Morgunblaðið - 24.05.1970, Blaðsíða 21

MORGUNBILAÐIÐ, SUNtNUDAGUR 24 MAÍ 1970
21
T
Hreindýr og
hreindýraveiðar
LAUGAR'DAGINN 7. marz var
í þættinum Daglegt lif í rikisút
varpinu rætt um hreindýr og
hreindýraveiðar. Rætt var þar
við þrjá menn um álit þeirra
á hreindýmnm og tilverurétti
þeirra í landinu.
í nokkruim atriðum gæíti mis-
sfldlnings, sem ég vil reyna að
leiðrétta mieð þessu greinarkorni.
í»vi miður voru sogur þær,
sem gengu uim særð hreindýr á
sl. sumri í engu orðum auknar.
Illa útileikin dýr fundust hvað
eftir annað. Margt kemur til, þeg
ar dýr sleppa særð, en mestu
Ihygg ég að valdi reynsluleysi
einstakra veiðimanna. Sú tilgáta,
að veiðimenn noti vopn af ólög-
legri stærð, þ.e. minni en reglu-
gerð gerir ráð fyrir, er ástæðu-
lítil og vil ég í því sambandi
benda á, að nú nýverið hefur
verið hert á reglum um skot-
vopn, sem teyfilegt er að nota til
veiðanna og þau stækikruð, en á
sama tíma hefur aukizt að mikl-
um mun tilfellum særðra dýra.
Sannleikurinn er sá, að sama er
Shversu gott vopn er notað, ef sé
sem tekur í gikfldnn er lifleg
Skytta og reynslulaus í ofanáliag.
í»á verður árangurinn aldrei
nema slæmur.
Fréttamaður ræddi seinast við
Ingva Þorsteinsson magister, og
taldi Ingvi ástæðúlaust að tak-
marka fjölda hreindýra á heið-
um Ausianlands, þar sem land
væ-ri þar víðéttumikið og ónytj-
að. Þetta þurfti engum að koma
á óvart.
Fáir eru þeir, sem hafa kvart
að yfir ágangi breindýra yfir
sumartímann. Það er vetrarbeit
in, sem hvað eftir annað hefur
brugðizt, og ómótmælanfeg stað
reynd er það, að horfellir hefur
orðið á hreindýrum hvað eftir
annað. Hvað yrði þá, ef hreindýr
unum væri fjölgað enn frefcar?
Yæri það ekki að þjóða Iheim enn
frekari hordauða á hreindýrun-
lum? Þá vil ég benda á, að á
fundi Búnaðarsambands Austur
lands vorið 1968 var samþykkt
tillaga, sem laust að þvi að dýr
unum yrði fækkað niður í 1500
Mér vitanlega hefur þessi tillögu
gerð ekki verið virt viðlits af
stjórnvöldum. Þrátt fyrir þá ^tað
reynd, að á þessuim fundi voru
fuMtrúar austfirzkra bænda frá
Gunnólfsvíkurfjalli að Lónsheiði
og það ætti ekki að þykja óeðli-
legt, að þeir hefðu einhvern til-
lögurétt um, hvemig land þeirra
væri nýtt.
Fréttamaður og Inigvi Þorsteins
son töldu, að lítils eamræmis
gætti í aðgerðum bænda, þar
sem þeir annars vegar vildu
fækka dýrunum að mikhim mun,
en bönnuðu svo veiðar í löndum
sínum. Þetta eru hins vegar eðli
teg viðbrögð, þegar aðstæður all
ar eru kunnar.
Þaer venjur höfðu skapazt við
veiðamar, að veiðimenn töldu sig
mega drepa dýr, hvar sem til
þeirra náðist, aðeins ef þeir
höfðu tilskilin leyfi frá eftirlits-
manni. Landeigendur voru hins
vegar einskis spurðir, og þeim tal
ið það koma lítið við, hvort veitt
væri í löndum þeirra. Tekjur,
sem þeir gátu haft af veiðUnum
voru hins vegar mjög talkmadk-
aðar, þar sem bændum voru
skömmtuð leyfi.
Undirritaður var einn af þeim,
sem auiglýsti takmarkað bann við
hreindýraveiðum á sl. sumri.
Talkimörkunin var þó aðeins í
því fólgin, að veiðimenn voru
beðnir að biðja um leyfi, sem
þeir gerðu fúslega. Þetta stóð
heid ég á engan hátt í vegi fyrir
eðl'iliegium veiðum, en skapaði ei
lítið skemmtilegra andrúmsloft
við veiðamar.
Ég lit svo á, að umráðaréttur
minn yfir landi mínu sé jafn ó-
tvíræðUr og þess bónda, sem á
land, er liggur að veiðiá, og þenn
an rétt vildi ég leggja áherzlu á
með fyrrgreindu banni.
Ég vil nú í nokkrusm orðum
lýsa þeim úrbótum, sem ég tel að
miegi gera á framkvæmd veið-
anna. í fyrsta lagi ber að viður-
kenna skýlausan rétt landeiganda
ti.1 umráða yfir landi sínu og
veiðuim. sem þar kunna að fara
fram. Þá tel ég sjálfsagt, að er
landeigendur geta sjálfir fari® að
nytja þessi hlunnindi, þá taki
þeir á sig auknar skyldur í sam
bandi við veiðimenn, og verði
t.d. gerðir ábyrgir fyrir gjörð-
uim þeirra veiðimanna, sem veið
ar stunda í lönduim þeirra og
sjái ti'l þess að hreindýraveiðar
stundi enginn án leiðsagnar þraut
þiálfaðrar hreindýraskyttu.
Hreindýraveiðar eru holl og
skemimtileg íþrótt, og þurfa ekflti
á nokkurn hátt að vera ómann-
úðlegar, sér rétt að farið. Þau
tilfeffli. sem iffla tekst til, enu
bara svo mikið meira umtöluð
en hin, þar sem vel er að unnið.
Þesisi mál þarf hins vegar að
skipuleggja mikið betur, en ver
ið befur undanfarin ár. Hér aust
anlands eru fjölmargir menn,
sem gjörþekkja lifnaðarhætti
hreindýra, og hafa stundað veið
ar um árabil með sóma. Til
þeissara manna á menntamála-
ráðuneytið að snúa sér og leita
ráða hjá, þegar óhjá'kvæmileg
endurakoðun á reglum uim hreir •
dýraveiðar fer fram.
Hrafnkell A. Jónsson,
Klausturseli, Jökuldal.
íbúð óskast
Vönduð fjögurra herbergja rúmgóð íbúð á góðum stað ! bæn-
um óskast til leigu eða kaups.
Til mála gæti komið að láta í skiptum einbýlishús á góðum
stað í suðausturborginni.
Tilboð sendist Mbl. fyrir 3 júní merkt: „Vönduð íbúð — 2631".
isy;i«--.ísSv
W’<
%
%
.

'V .
Fyrsti ilmríki reykurinn segirydur
ad HOLIDAY er nýjung í
píputóbaksblöndun.
HOLIDAY er blanda af gædatóbaki
sem fátt jafnast á vid.
HOUSE OF EDGEWORTH
RICHMOND, VIRGINIA U S A
Framleidendur gadajobaks sidan 1877