Morgunblaðið - 11.02.1969, Page 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRÚAR 1969.
— Sjómannasíðan
Framhald af bls. 11
um af félagslegum ástæðum rétt
að halda áfram sarginu með
styrkjum, en það er auðvitað allt
önnur hlið málsins.
Verðið
Fiskveiðar og fiskmarkaðir er
hvort öðru háð. Það er þrýst á
háða enda. í fyrsta lagi er um
að ræða áhrif til breytinga á
afla vegna breyttra lífsskilyrða
í sjónum svo sem minni eða
meiri átu og gróðurs, en að
hinu leytinu verða breytingar á
eftirspurn á mörkuðum. Aukið
aflamagn á einingu getur leitt til
offramboðs, sem þá fellir verðið
oft mjög snöggt á mörkuðum og
veldur sjávarútvegi tjóni, þó að
það hljómi andkannalega að góð
ur afli geti orsakað skaða fyrir
atvinnuveginn.
Aukin eftirspurn eftir fiski,
máski vegna þess að kjötverð
er tiltölulega hátt, getur leitt til
aukins ágóða fyrir sjávarútveg-
inn og fiskiðnaðinn, en getur
líka að lokum verkað neikvætt,
vegna síaukins kostnaðar við
stöðugt stórfelldari og kostnað-
arsamari veiðiaðferðir sem síðan
hafa áhrif á fiskigengdina. Þró-
unin í fiskveiðum má líkja við
stóra hringrás, svo sem eins og
þessa:.
Mikil eftirspurn — hærra verð
— Miki'll ágóði — offjárfesting
— Lítill ágóði eða tap. minnk
andi veiðar. Fiskiskortur
og hringurinn byrjar á ný með
aukinni eftirspurn hærra verði.
Crundvallaratriði
Þau frumatriði, sem hafa mest
áhrif á fiskveiðar eru:
1) Líffræðileg: Þar eru að
verki náttúruöfl, sem hafa áhrif
á lífsskilyrðin í sjónum og vaxt-
arskilyrðin. b) eyðing af völd-
um veiðanna og öðrum eyðandi
ytri orsökum
2) Hagræn: a) frumatriði, sem
hafa áhrif á kostnaðinn við veið-
arnar. b) atriði, sem hafa áhrif
á eftirspurnina.
Ef eitthvað af ofannefndum lið
um breytist hefur það áhrif á
það endanlega markmið fisk-
veiða að ná sem mestum mismun
milli þess sem í veiðarnar er lagt
og hins, sem fyrir þær fæst.
Línuriti'ð, sem hér fylgir á
að lýsa sambandinu sem er á
milli þessara tveggja megin sjón
armiða.
Dæmið er ekki valið frá neinni
sérstakri útgerð he'ldur þannig
að það sýni samband það, sem er
Topuzt hefur hestur
úr girðingu á Kjalarnesi, 2ja vetra rauðgrár, tví-
stjörnóttur að lit.
Þeir sem geta gefið uppl. um hann gjöri svo vel að
hringja í síma 30178.
Hestamannafélagið FÁKUR.
Philip Morris vekur athygli
á mest seldu
amerísku filtersigarettunni
í Evrópu.
Reynið pakka af Marlboro og þér sannreynið hvað kallað er
raunverulegur tóbakskeimur.
Keimur, réttur keimur. Fullþroskað fyrsta flokks tóbak gefur Marlboro
þennan góða keim. Er þetta ekki það sem þér leitið að I filtersigarettunni?
„FILTER“ • RÉTTUR KEIMUR • „FLIP TOP“ PAKKL
á milli ofannefndra þátta. Það er
gert ráð fyrir því, til að gera
dæmið einfaldara, að sjávarafl-
inn af hinu tiltekna svæði sé
seldur í héraði sem sótt er frá.
Einnig er gert ráð fyrir frjálsri
verðmyndun og ekki reiknað með
niðurgreiðslum eða styrkjum né
öðrum slíkum félagslegum að-
gerðum. Þegar um einhverjar
slíkar aðgerðir er að ræða þá
dylja þær sannleikann enbreyta
honum þó ekki og sú staðreynd
kemur fyrr eða síðar í Ijós, að
allir nefndir þættir hafa áhrif
hver á annan.
Sóknareining
Grunnkarfan sýnir hlutfalls-
þyngd aflans gegn heildarsókn-
inni og er það meðaltal ákveð-
ins tíma. Sóknin er hér mæld,
til að gera dæmið einfaldara, sem
meðaltala svonefnds „standards"
eða staðlaðrar skipaeiningar á
fiskislóðinni. Auðvitað er ekk-
ert til sem kallazt getur „stand-
ard“, veiðiskip, en þó má finna
nothæfa meðalviðmiðun í stærð
þeirra skipa, sem sækja ákveðið
hafsvæði.
f þessu línuriti er gert ráð fyr
ir að 50 standard skip veiði í
meðalárferði samanlagt 1800 tonn
á viku en 150 samskonar skip
ekki nema 3.400 tonn. Ef skipa
fjö'ldinn ykist upp í 180, þá
leiddi það af sér eins og neðsta
karfan sýnir snökkt minnkandi
heildarafla eða ekki nema 2.600
tonn á viku og veldur þessu
minnkandi aflamagni of mikil
sókn.
(Ef tekið væri lengra tímabil,
myndi lögun körfunnar vafalaust
breytast. Hér er aðeins leitað eft
ir meðallagi á gefnum tíma).
Lítum nú á markaðinn og ein-
kenni hans, eins og þau eru sýnd
vinstramegin á línuritinu. í því
dæmi kemur í ljós, að 1000
tonna meðallöndun á viku selzt
PiLTAR =
ef þi<? pIqlt tmnustum
p'd > éq hrinqtné /
tyirr<M temowsrof) \ ///
Póstscndum.
Knútur Bruun hdl.
Lögmonnsskrifstofa
Grettisgötu 8 II. h.
Sími 24940.
að meðaltali á 50 sterlingspund.
Þegar aflamagnið sem landað er
hefur tvöfaldast og er orðið
2000 tonn er verðið komið niður
í 32 sterlingspund og þannig
heldur áfram þar til segja má
að markaðurinn sé yfirfullur
(Brotna línan liggur um 3.400
magnið og þar er komið
niður í 9 sterlingspund tonn-
ið (Auðvitað eru sveiflurnar
meiri á markaðnum en hér er
sýnt og hin beina lína í línu-
ritinu er því aðeins dæmigerð).
Ef margfaldað er saman verð
og heildarafli, þá fæst hlutfall
milli heildarsóknar og heildar-
verðmætis. í ljós kemur að heild
arverðmætið er mest, þegar sótt
er á aðeins 60 skipum. Sé aftur
fyrst og fremst miðað við ágóð-
an af útgerðinni, kemur í ljós
að hann er mestur, ef sótt er á
50 skipum. Línan eða karfan, sem
sýnir. heildarkostnaðinn tekur til
að rísa mjög skarpt eftir að
ákveðnu marki er náð en þá hef-
ur vinna og efni til útgerðar ver
ið orðið dýrara en áður var (oft
vegna þess, að um leið og fer að
halla undan leitar afkastamesta
fólkið úr útgerðinni. Þýð.)
Þegar komin eru 150 skip í
sóknina, er heildarafla-
magnið mest en allur flotinn er
farinn að tapa vegna efhlaðins
markaðar og vaxandi kostnaðar.
Ný tœkni
Ef tekið væri lengra tímabil
myndi það auðvitað, eins og áð-
ur segir, breyta línuritinnu og
leiða ýmislegt anna'ð í ljós að því
er varðar sóknina. Þá gæti haft
áhrif ný tækni, sem verkaði
bæði á afla og kostnað, eða
lífsskilyrði í hafinu, eins og
straumabreytingar. — Einnig
myndi línurit yfir langan tíma
sína meiri breytingar á njarkaði
til dæmis samfara nýjungum í
pakkningu. Rúmið leyfir ekki í
þessari grein að farið sé ýtar-
legar en hér er gert í þessi atriði.
Markmiðið með því að hafa
greinina eins einfalda og hér hef
ur verið gert er það, að sýna
leikmanni ljóslega það samband,
sem er á milli skilyrða í sjón-
um og skilyrða í rekstri.
Þegar fjallað er um ofveiði,
eða það, hvað sé bezta eða árang
ursríkasta sóknin verður að taka
fullt tillit til kostnaðar og verð-
lags ekki síður en skilyrðanna í
sjónum.
LÆRIÐ ENSKU í ENGLANDI
í hinum nýtízkulega
PITMAN SCHOOL OF ENCLISH
Hægt er að velja um sex 4ra vikna sumarskóla í júlí,
ágúst og september 1969, sem veita tækifæri til að
sameina enskunám og yndislegt sumarleyfi í einni af
fjórum hinna brezku borga, London, Cambridge,
Edinburgh og Oxford.
SKRIFIÐ EFTIR BÆKLINGUM 1969, sem veita yður
einnig upplýsingar um hin nýju 8 vikna enskunámskeið
sem byrja í janúar, marz, apríl, júní, ágúst og október
hjá Pitman School. (Viðurkennd af U. K. Department
of Education and Science). Viðbótamámskeið, um al-
þjóðaverzlun, banka- og viðskiptastjóm eru einnig í
boði. Skrifið til N. Steve, B.A., Principal, The Pitman
School of English, 46 Goodge Street, London, WIP 240,
England.
ÚTSALA ÚTSALA ÚTSALA
20 — 50^0 AFSLÁTTUR AF ÖLLUM VÖRUM VERZLUNARINNAR
KVENSKÖR KVENSKÖR
BARNASKÖR OG
KARLMANNASKÓR SÚLVEIG LEÐURFATNAÐUR
AÐ LAUGAVEGI 69 AÐ HAFNARSTRÆTI 15