Morgunblaðið - 13.01.1972, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 13. JANÚAR 1972
21
Ferð fff'ífn vilja til Siberíu. Amalrik var sex mániiði á leiðinni til elns af af-
kinmnt Sovétríkjanna.
— Sjálfsábyrgd
Framlialtl af bls. 32.
láta iðgjöld standa í stað, en taka
upp sjálfsábyrgð.
Einkabíll hefur um tveggja
ára skeið verið hafður með, þeg-
ar framfærsluvísitala hefur ver
ið reiknuð út. Þar er reiknað með
því að kostnaður við bifreið sé
9,5% af framfærsluútgjöldum
manna, sem er nokkuð hátt t.d.
miðað við íbúðarfhúsnœði, en það
er 12—13% af framfærsluútgjöld
um.
Morgunblaðið ræddi í gær við
B j örn Jensson, deildarstjóra í
bifreiðadeild Tryggingar h.f. og
apurði hann um þær breytingar,
sem bráðabirgðalögin hefðu í för
með sér. Björn sagði, að með
reglugerð, sem dómsmálaráðu-
neytið hefði gefið út hinn 30. des
ember 1971, hefði gjalddaga á-
byrgðartrygginganna verið
breytt að nýju og verður hanin
aftur 1. mai, þannig að endur
nýjun tryggingaskírteina nú
verður aðeins til fjögurra mán-
aða Engin rök voru færð fyrir
þessari breytingu.
Endurnýjun er nú að hefjast
og verður reiknað hlutfallslega
af ársiðgjaldi fjögurra mánaða
iðgjalds eftir gömlu gjaldskránni.
Björn sagði, að þessi breyting á
gjalddaganum væri mikið tiilits-
lieyrsi við tryggingafélögin, svo
fyrirvaralaus, sem hún væri. Rík
isvaldió telur áætlunarbúskap
nauðsynlegan og þá er hann
ekki síður nauðsynlegur fyrir
stórfyrirtæld. Að sjálfsögðu gera
tryggingafélögin sinar áætlanir
um tekjur og gjöld. Höfðu þau
reiknað með 12 mánaða iðgjaldi,
strax i ársbyrjun, en fá í þess
stað aðeins þriðjung þess.
Samkvæmt bráðabirgðalögun-
um, sem eru nr. 1 frá 11. janúar
1972, er gert ráð fyirir þvi, að
tryggingataki beri sjátfsábyrgð,
sem er 2,5 af þúsundi vátrygg-
ingaupphæðar, en fyrir bíl er
hún 3 milljónir króna. Sjálfs-
ábyrgð bifreiðaeigenda er því
7.500 krónur. Af skellinöðrum er
sjálfsábyrgðin 2.500 krónur.
Irmheimtu þessarar sjálfs-
ábyrgðar — sagði Björn, verður
háttað þannig að þegar tjón verð
ur, á tjómþoli rétt á fyrirgreiðslu
hjá tryggingafélagi tjónvalds, en
því félagi ber að innheimta allt
að 7.500 krónum hjá bifreiðareig-
andanum, sem tjóninu olli. Ekki
er heimilt að tryggja sig gegn
þessari áhættu af sjálifsábyrgð-
inni. Því getur bifreiðareigandi
ekki samið við félag sitt um að
hann greiði hærra iðgjald, en
kxsni þá úr sjálfsábyrgðinni.
Björn Jensson bjóst ekki við
því að almenmt yrði það tíðkað
að tryc —'ngatakar legðu inn
tryggingu fyrir sjálfsábyrgðar-
fénu. Biðji maður hins vegar,
sem þekktur er af vanskilum,
um nýja tryggingu, getur félag-
ið gert það að skilyrði, að hann
greiði því geymsiufé, sem nem-
ur sjálfsábyrgðinni.
Björn sagði, að innheimta á
endurkröfum væri atriði, sem
menn óttuðust hálít í hvoru, að
gæti tekizt mjög misjafnlega.
Hann saigðisit samt gera ráð
fyrir, að stæði maður ekki i skil-
um með andvirði sjáifsábyrgðar-
innar, yrðu gerðar ráðstafanir til
að trygging hans yrði oklci endur
nýjuð nerna gegn innborgun á
geymslufé. Jafnframt er unnt
að hugsa sér að hann fengi ekki
tryggingu annars staðar, nerna
sýnf væri fram á það, að hann
væri sfculdlaus.
ÁvaWt hefur þurft við eigenda-
skipti á bilreiðum að tilkyena
tryggingafélögunum skiptin. Oft
hefur orðið misbnestur á því,
sérstaklega, þegar sikrásietndngar-
númer hefur fyligt i kaup'unum.
Með ti'lfcomu þesisarar sjálfs-
ábyrgðar veröur áhætta seljand-
ans enn þá meiri ein áður —
fullvissi hann siig ekki um, að
kaupandinn hafi genigið frá
tryggingum bílsins. Seljandinn
á þá á hættu að missa alilt að
7.500 krónur, ef kaupandinn veld-
ur tjóni án þess að vera búinn
að breyta tryggingunni.
Að lokum sagði Björn Jens-
son, að þær töiiur, sem F. í. B.
hefði látið frá sér fara, stæðust
alls ekki. I útreikningum sínium
gerði félagið greinilega ekki ráð
fyrir því, að nein tjón væru undir
7.500 krónum. Ef féiaigið gerir
ráð fyrir, að tveir bílar í uim-
flerðaróhappi greiði báðir sjálfs-
ábyrgð, þá er það ekki rétt, því
að í fles'tum tiilvikuim mun það
aðeins verða annar aðilinn, sem
hana greiðir.
— Vandræði
Framhald af bls. 32.
verið að flytja varning landieiðis
tiil allra staða á landinu, sem
þess hafa þurft, enda er hvergi
slíkt ástand í þessum málum
eins og í Vesttmamnaeyjum. Al-
gjör þurrð er þar á kartöfilum
o-g voru síðustu kartöflurnar,
sem seidar voru í búðum, frá
heimamönnum sjálfum, sem.þeir
lánuðu kaupmönnum upp á sama
þegar úr rætfcist, niðursoðið fisk-
meti er uppurið, græmmeti a'lt
og rófur, kjöt allt á þrotum og
engar unnar kjötvörur eru til.
Þá er smjörldilíi og kaffi að syngj-
ast upp oig allt gos og öl var
uppsei't fyrir jól. Einnig er vönt-
un á mörgum öðrum vöruteg-
undum.
Ekki hefur það heldur verið til
að bæta úr að engimn fisikur hef-
ur fengizt í fisikbúðum þar sem
ekki hefiur gefið á sjó fyrir fiski-
báta og einnig það að viðast
hvar á efltir að fuMráða á hina 80
stóru báta sem á að gera út frá
Eyjum í vetur. Um 40 bá'tar
áformuðu að fara á net í ver-
tíðarbyrjun, en miikill hluti net-
anna eru strönduð erlendis vegna
farmannaverkfal'lsms.
Mjóik hefur verið flutt með
Herjólfi í þeim tveimur ferðum
í viku að jafmaði, sem skipið
hefur siigit miMi Reykjavíkur og
Vestmannaeyja, en með því móti
heflur ekki verið hægt að sinna
venjulegum þörfum og því hefur
bæði verið mjóiikurskömmfcun og
algjör mjólkurþurrð í Eyjum
dag og dag að undanförnu.
— Noregur
Framhald af bls. 1.
gert það ljóst þá, að Frakklandi
væri mikið í mun að um-
sóknarrikin héldu fast við
þær almennu reglur, sem hefðu
verið samþykktar innan EBE og
yrðu að gilda gagnvart öllum
aðildarríkjunum. Ef Noregur
héldi fast við ósk sina urn við-
varandi undanþáguákvæði í fisk-
veiðimálum, yrðu gMdandi regl-
ur EBE á þvi sviði brotnar og
á slíkt gæti franska stjórnin
ekki fallizt.
— Malta
Franiliald af bls. 1.
stöðvunum, svo að það verði 13,5
milljónir punda, en krafa hans
hljóðar upp á 18 milljónir punda.
Bandaríkin setja hins vegar það
skilyrði, að aðrar bandalagsþjóðir
bjóði einnig fram hærri framlög,
en Bretar eru sagðiir ófúsir að
hækka tilboð sitt, þó þeir segi
að aðrir ættu að geta það. Ráð-
herranefnd NATO heldur annan
fund um Möltu á föstudag.
Samlkvæmt sumum heimildum
er Nixon forseti nú sagður alvar-
lega uggandi um, að þar sem
Bretar séu reiðubúnir að yfir-
gefa Möltu í stað þess að greiða
hærri leigu, muni Malta standa
berskjölduð fyrir áhrifum Rússa
og vígstaða Vesturveldanna þar
með versna á Miðjarðarhafi.
Bandarískir embættismenin eru
sagðir leggja fast að NATO að
komast að samikomulagi, sem
komi í veg fyrir nærveru Rússa
ef Bretar fara. Bretar segja hins
vegar að hlutleysisstefna Möltu
sé óhagganleg, enginn áhugi sé á
samningum við NATO, s«m Min-
toff vilji burtu.
Frumkvæði Bandarí'kjanna og
ítalíu er skoðað sem tilraun á
síðustu stundu til þess að leysa
deiiuna. ítalir eru sagðir uggandi
um horfur á því að áhrifa Rússa
muni gæta á Möltu, og þar við
bætist augljós andúð, sem þeir
segja að Mintoff hafi sýnt í þeirra
garð. í London er sagt að ólgan
vegna fyrirhugaðra mótmælaað-
gerða sé fyrirboði þeirra vand-
ræða, er hljótist, verði brezka her-
Mðið ekki farið á tilsettum tíma.
— Síbería
Franiliald af bls. 17.
kalla á lækni. Nokkrum dög-
um síðar var Amalrik fluttur
burtu — en ekki í sijúkrahús,
heldur til þess að halda ferð-
inni áfram. Skömmu eftir að
hann lagði aftur af stað,
missti hann meðvitund.
Þeir, sem höfðu á hendi eft-
irlit með ferð fangalestarinn-
ar, vildu ekki ta-ka á sig
nokkra ábyrgð á heilsufari
Amalriks af þvi þeir héldu
að hann væri að dauða kom-
inn. Það var ekki fyrr en tví-
sýnt var orðið um líf hans,
að hann var fluttur í sjúkra-
hús.
Amalrik vaknaði til meðvit-
undar 15. marz og hafði þá
mi'sst minnið. Minnið fékk
hann ekki aftur fyrr en all-
Framliald af bls. 13.
— Þjóðverjar
flutning til Frakklands þrátt
fyrir að þýzka markið hafi
hækkað 35% miðað við frank-
ann síðan í ágúst 1969.
Samhliða gengishækkunun-
um hefur eins og áður er sagt
verðbólgan ásótt v-þýzk yfir-
völd. Ef ekki yrði gripið til rót
rækra ráða væri allt útldt fyr-
ir, að þjóðarframleiðslan
myndi ekki aukast nema um 1
til 2% á árinu 1972. Karl
Schiller, fjármálaráðherra
V-Þýzikalands hefur þegar
framkvæmt lækkun á forvöxt-
um, frá 4%% í 4% og sömu-
leiðis má vænta þess að hann
veiti miklu fjármagni út í at-
vinnulífið, frá sjóðum, sem
teknir voru frá atvinnulífinu í
Kosygin forsætisráðherra
Sovétríkjanna hélt nýlega
ræðu þar sem hann lýsti næstu
5 ára áætlun Sovétríkjan.na á
sviði efnahagsmála. Árið 1975 á
heildarframleiðsla í iðnaði og
landbúnaði að verða 550 millj.
rúblur. Á því ári munu Sovét-
rikin hafa unnið efnahagskapp
LEIÐRÉTTING
I FRÉTT Morgunblaðsins í gær
um bók Aimenna bókafélagsins
Leikhúsið vö Tjörnina kom
fram sá misskilningur, að Leik-
féiag Reykjavíkur fengi auk 4Ö)
þus. kr. framlagf, frá AB vegna
bckt.riinnar 30% af söluverði
I ■ rra bóka, sem bóksfélagið sel
ni i) eigin vvgum Hið rétta í
j.'cssu máli er, að Leikfélag
Keykjavíku-- fær 30 \ i,f söluand
v.rði þeirra óka. sam það sjá’ft
seler í Iðnó, auk 100 þús. krón-
an fu
löngu síðar. Seinna sagði
læknir honum, að hann þjáð-
ist af heilahimnubólgu.
ILL MEÐFERÐ
Amalrik náði sér smátt og
smátt með hjálp sjúkraliða,
sem einnig var fangi, og gat
gengið á ný. 1 apríl sögðu
læknarnir honum, að hann
yrði sendur til fangabúða, þar
sem hann mundi dveljast í
mánaðartima til þess að ná
sér. Honum var sagt, að í
þessum fangabúðum nyti
hann sömu forréttinda og ör-
kumla fangar væru venjulega
látnir njóta.
Amalrik var enn með hita,
að sögn vina hans, og var aft-
ur sendur til fangelsisins án
vitundar eða samþykkis lækn-
anna. Næstu 14 daga dvaldist
hann í klefa, þar sem 20 rúm
voru handa 30 til 40 föngum.
formi skatta á síðastliðnu ári.
Einnig gæti hann notað sér
væntanlegan greiðsluafgang af
fjárlögum til að hleypa krafti
í efnahagslífið. Óvissa er um
hvenær þessar aðgerðir verða
framkvæmdar en sérfræðingar
telja þó, að hann vilji fylgjast
með verðlagsþróuninni enn
um stund, áður en hann lætur
til skarar skríða í þeirri von
að núverandi erfiðleikar verði
til þess að verðbólguskrúfan
hægi á sér.
— Bretland
um. Verðbólga var mikil á sein
asta ári í Bretlandi eða um
8.5%. Horfurnar fyrir 1972 eru
jákvæðar, en ekki er almennt
hiaupið við Bandaríkin, sagði
Kosygin.
Einkanayzlu, sem oftast hef-
ur átt lítið upp á pallborðið,
vegna beinnar fjárfestingar í
þungaiðnaði er nú ætlað meira
hlutverk. I næstu 5 ára áætl-
un er reiknað með 49% aukn-
ingu einkaneyzlu. Laun pr.
íbúa eiga að aukast um 31%
1 þungaiðnaðinum er gert ráð
fyrir mikilli aukningu. Þannig
á ársframleiðsla af stáli að
aukast úr núverandi 120 millj.
tonnum í 150 millj. tonna ár-
ið 1975. Forsætisráðherrann
gerði sér einnig vonir um
og var neitað um læknishjálp.
Um tima dvaldist Amalrik
í einsmannsklefa í Irkutsk, og
er hann dvaldist um tíma i
Khabarovsk fékk hann ekki
einu sinni dýnu til að sofa á.
1 júlí kom hann til Magadan
við Okhotske-haf í norðaust-
urhluta Síberiu. Þar fékk
hann lækni&meðferð í fyrsta
skipti siðan í april og næstu
14 daga var hann geymdur
í litlum, rökum og glugga-
lausum einsmannsklefa.
1 júnílok var hann fluttur
í Talya-fangabúðirnar, þar
sem mjög strangur agi ríkir.
Búðirnar eru um 260 km
norður af Magadan, og þar
dvelst hann enn.
Vinir Amalriks segja, að
heils,ufar hans sé mjög bág-
borið, en hann sé óbugaður.
1 maí 1973 mun hann hafa af-
plánað dóm sinn.
talið að um neina stökkbreyt-
ingu verði að ræða. Ríkis-
stjórnin á enn eftir að tryggja
betur aðstöðu fyrirtækjanna áð
ur en þau leggja út í fjárfest-
ingaráform og einnig má eftir-
spurnin eftir vörum og þjón-
ustu aukast töluvert mikið áð-
ur en nokkur minnkun verður
á atvinnuleysi í landinu. Af-
kastaveta fyrirtækjanna við nú
verandi aðstæður hefur ekki
verið fuMnýtt vegna lítillar eft-
irspurnar. Sérfræðingar áætla
að um tölúverða aukningu þjóð
arframleiðslu verði að ræða
1972, en þessarar aukningar
verði ekki farið verulega að
gæta fyrr en á síðari hluta árs
ins. Þá mun einnig væntanleg
aðild Breta að EBE vera farin
að segja til sín. Á árinu er
reiknað með, að verðlag auk-
ist um 6%, sem er nokfcru
minna en var 1971 eins og áður
var sagt.
mikla aukningu í kornfram-
leiðslunni, eða allt uþp í 200
miiljón'r tonna, sem er 20
miMióna tonna aukning frá
1970, sem var metár.
Einnig boðaði Kosygin aukin
viðskiptasamskipti við vestræn
ar þjóðir, þar á meðal Banda-
ríkin. Þess má geta að meðal
áheyrenda Kosygins var við-
skiptamálaráðherra Bandaríkj-
anna Maurice Stans. Hann var
í opinberri heimsókn í Sovét-
ríkjunum, til þess að undir-
strika vilja Nixons forseta að
auka viðskipti á milli þjóð-
anna.
Smelti — hondovinna
Ný námskeið að hefjast í smelti, taumálun, tauþrykki og
harinyrðum,
JÓHANNA SNORRADÓTTIR
Sírni 34223.
— Viðskipta- og
Ný 5 ára áætlun hjá
So vétr ík j ununi