Morgunblaðið - 26.04.1969, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 26. APRÍL 19»
Uitaefandi H.f. ÁrvafcuiP, Reyfcjaiváfc,
Freunfcvæmdiaistj óri Haraldur Sveinsaœn.
'Ritgtrjórai' Sigurður Bjarniasoin foá Vigaie.
Mattihías Joíhaiinesa'en.
Byjólfur Kootiráð Jónsaon.
RitstjómarfuHtrúi Þorbjörn Guðmundsson.
FréttaEtjóri Björn Jóhannssora.
Auglýsiragiaisitjióri Ámi Garðar Kristinsaoin.
Ritstjórn oig afgreiðsla Aðatetræti 6. Simi 10-109.
Auiglýstogaa? AðaOstræ'ti 6. Síml 22-4-,80.
Áafcriftargj'ald kr. 150.09 á miánuði innanilainds.
í lausasölu fcr. 10.09 etotakið.
REYNSLA LIÐINS
VETRAR
C.L vetur var íslenzku þjóð-
^ inni að því leyti hagstæð-
ur, að aflabrögð voru í betra
lagi, og veðrátta bændum hag
stæð. Mánuðurnir janúar til
marz voru að vísu 3—4 stig-
um kaldari fyrir vestan og
norðan en í meðallagi og 1—
2 gráðum kaldari á Suður-
landi en í meðallagi. Vetur-
inn var fremur snjóléttur.
Kom það sér vel eftir lélegan
heyskap í einstaka landshlut-
um á sl. sumri.
Bolfiskafli var al'lmiklu
meiri en á sl. vetri og af
loðnu fiskuðust fyrstu þrjá
mánuði ársins 165 þúsund
smálestir í stað 72 þúsund
smálesta veturinn áður.
Rækjuafli var meiri en
nokkru sinni fyrr.
Atvinnuleysi var allmikið
á vetrinum, en mjög dró úr
því, eftir að vetrarvertíð
komst í fullan gang.
Segja má, að framleiðsla
hafi verið mikil á vetrinum
vegna efnahagsráðstafana rík
isstjórnarinnar og eftir marg-
víslega fyrirgreiðslu við sjáv-
arútveg og fiskiðnað komust
atvinnutæki útvegsins í full-
an gang.
Verkföll og vinnudeilur
sköpuðu mikil vandkvæði og
erfiðleika. Er óhætt að full-
yrða að íslenzka þjóðin hafi
á þessum vetri öðlast enn
nýja reynslu af átökunum á
vinnumarkaðnum. Getur nú
engum hugsandi og ábyrgum
manni dulizt hin brýna nauð-
syn þess að settar verði nýj-
ar reglur um samskipti að-
ila vinnumarkaðarins. Þessi
þjóð hefur ekki efni á því að
sóa kröftum sínum og fjár-
munum í tilgangslausar
vinnudeilur. í þessu sam-
bandi getum við margt lært
af frændum okkar á hinúm
Norðurlöndunum, þar sem
verkföll og verkbönn mega
nú heita mjög fátíð. Þessar
þjóðir hafa lagt höfuðáherzlu
á að skapa aukna þekkingu
alls almennings á samband-
inu milli atvinnuöryggis ann-
arsvegar og afkomu fram-
leiðslutækjanna hinsvegar.
Verkalýðshreyfingin er óvíða
öflugri en á Norðurlöndum.
En þar hafa menn gert sér
ljóst, að hinu mikla valdi
hennar ber að beita varlega.
Launþegar verða fyrst og
fremst að taka tillit til raun-
verulegrar greiðslugetu at-
vinnutækjanna. Ef það er
ekki gert, verður launþegum
og verkalýð ekki gagn að
launahækkunum, sem fram-
leiðslan getur ekki staðið
undir.
Reynsla okkar Íslendinga á
síðustu árum gefur glöggar
vísbendingar um það, hvað sé
launþegum og þjóðinni í
heild hagstæðast í þessum
efnum. Hin bættu lífskjör,
sem þjóðin hefur verið að
skapa sér, byggjast fyrst og
fremst á aukinni framleiðslu
í skjóli stórvirkari og full-
komnari framleiðslutækja.
Þegar framleiðsluaukning hef
ur orðið, hefur þjóðin getað
skapað sér raunverulegar
kjarabætur og möguleika til
margskonar umbóta á allri
aðstöðu sinni. Þegar fram-
leiðsluaukning hefur hins
vegar ekki legið til grund-
vallar kauphækkunum, hafa
þær ekki haft í för með sér
kjarabætur, beldur verðbólgu
og dýrtíð, sem síðan hefur
leitt af sér lækkun á gengi
íslenzkrar krónu. Þetta hefur
gerzt hvað eftir annað. Eng-
inn heilvita maður getur þess
vegna neitað að viðurkenna
þessa staðreynd.
Það sem nú skiptir þess
vegna öllu máli, er, að hofuð-
áherzla verði lögð á aukn-
ingu framleiðslunnar, þannig
að meira geti komið til skipt-
anna í hlut hvers einstaks. Að
sjálfsögðu ber að gera það
sem unnt er til að bæta kjör
þeirra lægst launuðu, sem
harðast verða fyrir barðinu
á verðlagsbreytingum af völd
um nýlegrar gengisbreyting-
ar. Á þeim grundvelli verður
að leysa þær vinnudeilur,
sem nú standa yfir. En lang-
varandi verkföll og verkbönn
mega ekki verða til þess að
draga úr framleiðslunni. En
á því eru nú horfur. Þess
vegna verða aðilar vinnu-
markaðsins að ná skjótu sam-
komulagi, þannig að síðasti
hluti vetrarvertíðar eyðilegg-
ist ekki. í dag er ekkert þýð-
ingarmeira en að grundvöllur
vinnufriðar finnist, og þjóð-
in hafi möguleika til þess að
auka arðinn af starfi sínu og
skapa sér þar með bjarta og
farsæla framtíð.
AUKIÐ VERÐ-
MÆTI ULLAR
OG GÆRU
Camtal það, sem birtist hér í
blaðinu á Sumardaginn
fyrsta við Stefán Aðalsteins-
son, búfjárfræðing, um bætta
hagnýtingu ullar og gæra var

Japanir eru að stækka j
ÞAD hefur jafnan verið litið
'á Japani sem lítið fólk, og
ekki að ástæðulausu. í síðari
beimsstyrjöldinni var þetta
sérstaklega vinsælt atriði í
vestrænum lönd'uim, og þá
voru birtar í blöðum ótal
teiknimyndir af smávöxnum
náungum, hjóllbeinóttum
rraeð gleraugu og framstæðar
tennur. Eftir stríðið var þetta
ekki aliveg eins slæmt og nú
líður senn að því að Japanir
verða ekki ienguir kalliaðir
litlir.
stofum eru orðin allt of lítil.
Rannsókn sem innanríkis'-
ráðuraeytið lét framkvæma
sýnir að á síðustu 6'8 árum
hefur meðal'hæð 11 ára
drengja vaxið um 11,8 senti-
metra. Stúlkur á þessum
aldri hafa hækkað um 13,8
sentimetra. Á tímabilinu frá
1900 til 1'96'8, jókst meðal-
þungi 11 ára drengja um 0,2
kíló og meðalþungi stúlkna
um 8,6 kíló. Meðalhæð 14 ára
drengja hefur aukizt 12,7
sentimetra.
smjöri, kornflakes, eggjum,
kjöti og mjólk.
Þetta kem'ur til með að hafa
í för-i mieð sér mikil vand-
ræði á ým.sum sviðum, t. d. í
húsbyggingum otg húsgagna-
framleiðslu. Húsgagnafram-
leiðendur eru þegar komnir
í standandi vandræði, því
hiúsgögnin sem þeir framleiða
eru að verða alltof lítil, o,g
óskaplegra fjármuna þörf til
kaupa á nýjum vélum ag þess
háttar.
Á tiltölulega skömmum
tím.a hefur orðið mjög mikil
'breyting á vaxtarla-gi jap-
ön-sku jjóðarinnar og ef hún
fer ekki að Ihægja á sér líður
varla á löngu þar til hiún
verður vaxin mörgum evrópu
þjóðum uipp fiyrir höfuð.
Barna- og igagnfræðaskólar
eiga í miklum vandræðum,
því þau borð og stólar sem
notuð hafa verið í kennslu-
Læknar oig aðrir sérfræð-
ingar .segja að vöxturinn hafi
verið örastur tv'o síðusbu ára-
tugina, eftir að hörmungar
síðari heim,sstyrjalidarinnar
voru liðnar hjá, og fólkið fór
að hafa það betra. Talið er
að aðalástæðan fyrir þessú
sé breytt matanæði.
Frá alda öðli hafa hrís-
grjón verið unidirstöðufæða í
Japan, en nú eru menn farn-
ir að borða meira af brauði,
Japanir eru að sjálfsögðu
ánæðir með að þurfa ekki
lengur að líta upp til ann-
arra þjóða, í orðsins fyllstu
merkingu, en þetta hefur
vankanta eins o,g allt annað.
Með aukinini neyzliu kjöts,
smjiörs, mjólkurs og annars
feitmetis, hafa hjartasjúkdóm
ar og æðasjúkdómiar aukizt
verulega. Það sannast því
máltækið að engin er ,rós án
þyrna.
hið athyglisverðasta. Þar
voru leidd rök að því að hægt
sé að auka verðmæti þessara
vara margfaldlega. Stefán
Aðalsteinsson telur að fyrir
kíló af ull, sem bændur fá nú
10 krónur, sé hægt að
fá allt að 1000 krónur, eftir að
ullinni hefur verið breytt í
eftirsótta útflutningsvöru.
Hann telur einnig, að fyrir
stykkið af gærum, sem bænd-
ur fá nú 75 krónur fyrir, sé
hægt að fá allt að 1300 krón-
um, eftir að gæran hefur ver-
ið sútuð til útflutnings.
Þetfca eru vissulega athygl-
isverðar upplýsingar. En það
má ekki Mta þær eins og vind
um eyru þjóta. Þvert á móti
verður að snúa sér að því að
bæta gæði ullarinnar og gær-
unnar. Síðan verður að leggja
megin áherzlu á sútun
þeirra og framleiðslu góðra
ullarvara til útflutnings.
Stefán Aðalsteinsson telur
að algert tómlæti hafi ríkt
um þessi mál á undanförnum
árum. Gæði ulla'rinnar hafi
t.d. farið stórversnandi und-
anfarið. Sprettur það fyrst
og fremst af því, hve lágt
verð bt ndurnir hafa fengið
fyrir uho.a. I þessu sambandi
ber þó að minnast þess að
sútun er fyrir alllöngu hafin
í landinu, og þegar er byrjað
að flytja út ullarvörur fyrir
verulegar upphæðir. En verð-
mæti þessara afurða er hægt
að auka geysilega, ef rétt er
að farið.
Kjarni málsinsjsr sá, að við
íslendingar höfum ekki efni
á því að vanrækja lengur
fullkomna hagnýtingu fram-
leiðslu okkar. Við erum allt
of lengi búnir að selja meg-
inhluta framleiðslu okkar,
sem óunnið hráefni úr landi.
Gildir þáð í stórum drátbum
bæði um afurðir landbúnað-
ar og sjávarútvegs.