Morgunblaðið - 11.03.1969, Síða 21

MORGUNÐLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 11. MARZ 1969.
21

Frumvarp á Alþingi:
Eftirlit með ávísan lækna
á ávana- og fíknilyf
Heimilt verð/ oð ráða erlenda
lœkna til starfa hérlendis
RÍKISSTJÓRNIN lagði í gær
frumvarp fram á Alþingi um
breytingu á lögum um lækning-
arleyff og fl. Aðalbreytingar frá
eldri lögum, er í þessu frum-
varpi felast eru þær, að fram-
vegis verði í gildi heimiid til að
veita erlendum ríkisborgurum
tímabundið lækningaleyfi hér á
landi, þegar nánara tiltekin skil-
yrði eru fyrir hendi, og heimilt
verður að skylda lækna til að
halda skrá yfir ávisanir á ávana-
og fíknilyf, ef landlæknir telur
ástæðu til, og einnig heimild til
að svipta lækni leyfi til að ávísa
slíkum lyfjum.
Þá er og lagt til að heiti lag-
anna verði breytti og nefnist þau
eftirleiðis læknalög.
í greinargerð með frumvarp-
inu segir, að með ákvæðum um
heimild til að ráða erlenda lækna
til starfa hérlendis, sé sérs'tak-
lega haft í huga, að hugsanlegt
muni vera að fá erlenda lækna
til að gegna læknishéruðum, en
héraðslæknaskortur er nú geig-
vænlegur.
í lyfjalöggjöf eru reistar skorð-
ur við ávísunum á ávana- og
fíknilyf, en með þessum heitum
er átt við lyf, sem eiga það
sameiginlegt, að menn geta orð-
ið sólgnir í þau við notkun og
meira eða minna háðir þeim. Er
þar að nefna eftirritunarskyldu
allmargra lyfja, svo að unnt er
að fylgjast með útlátum þeirra,
hvaða læknar ávísa þeim og
hverjir nota þau. Sömuleiðis er
takmarkað Það magn nokkurra
lyfja, sem ávísa má á einum og
sama lyfseðli. í lögum um lækn-
ingaleyfi, réttindi og skyldur og
lækna o.s. frv., eru viðurlög við
eiturlyfjanotkun (þ. e. óhæfilegri
notkun ávana og fíknilyfja)
lækna, fólgin í sviptingu lækn-
ingaleyfis, en að öðru leyti að-
eins almenn ákvæði, sem óvar-
legar eða óhóflegar lyfjaávísanir
tnundu falla undir.
Miisnotkun „eiturlyfja" í
þröngri merkingu, þ. e. morfíns,
kókaíns, heróíns, maríhúana
Þingmól í gær
FUNDIR voru í báðum deildum
Alþingis í gær.
í neðri deild mælti Eggert G.
Þorsteinsson sjávarútvegsmála-
ráðherra fyrir frumvarpi um
fiskveiðar í landhelgi, en frum-
varp þetta hefur hlotið afgreiðslu
efri deildar. Auk ráðherra fluttu
þeir Lúðvík Jósefsson og Þórar-
inn Þórarinsson ræður.
í Efri deild var frumvarpið um
ráðstafanir í sjávarútvegi vegna
breytingar gengis íslenzkrar
krónu afgreitt til 3. umræðu.
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra mælti fyrir frumvarpi
um Listasafn ís-lands, en það er
komið frá neðri deild. Auk ráð-
herra tók Gils Guðmundsson
þátt í umræðunni, en frumvarpið
var síðan afgreitt til 2. umrœðu
og nefndar.
Til 2. umræðu og nefnda voru
einnig afgreidd frumvörp um Líf
eyrissjóð barnakennara og Hand-
ritastofnun íslands. Mælti Magn-
ús Jónss'on fjármálaráðherra fyr-
ir fyrrnefnda frumvarpinu, en
Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra fyrir hinu síðarnefnda.
(hashish), LSD, er naumast veru
legt vandamál hér á landi. Helzt
er um að ræða misnotkun á
morfínflokknum og synetis'kum
lyfjum með áþekkri verkun.
Hins vegar hota margir svefnlyf,
róandi lyf og örvandi lyf í óhófi,
og eiga læknar oftlega mjög í
vök að verjast vegna ásóknar
fólks í slík lyf.
Tímabært þykir því að setja
inn í lækningaleyfislögin frekari
og bein ákvæði um meðferð
lækna á ávana- og fíknilyfjum.
Er þá ekki einungis haft í huga
að beita viðurlögum þá lækna,
sem uppvísir verða að óvarlegri
meðferð þessara lyfja, heldur
engu síður það, að slík ákvæði
gætu verið læknum vörn gegn
ágengni sjúklinga og þannig
spornað óbeint við óeðlilegum
ávísunum á þau. Jafnframt yrði
um fleiri stig viðurlaga að ræða
en samkvæmt núgildandi löggjöf.
Svipting lækningaleyfis er svo
alvarleg „refsing“, að henni er
aldrei beitt nema í algert óefni
s'é komið. Vægari viðurlög, sem
beitt yrði í tæka tíð, gætu ef til
vill komið í veg fyrir, að grípa
þyrfti til alvarlegri aðgerða.
Fyrsta stigið er þá skráningár-
skylda samkvæmt því sem frum
varpið gerir ráð fyrir. Læknir
heldur öllum réttindum sínum,
en honum ber að gera ráðherra
nákvæma grein fyrir ávísun á
ávana- og fínilyf. Annað stigið
er svipting leyfis til að ávísa
ávana og fíknilyfjum. Vitaskuld
veldur það læknj erfiðleikum í
s'tarfi að vera sviptur slíku leyfi,
og til beggja vona getur brugðið
um það, hvort honum tekst að fá
annan lækni til að taka að s'ér
að ávísa fyrir hann. Þó ætti það
að vera vel framkvæmanlegt, þar
sem fleiri en einn læknir situr í
héraði. Þriðja stigið er svo alger
svipting læknisleyfis, samkvæmt
núgildandi lögum, og yrði það
væntanlega sú ráðstöfun, sem
jafnaðarlega yrði síðas't gripið til.
Þjóðminjasafnshúsið
öruggur samastaður
— þeirra verðmœta sem í safninu eru
t RÆÐU, er Gylfi Þ. Gíslason, gert til þess að bægja frá hættu
menntamálaráðherra, hélt í efri
deiid Alþingis í gær, er hann
mælti fyrir frumvarpi um Lista-
safn íslands, gerði hann itarlega
grein fyrir þeim lagfæringum,
sem nauðsynlegt er að gera á
húsi Þjóðminjasafnsins, og kostn
aði við þær framkvæmdir.
Fer hér á eftir sá kafli úr
ræðu ráðherra er fjallaði um
skemmdir á húsinu og þær úr-
bætur sem gera þarf:
í júlímánuði 1968 komu í líjós
gallar á hitakerfi og hitalögn i
húsi Þjóðminjasafnsins, er meðal.
annars urðu þess valdandi, að
vatn ,sem flaut úr lofttæmiloka
á efstu loftplötu, og rann niður
veggi í málverkageymslur Lista-
safns ríkisins, sem er til húsa á
efri hæð Þjóðminjasafnsins, o'lli
skemmdum á nokkrum málverk-
um.
Embætti Húsameistara ríkisins
var af forstöðumönnum Þjóð-
minjasafnsins falið að kanna or-
sök þess, sem skeð hafði, og gera
þegar í stað ráðstafanir til þess
að stöðva frekari skemmdir og
sjá um lagfæringu á því, er
þeim hafði valdið. Forstöðumað
ur byggingareftirlitsins kvaddi
til aðstoðar Svein Torfa Sveins-
■on verkfræðing, en skýrsla
þeirra um málið fer hér á eftir,
ásamt því sem þegar hefir verið
Samanburður á lánakjörum
atvinnuveganna
ÞÓRARINN Þórarinsson mælti í
gær fryir tillögu sinni til þings-
ályktunar um lánakjör atvinnu-
veganna. Er tillaga þingmanns-
ins svohljóðandi: Neðri deild Al-
þingis ályktar að fela ríkisstjórn-
inni að afla upplýsinga um lána-
kjör atvinnuveganna hjá þeim
þjóðum, s«m íslendingar keppa
við á erlendum mörkuðum og á
heimamarkaði. Upplýsingar þess-
ar skulu bæði ná til stofnlána
og rekstrarlána og greina frá
lánsmöguleikum, afborgunarskil-
málum, vöxtum og öðru því, sem
máli skiptir. Að fengnum þess-
um upplýsingum s'kal gerður
samanburður á lánskjörum þess-
ara atvinnuvega og íslenzkra at-
vinnuvega og sá samnburður
birtur opinberlega.
Bjarni Benediktsson forsætis-
ráðherra, sagði að ekki væri
nema allt gott um það áð segja
að slík athugun sem þingsálykt-
unartillaga þessi fjallaði um faéri
fram. En þegar athugun og sam-
anburður á rekstrarlánum at-
vinnuveganna hérlendis og er-
lendis færi fram, þyrfti vitan-
lega að taka allt með í reikning-
inn, og þá einnig hvaða þýðinsu
viðkomandi atvinnuvegur hefði
fyrir þjóðarbú hvers og eins
lands. Geta bæri þess- að hér-
lendis væri t. d. sjávarútvegur-
inn miklu mikilvægari en hiá
flestum öðrum þjóðum. Víða
væri hann aðeins auka atvinnu-
grein, sem nyti styrks frá öðrum
og öflugri atvinnugreinum í við-
komandi landi. Þannig væri mál-
um t. d. varið i Noregi. Að vísu
væri sjávarútvegurinn þýðingar-
mikil atvinnugrein þar, en at-
vinnuhættir þeirra væru miklu
fjölbreyttari og traustari en hér-
lendis og þvi hægt að beina
meira fjármagni til s'jávarútvegs-
ins. Þrátt fyrir það, væri erfitt
að fá uppgefnar ákveðnar tölur
um fiskverð í Noregi og hefði
t. d. komið fram í skýrslu Nor-
egs til Nordek að tölur þær um
fiskverð er þar birtust voru að
nokkru leyti byggðar á ágizkun-
um. Ráðherra vék síðan að því
atriði í ræðu Þórarins Þórarins-
sonar að rekstrarkostnaður fram-
leiðs'luatvinnuveganna væri nú
mjög mikill eftir gengisfelling-
una, og sagði að gengisbreytingin
hefði verið gerð vegna hins
mikla rekstrarkostnaðar er at-
vinnuvegirnir hefðu búið við, og'
eftir hana væru þeir miklu sam
keppnishæfari en áður.
Ráðherra sagði einnig, að geta
okkar til að fá atvinnuvegunum
fjármagn í hendur væri minni en
hjá öðrum þjóðum, þar sem at
vinnuvegirnir hefðu verið að
þróast upp í gegnum aldir. Við
værum eðlilega enn fjármagns-
vana í samanburði við aðrar
þjóðir, en nauðs'ynlegt væri að
fá upplýsingar um þann saman-
burð, og fagna bæri því þegar
menn sýndu vilja til þess að fá
tæmandi upplýsingar.
Sveitarstjórnir
og atvinnumálin
— til umrœðu á ráðstefnu 12.-14. marz
SAMBAND íslenzkra sveitarfé-
lag'a efnir til ráð stefnu um efn-
ið Sveitarstjórnir og atvinnu-
málin í Reykjavík n.k. miðviku-
dag, fimmtudag og föstudag, 12.-
14. marz.
Rætt verður um hlutverk sveit
arstjórna í atvinnumálum og
samræmingu á aðgeröum sveitar
félaga og atvinnumálanefndar
ríkisins.
Formaður sambandsins, Páll
Lindal, borgarlögmaður, setur
ráðstefnuna. Dr, Bjarni Bene-
diktsson. forsætiiTáðlherra, flytur
ræðu, en síðan verður Jónas H.
Haralz, ráðunautur Atvinnu-
málanefndar rfkisins, fyrsti máls
hefjandi.
Framsögumenn úr hópi sveit-
arstjórnarmanna verða Bjarm
Einarsson, bæjarstjóri á Akur-
eyri, Hákon Torfason, bæjar-
á Sauðárkróki, Birgir tsl. Gunn-
arsson, formaður Atvinnumála-
nefndar Reykjavíkur, Gunnlaug
ur Finnsson, oddviti Flateyrar-
hrepps, Bjarni Þórðarson, bæjar
stjóri Neskaupstað og Sigurgeir
Sigurðsson, sveitarstjóri Seltjarn
arneshrepps.
Magnús Jónsson, fjármálaráð-
herra kynnir starfsemi Atvinnu-
jöfnunarsjóðs og Hjálmar Vil-
hjálmsson, ráðuneytisstjóri ræð
ir um Atvinnuleysistrygginga
sjóð. Bjarni Bragi Jónsson, for-
stjóri Efnahagsstofnunarinnar
talar um opinber afskipti af
vinnumarkaðinum og Lárus Jóns
son, deildarstjóri um byggða
áætlanir og sveitarstjórnir.
Fulltrúar Vinnuveitendasam-
bands íslands og Alþýðusam-
band íslands lýsa á ráðstefnunni
viðhorfum samtaka sinna til
mála þessara og seinasta daginn
verða heimsótt þrjú fyrirtæki
Hafnarfirði, Bæjarútgerð Hafnar
fjarðar, Norðurstjarnan h.f. og
Álverið í Straumsvík.
Fjölmargir forráðamenn sveit
arfélaga um land allt taka 'pátt
í ráðstefnunni.
á frekari skemmdum í húsinu af
völdum þeirra galla, sem fram
hafa komið í hitakerfinu, og því
sem endurbæta þarf þannig að
öruggt verði.
Við athugun tilkvaddra sér-
fræðinga varð þegar ljóst, að
mijög skorti á að hitalögn húss-
ins væri sem skyldi, og þótt allt
fram til þessa hafi eigi komið
að sök, er orsakanna að leita til
óess enska fyrirtækis er á sínum
tíma var falið að sjá um verk-
ið í öruggri trú um að það væri
starfi sínu vaxið.
Þótt hér hafi ðheppilega til
tekizt, sem þó engan veginn gat
verið séð fyrir, og nauðsyniegar
lagfæringar á hitakerfi hússins
í heild séu all kostnaðarsamar,
þá tel ég enga minnstu ástæðu
til þess að óttast, að Þjóðminja-
safmhúsið sé ekki, og verði til
frarmbúðar, öruggur samastaður
þeirra verðmæta, sem í safninu
eru, og þá fyrst og fremst fyrir
muni Þjóðminjasafnsins, sem
húsið er byggt fyrir. Það er eng-
ann veginn óalgengt, að ýmsir
gallar komi fram í eldri húsum,
en úr þeim má venjulega bæta,
og svo er einnig hér.
Við heildaratJhugun á húsinu
að þessu gefna tilefni, komu
einnig í ljós nokkur atriði sem
bæta verður úr, og falia undjr
eðlilegt viðhald á hinni rúmlega
20 ára gömlu byggingu. Sum
þessara atriða eru minniiháttar,
en önnur mikilvæg, og er þar
helzt frágangur þakbrúnar, sem
brýnust nauðsyn er að bæta hið
fyrsta, og má raunar eigi lengur
bíða. Rennur eru steyptar í þak-
brúnina, eins og algengast var
á þeim tíma, er húsið var byggt,
en víðast verið rifið niður og end
urbætt, þegar gallar þessa fyrir-
komulags urðu ljósir. All mikið
er af sprungum við þakbrún, er
gætu verið lekar, þannig að regn
vatn kæmist í gegnum þær. Lag-
færing þessi er einföld en kostn-
aðarsöm, og er áætlun um það
í skýrslum þeim, sem hér fara
á eftir. Breytingar á gluggum
þyrfti að atihuga, þannig að
koma megi við tvöfölLdu gleri,
sem lítið var tíðkað á þeim tím-
um, er húsið var byggt.
Anriað það, sem æskilegt væri
að gera, og hlýtur að koma, er
loftræstikerfi í ’húsið með
ákveðnu rakastigi fyrir safn-
gripi..
Um aðbúnað Listasafns ríkis-
inr á eft'i hæð hússins er það
að segja, að hann er ekki sem
skyldi. Húsið er ekki ráðgert
fyrir listasafn þeirrar stærðar,
sem þar er, og af sömu ástæðum
eigi verið séð fyrir neinu teij-
andi athafnasvæði, svo sem nægi
legu geymslurými utan sýningar
sala, er hlýtur að vera höfuð skil
yrði fyrir Listasafn ríkisins og
við aukna gey.msluþöif, þrengir
að sýningarsvæði í safninu.
Á meðan sjálfstætt Listasafn
er ekki byggt, verður að sjá fyr-
ir nægu geymsiurými á aðgengi-
legum stað utan núverandi hús-
næðis safn ins. Enda þótt nú hafi
verið komið í veg fyrir hættu á
frekari skemmdum af völdum
galla í hitakerf:, verður engu að
síður að fiytja geymsiur safns-
ins í annan stað, er uppfyllir
þau skilyrði, sem að framan
greinir til bráðabirgða. Allt að
12—-1«4 hundruð má'.veikum þarf
þannig að koma fyrir í aðgengi-
legri geymslu.
Menntamáiaráðherra hefir ósk
að eftir því, að í samráði við
safnnefnd Listasafns ríkisin3
verði þegar leitað slíkra mögu-
leika, og liggja nú fyrir tillögur
og áætlanir um þá lausn.