Morgunblaðið - 25.11.1970, Qupperneq 4

4
MORGUPÍBUAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. NÓVEMBBR 1970
MjI BÍLALEItíAX
mja iar:
25555
B J.rfc*±^fcr
WfílflD/H
BILALEIGÁ
HVERPISGÖTU 103
YW Sendiferðabifreið-YW 5 manna-VW svefnvagn
YW 9manna-Landrover 7manna
LITLA
BÍLALEIGAN
Bergstaðastræti 13
Sími 14970
Eftir lokun 81748 eða 14970.
Langferðabifreið
tii sölu
Trt sökt er 34 marvna larvgferða-
bifretð. Hagstætt verð. Uppf.
gefur Elías Jórvsson Tjamarbnó
20, Höfn, Hornafirði, sfmi 36.
Fjaðrir, fjaðrablöð, hljóðkútar,
púströr og fteiri varahlutir
i margar gerðír bifreiða
BKavömbúðin FJÖÐRIN
Laugavegí 168 - Simi 24180
MORNY
kynnir
nýjar baðvörur
FÆST UM
LAND ALLT
Snyrtivörusamstæða, vandlega
valin af Morny, og uppfyllir
allar óskir yðar um
baðsnyrtivörur.
Sápa, baðolfa, lotion,
deodorant og eau de cologne.
Vandlega valið af Morny til að
vernda húð yðar. Notið Morny
og gerið yður þannig dagamun
daglega.
Ó. JOHNSON
&KAABER P
0 Helgistundir í
sjónvarpi
Frá Akureyri skrifar Jónas
frá Brekknakoti meðal annars:
„Velvakandi góður!
Fyrir nokkru las ég — ef ég
man rétt — í þínum oft vekj-
andi og athyglisverðu smáþátt-
um — álit einhvers borgara á
helgistund sjónvarpsins á
sunnudögum. Taldi, sá er rit-
aði, helgistundina mjög hafa
sett ofan í semnd tíð, og virð-
ist mér og fleirum, það geta
verið of mælt.
Skömmu eftir að þáttur þessi
hóf göngu sína skrifaði ég um
hann nokkur orð viðurkenning-
ar og með von um vinsældir og
góð áhrif — eins og húsvitjanir
prestsins í gamla daga. Oft hef-
ur vel farið.
Sumir eru þeir prestar, sem
með orðum sínum benda vel á
nauðsyn áhrifa Krists í dag-
legu lífi roannkynsins, íslend-
inga, mínu og þínu, jafnt í sorg
og gleði. Slíkir mættu gjarnan
koma þarna oftar en verið hef-
ur. írnrr fræðimennskia á ann-
ars staðar betur heima, en í
stuttri helgistund sunnudags-
ins.
Hvernig er það svo með
hempuna? Ég spurði prest einn
um þetta, og hann sagðist hafa
verið dreginn úr henni, áður
en hann fór að tala við eitt
þetta tækifæri. Er slíkt ekki
misráðið? Nýtur presturinn sín
ekki betur til áhrifa, ef skrýdd
ur er? Það áliit áheyrenda hefi
ég víða orðið var við. Þá sakna
margir söngsins. Þar getur
kostnaður komið til greína,
frekar en í sambandi við
hempu prestsins. En jafnvel
bara 2—3 sálmavers í samræmi
við texta prestains, sung-
inn af kór eða góðum ein-
söngvara bætti mikið um —
þótt ekki sæist flytjandi (seg-
ulband?) — ef fyrirhöfn og
kostnaður yxi í augum allra.
Klukknahringing, ljós og
blóm — fegurð. Hljómandi
söngur og skrýddur prestur,
talandi sem einn af okkur í erf-
iðum heimi — skýrandi viðhorf
kristins manns til ólíkra við-
fangsefna daglegs lífs gefur
góðar stundir.
Jónas frá Brekknakoti.
0 Læknaskorturinn úti
á landi
D skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Nýlega birtiist í dálkum þín-
um grein eftir mann, sem kall-
ar sig „Sjómann að austan".
Greinin er athyglisverð og fjall
ar um þjóðfélagsvandamál, þ.e.
allt þetta basl með að fá lækna
til að starfa úti á landsbyggð-
inni. Fólk kvartar, en það er
ekki nóg, það þarf líka að
spyrja, hvað valdi.
Læknaskólinn útskrifar á
hverju ári tug, ef ekki tugi
ungra lækna. Á timabili var
skrifað um það í blöð að til
greina kæmi að takmarka að-
gang að læknaskólanum, vegna
of mikillar aðsóknar.
Á sama tíma vantar tilfinn-
anlega lækna til þjónustu út á
land, bæði til sj ávar og sveita.
Við, óbreyttir borgarar
spyrjum: Hvað verður af öll-
um þessum læknum? Eru þeir
allir í Reykjavík, eða fara
til útlanda? Það kemur al-
menningi „spánskt fyrir sjón-
ir,“ að reynt skuli vera að fá
lækna erlendis frá, á sama tíma
og offramleiðsla er á þessari
stétt manna hérlendis. Mér er
spurn: Getur ekki háttvirt AI-
þingi sett lög, sem skylda unga
íslemka lækna til að þjóna úti
á landi um viissan tíma, eftir
því, sem þörf krefur?
Kunnur læknir, sem lengi
þjónaði viðlendu héraði úti á
landi, við frumstæð og erfið
skilyrði, hefur lýst aðstöðumun
læknisins þá og nú.
Þá voru brýr fáar, vegir lé-
legir eða engir. Ferðalög farin
á hestum í hvaða veðri sem
var. Stundum líka farið á bát-
um. Ekkert rafmagn, ekki sími
nema á sumum bæjuim. Fólkið
fátækt, og oft lítið um borgun,
þrátt fyrir löng og erfið ferða-
lög. Þetta var nú á þeim tím-
um, og ekíká ýkja langt síðan.
Við erum ekki avo mjög göm
ul í dag, sem munum þessa
tímia. Hvernig lítur þetta út nú?
Það vitum við öll.
Bílvegir um allir sveitir,
heim á hvern bæ. Rafenagn og
sími nálega alls staðar, góð
húsakynni og þannig mætti
lengi telja.
PHILIPS
HARÞURRKUR
l
Aflmikil hárþurrka sem þurrkar hár y3ar á ör-
skömmum tíma, hljóðlaust. Tekur lítið rúm f
geymslu. Fæst með og án gólfstands.
®í
PHILIPS
KANN TÖKIN ÁTÆKNINNI
Vitanlega geta ferðalög ver-
ið erfið á vetrum þó ekki séu
lengur farin á hestum, en. hvað
er það á móti því, sem áður
var?
Að öllu þessu viðbættu má
nefna flugþjónustuna, flugvell-
ir eru nú mjög víða á landinu,
og sjúkraflugvélar til taks þeg-
ar á þarf að halda. Nýtízku
læknabústaðir eru fyrir hendi
og laun lækna eru góð. Er
þetta ekki viðunandi? Ég held
að öll þessi upptalning geti
staðizt.
Eitthvað er að, þrátt fyrir
öll þessi lífsins gæði, fyrst fólk
í dreifbýlinu verður að búa við
læknigleysi og allt það öryggis
leysi er af því leiðir.
Með þökk fyrir birtinguna.
D.
p.a
Ég er dóttir látins héraðs-
læknis, sem fór öll sín ferða-
lög á hestum, stundum á skíð-
um á sínum fyrri læknisárum,
og það hvort heldur var á nóttu
eða degi, um annað var ekki að
ræða. Eru ekki læknar nútím-
ans að verða helzt til sérgóðir,
a.m.k. þeir yngri?
Mér finnst læknar ekki vera
heilagir menn, sem ekki megi
við blaka. L.ækniserfiðleikarnir
í strjálbýlinu eru þeim til
skammar.
D.“
Til bréfritara: Dulnefnið,
sem þér völduð yður, er svo
sjaldgæft kvenmannsnafn (en
þó enn til), að það hefðd getað
valdið misskilningi.
0 Áfengisneyzla og
trúarbrögð
Erla Guðmundsdóttir, Álfa-
skeiði 82, Hafnarfirði, skrifar:
„Kæri Velvakandl!
Samkvæmt beiðni þinni um
úrlauisnir á því böli sem lýst
var á svo átakanlega hátt af
einni aldinni móður, sendi ég
þér umsögn mína. Ég þakka
Steinari Guðmundssyni drengi-
legt heit hans og hylli hugrekki
hans í yfirlýsingu þess til al-
þjóðar. Einnig er Þórður Jóns-
son í Látrum ófeiminn að benda
á meinsemd þessa sem spúir
eitri sínu um allan þjóðar-
líkaimann, og eirir engu, ungu
né öldnu.
Þórður ávarpar löggjafann
og spyr um ábyrgð hans. Ég
geng feti lengra og ávarpa and-
lega og líkamlega uppalendur
þessarar þjóðar, því löggjafinn
er ei nema myndaður af árangri
þessa uppeldis. Nú skal ég fylli
lega wiðurkenna að vanvita-
synd er ekki synd í eðli sínu,
heldur einungis skortur á
fræðslu. Því það er greinilega
öllum sem hafa kynnt sér und-
irstöðufræðslu þá sem sett hef-
ir verið fram, mannkyniinu til
afnota, til gagns og ábata, að
þessi þjóð (og fleiri) hefir ekki
notið hennar. Hér skulu færð
rök að þessari staðhæfingu og
geta allir melt hana sem hæfir
eru, — hinir munu kaista henni
upp.
Siðalögmál, sem miða að því
að „si4mennta“ mannkynið
hafa verið boðuð í stighækk-
andi mynd, allt frá fyrstu tíð
andlegrar sköpunar mannsins,
eða samkvæmt viðurkenndum
skrám, frá því Adam var inn-
blásinn vitund um Guð, skap-
ara sinn. Hann tók við hegðun-
arfyrirmælum frá Guði og var
sér meðvitandi um brot sitt, er
hann brást að fylgja þeim, þ.e.
hann var andlega skynjandi.
Saga þeirrar þróunar mann-
kynsins, sem skýrð er sem
„vöknun til vitundar um einn
allsráðandi skapara“ er síðan
rakin í helgum ritningum
hinna ýmsu stiga siðmenntun-
arfræðslu, — sem menn kalla
„trúarbrögð“, (án þesa að þeif
ranki þó við sér og Shugi hvað
í því orði felst). Nútímamann-
inum hlýtur að vera auðvelt
að gera sér ljósan greinarmun-
inn á því ástandi eða siðmenn-
inganstigi, sem fólgið er í þvi
að veita andlegri þörf sinni út-
rás með dýrikun útskorinna
helgimynda, úr steini eða tré,
í þetm tilgangi að reyna að
túlka óljós hugtök eða hug-
myndir sínar um hið æðra og
hið lægra (fjölgyðisitrú), og
svo þeirri stilghækkun sem
kemur fram í viðurkenningu á
einum skapara, stjórnanda alls,
þar á roeðal lífs hvers manns,
og fylgja síðan fyri rmælum
hans með því að „hlusta" eftir
skilningi sínum á kenningum
hans og hegða sér samkvæmt
því (eingyðistrúarbrögð).
Þá er komið að skilgreiningu
á „unddrstöðufræðsiu“. Það er
siðalögmál, eða siðmenntunar-
fyrirmæli, sett fram af þeim,
sem Guð hefir útvalið. Mein-
bugurinn, sem elt hefir mann-
kynið, er sá, að fylgismenn
hvers útvalins Birtanda sið-
menntunarfyrirmæla hafa tak-
markað skaparann, sjórnianda
alls, í barnaskap sínum og
blindni, og neita að viðurkenna
þann möguleika að Guð sé þess
megnugur að senda frekari fyr-
irmælii um framþróun manns-
ins.
Hinn vestræni heimur býr
við siðalögmál sem sett var
fram fyrir 2000 árum tæpum.
Ástæðan til þess er sú, að er
Muhammed kom fram með fyr-
irmæli frá Guði, reis hið sjálf-
skapaða vald, sem kennir sig
við „kirkju“, eða kenningar
Krists, upp á móti honum og
eirði engu við ofsóknir og út-
rýmingu þeirra framþróandi
kenninga sem þá voru fluttar
mannkyninu: M.a. boðaði
Muhammed bann við neyzlu
áfengra drykkja. Á meðan
fylgismenn hans voru trúir
þessu banni, steig upp menning
sú meðal Araba og þeirra ann-
arra þjóða er fylgdu þessu siða
lögmáli, að þaðan er runnin sú
tæknimenntun sem við búum
við í dag. Háskóli var fyrst
stofnsettur í Alexandria, Eg-
yptalandi, og áhrif þessarar
æðri menritunar breiddust út
til Evrópu í gegn um Spán
Alhambra og þaðan til Frakk-
lands (Sorbonne). Það var vit-
að mál, á meðal kirkjuvalds
Evrópu, að á þessum stöðum
væru numin fræði Arabanna,
svo sem algebra, enda voru
þessir skólar svertir í augum
almennings, og honum tilkynnt
að þetta væru galdrafræði
(Sæm. fróði). En Spánn og
Frakkland rísa þannig hæst
af Evrópulöndum, og ekki að
undra þótt áhrifa þeirra hafi
gætt um langan aldur í þróun-
armálum mannkyns.
Kristnin bannaði ekki neyzlu
áfengis, enda verður ástæðan
til þess augljós þeim sem leáta
skilnings, en þar sem rituð er
kraftaverkafrásögn um brúð-
kaup eitt, (þar ræðir þó greini-
lega um þrúgusafa, ef litið er
inn í frásögnina, sbr. nýtt vín)
þá hafa drykkfelldir og þar af
leiðandi ábyrgðarlitlir og lítt
hugsandi prestar skemmt sér
við að vitna í þessa sögu yfir
staupum sínum.
Sem sagt, gildandi bann við
áfengisneyzlu hefir verið við
lýði meðal mannkynsins í u.þ.b.
1400 ár, þótt engin af vestræn-
um þjóðum hafi viljað virða
það viðlits.
Almenning er ekki um að
sa'ka, heldur þá sem stunda guð
fræði í þeim tilgangi að skýra
kenningar Guðs fyrir átrúend-
um hans og viljugum hlýðend-
um boða hans og banna.
Fyrir rúmum 100 árum var
enn á ný reistur upp Birtandi
siðalögmáls Guðs, og hann stað
festi ekki aðeins bann Mu-
hammeds, heldur bætti hann um
og bannaði einnig notkun hvers
kyns eiturlyfja eða þesis sem
hefir áhrif á eða letur heila-
starfsemina, en heilinn er hið
dýrmætasta tæki sem Guð hef-
ir gefið manninum.
Hvað ætlið þið lengi að streit
ast við, uppalendur þjóða?
Hvað ætlið þið lengi að halda
áfram að stinga fingrunum í
eyrum svo kveinin og harma-
stummnar nái þeim ekki?
Eria Guðmundsdóttir
BAHA’t“