Morgunblaðið - 28.05.1969, Qupperneq 5

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. MAÍ 1989
5
Thors Jensenis, og uindrar mig
það efcki. Ég sá' þetta hús til-
töíiulega nýbyggt og fannst það
lianigfegursta bygging bæjarinis.
Bnnþá er það með allra stíl-
hreinustu og tegurstu bygging-
uim borgarinnar og virðist falila
prýðilega imn í umhverfið.
Selabamkinm mun hafa boðist
til að flytja húsið og emdurreisa
það á einlhverjum öörum stað,
og bera af uimstamgi þess/u aRam
kostnað. Málið er nú himsvegair
ekki alveg svona eimifalt. Þeir,
sem bera „Thorshúsið" fyrir
brjóstinu, muniu vilja haáa það
áfram á þeim stað, er nú stend-
uir það. Bnda eru við húe þetta
tengdar mimnimgair um hinm ást-
saela athafmamiamm Thor Jlemsen
og hina stórbrotnu niðja bams.
Það mun og vera skoðun fjöld
ams, að Seðlabamkinm haifi eng-
ar fjárfúlgur í sinmi vörzlu til
þess að leika sér að.
Það er sumiar, við sitjuim
á einum bekkjainma í Hljómskálla
garðinuim. Veðrið er dásamlegt.
Léttar skýjaiSlæður líða uim loftið
og draga öðru hvoru dálítið úr
mætti sólargleislamm'a. Tjörmim er
spegilslétt og krök af fuigli. Það
beyrist í lóumrni og spóamuim úti í
Vatnsmýrinmi, alis staðar ríkir
tegurð og friðuæ. Jafmvei kríam
er tiltöluleiga róleg, þó kyrjiar
hún sinn ,,bítlasömg“ ammað slag
ið. Kjóimn er eitthvað að erta
hana.
Við förum að huigleiða, hve
lengi þessi fagri og friðsæli stað
ur muni fá að vera í friðí vegna
skipu'laigniimgar nútímians. Thors
húsið“ hverfur af svíðimu, en í
staðinm koma hinar þunglaima-
legu steiinbyggimgair Seðlabank-
ans, smástækkamdi eftir því
sem árin líða. Við sjáuim ráðhús- ,
ið miarguimtalaða rísa upp úr
tjömimni í sambyggimigu við
Borgarleifchúsið. Þessi stóra
bygging er reist á stauirum, eða
steyptum súlum, vegma þess að
tjörnin er eiginlega botmilaus.
Svokallað „Æskulýðúheimili“ er
einnig í byggingu. Reynt er að
hafa byggiogar þessar sem lág-
kúrulegastar, til þass að þær
gleypi síðuir umhveirtfið. Þessi til
litssemi hefir þó ekki náð til-
gangi sínium. Hinn dásamlegi
staður hefir tengið þyngri högg
en hamm getuir staðið umdir. Hvað
Framhald á bls. 19
Breytid til og veljið
Sir Walter Raleigh. Hið gamla góða
og rómaða reyktóbak
frá Kentuclcy.
Það er skynsamlegra að reykja pípu núna. Pípureykingamenn vita að
skynsamlegast er að reykja Sir Walter Raleigh,hejmsfi:æga reyk-
tóbakið frá Kentucky í Bandaríkjunum.
Sir Walter Raleigh tóbakið fæst í 7 oz. loftþéttum dósum og í oz.
loftþéttum og handhægum pokum. Með því móti geymist þáð ferskt 44% lengur.
Hvernig er Raleigh-reyktóbakið búið til? Sir Walter Raleigh er.sérstök
blanda af 100% úrvals Kentucky tóbaki, vandlega valið svo það gcfi
mildan og ljúffengan reyk. Tóbakið er grófskorið, malað en ekki úðað
heldur lagt i lög og bragðbætt; geymt síðau á sérstakan hátt,þangað til
það hefur pðlast hinn rétta mjúka og milda keim.
Hver fcr saga Raleigh-reyktóbaksins? Frægðarferill Sir Walter
Raleigh tóbaksins ijófst árið 1884. Árið 1927 hafði það náð
útbreiðslu um alla Ameriku. Það er nú eitt vinsælasta .,
reyktóbakið i Ameríku og er notað í pípur um víða veröld;
írá Argentínu til Danmerkur og frá Kongó til Hong Kong.
Það er því ekki áð undra,að vandlátir reykingamenn velji
Sir Walter Raleigh.
I \ OZ. VÁKKI KR. 38^0 I 7 OZ. DÓS KR. 178.OO
Sir Waller Raleigh,
Reyklóbakið heimsfræga frá Kentuckv>U.SJL
Auk rfkisbainlCa'ninia ®ru starf
aindi þrír eihkiabankar (Iðnaðair
bankinn, Saimvininubanikinin og
Verziuniarbainkinm). Aliir þiessir
banlkar ‘hafa stofmsett útibú á
flraimianigreindu tímiabili og iagt
mikið í kostnað veignia hagiræð-
ingar í aðalbönkuimum. Eininig
má niefna Sparisjóð aillþýðu við
Skólavörðustí'g, sem nú er talað
um sem verðandi banka, Spari-
sjóð Reykjavíkur, svo og aðra
sparisjóði.
Þegar farið eir niðuir í mið-
bæirnn, uim Laiugaveginin, blasa
við auguim miangar bantoabyglg-
ingar. Þaar standa blið við hlið,
í þyrpinigum eð.a röð'uim án allr-
ar skipulagndnigar að því er virð
ist. Þessar steinibyggimgar vekja
hjá manni óþægilegair hugleið-
ingar og spurn ingar. Hefði t.d.
ekki verið skynsamlegra að nota
eitthvað af þeim h'Uindruðum ml
jónia, sem í þeissair byigginigar
hafa farið, til þess að draga úr
rýrrnun krónunmar, eða tetfja fyr
ir genigisfeilingunini, eða þá til
þess að hrinda áleiðis einhverj-
um aðkaltendi málum á sviði at
vinmiumála eða framkvæimda?
Síðustu lántökur og hin óhaig-
stæðu lámskjör undiirstrika rétt-
mæti þessara hiugleiðimga.
Það væri saninartega fróðtegt
að fá upplýst nákvæmdega, hve
mikil hafa orðið heiidarútgjöld
ríkisbankaninia, ein'kabanlka og
afflra sparisjóða á framan-
greindu tímiabili vegma nýbygg-
iniga, „modernd!seriiniga“ og við-
halds og þá einnig, hvemnig sú
upphæð skiftist milHi fjái’festinga
og viðhalds. Heyrt hefi ég niefnd
ar sex hundruð milljónir, en flast
ir miumu áætla upphæðiinia miklu
hærri. YfMeitt mun sú Skoðun
ríkjandi, að fjárbruðl í þetssu
sambandi hafi verið mjög úr
'hófi fram og átt sirun þátt í nú-
verandi fjárbagsörðugfeikiuim.
Skipulaigsiieysið í bamkaimálum
okkar er því óskiljain/l'egra, þeg
ar alihugað er, að fliestir okkar
fjártmjálaspefcimga koma þar við
sögu bedmt eða óbeimt.
Fufflyrða má, að ailmenminigisá-
litið mium teljia móg komið atf
bamkabygginigumi í bili.
Þá eru það framkvæmdir
Bankabyggingar
og skipulagsmál
— eftir Gest Jóhannsson
ÞANN 7. nóv. síðastl. var greim
í Morguntolaðiniu um fjárfestimgu
ríkisbamkanmia fjögurra, frá árs-
byrjun 1961 til útgáfudags
blaðsims sem greinina flutti.
Fjártestimgar-upphæðin var tal-
im samtals um 324 milljónir
króna. Þessari greinargjörð
fylgdu hugleiðimgar til skýringa.
Meðal amnars var upplýst, að í
Dammörku væru aðeiras 2473 í-
búar á hvern barnka, þegar úti-
búin væru meðtalin, en á Is-
landi 3774 talið aftir sömu
reglu.
Þessi samianburður á ef til vM
að samma það, að bankamir
þurfi enmþá að byggja mi'kið til
þess að verða jafnokar Dana í |
bainkaþjómuistu og þá líkdaga um
leið réttlæta nýjar bamlkabygg-
ingar á fslamdi. Þróum banlkaimál
amma í Dammör'ku er allt ömmur
og á lenigri sögu em bankamálim
á fslamdi, er samiamburðiur því
mjög hæpinm. Fróðlagt hefðd ver
ið að fá upplýst, hvort aMar
bamkabyggiragar í Dammörku
hafa verið klæddar að inmam
með hairðviði og „modermiseirað-
ar“ á aimman hátt, á síðastliðn-
um 7—8 áruim. Svo seon kummuigt
er, þá hafa ríkisbamfcar okkar
verið klæddir harðviði -að inm-
an, auik þess sem ýrrnsar kostm-
aðarsamair iagfæriragar og breyt-
ingar hafa verið framkvæmdar.
Ekki er greim fyrir því gjörð,
hve mikill h'luti þessa kostmaðar
er færður á viðhaldsreifcnáinig og
kemiur því naumveruiega til við-
bótar ofamgreindri upphæð (324
millj.).
Seðdabanfcamis við Fríkirkjuveg.
Lóðakaiup bamtoamis og vænt-
anlegar framkvæmdir við Frí-
kinkjuveg orka mjög tvímælis.
Kemiur þar mai'gt til. Öllum ætti
að vera ljóst, að ekkert hötfuð-
atriði er, hvar banikimm verður
staðsettur en vitamtega verður
fullnægjandi rými fyrir bíla-
stæði að vera í n'ágrenni
hamis, h var _ sem hamn verð-
ur reistur. Fiestir munu þó
vera þeirrar skoðunar, að hið
yndislega urmhverfi tjarraarinimar
þoli alls ekki byggingar Seðla-
bamkans. Síðastl'iðið ár ummu
tíu arkitektar að því að teikma
hina væntamlegu bankabygg-
imgu, sem reist yrði, þar sem hús
Thors Jerasen steradur nú, og
skyldi það rifið. Dómimefmd hef-
ir fjallað um teikningar arki-
tektannia. í þessari dómmefmd
áttu sæti hr. Bingir Kjaram,
bankaráðs-formiiaður, en hamm er
jafmfraimt formaður Náttúru-
verndarráðs, dr. Jóhanmies Nor-
dal, banlkastjóri, einm danskur
arkitekt og tveir ísllenzkir. Dóm
raefndi'n valldi eima atf teiknimg
um arkitektanmia, sem hún taldi
sérstaklega góða, bæði hvað
snerti útlit og tilhögum væmtae
legnar byggiragar. Ein'kenmileigt
verður að teljast, að hvorki
Skuli vera mimnst á bíiastæði
fyrir bí'la starfsmamma bamkans
og viðskiptamiannia haras, né
heldur á það bent, að gjöra megi
ráð fyrir viðbótabyggimgum
þarma, eða stækkum á bygginig-
um bankams, þegar árin líða.
Vel hefði formiaður Náttúruvernd
arféliagsiiras mátt hafa þetta í
huiga. Staðreyndin er sú, þrátt
fyrir álit dóminietfndar, að teikn-
imgin staðfestir það, sem maTtgir
töld-u sig vita áður, að banka-
byggingin getur aldrei samræmst
þessu umhverfi. Margir bæjar-
búar myndu einmig sakma húss