Morgunblaðið - 30.09.1970, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. SEPT. 1970
Magnús Gunnarsson, stud. oecon:
Kaupskipaflotinn hef ur minnk-
að um 28% á seinustu 5 árum
— fyrstu 8 mán. þessa árs hafa verið greiddar
307 milljónir fyrir leiguskip
EFTIRFARANDI þingsályktunar
tillaga var samþykkt á Alþingi
þann 25. apxll 1969:
„Neðri deild Alþingis álykt
ar að skora á ríkisstjómina
að skipa þriggja eða fimm
manna nefnd tál athugunar á
hvort mögulegt sé og hag-
kvæmt fyrir íslendinga að
koma sér upp auknum akipa
stóli til vöruflutninga miilli er
lendra bafna til atvinnuaukn-
iingar og gj aldeyrisöflunar.
Ef svo telst, skal nefndin at-
huga sérstaMega, eftir hvaða
leiðum því yrði helzt við kom
ið, og þá einnig, hvaða stærð
Skipa væri talin arðvænleg-
ust og bezt henta“.
Þann 15. september 1970 var
ekki búið að skipa þessa nefnd
samkvæmt upplýsingum frá sam
göngumálaráðuneytinu. Þings-
ályktuniinni fylgdi nokkur greinar
gerð þar sem tillagan var rök-
studd. Það er þó ekki ætlunin
með þessari grein að fjalla sér--
stáklega um aðstöðu íslendinga
í samkeppni við aðrar þjóðir
siglingum, heldur draga fram
dagsljósið þróun íslenzka kaup
Skipaflotans á seinustu 5 árum.
Þessi átvinnuvegur og þessi at
vinnutæki hafa algjörlega
gleymzt á leið okkar til stónðju
og skuttogara. Er því rétt að
benda á þróunina á þessu tíma-
bili mönnum til hugleiðingar. —
Reynt verður að benda á stað-
reyndir en orsakir látnar bíða
betri tíima.
Ef gert er yfirlit yfir íslenzka
kaupskipaflotann þ.e. vöruflutn
ingaskip, olíuskip og farþegaskip
1. janúar 1966 og 1. janúar 1970
samkvæmt þeim skipafélögum
eða rekstraraðilum, sem starf-
andi eru, fást eftirfarandi töflur:
ar eru út af Skipaskoðun ríkis-
ins. Samkvæmt skilgreiningu
Skipaskoðuniar á áður greind-
um flokkum er sleppt í þessari
gredinargerð olíuskipinu Bláfelli
eign Olíufélagsins h.f., sem notað
er í Reykjavíkurhöfn og í Faxa
flóa. Vitaskipið Árvakur og
ferja II úr flokki vöruflutninga
skipa og flóabátarnir Dramgur og
B’alduir, Fagranes og Aknaborg
úr hópi farþ'egaskipa. Jafníramt
er rétt að geta olíuflutnimgaskips
inis Hamrafells, sem selt er á
tímiabdl’inu. Þó að undirritaður
telji að það eigi fullan rétt á sér
í eftirfariandi útreikningum óig
töflum. Allar töflur um rúmlesta
stærð eru í samræmi við eldri
reglugerð um Skipamælingar til
samræmimgar.
Eins og sjá má á töflunum hefur
kaupskipafloti íslendinga á sein
ustu 5 árum minnkað úr 71.862
brúttórúmlestum niður í 51.087
rúmiestir. Samtals um 20.775
rúmlestir. Á árinu 1970 bætast
Magnús Gunnarsson.
Stapafell 3 895
Dagstj arnan 22 809
Síldin 11 2,505
Kyndill 10 778
Samtals 12,3 17,239
anlegri sölu O/S Hafarmar. Með
þeim breytingum hefur Olíu-
skipafloti íslendinga minnkað úr
17.239 hr. rúmlestum niður í
3.246 br. rúmlestir, um 13.993 br.
rúmlestir eða um 80%.
Skipunum hefur um leið fækk
að úr 6 niður í 4. Meðalaldur
skipanna sem eftir eru, er 17,5
ár en var 1966 12,3 ár. Það
er hægt að geta þess til gamana
og alvöru að á tímum stóru olíu
skipanna þ.e. 200 þús. til 300
þús. lesta er meðalstærð is-
lenzkra olíuskipa 811,5 br. rúml.
Rétt er að geta þess þegar tal
að er um olíuiskipin, að 1966 eru
D'agstjarnan og Síldin ætluð til
síldarflutninga. Haförninn er svo
keyptur til sömu nota 1967.
Ennfremur er rétt að benda á,
að verkföll á íslandi bafa haft
erfiðleika í för með sér við inn-
flutning á olíu til landsins, og
augljóst er, að órólei’ki í heims
málunum gæti einnig haft ófyrir
sjáanlegar afleiðingar í þeim
efnum.
í 4.374. Meðaltaldurinn læfckiar
um 0,5 áir úr 16 árum niður í
15,5. Það sem í raun skipti mestu
máli er að mögulei'kair á flutn-
ingi farþega læfckar úr 536 fair-
þegum niður í 236 farþega eða
um 55,9%. Meðalaldur skipannia
ætti að vera nálægt áhyggjuefni
jafnt eigenda, sem þeirra sem
ætla að gera ísland að ferðla-
mannaliandi.
FLUTNINGASKIP
Töflur í samrsemi við áður
kommar en hafa skal í huga að
á árinu 1970 hafa tvö ný vöru-
flutninga'skip bætzt í hópinn,
1. janúar 1966:
FARÞEGASKIP
Báðar töflur í
fyrrgreindar. Hér
samræmi við
eru tekin þau
Fjöldi Meðal- Brúttó
skipa aldur* rúml.
Eiimisk.fél, í'S'l. 11 8,9 23,719
SÍS 5 10,8 7.068
Jöklar h.f. 4 4,5 7.901
Hafskip h.f. 4 2,8 4.139
Skipaútg. rík. 2 17,0 682
Eimisk.f. Rvk 2 12,5 1.831
Önnur félög 3 10,6 2.016
Samtals 31 9,6 47.446
Fjöldi Meðal- Brúttó
skipa aldur rúml.
Eimisk.fél. ísl. 10 12,0 21,032
SÍS 5 15,8 7.068
Jöklar h.f. 1 6,0 2.361
H'afskip h.f. 4 7,8 4.139
Skipaútg. rík. 1 23,0 316
Eimsk.f. Rvk. 1 13,0 500
Önnur félög 4 13,5 3.055
Samtals 26 13,0 38.471
Skipunum hefur fækkað úr 31
niður í 28 (meðtalin tvö ný
skip). Með'alaldur breytist með
tilkomu tveggja nýrna skipa,
Brúttórúmlesta tala flotans I
dag 21. sept. er 42.131 brúttó rúm
lestir en var 1966 47.446 brúttó
lækkun um 5.315
Skip í byggingu fyrir
íslenzka aðila
í smíðum fyrir íslenzka aðila
eru 5 skip hjá erlendum skipa-
smíðastöðvum. 1 hjá ísl. skipa-
smíðastöð. Öll tilheyra skipin
flokknum vöruflutninigaskip.
Eigandi: Stærð, br.
Goðafoss, nýtt skip í eigu Eimskipafél.
1. janúar 1966: við íslenzka flotann 2 ný skip,
Skipafélög Fjöldi Meðai- Brúttó þ.e. m.s. Hekla 708 br.irúml. og
skipa aldur' rúml. m.s. Goðafoss 2952 br.rúml., en
EimSkip 12 9,4 27.577 seld eru úr landi o.s. Síldin 2505
Skipad. SÍS 8 10,6 20.215 br. rúml. og jafnframt kemur í
Jöklar h.f. 4 4,5 7.991 Ijós að o.s. Haförninn 2462 br.
Hafskip h.f. 4 2,8 4.139 rúml. er ósjófær vegna tæring-
Ríkisskip 5 16,5 4.001 ar. Óvissa rlkir um fnamtíð
Eimsk.f. Rví'k 2 12,5 1,831 skipsins, en ef það verður se’lt
Skipa- verða þessi skipti samanlagt
leiðir h.f. 1 4,0 811 til að minnka flotann enn meir
Dagstjarnan, hvað brúttórúmlesta tölu snert-
Bolungarv. 1 22,0 809 ir.
Borgir h.f. 1 17,0 706 Um leið fækkar skipunum á 5
Jarlinn h.f. 1 11,0 499 árum úr 41 niður í 34. Margir
Olíuf. Skelj- halda þá vafalaust að meðal-
ungur o. fl. 1 10,0 778 stærð skipanna aúkist — svo er
Síldar- og Fiski- samt ekki. Meðalstærð í milli-
mjö'lisv’. 1 11,0 2.505 landaflotanum var 1751,2 brúttó
rúmlestir 1. janúar 1966. 1. jan
41 10,9 71.862 úar 1970 er meðalstærð flotanis
1502,5 brúttórúmlestir. Jafnvel
1. janúar 1970 þó að Hamrafellið sé tekið út úr
Skipafélög Fjöldi Meðal- Brúttó þessum útreikningi, breytir það
skipa aldur rúml. ekki þeirri staðreynd að meðal-
Eimskip 11 12,7 24.890 Stærð íslenzka flotans hefur
Skipad. SÍS 7 15,3 8.727 minnkað.
Jöklar h.f. 1 6,0 2.361 Þriðja atriðið sem sjá má á
Hafskip h.f. 4 7,8 4.139 töflunum ef miðað er við sein-
Ríkiisskip 2 17,0 861 ustu áramót, hefur meðalaldur
Eimisk.f. Rvík 1 i3;o 500 Skipannia aukizt úr 10,9 ár 1966
Þyrill h.f. upp í 14,0 ár 1. jan. 1970. Hitn tvö
ex/Dag- nýju skip minnka þetta hlutfall
stjaman 1 27,0 809 niður í 12 ár. Þrátt fyrir tilkomu
Guðta. I. Guðm., þeirira hækkar meðalaldur flot-
ex/Bongir 1 22,0 706 ans.
Jarlinn h.f. 1 16,0 499 Rétt er að líta betur á hvern
Olíuf. Skelj- einstakan flokk þeirra skipa sem
ungur o.fl. 1 15,0 778 geta stundað millilandasiglingtar
Síldar- og Fiski- undir íslenzkum fána.
mjölsv. 1 16,0 2,505
Síldarverksm. OLÍUFLUTNINGASKIP
ríkisins 1 13,0 2.462 í samræmi við áðurgreinda
Víkur h.f. 1 12,0 809 töflu er gerður samianburður á
Semenfcsverksm. olíuskipaflotanum 1. janúar 1966
ríkisins 1 4,0 1.041 og 1. janúar 1970, skv. skrá Skipa
34 14,1 51.087
Töflur þessar og þær sem á
sftir koma eru unnar upp úr
skrám yfir íslenzk skip, setn gefn
Olíuskip 1. janúar 1970:
Litlafell
Aldur:
20
Brúttó
rúml.
764
Stapafell 8 895 1. janúar 1966:
Dagstjarnan 27 809 Fjöldi Brúttó
Síldin 16 2.505 Aldur: farþ. rúml.
Kyndill 15 778 Gullfoss 15 216 3.858
Haförninn 13 2.462 Esja 26 140 1.347
Hekla 17 160 1.456
Samtals 16,5 8.213 Herjólfur 6 20 516
1. janúar: Samtals 4 16,0 536 7,177
Fjöldi: 6.
Meðalaldur: 16,5 ár. 1. janúar 1970:
Brúttórúmlestir: 8.213. Fjöldi Brúttó
í september: Aldur: farþ. rúml.
Fiöldi: 4. Gullfoss 20 216 3.858
Meðalaldur: 17,5 ár. Herjólfur 11 20 516
Brúttórúmlestir: 3.246.
Þessi flokkur hefur orðið fyrir Samtals 2 15,5 236 4.374
veigamiklum breytingum á sein-
usfcu mánuðum vegma sölu O/S
Síldar og ef reiknað er með vænt
skip sem skilgreind eru farþega
skip í Skipaskrá en ekki vöru-
flutningaskip með 12 farþega
eða færri.
Eimsk.fél. Isl.
Eimsk.fél. ísl.
Skipadeild SÍS
Skipadeild SÍS
Ríkisskip
Fjöldi
1
1
1
1
1
rúmL
2.952
2.952
1.500
2.000
708
Skipunum fækkar úr 4 niður
2. Rúmlestatalan úr 7.177 niður
Samtals 5
10.112
Ekki er hægt að fá nákvæma
brúttó rúmlestatölu skipan.na
enn, samkvæmt upplýsingum frá
Skipaskoðun ríkisins.
Eftir lanigt hlé eigum við skip
í smíðum. Öllum verður þó að
vera ljóst að tilkoma þeirra er
aðeins kærkomin endurnýjun, en
alls ekki er óhætt að fullyrða um
aukninigu eða stækkun flotans.
Félögin eru tilneydd ti‘1 að selja
einhver af hinum eldri skipum
sínum.
HEIMSVERZLUNIN.
Á seinasta ánatug hefur heirns
flotinn stækkað um 70% og árið
1964 var heimsflotinn 153 millj.
br. rúmlestir og var orðinn 212
millj br. rúmlestir á miðju árd
1969. Orsök þessa er mjög ör
aúkninig í heimsverzluninni. Einn
Framhald á bls. 19

skoðunar ríkisins.
Olíuskip 1. janúar 1966:
Hamiiafell
Litlafell
Aldur:
13
15
Brútté
rúml.
11.488
764
Drang ajökull, selt skip, áður í eigu Jökla li.f.