Morgunblaðið - 26.09.1972, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. SKPTEMBER 1972
------------------------------------------v
„Skólasýningar oft trygging
fyrir að leikrit ið sé lélegt“
- Frá umræðufundi Vigdísar
Finnbogadóttur leikhússtjóra
og menntaskólanema
Vigdís Finnbog-adóttir,
hinn nýskipaði leikhússtjóri
f Iðnó, hélt umræðufund með
nemendum Menntaskólans við
Hamrahlið s.l. þriðjudags-
kvöld. Tilgangur fundarins
var að kynnast sjónarmiðum
ungs fólks varðandi leikhús-
mál, og reyna að finna leið-
ir til þess að glæða áhuga
ungs fólks á leiklist og leik-
húslífi. Fundurinn var dável
sóttur, af 40—50 manns, og
voru umræður hinar lífleg-
ustu. Segja má að þeir
menntaskólanemar, sem á
fundinn komu, hafi haft ár-
angur sem erfiði, því í lok
fundarins kvaðst Vigdis m.a.
ætia að beita sér fyrir því
að i stað skólasýninga yrði
tekinn upp sá háttur, að nem
endur þyrftu einungis að
framvísa skólaskírteinum til
að fá afsláttarmiða. Jafn
framt afhenti Vigdís nokkr-
um nemendum handrit að
írsku leikriti, sem hún bað
þau lesa yfir, og síðan kveða
upp úrskurð um hvort taka
eigi það til sýninga.
Blaðamaður Morgunblaðs-
ins fylgdist með umræðunuim,
og hér fer á eftir nokkur úr-
dráttur úr þeim. í fyrstu
voru ákveðin leikrit tekin
fyrir og sögðu nemendur álit
sitt á þeim. Verk gömlu meist
aranna virtust ekki eiga
upp á pallborðið hjá þeim,
a.m.k. ekki öll.
Ném.: Mér finnst sérstak-
lega leiðinleg verk sem eru
í bundnu máli, eins og t.d.
Othello og Faust. Þetta verð-
ur allt svo rígbundið og verð
ur hálf tilgerðarlegt — hrein
lega missir marks.
— Ég er ekki sammála þér
með Fást. Sýningin var mjög
vel úr garði gerð, og þessi
nýtízfou uppfærsla var at-
hyglisverð. Það var síður en
svo að hún missti marks.
Othello var hins vegar leiðin
legt.
Vigdís: Hvað með nýrri
leikrit? Hverjir fóru t.d. að
sjá Hjálp? — U.þ.b. hieiim,-
ingur. Hvað fannst ykkur at
hyglisverðast við þá sýn-
ingu?
Nem: Hún var mjög góð.
Athyglisverðast var hvernig
sýningin höfðaði til nútím-
ans. Lífsleiðinn ríkjandi, og
hugsunarhátturinn var for-
kastanlegur. T.d. þegar þeir
drápu bamið. — Jú, það var
allt í lagi með orðbragðið.
Vigdís: Hvað fannst ykkur
um Máfinn ?
Nem.: — Skemmtilegur. —
Fór ekki að sjá hann. Nafn-
ið var eitthvað svo niður-
drepandi. Ég fer mjög mikið
eftir því hvemig heiti leik-
ritsins leggst í mig. T.d. fór
ég að sjá Höfuðsmanninn frá
Köbemick vegna þess að mér
fannst nafnið spennandi. Það
einhvem veginn fól í sér
keim af stríði eða átökum. —
Já mér fannst hann skemmti-
legur.
Nafn eins og „Sjálfstætt
fólk“ finnst mér hins vegar
ekki vera þess eðlis að það
sé spennandi.
Vigdís: En hvað með Plóg
og stjömur?
Nem: Það var svaka gott.
— Nei það var of þungt,
a.m.k. seinni hluti verksins.
— Ég varð fyrir hálfgerðum
vonbrigðum með það. Ég var
búin að lesa handritið, og
fannst það vera miklu betra.
Það vantaði einhvern veginn
stemmninguna.
Vigdís: Ég er nú hálf hissa
á því. Það var nú þrátt fyrir
alll íri sem setti sýnimguna
upp og persónulega fannst
mér ha/nin wá góðri stemmin-
ingu. Hann lagði e.t.v. meir
upp úr sumuirn atriðunum en
við hefðum gert, t.d. pöbba-
atriðunum. En það er auðvit-
að hlutur, sem við Islending-
ar getum ekki sagt til um
þar sem við vituim elklkeirt
hvemig menn haga sér á slík
um stöðum!
Annars eru það vandræð-
in hvað lítið er til skrifað af
leikritum, sem beinlínis
höfða til ungs fólks. Reynd-
ar er ég hér með verk, sem
er eftir Ira, og ég hefði talið
að ætti eitthvert erindi til
unga fólksins, Það er eins
konar ádeila á mengun, feita
karla, flugfreyjubúninga
og fleira. Vill ekki einhver
smá hópur hér taka að sér
að lesa handritið yfir, og síð
an segja til um hvort ykkur
finnst það þess virði að taka
það til sýninga?
En svo við hölduim okkur
við efnið; Hvaða ástæður eru
fyrir því að þið látið skóla-
sýningar á leikritum fram
hjá ykkur fara?
Nem: Það er voðalega mis-
jafnt. í flestum tilvikum er
ástæðan sú að maðuir hefur
hieyrt hjá kunningjium, að leik
ritið sé ekki þess virði að
horfa á það. Stundum fer mað
ur efitir því hvemig gaignrýn-
endur taka á verkinu, og oft
er það bara vegna þess að
maður hefur ekki tima til
þess að fara í leikhús.
Vigdís: Lesið þið yfirleitt
krítikina?
Nem.: Já, annars er það
misjafnt. — Ég les hana allt-
af þegar ég rekst á hana. —
Ég les nú bara krítik á leik-
rit, sem ég hef ábuiga á
og hef ætlað mér að sjá.
Ekki þar fyrir að maður sé
alltaf sammála því sem þar
er sagt. Það er frekar, að
maður sé farinn að þekkja á
krítikima og í sumiuim tilvik-
um er það þannig, að ég hef
komizt að þvi að min skoðun
og gagnrýnandans eru að
öllu jöfnu algjörlega and
stæðar. Þá fer maður
líka bara að sjá leikrit sem
hann hálfpartinn fordæmir,
en forðast þaiu, sem hann
hrósar. Þannig er það líka
með kvikmyndagagnrýnina í
blöðunum.
Vigdís: Finnst ykkur
að það ætti að setja leiklist-
argagnrýni eins upp og farið
er að með kvikmyndagagn-
rýni?
Nem.: Já, alveg tvímæla-
laiuist, það er svo mikiiu þægi-
legra að grípa niður í það
heldur en þessar langlokur
og oft háfleyga kjaftæði.
Annars þarf bara að gera
meira af því að kynna leik-
ritin í skólunum, og vanda
þá til þeirra kynninga.
Vigdís: Nú hefur það oft
verið reynt, og tekizt mis-
jafnlega, enda ekki öll verk
vel til þess fallin að kynna
þau á stuttri stundu. Haldið
þið að frekari kynningar, og
þá með einhverju öðru formi,
ættu að vera í skólunum?
Nem.: Það er náttúrlega
ekki sama hvemig á þvi er
haldið. Ég man t.d. í fyrra
þegar verið var að kynna
Máfinn. Ég fékk þá strax
mikinn áhuga á því að sjá
verkið. Hins vegar tókst t.d.
kynningin á Othello með end
emurn illa.
Vigdís: Hvað er þá hægt
að gera til að fá íólkiö til
að sækja skólasýninigar?
Finnst ykkur kannski það
fyrirkomulag of stirt til þess
að það beri raunverulegan
árangur. Þætti ykkur betra
að fá að fara inn á sýning-
arnar fyrir hálfvirði gegn
því að framvísa skólaskírtein
unuim eins og tíðkast
meðal háskólastúdenta?
Nem.: Já, alveg tvímæla-
laust. Skólasýningamar eru
að mörgu leyti leiðinlegar,
einkum og sér í lagi vegna
þess að þær koma ekki til
fyrr en leikritið er búið að
iganga nokkra mánuði, vegna
þess að aðsóknin leyfir ekki
að boðið sé upp á hálfan prís
fyrir heilan skóla. Ef skóla-
sýningar verða hins vegar
tiltölulega fljótt eftir að byrj
að er að sýna leikrit þá er
maður líka alveg búinn að
fá tryggingu fyrir þvi að það
sé hundleiðinlegt.
Umræðumar stóðu fram á
kvöld, og kom margt athyglis
vert fram. Svo virtist sem
leikrit, sem fjalla um nútima
vandamál, og söngleikir sama
efnis, svo sem „Hárið“,
ádeiluleikrit, einkum Islenzk,
að ógleymdum leikritum „þar
sem menn eru að rifna af
hlátri allt kvöldið" ættu mest
upp á pallborðið hjá unga
fólkinu. Leikhússtjórinn gaf
engin loforð um að taka sér-
stök verk til sýningar, en
kvaðst þó mundu hafa orð
þeirra „bak viö eyrað" þegar
að efnisvali kæmi.