Morgunblaðið - 11.02.1969, Qupperneq 2

2
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRÚAR 1969.
Rússar eyða sjöfalt meira í kjarnorkuvopn en Bandaríkin:
Reiðubúnir að halda áfram vígbúnað-
arkapphlaupi, vilji Rússar ekki hætta
— sagði Malvin Laird, varnarmálaráðher ra Bandaríkjanna
Wasíhmgton, 9. febrúar — AP
• Melvin Laird, varnarmála-
ráðherra Bandaríkjanna, sagði
á sunnudaginn, að síaukinn víg-
búnaður Rússa gæti orðið til
þess að Bandaríkin héldu áfram
uppbyggingu gagn-eldflauga-
kerfis.
• Ráðherrann sagði, að Rússar
eyddu um sjöfalt meira fé í
kjarnorkuvopnabúnað en Banda-
ríkin, miðað við brúttófram-
leiðslugetu landanna.
• Hann sagði einnig, að ef ein-
hver mistök yrðu í sambandi
við fjárnotkun vamarmálaráðu-
neytisins, yrðu mistökin þau að
of miklu væri eytt.
• Hann þykir þar með hafa tek
ið harða og ákveðna stefnu og
gefa í skyn, að ef Rússar hyggist
halda áfram vígbúnaðarkapp-
hlaupinu muni Bandaríkin sízt
gefa þeim eftir.
• Ráðherrann kvaðst einnig
áiíta, að um 1970 verði Kínverjar
færir um að senda kjarnorku-
sprengjur heimsálfa á milli með
eldflaugum.
Þessar yfirlýsingar voru gefn-
ar í fréttaviðtalsþætti við CBS-
sjónvarpið, sem nefnist „Face
the Nation“, sem gæti útlagzt
eitthvað á þessa leið: „Augliti til
auglitis við þjóðina“. Ráðherr-
ann sagði þar, að undanfarna
24 mánuði hefðu Rússar verið að
herða vígbúnaðarkapphlaupið,
og gerðu enn. Á sama tíma sem
Bandaríkin hefðu ókveðið að
reyna að draga úr kapphlaup-
inu með því að hætta við upp-
setningu gagneldflaugakerfis,
hefðu Rússar aukið mjög fjár-
framlög til slíks kerfis. Slíkt
væri ekki hægt að una við og
ef Rússar sýndu ekki meiri vilja
til að takmarka kjarnorkuvopna-
búnað yrðu Bandaríkin að hefja
framleiðslu nýrra eldflauga.
Laird s-agði, að Rússar eyddu
sjöfalt meira fé til kjarnorku-
vígbúnaðar en Bandríkin, ef mið
að væri við brúttó framleiðslu-
getu landanna tveggja. Rússar
eyða um fjórum dollurum í eld-
flaugavarnir, fyrir hvern einn
sem Bandaríkin eyða, og um
þremur fyrir hvern einn sem
Bandaríkin eyða í kjarnorkuiárás
arvopn. Miðað við að fram-
leiðslugeta Sovétríkjanna er að-
eins um helmingur af framleiðsiu
getu Bandaúkjanna, telur ráð-
herrann að láta muni nærri að
þeir eyði sjöfalt meiru.
Laird sagði einnig, að Banda-
ríkjamenn yrðu líka að hugsa
til Kinverja þegar þeir byggðu
upp varnir sínar, því hann bygg-
ist við að þeir gætu sent kjarn-
orkusprengjur heimsálfa milli
um 1970.
fyrirrúmi,
MORGUNBLAÐINU barst í gær
fréttatilkynning frá Atvinnu-
málanefnd ríkisins. Birtist hún í
heild hér á eftir:
„Á ráðstefnu þeirri, sem hald-
in var með atvinnumálanefndum
héraðanna dagana 27. — 29. jan
úar, voru settar reglur um starf
semi atvinnumálanefndanna. Þá
hefur Atvinnumálanefnd ríkis-
ins á fundum sínum að undan-
förnu tekið frekari ákvarðanir
um starfsemi sína.
Megintilgangur með starfsemi
atvinnumálanefndanna er að út-
rýma því atvinnuleysi, sem nú
hefur orðið, og efla heilbrigðan
„Sentinel“-eldflaugavarnakerf-
ið sem Bandaríkin hafa hvað
mest rætt um að setja upp, er
fyrst og fremst hugsað sem vörn
gegn hugsanlegri eldflaugaárás
frá Kína. Það kæmi hinsivegar að
litlum notum gegn hinum full-
komnu árásarflaugum Rússa.
atvinnurekstur svo að atvinna sé
betur tryggð í landinu í framtíð-
inni. Mun Atvinnumálanefnd rík
isins gera tillögur til ríkisstjórn-
arinnar, fjárfestingarsjóða, ann-
arrra lánastofnana og annarra að
ila um aðgerðir í þessu skyni eft
ir því, sem tilefni gefst til.
Þá mun nefndin veita lán af
þeim 300 milljón kr., sem gert
er ráð fyrir, að hún hafi til ráð-
Stöfunar, til að auka atvinnu í
fyrirtækjum, sem nú er starfandi,
hefja að nýju rekstur atvinnu-
tækja, sem ekki hafa verið starf-
rækt að undanförnu, og stuðla
að útvegun nýrra atvinnutækja,
Slopp naumlegn
MAÐUR slapp naumlega, þegar
strætisvagn ók aftan á bíl hans á
Grensásvegi í fyrrinótt. Hlaut
maðurinn þó einhver meiðsl og
var fluttur í Slysavarðstofuna
og þaðan í Borgarsjúkrahnsið.
Vélin í bíl mannsins hafði
stöðvazt einhverra hluta vegna
og fór maðurinn út til að kanna
rmálið, en vélin er aftur í bíln-
um. Bar þá þar að strætisvagn
og náði maðurinn rétt að forða
sér undan, áður en strætisvagn-
inn ska-11 aftan á bílnum, en
mun samt hafa klemmzt eitthvað
þegar það á við. Lán verða veitt
til arðbærra atvinnuframkvæmda,
er leiða til sem mestrar atvinnu-
aukningar, en geta ekki fengið
nægilegt fjármagn frá fjárfest-
ingarsjóðum og öðrum lánastofn-
unum. Lánin verða veitt sem
stofnlán vegna nýrra fram-
kvæmda og meiriháttar endur-
bóta á tækjum og mannvirkjum
og til að bæta fjárhagslega upp-
byggingu fyrirtækja. Þegar það
er nauðsynlegt til að fyrirtækin
geti aukið atvinnu í starfsemi
sinni. Um lánskjör hefur enn
ekki verið tekin ákvörðun. Gert
Framhald á hls. 12
á millL
Lán til atvinnufyrirtækja sitja í
segir í fréttatilkynningu
Atvinnumálanefndar ríkisins
AF ERLENDUM
VETTVANGI
Flóttamcaðurinn
Liao Ho-shu
— og mannránið í Haag árið 1966
ÞAQ vakti að vonum mikla
athygli þegar sendifulltrúi
Kína í Haag, Liao Ho-shu,
flýði sendiráð sitt að morgni
föstudagsins 24. janúar og
baðst hælis sem pólitískur
flóttamaður í Bandarikjunum.
Er talið að Liao sé mjög fróð
ur um njósnastarfsemi Kín-
verja í Evrópu, og geti gefið
handarísku leyniþjónustunni
þýðingarmiklar upplýsingar
þar að lútandi.
Liao kom til Washington á
vegum leyniþjónustunnar,
CIA, 4. þessa mánaðar, og hef
ur verið yfirheyrður þar síð-
an, en ekkert látið uppi um
niðurstöðurnar. Hinsvegar er
bersýnilegt að Kínverjar ótt-
ast að Liao eigi eftir að gera
þeim mikið ógagn, því þeir
hafa sent stjórnum Bandaríkj
anna og Hollands harðorð mót
mæli, og sakað stjórnirnar um
að hafa hvatt Liao til flótt-
ans. Hafa kínversk yfirvöld
varað þessar tvær ríkisstjórn-
ir við afleiðingum þess ef
Liao verður ekki skilað aftur
í hendur Kínverja án tafar.
Telja sérfræðingar um mál-
efni Kína að harka yfirvalda
þar í þessu máli stafi af því
að Liao sé talinn áhrifamesti
maðurinn, sem afneitað hefur
Pekingstjórninni frá því
kommúnistar tóku völdin í
Kína árið 1940.
Liao er ekki eini „diplómat-
inn“, sem flúið hefur Kína og
er þess skemmst að minn-
ast að í júlí 1966 flýði Miao
Chen-pai sendiráði Kína í
Damaskus og hlaut hæli í
Bandaríkjunum. Var Miao sér
fræðingur í málefum Araba,
og bjó yfir margvíslegum upp
lýsingum, sem gagnlegar voru
bandarísku leyniþjónustunni.
Meðal annars er talið að hann
hafi fullvissað leyniþjónust-
una um að Kínverjar ætluðu
sér ekki að gerast beinir að-
ilar að styrjöldinni í Vietnam.
Flótti Liaos frá sendiráðinu
í Haag rifjar upp annan at-
burð frá júlí 1966. Gerðist sá
atburður einnig í Haag um
svipað leyti og Miao var að
flýja sendiráðið í Damaskus,
og var hann á forsíðum flestra
dagblaða. Það var þegar verk-
fræðingurinn Hsu Tzu-tsai
fannst illa slasaður hinn 16.
júli fyrir framan hús þriðja
ritara kínverska sendiráðsins
í Haag. Hsu var í Haag til að
sitja alþjóðaráðstefnu verk-
fræðinga, og var einn af níu
fulltrúum Kína á ráðstefn-
unni. Bjó sendinefndin í húsi
ritarans.
Þegar komið var að Hsu
liggjandi á götunni, var hann
þegar í stað fluttur inn í sendi
ráðshúsið, en síðan kallað á
lögreglu, sem flutti hann í
sjúkrahús. Þar kom í Ijós að
Hsu hafði hlotið höfuðkúpu-
brot, skaddast á hrygg, og
nokkur rif höfðu brotnað.
Ekki gafst þó læknum tæki-
færi til að kanna meiðslin ít-
arlega, því skyndilega birtust
nokk.ir starfsmenn kínverska
sendiráðsins við sjúkrabeðið,
rændu Hsu og fluttu hann til
sendiráðsins. Var þessi mann
ránssveit frá kínverska sendi-
ráðinu undir stjórn Liao Ho-
shu þáverandi annars ritara
sendiráðsins, þess sama sem nú
hefir strokið til Bandaríkj-
anna. Verður þetta strokmál
að sjálfsögðu kannað í yfir-
heyrslunum, og jafnvel talið
hugsanlegt að Liao verði á-
kærður fyrir manndráp, því
að verkfræðingurinn Hsu and
aðist í kínverska sendiráðinu
rétt eftir áð honum var rænt
frá sjúkrahúsinu. Eftir að Li-
ao og félagar hans höfðu Hsu
á brott með sér fársjúkan frá
sjúkrahúsinu í Haag, sneri
hollenska utanríkisráðuneyt-
ið sér til Li En-chiu sendifull-
trúa Kínverja og krafðist þess
að Hsu yrði skilað tafarlaust
til sjúkrahússins. Neitaði Li
sendifulltrúi að verða við
þeirri kröfu, en þegar utan-
ríkisráðuneytið ítrekaði kröf
una sagði Li að Hsu væri lát-
inn.
Lík Hsu var flutt í sjúkra-
hús til líkskoðunar og sagði
talsmaður lögreglunnar hol-
lenzku síðar að komið hefði í
ljós áverkar á líkinu, er bentu
til þess- að Hsu hefði dottið
niður „úr talsverðri hæð“, en
ekkert benti til þess að hon-
um hefði verið misþyrmt.
Aðgerðir kínverska sendi-
ráðsins leiddu til þess að hol-
lenzka utanríkisráðuneytið
óskaði eftir því að Li sendifull
trúi yrði kvaddur heim til
Kína, þar sem ekki væri tal-
ið að hann væri lengur æski-
legur flultrúi lands síns í Hol
landi. Var Li gert að hverfa
úr landi innan sólarhrings, og
gerði hann það ásamt fjöl-
skyldu sinni.
Málinu var þó ekki þar með
lokið, því hollenzk lögreglu-
yfirvöld kröfðust þess að fá
að yfirheyra félaga Hsu úr
verkfræðinganefndinni. Neit-
aði sendiráðið, og var þá sett
ur lögrgeluvörður við íbúðar-
hús nefndarinnar.
Meðan á þessu gekk lýstu
kínversk yfirvöld því yfir í
Peking að sendifulltrúi Hol-
lands í Kína, Gerrit Jongejans
væri „persona non grata“, og
að honum hefði verið vísað
úr landi. En með tilliti til um
sáturs lögreglunnar um kín-
verska sendiráðið í Haag, á-
kvað stjómin í Peking að
neita Jongejans um brottfar-
arleyfi frá Kína. Stóð þetta
þóf í rúma fimm mánuði, en
þá loks fengu hollenzk lög-
regluyfirvöld heimild til að
yfirheyra verkfræðingana átta
í Haag, og fóru yfirheyrslurn-
ar fram í kínverska sendiráð-
inu. Neituðu verkfræðingarn-
ir allri vitneskju um málið,
og var þeim heimilað að halda
til Kína. Fóru þeir þangað 30.
desember, og sama dag var
Jongejans sendifulltrúa gefin
vegabréfsáritun til að halda
heimleiðis.
Liao Ho-shu sendifulltrúi
hækkaði í tign eftir ránið úr
sjúkrahúsinu, og hafði tekið
við stjórn sendiráðs Kína þar
í borg þegar hann ákvað að
gerast pólitískur flóttamaður.
Kann hann áreiðanlega frá
mörgu að aegja, og eru við-
brögð kínverskra yfirvalda
skiljanleg.
Li En-chiu þáverandi sendifulltrúi Kína og kona hans við
brottfórina frá Haag í júlí 1966.