Morgunblaðið - 11.06.1970, Blaðsíða 14

MOR.GU NB L.AÐIÐ, FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ ÍOTO
; 14

Útgefandi
Framkvæmdastjó ri
Ritstjórar
Ritstjómarfulltrúi
Fréttasljóri
Auglýsingastjóri
Rttstjóm og afgreiðsla
Auglýsingar
Áskriftargjald 165,00 kr.
f tausasölu
hf. Arvakur, Reykjavik.
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Ámi Garðar Kristinsson.
Aðalstræti 6. Sími 10-100.
Aðalstræti 6. Sími 22-4-80.
á mánuði innaniands.
10,00 kr. eintakið.
ALVARLEGAR HORFUR
Leikarl
EFTIR
SiGRÚNU STEFANSDÓTTUR
EIN er sú ílþrótt siema íslenidinigiar haía
öðrum íþróttium fremur viljað tileinka
sér og kalla sínia þjóðiairíiþrótt, em það er
glímiain. Möng sikiáld h.afa valið sér þessa
íþrótt að lyrkisefAi öig víðia er bannar
getið í þjóðisiöigiuim og ævintýrum, óg
eklki má gleyma þeiim mörgu foirnu
hetjnm, sem höfðiu þamm ágæta eiigiin-
leika að vera glímumieran gólðiir. Mætti
jafravel haldia af þe<iim lýsdragium að góð-
ur glímumaður til formia bafa niotið jafn
mikillar aðdiáuraar kveraraa og síðhærð'U
hljómsveitargæjiarrair njóta hjó jafn-
öldruim sínum í dag.
Margar bæikur hafa verið ritaðar um
glírrau oig er þar að fimraa miargis kiomar
fróðleilk uim ílþróttimia, giefmiar eru ná-
fevæmar lýsimig&r á bröigðuim oig tæikni
ýmis kionar. Ein hvað upp'ruinianum sjálf-
uim viðkemur oig hvort hér er í rauin og
veru um alíslemzkia íþrótt aö ræða eða
ekiki, eru mjöig sikiptar skoðanir, og er
langt frá því að íslerazkium glímubóka-
höfumduim feomi samiara uim það atriði.
I>egar betur er að gáð vifrðiast þeir
skiptast í tvo aðial skioðaraaihópa. Anraars
vegar eru þeir, sem telja að íþróttin sé
afsprenigi faragibriagðanma, siem tfðkuð-
uist á Norðurlöndum til forraa. Seigja
þeir að engiin ledð sé til að sanm-a það
að glíiman hafi eiklki þeigiar veri'ð búin
að þróast oig fá á sáig þá mynd, siem h-ún
hefur í dag, þeigar hún barst Ihiinigað til
laradis. Þeir siem eru fylgjaradi þesisari
skoðun, segja því að Íslenidiingar hafi
eragan rétt til þeiss að sitáta siig af því að
ver>a höfuradar g'lkniummar, þar siem en-g-
ar sann-anir séu fyrir hemdi.
En hvað befur hiinm hó-purimin til siíns
máis að færa?
Máli sí-nu til -siönn-uraar beindia þe-ir á
þær staðreyndir að hvergi er -glímuran-
ar getið í bó'kum utar. íslands í því
form-i, sem hún tí'ðfcast hér oig auk þesa
benda þeiir á alð o-rðið glímia er hvergi
til í Lfkri merkiingu og í íslanzku, þar
sem það gæti uppruinialagia hafa verið
forrat íiþ-róttaheiti.
Sögimiin að glímia rnerkir a-ð leiftra,
gljá eða blikia oig fljóitt á litið virðist
lítill skyldleiki mieð íþrótt seim byggist
uipp á famgbrö-gðuim oig leiftri, en fyligj-
eniduir þeissarar stooðun-ar b-erada á að
glim-a byglgiist að m-estu upp á fiim-i og
afiið korni -síííain núim'er bvö. Góður
glímiuirraaiður verður sem sagit að vera
sraöggur í hreyfinigum og í íslenzku likja
menn eiramitt o-ft snöggum hre-yfingum
við skjóit ljósfyrirbrigði.
Segj'a þeir réttilagia aið o-rðið glím-a sé
algenigt í ýmeum skyldum miál-um og
mierki alls staðiar sraö-gg ljó-sblrk. Nafra-ið
glíma s-é því eiiiría iþróttalheiti-ð í íslenzkri
tuinigu, siem ekiki er erlierat að uppruna
otg sterkari sönraun sé eikiki h-ægt að fá.
(i
Hlaut bækur
fyrir 2000 krónur
VTerkföilin og viðræður deilu
' aðila um kjaramálin eru
nú komin á mjög alvarlegt
stig. Verkföiiin hafa staðið í
rúmar tvær vikur og Verða
stöðugt víðtækari. Um leið
verður það tjón, sem af þedm
leiðir, afdrifaríkara. Mikii-
vægir þættir atvinnulífsins
hafa stöðvazt eða eru að
stöðvast með því beina og
óbeina fjárhagstjóni, sem af
því hlýzt. Alvarleg róskun
hefur orðið á högum ferða-
manna, sem hingað hafa lagt
leið sína í góðri trú, milli-
landafluginu er stefnt í voða,
og svo mætti lengi telja. Lik-
lega er verkfallið nú orðið
það lengsta síðan 1963.
Staðan í samningaviðræð-
unum er í stuttu máli á þá
leið, að vinnuveitendur hafa
boðið 10% hækkun á grunn-
kaupi verkafólks og 14%
hækkun hjá því verkafólki,
sem starfar við fiskvinnsiu.
Ennfremur hafa vinnuveit-
endur orðið við mjög ein-
dregnum óskum verkalýös-
félaganna um verðlagsbætur
á laun og hafa boðið fullar
verðlagsbætur á það launa-
tilboð. sem þeir hafa gert.
Verkalýðsfélögin munu
hafa lagt svo ríka áherzlu á
verðlagsbæturnar, að vinnu-
veitendur töldu sig hafa ríka
ástæðu til að ætla, að þegar
orðið var við þeim ósk-
um myndu verkalýðsfélögin
ganga töluvert til móts við
sjónarmið vinnuveitenda í
öðrum þáttum samninganna.
Áður höfðu verkalýðsfélögin
boðið 2—3% lækkun á kröf-
um sínum með tilteknum skil
yrðum, en eftir að vinnuveit-
enduí höfðu lagt fram tilboð
sitt um verðlagsbætur á laun,
lækkuðu verkalýðsfélögin
kröfur sínar um aðeins 1%.
Þetta takmarkaða lækkunar-
tilboð verkalýðsfélaganna hef
ur valdið því, að vinnuveit-
endur telja samningaviðræð-
ur hafa strandað að mestu.
Það er auðvitað mjög alvar-
legt mál, þegar svo er komið
eftir tveggja vikna verkfall
og þegar pjóðlífið er suátt
og smátt að larnast af völd-
um verkfallarina.
í þessum samningaviðræð-
um hafa allir aðilar viður-
kennt, að verkafólk ætti rétt
til verulegra kjarabóta eftir
þá kjaraskerðingu, sem orðið
hefur sl. tvö ár. Auðvitað
hefur öllum verið ljóst, að
ágreiningur mundi verða um
¥ verkföllum, sem þeim er
* nú standa yfir, verða
menn að reyna að gera sér
einhverja grein fyrir því
það, hvað teljast skyldu veru-
legar kjarabætur. Við eðli-
legar aðstæður mundu marg-
ir segja, að 10—14% kaup-
hækkun ásamt fullri verð-
tryggingu væru verulegar
kjarabætur. Morgunblaðið
vill þó engan dóm leggja á
það mál, enda fer bezt á því,
að deiluaðilar kveði upp úr
um það að lokum.
Hitt er ljóst, að verulegar
kjarabætur koma vorkafólki
að litlu gagni, nema þær
verði raunhæfar og brenni
ekki s-trax upp í báli nýrrar
verðbólgu. Þetta er auðvitað
öllum aðilum ljóst, enda hafa
t.d. verkalýðsfélögin langa
reynslu af gerð óraunhæfra
kjarasamninga, þar sem
ávinningurinn hefur fljótlega
eyðzt upp, vegna verðhækk-
ana er komu í kjölfar kaup-
hækkana, sem voru hærri en
atvinnuvegirnir gátu staðið
undir.
í þeim samningaviðræðum,
sem nú standa yfir, verða
báðir deiluaðilar. að gera sér
þessa staðreynd ljósa. í slík-
um samningum sem þessum
hljóta báðir aðilar að slá
nokkuð af kröfum sínum og
ganga til móts við gagnaðil-
ann, enda hefur engum dottið
í hug fram að þessu, að verka
lýðsforingjarnir hygðust
halda fast við svo til allar
kröfur í erfiðu verkfalli og
draga það á langinn, gagn-
stætt því sem venja er í
vinnudeilum, að aðilar nálg-
ist hvor annan, unz samkomu
lag tekst.
Það er hlutverk samninga-
manna verkalýðsfélaganna og
vinnuveitenda að semja um
kaup og kjör og leysa þá
vinnudeilu, sem stendur yfir,
og þessir aðilar verða sjálfir
að bera ábyrgð á endanlegum
niðurstöðum. En þeir verða
líka báðir að gera sér ljóst
hversu alvarlegar afíeiðingar
þetta verkfall hefur þegar
haft fyrir þjóðarbúið. Þær
afleiðingar verða enn alvar-
legri og tjónið meira eftir því
sem verkfallið dregst á lang-
inn. Þess vegna verður það í
sívaxandi mæli krafa almenn
ings, að samningar takist og
verkfallið ieysist. Jafnframt
er það íhugunarefni fyrir
okkur íslendinga yfirleitt,
hversu seint okkur gengur að
átta okkur á þeirri staðreynd,
að vinnudeilur af því tagi,
sem nú standa yfir, verða öll-
um aðilum til tjóns.
annars vegar, hvað verka-
lýðsfélögin telja sér nauð-
synlegt að stöðva til þess að
knýja á um kröfur sínar og
EINS og kiuinrauigit er eifradii Bamraa-
bókaibúð Máls og tmieinimiinigiar til
„Lesiendiaiköniniuraair" mieðial bairine
og ranigl'iinigia. Þátltltakia í könrauin-
inrai' vair 'allgóð, og saimfcvæmt
bemrai áttu eftiirtaldiar bæfcuir
fledtia lesienduir:
hvaða stöðvanir valda slíku
stórtjóni, að ekkert vit er í
því fyrir verkalýðsfélögin að
standa að þeim.
í kvöld hendir allt til,
að millilandaflugið muni
stöðvast. Þetta er einn af
þeim þáttum atvinnulífsins,
sem er þess eðlis, að stór-
hættulegt er að stöðvist.
Millilandaflugið og þá sér-
staklega flug Loftleiða um ís-
land byggist fyrst og fremst
á erlendum farþegum. Félag-
ið missir traust á alþjóða
vettvangi, ef það getur ekki
staðið við þær skuldbinding-
ar, sem það hefur tekið á sig
gagnvart sínum erlendu far-
þegum. Beint fjárhagstjón af
stöðvun þess er hrikalegt.
Dag hvem verða Loftleiðir að
greiða 2 milljónir króna í
leigugjöld af þotum sínum og
í afborganir af eldri flugvél-
Guminia genist baimfóstna, Sitielp-
unraair sem sltirulbu, Dagfiininiuir
dýnalæknliir og perluiraeni'n.gjairin-
iir, Gull'rioðliin Ský eftiir Ánmiamn
Kr. Einiarsson, Dulamfulli bö'gg-
ullkun, Fimim á leyraiisitáiguim,
Sfiigurðluir Fá'fraiislbainii, Piriinis Vali-
um. Þetta fyrirtæki er einn
stærsti atvinnuveitandi á ís-
landi og veitir um 1000
manns atvinnu hér á landi.
Hvaða vit er í því og hverj-
um gagnar það að stofna
slíkum rekstri í algjöran
voða?
Þá er einnig að líta á að-
stöðu þeirra erlendu ferða-
manna, sem fyrir mörgum
mánuðum hafa skipulagt ferð
ir sínar hingað í sumarleyfi
með Flugfélagi íslands og
Loftleiðum. Hverjum gagnar
það í þeirri vinnudeilu, sem
nú stendur yfir, að eyðileggja
áætlanir þessara erlendu
manna um að eyða sumar-
leyfi sínu hér á landi og
hvernig halda menn að okk-
ur gangi að auka ferðamanna
straum til íslands, sem er
okkur nú þegar góð tekju-
lind, ef þetta erlenda fólk
arat og Boltair viirauir hanis, Lys/ti-
veguir ömimiu og Strákiar í
Stmauimieiy eftiir Eirík Siguirðission.
Dregið vair uim 10 bó'kaverið-
lauin til þátititiafcerada í köramuin-
irani og hlaiut Þóráir Inigvasoin,
Ljósiheiimiuim 6. fyrstiu varðlaiuin:
baekuir eftir ðigin vali fynitr
2000.00 kr.
getur hvorki treyst á ferðir
til landsins eða móttökur hér,
þegar að því kemur? Við
framkvæmd verkfallanna
verða verkalýðsfélögin að
hafa þessar staðreyndir í
huga og íhuga vandlega,
hvort aðgerðir á borð við
þær að stöðva millilandaflug-
ið eru líklegar til þess að
auka möguleika umbjóðenda
þeirra á auknum kjarabót-
um í bráð og lengd. Alla vega
er ábyrgð þeirra manna
þung, sem taka ákvörðun um
að stöðva millilandaflugið og
stefna í hættu því, sem áunn-
izt hefur í þeim efnum. Við
getum deilt innbyrðis og
stofnað til verkfalla, sem
valda okkur sjálfum óþæg-
indum, en þessi þáttur at-
vinnulífsins er annars eðlis.
Það verða menn að hafa í
huga.
Stöðvun millilandaflugs er glapræði