Morgunblaðið - 03.05.1969, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 3. MAÍ 196»
Ekkert enskt knattspyrnufélag á
slíkt sigurtímabil og Arsenal
SUNNUDAGUR næstkomandi
er merkur dagur í íslenzkri
knattspymusögu — dagrur, sem
íslenzkir knattspymu-unnend
ur munu vafalaust minnast með
ánægju þegar frá líður. I>ann
dag sækir enska knattspyrnufé-
lagið Arsenal okkur heim og
leikur hér vináttuleiki. Þetta
er mikill heiður fyrir íslenzka
knattspyrauforustu, og þætti
hvarvetna, þar sem knatt-
spyma er iðkuð mikill viðburð
ur, því að Arsenal frá Lund-
únum er eitt af þekktustu knatt
spymufélögum veraldar, og um
þessar mundir leika í liði fé-
lagsins nokkrir sterkustu knatt
spyrnumenn Bretlandseyja.
Ekki minnkar gildi þessarar
heimsóknar heldur við það, að
sennilega á ekkert erlent í-
þróttafélag jafnmarga aðdáend
ur eða fylgjendur hérl-endis og
Arsenal. Flestir era aðdáend-
urair menn á miðjum aldri, sem
tóku ástfóstri við félagið í
æsku, þegar það stóð á’ há-
tindi frægðar sinnar. Frægð
Arsenal á nefnilega ekki ræt-
ur sínar að rekja til frum
bemsku deildarkeppninnar í
Englandi, eins og hjá ýmsum
öðmm enskum félögum, heldur
byggist hún á 10—12 ára sig-
urtímabili fyrir heimsstyrjöld-
ina síðari. Arsenal hefur vegn
að misjafnlega síðan, en félag-
ið hefur ætíð notið mikillar
virðingar heima og erlendis, og
átt trygga aðdáendur. Og nú er
ekki loku fyrir það skotið, að
farið sé að roða af nýjum degi
hjá félaginu. Ágæt frammistaða
þess í deildarkeppninni í vet-
ur bendir eindregið í þá átt,
auk þess sem í liði þess er nú
að finna marga unga og bráð-
efnilega leikmenn sem eflaust
munu láta mikið til sín taka
í framtíðinni.
Saga Arsenal hefur verið
einkar viðburðarrík, og um
hana hafa verið ritaðar marg-
ar bækur. Hún hefst árið 1886.
Þá umnu nokikrir unigir menn
saman í málmsteypustniðju í
Woolwieh í Lundúnum, og
knattspyrnan var þeim ö'llum
sameiginlegt áhugamál. Þeir
stofnuðu knattspyrnufélag og
nefndu það eftir vinnustofunnd
— Dial Square FC. — Þeir
keyptu sér knött fyrir pen-
inga, sem safnazt höfðu innan
fyrirtækisins, og felædduist rauð
um keppnispeysum, sem nýja
félagið hafði hlotið í vöggu-
gjöf frá Nothingham Forest,
sem þá var strax orðið þekkt
knattspyrnulið í Mið-Englandi.
Og rauði liturinn hefur verið
aðaleinkenni félagsins fram á
þennan dag, nema hvað forráða
menn þess töldu sig tilneydda
Arsenal hefur löngum átt trygga aðdáendur. Hér sjást nokkr
ir fagna einum af mör gum sigrum félagsins.
þá fram með þá hugmynd að
félögin tvö — Fulham og Ar-
senal — yrðu sameinuð og léku
á Craven Cottage (heima-
veffli Fulham), eða Arsenal
fengi leiksvæði að Putney í
nánd við Tharnes. Til allrar
hamingju fyrir Arsenal (og
kannski til allrar óhamingju
fyrir Fulham) hlaut þessi hug-
mynd sir Henry engar undir-
tektir innan knattspyrnusam-
bandsins. Leiddi þetta til þess,
að hann sagði upp starfinu hjá
Fulham, fékk sig kosinn í
stjóm Arsenal, og fyrir áhrif
hans mestmegnis festi félagið
kaup á feiksvæði guðfræðihá-
skóla sankti Jóhannesar að
Highbury. Þannig lagði sir
Henry Norris — maðurinn, sem
nær hafði sett endapiunktinn
á sögu Arsenal strax í byrjun
aldarinnar, fyrsta hornsteininn
að stórveldi félagsins, því að
en hann fórnaði öllum frama-
vonum á því sviði til að ger-
ast atvimnuknattspymumaður.
Þegar leikmannsferli hans lauk
réðst hann sem framkvæmda-
stjóri til Leeds City, og undir
hans stjóm vann félagið sig
upp í fyrstu deild. Frá Leeds
lá leiðin til Huddersfield
Town, og þar náði hann frá-
bærum árangri. Félagið byrj-
aði á því undir stjórn Chap-
manns að vinna bikarkeppn-
ina og þessu næst deildar-
keppnina þrívegis í röð, sem
var einstakt afrek.
Engan skal því undra þótt
Chapman hafi verið boðnir
gull og grænir skógar af öðr
um knattspyrnufélögum, þegar
fréttist að hann hefði í hyggju
að fara frá Huddersfield. Ein
hverra hluta vegna stefndi hug
ur hans til Lundúna, og þair
varð Arsenal fyrir val'inu.
Dvöl Chapmanns byrjaði
ekki glæsilega, en henni lauk
þeim mun betur. Arsenal fékk
mjög slæma byrjun fyrsta
keppnistímabilið, ■ sem Chap-
man stjórnaði félaginu (1925—
26) og mikil óánægja ríkti með
al léikmianna með athafnáleysi
Málmiðnaðarmenn stofnuðu félagið 1886
— nú er það í hópi þekktustu félaga heims
að setja á peysurnar hvítar
ermar og hálsmái árið 1933, þair
sem svo mörg önnur félög höfðu
tekið upp alrauðar peysur.
Nafni félagsins var breytt
strax sama ár og það var stofn
að. Málmiðnaðanmennirnir
töldu Royai Arsenal virðutegra
heiti (seim merkir hið konung-
lega vopnabúr!) og undir
þvi nafni vann félagið
nokkra áigæta sigra yfir ná-
grönnuim siinum í Lundúnum
á næsta háilfa áratug. Skömmu
eftir 1890 fylgdi Royal Ar
senal svo í fótspor ýmissa eldri
fé'laga í norðanverðu Englandi,
íþróttafélaginu var breytt í
hlutafélag, og knattspyrnan
gerð að atvinnumennsku. Ar-
senial varð fyrst knaittspyrnu-
félaga í Lunidúnum til að inn-
leiða atvinnumennsku, en þessi
ráðstöfuin feiddi til þess, að fé
laigið átti á næstunni í tals-
verðum erfiðleikum með að
finna verðuga adstæðinga með
al áhugamannaliðanna í ná-
grenninu. Bót fékkst þó á
þessu strax árið 1893, þegar
Royal Arsenal var valið til
þátttöku í 2. deild, þegar lið-
um var fjölgað í henni. Arsen-
al varð þar með fyrsta Lund-
únaliðið sem keppti í ensku
deildarkeppninni. Þetta var
stór áfangi fyrir félagið, og í
kjölfarið fylgdi ný nafnbreyt-

Og þama eru þeir allir á sömu mynd, kapparnir, sem skópu
Arsenal stórveldið. Chapman er sjötti frá vinstri, Allison
er þriðji frá hægri og Whittaker er lengst til hægri. Mynd-
in var tekin er Arsenal flaug fyrst allra knattspyrnufélaga
í keppnisferð til Parísar.
Fyrra markið í úrslitaleik bikarkeppninnar árið 1950, er Ar-
senal sigraði Liverpool 2:0. Lewis (no. 10) hefur skorað, en
takið eftir leikmanni no. 6. Það Það er fyrirliði Arsenal, Joe
Mercer, núverandi framkvæmdastjóri Manchester City, sem
vann bikarinn í ár.
Highbury — leikvangur Arsenal í Lundúnum er einn þekkt-
asti knattspyrnule ikvangur í heimi.
ing — nú nefndist félagið Wool
wich Arsenal. Undir því heiti
barðist félagið í níu ár í 2.
deild eða til ársins 1904, að
það vann sig upp í fyrstu deild.
Og þar hefur félagið verið síð-
an að tveimur leiktímabilum
undanskildum — áirunum 1913-
14 og 1914—15.
HAFÐI NŒR SAMEINAST
FULHAM
Ekki er hægt að segja, að fé
laginu hafi vegnað vel fyrstiu
tvo áratugi aldarinniar, — síð-
ur en svo. Aðalbækistöðvar fé
lagsins voru þá að Plumsead,
og þar háði félagið harða bar-
áttu fyrir ti'lveru sinni. Að lok
um komu framámenn í knatt-
spymusambandinu enska sér
saman um, að svona gæti þetta
ekki gengið til frambúðar. Sir
Henry Norris, einn af fram-
kvæmdastjóruim Fulhaim kom
við flutninginn til Highbury
tók hagur félagsins strax að
vænkast.
CHAPMAN TEKUR VIÐ
Árið 1913 breytti félagið um
nafn í þriðja sinn. Woolwich
var látið falla — og nú hét
það The Arsenal. Þetta þótti
nógu gott í sex ár eða þar til
1933 að ákveðni greinirinn
var látinn falla og félagið
h'laut núverandi nafn: Arsen-
al. Það heiti á því einmitt hálfr
ar aldar afmæli á þessu ári.
Örlagaríkasta árið í sögu
félagsins er' vafalaust 1925. Þá
réðst Herbert Chapman til
þess sem framkvæmdastjóri, og
þar með var guílöldin runnin
upp.
Sumir hafa látið þau orð falla
a‘ð saga Arsenal mundi hafa
rúmast á einni bókarblaðsiíðu,
hefði Chapman unað hag sín-
u áfram hjá Huddersfield
Town, og vegur þess félags þá
orðinn annair og meiri en nú
er.
Enginn framkvæmdastjóri —
hvorki fyrr né síðar — hefur
getið sér slíkan orðstír í Eng-
landi sem Chapman. Hann var
námuverkfræðinguir að mennt,
nýja framkvæmdastjórans. Sér
staklega var vörn liðsins í mol
um, og upp úr sauð loks eftir
níundu umferðina í deildar-
keppninni, þegar Arsenál tap-
aði fyrir Newcaistle 0:7. Fræg-
asti leikmaður Arsenal var þá
Charleis Budhan (isíðar útgef-
andi Footbaill Mounthly), og
hann gekfk fyrir Chapman
strax eftir leikinn, kvartaði yf
ir skipulagsleysinu og kvaðst
vilja hætta áður en liðið félii
niður í 2. deiild. Chapman
tókst að te'lja hann á að dvelja
áfram, og í sameiningu byggðu
þeir upp kerfi til að þétta vöm
ina, sem fólst í því að mið-
framvorðurinn lagðist algjör-
lega í vörnina. Þetta gjör-
breytti öllum leik liðsins, og
Arsenal varð annað í deildar-
keppninni að lokum. öill önn-
ur ensk knattspyrnufélög tóku
síðar upp þessa varnarmeðferð
Arsenal, og enn í dag gegnir
miðvörðurinn þessu sama hlut-
verki.
En nú var Chapmann reiðu-
búinn til að hefja endurreisn-
arstarfið, og hann endurtók af
rekið, sem Huddersfield hafði
unnið undir hans forustu, og