddir með flugvélum, er
rænt hefur verið.
Þegar flugvél er rænt og
hún neydd til að lenda á
Kúbu, verður viðkomandi
flugfélag að greiða um 2.500—
3.000 dollara í lendingargjöld,
fyrir eldsneyti, veðurþjónustu,
og mat og gistingu fyrir far-
þegana.
„Við greiðum reikningana
eins fljótt og auðið er,“ segir
talsmaður National Airlines.
Bandarísk yfirvöld hafa
samið við svissneska sendiráð-
ið í Havana um að bandarísk-
ar flugvélar, sem rænt hefur
verið, megi „lenda núna —
grei'ða seinna“. Þegar fLugvél
er rænt, hefur utanríkisráðu-
neytið í Washington samband
við svissneska sendiráðið í
Havana, og tilkynnir sendi-
ráðið þá kúbönskum yfirvöld-
um að það tryggi greiðslu
fyrir alla fyrirgreiðslu, er fliug
vél og farþegum verður veitt.
Sendiráðið fær svo reikninga
og sendir þá til bandaríska
utanríkisráðuneytisins, sem af
hendir þá sfðan viðkomandi
flugfélagi.
„Gjöldin eru sanngjörn,"
segir talsmaður bandartska
utanríkisráðuneytisins. „Eru
þau svipuð gjöldunum, sem
tekin eru fyrir flugvélar, er
þurfa að hafa fyrirvaralausa
viðkomu á bandariskum flug-
völlum — þótt reikna megi
með að fæði og gisting séu í
lægra flokiki á Kúbu.“
Ekki kemur öllum farþeg-
um saman um kosti Castros
sem gestgjafa þegar hann fær
þessa óvæntu gesti. „Við þurft
um að hanga á flugvellinum
við Havana í 15 klukkustund-
ir, eða fram undir miðnætti,"
segir Marguerita Eaeker, er
hún minnist höimsóknarinnar.
„Svo var okkur troðið upp í
langfer'ðabifireið, sem flutti
okkur til Varadero, og þar
þurftum við að gista í þriðja
flokks hóteli." Samferðamað-
ur hennar var Jim Hatler, og
á hann betri endurminningar
frá Kúbu. „Við fengum svo
sannarlega góðan mat,“ segir
hann, nautasteik 1 hádegis-
verð, steik eða humar í kvöid-
verð, og reykt svínslæri með
egig'jum í morgunverð.
Flugvélaránin kosta flugfé-
lögin meira en greiðslurnar
til Kúbu, því ránin valda
breytinguim á áætlunum auk
þess sem dýrt er að senda
aukavélar til Kúbu til að
sækja farþegana. Talsma’ður
Eastern Airlines áætlar að
kostnaðurinn nemi 7.590—
10.090 dollurum við hvert
flugvélarán þegar allt er talið,
og segir að Castro gæti hæg-
lega dregið úr þessum auka-
kostnaði félaganna, ef hann
kærði sig um. „Ef þeir vildu
vera sanngjarnir, gætu þeir
tekið við flugvélaræningjun-
um, en leyft flugvélunum að
halda strax áfram heim,“
sagði hann.
Castro heldur því fram að
flugvöllurinn við Havana sé
eklki gerðuir me’ð það fyrir
augum að þotur fullskipaðar
farþegum geti hafið sig á loft
þaðan. Er þotunum því flogið
heim til Bandaríkjanna án
farþega, en þeir fluttir til flug
vallar við Varadero og sóttir
þangað með smærri flugvél-
um. Enginn heldur því fram
að Castro noti flugvélaránin
sem féþúfu, því vitað er að
hann hefur lítið meiri mætur
á ræningjunum en fiugfélög-
in.
Talsmaður bandaríska
utanríkisráðuneytisins kva'ð'st
ekki geta staðfest frásögn,
sem nýlega birtist í dagblaði
í Montreal þess efnis að flug-
vélaræningjar, sem ekki eru
pólitískir flóttamenn, hljóti
fimm ára fangelsisdóm á
Kúbu. „Við vitum hinsvegar,"
sagði hann, „að strax og vél-
arnar lenda, handtaka kúb-
anskir hermenn ræningjana
og flytja þá í fangelsi þar sem
þeim er haldið í að minnsta
kosti tvær til þrjár vikur.
Eftir það er ræningjunum
haldið í stofufangelsi um
óákveðinn tíma, og „stóri
bróðir“ fylgist nái'ð með
þeim.“
Mörg flugfél'ögin hafa snúið
sér til alþjóðasamtaka flug-
félaga, IATA, og fyrir milli-
göngu samtakanna skorað á
Sameinuðu þjóðirnar að gera
ráðstafanir til að draga úr
Framh. á bls. 16
gaf út nýja yfirlýsingu, þar
sem skýrt var tekið fram, að
félagið hefði aldrei verið lagt
niður og í því vaíru allir fé-
lagsmenn, sem ekki hefðu
sagt sig úr því með löglegum
hætti.
Eítir þessa yfirlýsingu brá
svo við, að nokkrir áhrifa-
menn og konur í Kommún-
istaflokknum gáfu út yfirlýs-
ingu um, að þessir aðilar
hefðu ekki verið meðlimir
Sósíalistafélags Reykjavfkur
frá áramótum. Rökstudd
ástæða er til að ætla, að þessi
yfirlýsing, sem birtist fyrir
nokkrum dögum hafi verið
það fyrsta, sem stjórn Sós-
íalistafélags Reykjavíkur
barst til eyrna um, að þetta
fólk teldi sig ekki meðlimi
í félaginu og að félagsstjórn-
in telji hæpið að líta heri á
þessa yfirlýsingu sem löglega
úrsögn úr félaginu. Verður
fróðlegt að sjá, hver við-
brögð stjórnar Sósíalista-
félags Reykjavíkur verða við
þessari yfirlýsingu.
AUMLEG
FORUSTA
¥ þessu máli er þó frammi-
staða forustumanna
kommúnistaflokksins aumust.
Þeir hafa horft upp á það
óátalið frá áramótum, að ýms
ir háttsettir trúnaðarmenn
flokksins, þ.á.m. alþingis-
menn þverbrytu lög flokks-
ins. Loks fyrir nokkrum dög-
um mannaði framkvæmda-
nefnd Kommúnistafl'okksins
sig upp í, að birta aðvörun til
flokksmanna sinna um, að
þeir mættu ekki vera meðlim
ir í öðrum stjómmálasamtök-
um.
Nú er ljóst, að þeir sem
undirrituðu yfirlýsinguna,
sem afneitaði Sósíalistafélag-
inu, voru a.mk. fram að þeim
tíma félagsmenn í Sósíalista-
félaginu og eru það líklega
enn. Alla vega er fullvíst, að
tveir miðstjórnarmenn komm
únistaflokksins, þeir Ólafur
Jensson og Páll Bergþórsson
eru enn fullgildir meðlimir í
Sósíalistafélagi Reykjavíkur.
Ætlar forusta Kommúnista-
flokksins að láta þetta óátal-
ið?