Morgunblaðið - 14.03.1969, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 14. MARZ 1960
31
TÓKU UNDIR GAGNRÝNI
SJÁLFSTAEÐISMANNA
Frá umrœðunum um menntaskólafrv,
f UMRÆÐUNUM um mennta-
skólafrumvarpið í neðri deild A1
þingis í gær tóku sjö þingmenn
til máls, Eysteinn Jónsson, Ingv-
ar Gíslason, Birgir Finnsson og
Jónas Árnason, auk þriggja þing
manna Sjálfstæðisflokksins, Sig-
urðar Bjarnasonar, Matthíasar
Bjarnasonar og Jónasar Péturs-
sonar, en skýrt er frá ræðum
þeirra annars staðar í blaðinu.
Auk þess svaraði menntamálaráð
herra nokkrum fyrirspurnum frá
Sigurði Bjarnasyni.
Tóku þingmenn flestir undir
gagnrýni þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins á 1. gr. frumvarpsins.
I svari sínu við fyrirspurnum
Sigurðar Bjarnasonar sagði
menntamálaráðherra, að hann
hefði vænzt þess, að fyrri skýr-
ingar hans dygðu til að eyða
allri tortryggni. Það hefði ekki
vakað fyrir nokkrum, er að frv.
stóðu að reyna að kofna í veg
fyrir að menntaskólar yrðu stofn
aðir á ísafirði og á Austfjörðum,
og eftir sem áður yrði það á
valdi Alþingis, sem hefði fjár-
veitingarvaldið að ákveða hven-
ær skólarnir kæmust á. Hins veg
ar yrði of þunglamalegt að hafa
ákvörðunarvaldið eins og nú í
höndum Alþingis, enda úrelt
sjónarmið, og gilti ekki um aðra
skóla. Þá gat ráðherra þess, að
hann hefði áhuga á að stofna
nýjan menntaskóla í Reykjavík
og leysa þannig húsnæðisskort-
- LOÐNAN
Framhald af bls. 32
flestir út en komu flestir inn án
afla. Örfirisey var þó með full-
fermi og er nú komin méð um
4900 lestir alls. Verksmiðjumar
í Eyjum bræða fyrir um 3 millj.
króna á sólarhring. Nú er verið
að . lesta 600 lestum af loðnu-
mjöli í ísborgina, en einnig er
væntanlegt skip eftir helgina,
sem taka á urn 300 lestir af mjöli
frá Fiákmjölsveriksmiðj'UnniL
Hafnarfjörður hafði fenigið
hinn 10. alls 7.&61 lest af loðnu,
Akranes 8.105 lestir Oig Keflavík
6.416 lestir.
Hér fer á eftir skrá yfir bát-
ana og afla þeirra eins og hann
var 10. marz:
Akurey 1628 lestir
Árni Magnússon 1405
Bára SU 795
Barði NK 1115
Birtingur NK 2202
Bjarrni II EA 2244
Bjartur NK 1383
Börkuir NK 2482
Dagfari ÞH 817
Eldborg 3165
Elliði 1103
Fífill 2064
Fyljjir RE 1478
Gjafar 2372
Gísli Árni 3098
Gullberg 1662
Gullver 2537
Gullþór 201
Gígja 3916 —
Hafrún ÍS 1020 —
Halkion VE 2922 —
Hannes Hafstein 1058 —
Haraldur AK 1442 —
Héðinn 2142 —
Höfrungur III AK 2328 —
ísleifur VE 63 2707 —
fsleifur IV. VE 2029 —
Jón Garðar 2408 —
Jörundur II 1953 —
Kristján Valgeir 1627 —
Magnús NK 1979 —
Magnús Ólafsson 1709 —
Ófeigur II VE 887 —
Ólafur Magnússon 1344 —
Ólafur Sigurðsson 1973 —
Óskar Halldórsson 1668 —
Óskar Magnússon 2124 —
Reykjaborg 2967 —
Seley 1241 —
Sigurvon 205 —
Súlan EA 1206 —
Viðey RE 526 —
Vigri 1202 —
Þórður Jónasson 2317 —
Þorsteinn 1935 —
Ögri 754 —
Örfirisey 3439 —
inn í menntaskólunum í Reykja-
vík.
Ráðherra sagði ennfremur, að
ef þessar yfirlýsingar nægðu
ekki til að eyða tortryggni væri
hann fús til þess að verða við
óskum þingmanna og setja inn
í 1. gr. frumvarpsins fyrri á-
kvæði um menntaskólana.
Varðandi menntaskólann á fsa
firði sagði ráðherra, að hann
vildi framkvæmd laganna, en
engin fjárveiting væri frá Al-
þingi til skólans og því væri
ekki hægt að koma málinu fram
fyrr en á næsta ári.
Ingvar Gíslason tók undir gagn
rýni Sjálfstæðismanna á 1. gr.
frumvarpsins, og taldi nauðsyn-
legt að skýrt væri tekið fram
hverjir skólarnir ættu að vera.
Hann fagnaði frumvarpinu að
öðru leyti og sagði að þarna væri
um að ræða viðurkenningu á
stefnubreytingu, sem hefði verið
að gerast undanfarið. Hinu væri
þó ekki að neita, að núgildandi
lög veittu visst svigrúm, en yrði
frumvarpið að lögum yrðu íhalds
samir skólameistarar og rektorar
þvingaðir til að láta af afturhalds
semi sinni. Hins vegar leystu lög
in ekki allan vanda og fram-
kvæmdin skipti méstu máli. Enn
væri eftir að leysa fjölþætt
vandamál í menntamálum varð-
andi húsnæðisskort, tækjabúnað
og kennaraskort sem væri yfir-
vofandi.
Jónas Árnason sagði í upphafi,
að ráðherra hefði sl. þing lagt
fram merkt frumvarp um æsku
lýðsmál og hefðu þá margir tal-
ið ástæðu til að fagna. Hins veg-
ar hefði komið í ljós að um
skrautsýningu var að ræða, ráð-
herra hefði dregið tjaldið frá og
leikið listir með hatt og kanínu,
VEGA SKEMMDIR hafa orðið á
Vesturlandi vegna vatnavaxta og
einnig flæðir Djúpadalsá í
Blönduhlíð í Skagafirði yfir
Norðurlandsveg og torveldar
mjög umferð.
Vatn rann yfir vegii víða á
Snæfellsnesi í gær að siögn Vega-
málaskrifstofunnar og töluvert
miklar skemmidir höfðu orðið á
Ólafs'víkurvegi við Enni og var
hann ófær. Á sunnanverðum
Vestfjörðum rigndi mikið o^g þar
höfðu orðið skem.mdir á vegum
en að sögn Vegamálaskrifstof-
unnar var ekki komið í ljós í gær
hve miklar þær eru.
Fréttir höfðu ekki borizt i gær
af vegaskemmdium á Suðurlandi
vegna vatnavaxta og er færð þar
því allgóð. f gær var unnið að
snjóruðnin.gi á Norðurlandsvegi
en erfiðlega gekk að ryðja Öxina-
dalsheiði. Átti að reyna að halda
norðurleiðinni opinni í dag, ef
veðiur leyfir.
í gær vaT fært vestur allt til
Króksfj.arðarness og fært var til
Hólmavíkur. Siglufjarðarvegur
var lokaður en búið var að ryðja
veginn fyrir Ólafsfjarðarmúla.
Sæmdleg færð var miilli Akur-
eynar og Húsavíkur og í gær var
vegurinn frá Húsavík til Kópa-
skers opnaður og í dag áttii að
opna veginn frá Kópaskeri til
- SÚEZ
Framhald af bls. 1
unum um kl. hálf sex, en kl. átta
í kvöld að ísl. tíma hófust þau
á ný, og stóðu í þrjá stundar-
fjórðunga. Talsmaður fsraelshers
sagði, að Egyptar hefðu enn á
ný átt upptökin, og hefðu þeir
tekið að skjóta með fallbyssum
og skriðdrekum um 25 km. suð-
ur af Port Said. Ennfremur hefði
komið til vopnaviðskipta á Isma
ilia-svæðinu.
en flokksbroðir hans Benedikt
Gröndal dregið tjaldið að vörmu
spori fyrir og tilkynnt að frum-
varpið mundi ekki ná fram að
ganga vegna útgjaldanna, sem
því fylgdu. Sagði Jónas, að hann
óttaðist að svo yrði eins nú, ekki
sízt eftir viðtökunum að dæma
hjá þingmönnum Sjálfstæðis-
manna og vitnaði hann í deilur
Alþýðublaðsins og Morgunblaðs-
ins um frumvarpið.
Ofan á allt annað hefði frum-
varpið svo ekki verið rætt í þing
flokki Sjálfstæðismanna. Sér virt
ist því, sem ráðherra væri enn að
setja á svið skrautsýningu, hann
væri að reyna að kaupa sér frið
og lægja óánægjuraddirnar sem
réttilega krefðust úrbóta. Kvaðst
Jónas efast um að frumvarpið
næði fram að ganga meðan nú-
verandi stjórn sæti að völdum.
Eysteinn Jónsson sagði, að
hann gæti vel tekið undir gagn-
rýnina gagnvart i. gr. frumvarps
ins og kvaðst fylgja þeim breyt-
ingum sem þingmenn hefðu ósk
að. Hann tók ennfremur undir
orð Ingvars Gíslasonar um
menntamálin og sagði að lokum,
að hann væri hlynntur því, að
Kvennaskólinn í Reykjavík fengi
að útskrifa stúdínur.
Birgir Finnson tók síðastur til
máls. Hann þakkaði menntamála
ráðherra fyrir framkomið frum
varp, sem hann taldi mjög til
bóta. Einnig þakkaði hann ráð-
herra fyrir fyrirgreiðslu mennta
skólamáls Vestfirðinga. Taldi
hann ástæðulausa tortryggni þá,
sem fram hefði komið gagnvart
1. gr. frumvarpsins eftir yfirlýs-
ingar ráðherra í því efni. Birgir
fagnaði sérstaklega því, að ekki
er gert ráð fyrir að allir mennta
skólarnir skuli vera almennir,
heldur megi hafa sérskóla og
taldi það mikils virði fyrir
menntaskólastofnun á ísafirði.
Raiutfarhafnar. Er reynit að ryðja
leiðina frá Húsavík til Raufar-
hafixar mánaðarlega yfir vetrar-
mánuðina.
Færð er yfirleitt allgóð um
Fljótsdalshérað og fært er um
Fagradal til Reyðarfjarðar og
Esklifjarðar o>g sæimilega fært frá
Reyðarflirði suður að Lónsöeiði,
en hún er alveg ófær vegna
svellalaga. Er vegurinn yfir
Lónsheiði jafnan mjög erfiður
viðureignar á veturna, því að
brekkur eru brattar og veghefl-
ar og önnur tækli komast ekki
upp 'brekkurnar til að athafna
sig vegna hálku.
- APPOLLO
Framhald af bls. 1
vafasamt að aðra „reynsluferð“
þurfi að fara áður en lent ver'ð-
ur á sjálfu tunglinu.
Næsti liður í tunglferðaáætl-
uninni er Appollo 10., sem ætl-
að er að halda til tunglsins. Þar
á að skilja tunglferjuna frá móð-
urskipinu, og á hún að fara nær
tunglinu, eða á braut um 15
km. yfir því, en tengjast síð-
an móðurskipinu án lendingar.
Síðan verður haldið til jarðar.
í júlí á þessu ári er sflðan ráð-
gert að Appollo 11. fari „alla
leið“, þ.e. að tunglferjan lendi
á tunglinu með fyrstu Banda-
ríkjamennina, sem þar drepa
niður fæti.
Geimfararnir þrír, James
McDivitt, David Scott og Russel
Schweickart, stigu út úr geim-
farinu um hálfri klst. eftiir lend-
ingima, og voru þeir þegar flutt
ir um borð í Guadalcanal.
Segja má, að allt varðandi för
Appollo 9. hafi tekizt nær 100%.
Þau smávægilegu vandamál,
sem upp komu, stöfuðu ekki af
neinum göllum í geimfarinu eða
tunglferjunni. Þau mun öll vera
hægt að skýra á þann hátt, að
um mannleg og „mekanísk“
smámistök hafli verið að ræða.
Schweickart varð „geimveikur“
tvívegis, og ræsing eins eld-
flaugarhreyfils stóðst ekki áæt.1-
un vegna mistaka í tæknistjórn.
Aðaltilraunin snerist um mána
ferjuna sjálfa, sem er alltof veik
byggð til þess að þola að koma
aftur til jarðar, og hefði eitthvað
farið úrskeiðis við tengingu
Appollo 9. og tunglferjunnar,
hefðu McDivitt og Schweickart
hringsólað um geiminn til eilífð-
arnóns.
Eugene Krantz, yfirmaður
Appollo-áætlunarinnar, sagði í
kvöld að nú lægi ljóst fyrir a‘ð
Appollo-ferðin hefði ekki aðeins
verið góð, heldur hefðu einnig
fengizt margvísleg þekking, sem
nauðsynleg væri fyrir tunglferð-
ina. Hann bætti því við, að mögu
leiki væri á því, að Geimferða-
stofnunin hætti við fleiri til-
raunaferðir, og verði næst hald-
fð beint til tunglsins.
- SENDIRÁÐI
Framhald at bls. 1
skipí að reiðir Rússar í Vladivo-
stok hafi gert aðsúg að Kinverj-
um þegar fréttir báruist um landa
mæraátökin á dögunium. Að sögn
yf'irmannsins greip mikil reiði
um sig í borginmi og han’n sá
hópa Rússa, aðallega ungkomm-
únista, elta Kínverja um göturn-
ar og ráðast á þá með barsmíð-
um, stundum með flöskiur að
vopni.
Áð sögn AFP-fréttastofunnar
hefur sendifulltrúi Rússa í Pek-
ing takmarkað ferðir starfs-
manna sendáráðsdns til að komast
hjá vandræðum. Sendiráðsme'nn-
irnir búa sig undir lángt ium.sát-
ur, en þeir e'iga mat til að
minnsta kosti fimm daga.
SÍÐUSTU FRÉTTIR:
í mótmælaorðsendingu, sem
kínversika utanríkisráðuneyitið af
henti sendiráði Sovétríkjainna í
Peking í da.g, voru Sovétríkin
sökuð um að hafa gert sig sek
um nýjar vopnaðar ögranir gegn
Kina á landamærum landanna
eftir atburðina, sem þar urðu 2.
marz sl.
Að því er fréttastofan Nýja
Kína segir, hafa sovézkir landa-
mæráverðir á ný ráðist inn á
kínverSkt landssvæði, og það
oftar en einu sinni á uindanförn-
uim dögum, jafnframt því, sem
sovézíkar þyríur hafi brotið loft-
helgi Kína., að því er fréttastof-
an segir að hafi verið sagt í
mót'mælaorðsendingunni.
- SKRIÐUR
Framhald af bls 32.
að rúmum þeirra. Síðan hefðu
komið tvær skeflur. Var þetta
á tímabilinu milli kl. 01 og 02.
Þá urðu skemmdir á kjallara fé-
lagsheimilisins.
Vegir við Bíldudal eru víða
teknir að skemimast. Lækir eru
flutllir af aur og kemst vatnið
efcki niður vegna klaika.
Frá Þingeyri símar Hulda Sig-
mundsdóttir og segir að í gær-
morgun hafi orðið gifurlegir
vatnavextir þar.1 Á Þingeyri
flæddi inn í ótal kjallara. Miklar
rigningar voru ag klaki í öllum
gilj'um fyrir ofan kauptúnið. —
Aurskriða féll á hús eitt ein-
lyft og fóru hnul'lungar upp á
þak. Hins vegar vildi svo gif'tu-
lega ti'l að gluiggi á svefnher-
bergi, þar sem börn sváfu hélt
skriðuþuniganum og brotnaði
ekki.
Snjóskriða féll á fjós á bæn-
um Múla í Kirkjubólsdal í fyrri-
nótt. Kom skeflan fram úr öll-
um giljum fyrir ofan bæinn og
rann fram dailinn. Brotnaði rúða
í fjósinu og þegar að var kornið
voru tvær kýr á kafi í snjó.
Tófcst að bjarga þeim. Fyrir ofan
efstu götuna í þorpimu er skurð-
ur, sem ætlaður er til þess að
taika við skriðum, en 'hann var
nú fullur af is.
Um M. sex í gær skipti skyndi
lega um veður á Þirxgeyri. Eins
og hendi væri veifað var skyndi
lega fcomið, tveggja gráðu frost
og tekið að snjóa.
- VEGAAÆTLUN...
Framhald af bls 32.
vík - vegamót Skeiðavegar og
vegamót Landvegar - Hvolsvöll-
ur; Þingvallavegur: Vegamót
Vesturlandsbrautar - Köldukvís!
hjá Gljúfrasteini.
í tillögunní fcemur fram, að þó
ekki hafi verið lokið við aðr-
ar hraðbrautarframkvæmdir en
Keflavikurveginn, hafi þó þegar
verið byrjað á lagningu nokk-
urra annarra hraðbrauta, eins og
Reykjanesbraut í Breiðholtí um
Bfesugróf, Suðurlandsvegar frá
Svínahrauni að Sandskeiði og
síðast Vesturlandsvegar austan
við Elliðaár.
Heildartekjur vegasjóðs á tíma
bilinu eru áætlaðar 2.136,00
millj. kr. nettó og kemur lang-
stærsti hluti þeirra tekna af
bensínsölu, eða 1.444,6 millj. kr.,
en aðrar tekjur koma frá þunga-
skatti og gúmmígjaldi.
Áætlunin gerir ráð fyrir því,
að á tímabilinu aukist bifreiða-
eign landsmanna um tæplega 12
þúsundir bifreiða, og verði 1972
samtals 54.370 bifreiðar, sem
skiptist þannig: Fólksbílar 47.740,
almenningsbílar 530 og vörubílar
6100. Er gert ráð fyrir að bílum
á hverja 1000 íbúa fjölgi nokkuð
frá árinu 1967, en það ár hafi
bílaeign íandstn. numið 40.697
bílum og var fólksbílaeign á
hverja 1000 íbúa þá 171,7, en
verður samkvæmt áætluninni
220jO árið 1972.
Stærsti útgjaldaliður vega-
áætlunarinnar er viðhald þjóð-
vega, en til hans er áætlað að
renni 822 millj. kr. Gert er ráð
fyrir því, að vísitala vegavið-
halds hækki á árunum 1969—
1972 um 85 stig. Á sú hækkun
að mestu rætur að rekja til
hækkaðs kostnaðar við rekstur
vinnuvéla og leigu þeirra vegna
gengisbreytingarinnar 1968. Við-
hald þjóðvega hefur aukizt veru-
lega með tilkomu hinna stóru og
þungu vörubíla, en á undanföm-
um árum hefur tala þeirra vöru-
híla sem eru 7 tonn og meira
margfaldazt.
Fjárveiting til nýrra þjóð-
brautaframkvæmda á tímabiiinu
er áætluð 120 millj. kr., en g>ert
er ráð fyrir því að á tímabilinu
styttist þjóðbrautir um 193,4
km, mest vegna þess að hluti
þessara vega falla í framtíðinni
undir hraðbrautaflokkinn. Gerir
ve|gaáætlunin ráð fyrir að skipt-
ing þjóðbrautanna milli kjör-
dæma verði þesisi: Reykjanes-
kjördæmí 37,0 km, Vesturlands-
kjördæmi 386,0 millj. kr., Vest-
fjarðakjördæmi 493,0 km., Norð-
urlandskjördæmi vestra 352,4
km, Norðurlandskjörd. eystra
565,3 km, Austf jarðakjördæmi
687,1 km. og Suðurlandskjör-
dæmi 235,5 km.
Á undanförnum árum hefur
verið unnið mjög mikið að þjóð-
hrautaframkvæmdum fyrir láns-
fé og nema heildarlán vegna
þessara framkvæmda. Vegaáætl-
unin gerir ráð fyrir því að ríkis-
sjóður greiði stóran hluta vaxta
og afborgana vegna þessara lána.
Til brúargerða er áætlað að
veita 181,6 millj. kr„ og þar af
til smábrúa 27,1 millj. kr. Segir
að með þeirri fjárveitingu ætti
að vera hægt að byggja 54 smá-
brýr á áætlunartímabilinu, mið-
að við vcrðlag ársins 1969, eða
um 40% af þeim ám á þjóð-
vegum o|g sýsluvegum, sem þrúa
þarf með smábrúm.
Til vegagerðar í kauptúnum og
kaupstöðum er áætlað að veita
222,0 millj. kr., og munu þrír
nýir staðir nú í fyrsta sinn fá
slíka fjárveitingu, eru það Ála-
fosshverfi í Mosfellssveit, Gerð-
ar í Garði og Hella á Rangár-
völlum. Heildarlengd þjóðvega í
kaupstöðum og kauptúnum var
um sl. áramót 95,3 km.
Þingsályktunartillaga um vega
áætlun fyrir árin 1969—1972
verður tekin tii umræðu á Al-
þingi i næstu viku og mun þá
Ingólfur Jónsson samgöngumála-
ráðherra mæla fyrir henni.
Vegaskemmdir
d Vesturlandi