Morgunblaðið - 19.04.1970, Blaðsíða 17

MORiGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 19. APRÍL 1070
17
Góðæri
framundan
Stöðugt berast fréttir af nýj-
ungum, aem undirbúnar eru á at-
vinnusviðinu, og mikiili bjart-
sýni manna, því að allir gera
sér nú Ijóst, að þjóðin hefur
sigrazt á hinum miklu erfiðleik-
um, sem henni mættu síðustu
2—3 árin. Sá árangur náðist af
tveim ástæðum. Annars vegar
var vel stjórnað og réttar
ákvarðanir teknar á hverjum
tíma, og hins vegar sætti alþýða
manna sig við skert kjör til
þess að búa í haginn fyrir fram-
tíðina. Nú munu lífskjör hins
vegar fara batnandi á ný, þótt
auðvitað verði að fara að öllu
með gát, til að fórna ekki því
sem áunnizt hefur.
Til viðbótar þeim nýju við-
fangsefnum, sem verið er að
ráðast í, kemur mjög góður afli,
þannig að segja má, að nú fiski
hver fleyta, sem á sjóinn fer.
Það er því sannarlega ástæða
til þess að íslenzka þjóðin sé nú
bjartsýn.
Vel stjórnað

« W

(Ljósm.: Snorri Snorrason)
Krísuvíkurkirkja
Reynslan hefur nú skorið úr
um það, að þeir, sem ábyrgð
bera á stjórn landsmála síðustu
árin, geta vel við unað, og eng-
irin efi er á því, að dómur sög-
unnar mun verða sá, að frábær-
léga vel hafi tekizt að ráða fram
úr þeim gífurlegu vandamálum,
sem að steðjuðu.
Þegar Ijóst varð, að fslending-
ar hefðu glatað hvorki meira né
minna en helmingi gjaldeyris-
tekna sinna, sneru stjórnar-
flokkamir sér til stjórnarand-
stöðunnar með ósk um viðræð-
ur um sameiginlegar aðgerðir til
að sigrast á þessum gífurlega
vanda. Þær viðræður báru eng-
an árangur, vegna þess að
Stjórnarandstæðingar vildu ekki
líta raunhæft á málin — og
kröfðust þess raunar berum orð-
um, að ríkisstjómin segði af sér
og skildi landið eftir stjórnlaust,
þegar mest reið á að gera nauð-
synlegar ráðstafanir til bjargar.
Sýndu þeir þá, svo að ekki varð
um villlzt, að þeir mátu meir
ímyndaða hagsmuni flokka sinna
en þjóðarheill.
Enda þótt ríkisstjórnin stydd-
ist við nauman þingmeirihluta og
margir stuðningsmenn hennar
gerðu ráð fyrir, að henni mundi
reynast illkleift að fást við hinn
mikla vanda, var ákveðið að
ráðast til atlögu við hann, og
nauðsynlegar efnahagsráðstaf-
anir gerðar, sem að vísu þóttu
nokkuð harðneskjulegar. En nú
hefur reynsla sýnt, að þær voru
réttar og tilætluðum árangri var
náð.
Ríkisstjórnin stóð af sér þetta
stórviðri, vegna þess að fólkið í
landinu gerði sér grein fyrir
þeim voða, sem steðjaði að, og
sætti sig við þá tímabundnu
kjaraskerðingu, sem óhjákvæmi-
leg var.
Mikil framsýni
Það er ætíð erfitt að þurfa að
skerða kjör, og sá sem bú-
ið hefur við rúman fjárhag, sætt
ir sig ekki ótilneyddur við minni
auraráð. Það verður þess vegna
að segja þá sögu eins og hún er,
að íslenzka þjóðin sýndi mikla
framsýni og skilning á vanda-
málunum, er hún í heild axlaði
þær byrðar, sem á hana lögð-
ust, og enginn mannlegur mátt-
ur gat afstýrt.
Er raunar mikið vafamál, að
aðrar þjóðir hefðu í jafnríkum
mæli og íslendingar gert sér
grein fyrir þeim vanda, sem við
var að etja. Og vissulega mátti
við því búast, að ævintýra-
möninum tækist að æsa til
óhappaverka, enda var það
óspart reynt, bæði af kommún-
istum og Framsóknarmönnum —
og mátti ekki á milli sjá, hvorir
væru áhugasamari i þeirri iðju.
Því er stundum haldið fram,
að Islendingar séu lítt þroskað-
ir á þjóðmálasviðinu, og rétt er
það, að stundum hafa pólitísk-
ar deilur verið hér lágkúruleg-
ar, einkum fyrr á árum. En á
þessum erfiðleikaárum hefur
fólkið sjálft sýnt og sannað, að
það skilur betur efnahagslög-
mál en pólitískir spekúlantar
halda, þegar þeir eru að reyna
að rífa niður það, sem aðrir
byggja upp. Það er þess vegna
síður en svo, að ástæða sé til
að vantreysta heilbrigðu mati
almennings á staðreyndum
stjórnmálanna, og broslegar þær
kenningar andstæðinga Sjálfstæð-
isflokksins, að í borgarstjórnar-
kosningunum eigi að reyna að
breiða yfir eða „fela“ gerðir rík-
isstjórnarinnar.
Baráttan stendur
um hagsmuni
Reykjavíkur
Hinn mikli stjórnmálasnilling-
ur Framsóknarflokksins, Ólafur
Jóhannesson, reið á vaðið með
þær kenningar, að úr-
slit borgarstjórnarkosninganna
kæmu reykvískum hagsmunum
ekkert við, þar væri verið að
berjast um „lykilinn að Stjórnar-
ráðinu“, eins og hann komst að
orði. Hann talaði raunar líka
um það, að þessar kosningar
væru aðeins „undanrásin“ að
völdum vinstri manna á Islandi.
Reykvíkingar líta allt öðrum
augum á þetta mál. Þeir gera sér
fulla grein fyrir því, hve gífur-
lega þýðingu það hefur, að mál-
efnum höfuðborgarinnar sé vel
stjórnað af samhentum og ábyrg
um meirihluta. Þeir líta ekki svo
á, að málefni borgarinnar þeirra
eigi að vera leikföng í höndum
pólitíkusa á borð við Ólaf Jó-
hannesson, svo að framavonir
þeirra um að geta setzt upp í
stjórnarráð, með samningum og
hrossakaupum á alla vegu, nái
að rætast.
Nei, í borgarstjórnarkosning-
unum eru Reykvíkingar að ráða
sjálfir málefnum sínum til lykta,
án íhlutunar manna eins og Ól-
afs Jóhannessonar. Þeir líta á
hagsmuni höfuðborgarinnar með
hugarfari, sem forustumenn
Framsóknarflokksins augsýni-
lega botna hvorki upp né niður
í. Reykvíkingar vilja sem sagt
ráða sinni borg sjálfir og velja
til forustu fyrir sig þá menn,
sem þeir bezt treysta til þess að
sjá málefnum Reykjavíkur borg
ið. Borgarstjórnarkosningarnar
í vor eru með öðrum orðum
borgarstjórnarkosningar, en
ekki sú refskák, sem bræðralag
Framsóknar og kommúnista vill
vera láta.
Reykvíkingar
svara fyrir sig
Eins og áður getur, er fárán-
legt að halda því fram, að þeir,
sem stutt hafa núverandi ríkis-
stjórn, þurfi að bera kinnroða
vegna úrlausnar málefna síð-
ustu árin. Raunar er rétt að
undirstrika enn, að það var fólk
ið sjálft, sem gerði unnt að ráða
fram úr vandanum og sýndi, að
það tekur ábyrgari afstöðu, þeg-
ar mikinn voða ber að höndum,
en stundum þegar allt leikur í
lyndi og menn geta æst sig
ósköpin öll út af smámununum.
Það er þess vegna mesti mis-
skilningur, að Morgunblaðið sé
að reyna að fela forustumenn
Sjálfstæðisflokksins á þjóðmála-
sviðinu. Staðreyndin er sú,
að Reykvíkingar eru að velja
sér forustu í sínum sérmálefn-
um. Um það verður kosið í maí-
mánuði. Þingkosningar verða
aftur á móti ári síðar, eða fyrr,
og þá verður að sjálfsögðu deilt
um þjóðmálin og um þau kosið.
Það er ósvífni, sem Reykvík-
ingar munu sannarlega minnast,
þegar því er haldið fram, að mál
efni þeirra séu einskis virði,
þau eigi einungis að hagnýta í
pólitísku brölti kommúnista og
Framsóknarmanna, og engu máli
skipti þótt um þaiu fjalli menn,
sem ekki geta haft samstöðu
um neitt annað en það að vera
á móti öllum framfara- og hags-
munamálum.
Fyrirfram var vitað, að minni-
hlutaflokkarnir núverandi í
bprgarstjórn mundu eiga erfitt
með að koma sér saman, ef þeim
tækist að fella meirihluta Sjálf-
stæðisflokksins, en hversu óend
anliegt yrði ekki ömglþveitið, þeg-
ar fyrir liggur, að það hugar-
far á að ráða ríkjum, að mál-
efni Reykjavíkur skipti engu
máli, heldur eigi einungis að
nota þau á taflborðinu um völd
in í Stjórnarráðinu.
Hagur aldraðra
Eins og að líkum lætur hefur
lítið svigrúm verið til þess síð-
ustu erfiðleikaárin að gera ráð-
stafanir til að auka verulega að
stoð við þá, sem við erfiðust
kjör búa. óhjákvæmileg nauð-
syn hefur verið að einbeita
kröftunum að því að styrkja at-
vinnuvegina, auka útflutnings-
tekjur og leggja grundvöll að
stórfelldri framfarasókn, sem
nú er hafin.
Allt er þetta undirstaða þess
að unnt sé að búa borgurunum
þau kjör, sem stefnt er að og
bezt gerast í veröldinni.
Þótt margháttuð fyrirgreiðsla
og aðstoð sé veitt hinum öldr-
uðu, einkum í höfuðborginni,
þarf að hafa það efst í huga,
nú þegar árferði fer batnandi,
að það er skylda hinna yngri,
sem fullt starfsþrek hafa, að sjá
til þess, að allir hinir öldruðu
lifi við góð kjör og fái þá um-
önnun, sem nauðsynleg er.
Það er einu sinni svo, að
aldraða fólkið hefur byggt upp
þá auðlegð, sem hinir yngri nú
njóta. Það lagði grundvöllinn að
mestu framförum, sem þekkjast
í nokkru landi í veröldinni, og
það tryggði fullkomnustu lýð-
ræðisstjórnarhætti, sem þekktir
eru. Skylda hinna yngri við
hina eldri er því mikil, og einsk
is má láta ófreistað til að endur-
greiða, þótt í litlu sé, það mikil-
væga starf, sem eldri kynalóð-
in vann til að byggja upp í
senn atvinnuvegi þjóðarinnar og
frelsi hennar inn á við jafnt og
út á við.
Ótrúlegt
afturhald
Eins og skýrt var frá hér í
blaðinu fyrir hálfum mánuði,
réðst borgarfulltrúi Alþýðu-
flokksins harkalega á þá stefnu
í húsbyggingarmálum að reyna
að gera sem flestum kleift að
eignast eigin íbúð og taldi, að
ríki og bæjarfélög ættu að hafa
alla forustu í byggingarmálum
og fyrst og fremst bæri að
leggja áherzlu á byggingu
leiguíbúða. Morgunblaðið til-
færði þau orð hans, að „sjálfs-
eignarstefnan" væri „búin að
ganga sér til húðar.“
Alþýðublaðið hélt því þá fram,
að Morgunblaðið hefði rang-
túlkað ummæli borgarfull-
trúans. En ræðan var tekin upp
á segulband, og er því unnt að
tilfæra orðrétt það sem borgar-
fulltrúinn sagði, en hann lauk
ræðu sinni með þessum orðum:
„Ég lýsi stuðningi mínum við
þessa tillögu þeirra Alþýðu-
bandalagsmanna, fyrst og frernst
vegna þess, að ég tel að þetta
sé skylda sveitafélagsins að
hafa þarna forustu um að leysa
húsnæðismál, ekki sizt unga
fólksins í borginni, og vegna
þess að ég tel, að raunverulega
sé sú stefna, sem hér hefur ríkt
í þessum efnum, búin að ganga
sér til húðar, og ég held, að
það sé jafnvel sjónarmið, sem
eigi sér talsmenn í hópi meiri-
hlutans, að þessi sjálfseignar-
stefna, ef svo má segja, sé kom-
in í þær ógöngur — Reyk-
víkingar séu komnir í slíkar
ógöngur hennar vegna, að henni
verði ekki fylgt til neinnar
frambúðar úr þessu.“
Það fer þannig ekkert á milíi
mála, að hin gömlu sjónarmið
sósíalista eiga enn förmælend-
ur í Alþýðuflokknum; þar er
agnúazt við því, að borgararnir
geti eignazt sitt íbúðarhúsnæði
og ætlazt til þess, að opinberir
aðilar hafi alla forsjá í þessum
efnum, eins og raunar mörgum
öðrum. Eftir þessu taka Reyk-
vískir kjósendur
Reykjavíkurbréf 1
Laugardagur 18. apríl-!