Morgunblaðið - 22.10.1972, Blaðsíða 17

MORGUNiBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. OKTÓBER 1972 1 7
Enn frá undanrásum
inni er öðrum þjóðuan mis-
ÞEGAR þetta er ritað er að-
eins eftir ein umfterð á Olym-
píuskákmótinu í Skopje. í A-
ílokki er keppnin harðari en
nokkru sinni fyrr, og stendur
hún á milli Ungverja og Sov-
étmanna, sem hafa hál'fs
vinnings forystu. Þessar tvær
þjóðir háð'U einnig harða bar-
áttu um efsta sætið fyrir
tveim árum síðan, þótt ekki
væri þá svo mjótt á rmunun-
um sem nú. Ekki virðist leika
nokkur vafi á því, að Ung-
verjar eru orðnir önnur sterk
asta skákþjóð veraldar þó svo
að þeir hafi aðeins tvo stór-
meistara í liði sínu. Ung-
verska sveitin er annars þann
ig skipuð: Portisch, Bilek,
Czom, Toth, Sax og Ribli.
Tveir hinir siðastnefndu eru
rétt liðlega tvítugir að aldri,
en á meðal ungverskra stór-
meistara, sem heima sitja má
nefna þá Szabó og Lemgyel.
Ég spáði því í síðasta þætti,
að landar yrðu a.m.k. í
fimmta sæti en sæmst virðist
að lýsa þann spádóm ógiildan.
I síðustu fimm umferðunum
hef'uir allt gengið á afturfótun
um hjá íslenzku sveitinni og
fyrir síðúsitu uimferð er hún í
áttunda sæti í B-flokki. Þess
ber þó að gæta, að í raun og
veru var 3 Vá vinningi stolið
af íslenzbu sveitinni þegar
Albaníumönnuim var vísað úr
keppninni. Enginn skyldi
skilja orð mín svo, að ég ætli
að reyna að verja framkomu
Aibaníiuimannanna, hún er fyr
ir neðan allar hetliur, en með
því að vísa þeim úr keppn-
miunað og slíkt getur haft
slæm áhrif á keppnisskap
manna og baráttugleði. Þá ber
og að hafa í huga, að dr. Buwe
hefur nú látið sig hafa það,
að leyfa mönnuim að taka þátt
i keppnuim þótt þeir hafi gert
sig sæka uim stærri og ítrek-
aðri brot á keppnisreglum og
velisæmi en að gefa skákir aín-
ar fyrirfram. Sama daginn og
íslenzka sveitin missti þannig
314 vinning í keppninni var
svo klappað fyrir íslandi í
Skopje..
En snúum okkur nú að skák
uim frá mótinu. í síðustu uim-
ferð undanrásanna tefldu ís-
lendingar við Grikki og var
staðan í riðlinuim þá þannig,
að landar urðu helzt að vinna
Jón Kristinsson
í Skopje
4:0 til þess að vera öruigigir
uim sæti í A-flokki. Þetta
tóks^ ekki, en engu að síður
unnust tveir góðir sigrar.
Fyrst skuluim við líta á skák
þeirra Jóns Kristinssonar og
Skalkotas á 2. borði.
Hvítt: Skalkotas
(Grikklandi)
Svart: Jón Kristinsson
Kóngsindversk-vörn.
1. e4, Rf6. 2. Rc3, g6. 3. e4, d6.
4. d4, Bg 7. 5. Be2, 0-0. 6. Bg5,
c5. 7. d5, h6. 8. Be3 (Hér er
einnig leikið 8. Bh4 og Bd2).
8. — e6. 9. dxe6?! (Hvitur
hyggst sækja að veikleikan-
u<m á d6, en til þess vinnst
aldrei timi. Vænlegast var að
ieika 9. Rf3 og ef 9. — exd5,
þá exd5). 9. Bxe6. 10. Dd2,
Kh7. 11. h3 (HeMur er þetta
nú leiðinlegur leikur, en 11.
Rf3 yrði svarað með Rg4 og
ef 11. 0-0-0 þá 11. — Da5, t.d.
12. Dxd6, Ra6. og hótunin
Hd8 er bvítuim ofviða). 11. —
Rc6. 12. Rf3, Ra5! (Nú nær
svartur örugigu fruimkvæði og
hlýtur að vinna a.m.k. peð
með betri stöðu). 13. 0-0-0,
Bxc4. 14. Dxd6, Dxd6. 15.
Hxd6, Bxe2. 16. Rxe2, Rxc4.
17. Hd3, Rxe4. 18. b3, Rxe3.
19. Hxe3, Hfe8 (Auðvitað
ekki 19. — Rxf2 vegna 20. Hfl
og riddarinn fellur). 20. Rf4,
Rd6. 21. a4, Hxe3. 22. fxe3,
He8. 23. Hel, b6. 24. g4, c4. 25.
Kc2, cxb3t 26. Kxb3, Re4. 27.
Rd3, Hd8. 28. Rde5, Rc5t 29.
Kc4, Rxa4. 30. Hal, a6. 31.
Ha3? (Ekki Hxa4 vegna b5f
en nú tapar hvítur manni).
31. — b5t- 32. Kb3, Hd5. 33.
Rc6, Bf8. 34. Hal, Hd3t 35.
Kc2, Hc3t »ít hvítur gafst upp.
Á 3. borði átti Björn Þor-
steinsson í höggi við Trikali-
otis:
Hvítt: Björn Þorsteinsson
Svart: Trikaliotis
(Grikklandi)
Frönsk vörn
1. e4, e6. 2. d4, d5. 3. Rd2, c5.
4. Rgf3, Rc6. 5. Bb5, a6(?)
(Með þessum leik þvingar
svartur að vísu hvítan til þess
að láta biskupaparið af hendi,
en leikurinn er en'gu að siður
of mikil tímaeyðsla. Bezt var
e.t.v. að lieika hér 5. — Bd7).
6. exd5, exd5. 7. Bxc6t bxc6.
8. 0-0, Bd6 (Þessi leikiur hef-
ur tap í för með sér, en erfitt
er að benda á fullnægjandi
áframihald fyrir svatan. Þó
kom sterklega til greina að
leika hér 8. — Be6). 9. dxc5,
Bxc5. 10. Rb3, Bd6. (Hér var
senniliega betra að leika 10. —
Bb6). 11. Bd2, Re7. (Til álita
kom að leika hér 11. — Bg4).
12. Ba5! (Þessi leikur kemiur í
veg fyrir að svartur geti hag-
nýtt sér skálínuna h2—b8).
12. — Dd7. (Lokar útgöngu-
leið bískupsins á c8. Betra
virðist 12. — Bc7). 13. Hel,
0-0. 14. Re5, Bxe5. 15. Hxe5,
Dd6. 16. Dd4 (Hvítur hefur nú
náð algjöruim tökum á mið-
borðimu svo svartur má sig
hvergi hræra). 16. — Rg6. 17.
He3, Df4. 18. Dd2, Be6. 19.
Rc5, Re5. 20. b3, Bf5. 21. h3,
h5? (Það er auðvelt að leika
af sér í svona stöðu. E.t.v. hef
ur svartur alið með sér
drauima um kóngssókn, en
þessi leikur er of mikil veik-
ing á svötu kóngssitöðunni.
Vafalaust var bezt að reyna
að létta á stöðunni með upp-
skiptuim og leika t.d. 21 - Rd7)
22. Hael, Rg6. 23. Bc3, h4. 24.
Bd4, Dg5. 25. Khl, Rf4 (Nú
virðist hagur Strympu vera
farinn að vænkast verulag*
en.........) 26. g4! (Þessi
skemmtilegi leikur gerir út
um skákina i einu vetfangi.
Nú fær svartur ekki varizt
mannstapi). 26. — Bg6. 27.
He5, f5. 28. Be3, Dd8. 29.
Bxf4, fxg4. 30. Re6, Df6. 31.
Rxf8, Hxf8. 32. Hg5 og svart-
ur gafst upp.
Jón Þ. Þór.
arandstöðunnair, hefur það
verið látið kyrrt liiggja, meðan
á baráttumni stemlur, end'a gefst
færi á því siðar að rekja gamg
mála við undiirbúmiing útfærsl-
unma>r. Rikisstjórndn hefuir hins
vegar viljað hafa fonusit’uma, og
miikið gert t'il að auglýsa
sig (einkum hafa þó eimstakir
ráðherirar viljað upphefja sjállfa
sliig og blaiðafuM'tirúi henmar lagt
rika áherzl‘u á að undiirstriika,
að „isienzk’a rikisstjórhin" vildi
þetta og hitt, en ekki, að ís-
iendimgar vildu það, þó'tt
stjómarandstaða'n stæði á bak
við aðgeirði'rmar. Kanmski er
þettia fóðrað með því, að þetta
sé diplomatiskt orðatiltæki,
en ekki Ieynir sér þó löragunin
til að upphefja ráðherrana.
En hvers vegna er þá ekki
órofa samistaða í landheligismál-
irau, úr því að stjómarandstað-
an legigur siig aMla fram um að
forðast ágreinimg. Svairið við
þeirri spurningu er ofur eimfalt.
Riki'ssitjórn'in vill hafa forustu,
en hún getur ekki með neimu
móti komið sér saiman: þar er
hver höndiin upp á móti animairri.
Þetta er tilllgangislaust að reyna
að dylja, hvort held’uir er fyrir
Isi’endin'g'Uim eða erlenduim mönn-
um, eftir að Lúðvík Jósepsson
tók sér fyrir hendur að halda
blaðamannafund og gaginrýna
þar bæði utamrí'klsráðhenra og
dómsmiálairáðherra fyrir aðgerð-
ir þeirra eða „aðgerðaleysi“ í
l'a ndhelgisimállimu.
Eðlilegt var, að blað utaimrí'k-
i'sráðherra og forsætisi'áðherra
tæki á móti Lúðvik Jósepsisynd
á þann hátt, sem það gerði, í
hresisllegri riitst jórnargrein.
Unddir dylgjumuim og aðdiróttumum
uim gátu ráðherranmiir með emgu
móti legið, jafnliangt og þær
gengu í þessu tilviki. Og frekja
sú, sem birtist í því atferði
Lúðvífes Jósepssionair að ætla að
taka i eigin hendur alla steímu-
mótun í saminingauimleiitum'uim
við Breta, sem heyra undir ut-
anirikisráðh'erra, hliaut að ieiða
til þess, að sá síðarnefndi ræki
af sér sdyðruorðið.
En vegna þessia djúp-
sitæða ágreinings í rikisstjórm-
inmi og pers'ómulegs metmaðar
einistakra ráðherra verð'ur nú
enm að bíða og bíöa, og erag-
inn veit, hvort urnrat verður að
setja niðuir deiluma við Breta og
Vestur-Þjóðverjia, eimfaldlega
vegna þess, að ekkert er gert
til þess að komasit ti‘1 botins í
þvi málli. Ráðherrarnir þoira
varia að ræða rnálim sín á milii
af ótta við, að upp úir sjóði.
Þeim þykir svo vænt um ráð-
herrástóiana, sum'um a.m.k., að
þeir hætita ekki á að ræða lífs-
hagsmum-aimál þjóðarininia-r niður
í kjölimin af ótta við að aillt
springi’þá í l’ofit >upp.
Meðan þessu fer fra.m, ríkir
geigvænlegt hættuástand úti á
miðunum, eins og forsiætisráð-
herra lýsti vel i þingræðu á Al-
þingi sl. mi'ðvikudag. Og stór-
slys geta orðið, hvenær sem er.
Það hlýbur að vera krafa allirar
ís'lenzku þjóðaritnniar, að ráð-
herrairraiir geri það upp við sig,
hvort þeir ætla að sitanda sam-
an í landhelgismálinu eða ekki.
Anmaðhvant verður ríkists'tjórn-
in að komast að niðurstöðu og
leita eftir samstöðu við s'tjórm-
arandstöðuna eða hreimlega að
segja af sér. Það ber ráðherr-
unum Skyltía til að gera, þegar
landið er í raun'inni orðið
stjónnlaust og ógnarástand get-
ur skapazt hvaða dag se>m er.
Þjóðin hefuir beðið aðgerða, en
öllu lenigur verður ekki
unað við biðina. Órofa samstaða
getur ekki haldizt, án ríkis-
stjórnar, sem þorir að horfast í
augu við vandanin.
Dansað í kring-
um gullkálfinn
1 velferðarþjóðfédögum'uim er
mömnuim tamt að tala um lífs-
gæðaikapphlaup eða dansinm í
kringum gullkáMimn, keppni
mamn-a að þvi marki að bæta
efnahagS'afkomiu síraa og lifs-
kjör. Nú er það fiestum mömm-
um ásfcapað að vilja eimbeita
kröf tum sinium að nytsömium við-
flanigsiefraum, og fyriir það fá þeir
greiðsduir. Og ekki hefuir bo-rið á
því, að þeir, sém mest tala um
gullikáifimin og dansinn, fúlisi við
því fé, sem þeir geta koimiizt yf-
iir. Þvert á móti eru þeir marg-
ir hverjir hinir girugustu, eims
og fólkið hefur femigið að sjá á
va-ldatíima vimstri stjórnariminar.
Hin „nýja stétt“ á Islandi er
hreirat ekkert á þeim buxunum
að fórna kröftum sín'um fyrir
ekki raeitt — i þágu þjóðarinm-
ar! Nei, þvert á móti.
En hvar er gullkálfinm að
fiiraraa í ísiltenzku þjóðfélagi?
Haran sikylidi þó ekki, þrátt fyr-
ir aMit, sitja í sjálfu stjórnar-
ráðirau, raánar til tekið í fjár-
málaráðuineytimiu. Br ekki stað-
reyndin sú, að dag hvern
sé verið að fHiytja fjármiuni í rík-
um mæM flrá borguruiraum, fyrir-
tækjum og stoifnunium þjóðfélia>gs
ins tiil rikisiins? Er ekfci markvisst
stiefrat að því að færa allit fjár-
málavald til sitjórnarherrainma
og þess bitlimigalýðs, sem ]>eir
raða í kringuim sáig? Svairi hvér
fyriir sig þessum spurninguim.
Og ef mienn svara þeim ját-
andi, þarf vís't ekki lenigiur um
það að hugsa, hvar guilkálifutr-
inm er niðurkomiran. Slæpman
þrífs't prýðilega á stjórrra-rsitalk
inium.
Erindi Eggerts
Jónssonar
Eiins og áður befutr verið vik-
ið að hér í Reykjavíkurbréfi,
geysast „spakir“ hagfræðinigar
alilitaf öðru hvoru firam á rit-
völ'linin og æt!a sér að sanma, að
íslenzkuir lan'dbúnaður sé drag-
bitur á efnahag&þróun. Rétt og
Skylt er að geta þesis, að þetta
er ekki sameiginleg skoðun allra
hagfræðinga, enda væri það með
ólíkindum.
S.l. máraudagskvöld talaði
Eggert Jónsison, borgarhagfræð-
iinigur, uim dagimn og vegimm í
Ríkisútvarpimiu. Erindi hans var
hið merkasta, einfcum er hanm
fjallaði um undirstöð'uatvinrau-
vegi Islendinga, sjávarútveg og
l'andbúnað. Hann bentí á, að
stundum heyrðist þvi halid-
ið fram, að þessir atvinmiuvegir
væru styrkþegar á þjóðarbúimu,
og sýndi fram á með glögguim
rökum, hve fá>ránlegt er
að halda frarn slíkuim sjónarmið-
U'm. Frá þessum undirstöðuat-
vinmuvegum hefðu einimitt korni-
ið og kæmiu enn þau auðasfi, sem
flest aninað byggðist á.
Bændur og sjómemm kippa sér
rauraar ekkert upp við'það, þótt
þeir heyri raddir um, að at-
vinrauvegir þeirra séu styrktir.
Þeir vita siem er, að þeir virana
þau störf, sem alit an>nað hvílir
á. Og hvað sem skrifstofumemm
kumna að segj-a — og
hvaða vininuframlög, sem þeir
kunna að leggja þjóðirani tid, þá
er hitt víst, að undirstaðan er
á sjó og i sveit. Það
skillur borgarh'aigfræðin'guirinn í
Reýkjavík, og það ættu raunar
allir að skilja.
Ekki meira um það.
um í Reykjavik.