Morgunblaðið - 04.04.1973, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 04.04.1973, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. APRÍL 1973 Sigurður Guðbrands son sjötugur LlTT kunnugir, sem líta Sigurð Guðbrandssón mjólkurbússtjóra í Borgarnesi, léttan á velli og léttan í lund, tryðu því tæpast, að hann væri orðinn sjötugur. En samt er það staðreynd, því hann fæddist 4. april 1903, að Litlu-Gröf í Borgarhreppi. Tryggara er að greina frá þessu með nokkrum fyrirvara, því Sigurður er ekki síður þétt- ur á velli og þéttur i lund og óvíst að hann yrði léttbrýnn, ef niðjum Helgu fögru væri gefið í skyn að hann væri á fallanda fæti. En það er öðru nær. Hann mun eigi haitur ganga meðan báðir fætur eru jafnlangir. Foreldrar Sigurðar voru hjón- in Ólöf Gilsdóttir og Guðbrandur Sigurðsson bóndi á Hrafnkels- stöðum. Fluttust þau frá Litlu- Gröf að Hraínkelsstöðum í far- dögum 1907 og bjuggu þar síðan til æviloka. Er ferill þeirra all- ur hinn merkasti, samofinn fram förum og aukinni menningu í þessu héraði. Sigurður hlaut því farsælt uppeldi. Hlýja móðurinnar og festa föð urins mótuðu efniviðinn. Það var mikils virði að venjast því snemma, að íhuga og ræða þjóð- mál og þá sérstaklega hvað land- búnaðinum mætti verða að liði. Sigurður er búhyggjumaður mik ill og er eflaust að sú hyggja skaut rótum i uppvexti, hans heima á Hrafnkelsstöðum. Ekki kemur til msila, að gera hér eða nú eir.hvers konar úttekt á ferli Sigurðar. Hann á væntan- lega eftir að taka höndunum til við margt. 1 ráði mun vera að hefja nýsköpun Mjólkursamlags Borgfirðinga. Telja flestir hyggi legt að hagnýta reynslu og þekk- ingu Sigurðar við það átak. Sjálfan mun hann, sprellfjörug- an, ekki fýsa að leggja árar í bát samkvæmt almanakinu einu saman. Hins er þá einnig að vænta, að raunhyggja hans og kimnigáfa forði honum frá því að verða eilífur augnakarl í starfi sínu. Sigurður lauk prófi frá Hvít- árbakkaskóla 1922. Siðan starf- aði hann um skeið heima á búi foreldra sinna en gekk í bænda- skólann á Hvanneyri 1924-1926. Um þær mundir var mikill hugur í bændum í Borgarfirði að koma sér upp mjólkurstöð í Borgar- nesi. Fékk Sigurður áhuga á því stórmáli. Fór hann til náms í mjólkurfræði og lauk prófi eft- ir þriggja ára nám á Jaðri og í Þrándheimi. Hann var ráðinn starfsmaður samlagsins árið 1931 og mjólkurbústjóri 1933. Hefur hann því verið framkvæmda- stjóri Mjólkursamlags Borgfirð- inga um 40 ára skeið á hausti komanda. Sigurður undirbjó stofnun Búfjárræktarstöðvarinn- ar á Hvanneyri og hefur verið formaður stjórnar hennar um 20 ára skeið. Hefur sú stofnun unn- ið þarft verk við kynbætur naut gripastofnsins I héraðinu, enda grundvallaratriði fyrir afkomu bænda að auka afurðir bústofns- ins og bæta þær. Formaður stjórnar Sparisjóðs Mýrasýslu hefur Sigurður verið í mörg ár. Sparisjóðurinn er eign sýslusjóðs Mýrasýslu og hefur starfsemi hans reynzt hin happa drýgsta fyrir héraðsbúa og at- vinnuvegi þeirra. Auk þess, sem nefnt hefur ver- ið, hefur Sigurður haft afskipti af fjölda mála og verkefna, sem of langt yrði upp að telja. Sigurður er kvæntur Sesselju Fjeldsteð, Sigurðardóttur frá Ferjukoti, Andréssonar Fjeld- steð frá Hvítárvöllum. Er hún sönn hefðarkcna, virðuleg og vin samleg, en hlédræg og kyrrlát, svo sem fólk þeirra kosta er ein- att. Eiga þau fjögur börn, sem öll eru uppkomin. Er þeim Sess- elju og Sigurði mikil gleði að því að fá börn sín og barnabörn í heimsókn, enda er ekki í kot vísað að koma til þeirra. Hús þeirra stendur við vog í Borgar- nesi þar sem bæði gætir gróðurs og grjóts. Vinir þeirra hjóna senda þeim heillaóskir á þessum merkisdegi Sigurðar og árna þeim alls góðs í framtíðinni. Ásgeir Pétursson. F egurðardrottning’ kjörin á Útsýnarhátíð Bjarni M. Gíslason, rithöfundur. Bjarni M. Gíslason 65 ára BJARNI M. Gíslason, rithöfund ur, er 65 ára í dag, 4. apríl. Bjami er búsettur í Danmörku sem kunnugt er, en hann er væntanlegur heim til íslands á morgun. Undanfarna mánuði hef ur Bjarni ritað fjöldann allan af greinum um landhelgismálið í blöð víða um Evrópu, skandin- avisk, ensku og þýzkuritandi blöð. Þá hefur Bjarni verið á ferða- lögum undanfarið og haldið fyr- irlestra um landhelgismálið og önnur íslenzk mál sem eru ofar- lega á baugi. — Skrifborðs- FERÐASKRIFSTOFAN Otsýn hefur í vetur efnit tál nokkurra sikemimifiikvölda að Hóteil Sögu, jiaifnan fyrír húsfylli. Á sunnu- dagskvölddð kemiur, 8. april, verður sáðasta Útsýnarkvöld vetrarins haldið í Súlniaisal, og verður það nokkuð stærra í snrðum en áður. Húisið verður opið matargesituim frá kl. 7 um kvöldið, en kl. 8.00 hefst tízku- sýming, þar sem sýni'.ngairstúJkur sýna nýju vor- og sumiartízkuna. Að þvi loknu verður myndaisýn- in.g, ný spa;nsk kvikm. frá Costa ded Sol. Þá verður ferðabingó og vlinmángar tvær utaniands- ferðir með Útsýn í suuiar. í dansMéi skemmtir Ómar Ragnarsson, en í lokin verður kjörin úr hópi sannkomugesta fegurðardrottning kvöldsins, ljósmyndafyrirsæta Otsýnar 1973. 1 dómnefnd eru Pálína J ónmu ndsdót'tir, tízkusýninigar- frömuður, Ingilbjörg Daíliberg, smyrtúsérfræðingur, Bailtazar list málari og Jónias R. Jónaeson, sjónvarpsmaðuir, en samkomu- gestór greiða atkvæðí um þær s lúlkur, sem koma fram. Ung- frú Otsýn verður siiðan krýnd í lok skemmtunarinnar og hlýtur í verðliaiun hál fsmánaðar ferð 'til Cosita del Sod í sumar. Með- an á dvöliinni stendur, verðiur hún mynduð á ýmisum frægum skemmtfcitöðuim og ferðamianna- Stöðum Spánar. skipstjórar Framh. af Ws. 15 væri hér engin útgerð né atvinna fyrir fólkið á staðnum. Áður þurftu útgerðaraðilar úti á landi að sækja um undanþágur til félaganna í Raykjavík, sem töldu sig ein dómbær um undan- þágur fyrir landsbyggðina. Þessu fyrirkómuilagi var sem betur fer breytt og komið i hendur réttra aðila, þ.e. félaganna úti á landi, sem hafa kynni af staðháttum og heimamönmim. Yfirgangur Reykjavikurfélaganna gekk jafn vel svo langt, að þau innheimtu félagsgjöld út á undanþáguveit ingar vélstjóra, sem áttu að nenna til viðkomandi félaga í hverju byggðalagi. Ég vil að lok utm þakka samgöngumálaráðu- neytinu fyrir alla fyrirgreiðslu með undanþágiur, sem haía jafn an verið gerðar í samráði við rétta og dómbæra aðila. Páll Andreasson, Þingeyri. — Minning Framli. af bls. 22 um, svo að nokkuð sé nefnt. Eft ir dvöi á Norðfirði og Fáskrúðs firði, og um sinn syðra, við byggingár og framkvæmdir, kom Páll enn á ný til Seyðis- fjarðar og fékk sveinsbréfið hjá Jóhannesi Jóhannessyni bæjar- fógeta. 1910 var hann alfluttur til Reykjavikur. Átti hann þar heima síðan og stundaði iðn sína við almannalof. Að vísu fýsti hann austur aftur, en ung stúlka norðan af Vatnsnesi, Guðný Magnúsdóttir frá Dalakoti, Guð laugssonar, batt hann syðra þeim böndum, sem eigi urðu slit in. Giftust þau hinn 6. ágúst 1911 og áttu samleið í 54 ár, en Guðný lézt 19. apríl 1965. Var hún koma greind, afkastamikil húsmóðir og trú hlutskipti sínu til hins síðasta. Mat Páll hana meir en hann flíkaði hversdags lega, enda þekkti hann kosti hennar æ betur af hæfileikum barna þeirra, er þau uxu. Áttu þau hjónin 6 böm. 1922 misstu þau telpu á sjötta ári, er Svava hét. Þungt áfall var það Páli í hárri elli, er Svavar son- ur hans fórst í vinnuslysi í Reykjavík. Lét hann eftir sig konu og tvö böm. Svavar heit- inn var, eins og þau systkinin öll, kær foreldrunum, nærgæt- inn og glaður. Félag þeirra systk inanna og foreldranna var ávallt náið. Þótt öll væru löngu gift og flutt að heiman, voru sam fundir tíðir og vináttan einlæg og igagnkvæm. Páll var einn þeirra manna, sem heimta ei daglaun að kvöld um. Var hann eftirsóttur smið- ur, sá ekki í erfiði, en gladd- ist við árangur og áfangaskil dagsins, sem oft varð ærið lang- ur og tíminn ekki mældur. Á miðjum aldri réðst hann til Rafveitu Reykjavikur og vann þar, trúr og hollur, i 30 ár. En Gömul deila um prósentur MORGUNBLAÐINU barst í gær eftirfairiaindi greinargerð frá Fé- lagi framreiðisilumanna um þá deilu, sena risið heifur milli fé- lagsiins og FéClags veitinga- og gliisitilhúsiaieigenda: „Deila sú sem nú stendur miiliii fiaimreiðslumanina og veit- ingaimanna á sér miklum mun lengri aldur en fram kom í frétt sjónvarpisins 2. þ. m. Upphiaf homrar má rekja til ársins 1965, en þá deiJidu þeissdr aðilar hart um skMning á upphafsákvæði 1. gr. kjarasiamnings aðila sem hljóðaði þá svo: „Framreiðsiumenn og bar- merm taika ekki kaup hjá at- vinnurekanida, en fá þóknun frá viðski ptamönmum, sem greiðslu fyrir srtarf sitt. SkaJ sú þókn- un vera 15% miðað við verð veitinga til almennings." 1 núgilldandi samndngi hJjóðar ákvæðið svo: „Framreiðlsll'umenn fá þóknun frá viðsikliptamönnium fyrir starf sátt. SkaJ sú þóknun vera 15% miðað við verð veitinga til al- mennings." Fraimireiiiðisllum'enn haÆa ávaJJt haflidáð fram þeim sikilnimgi að í hugtaikiniu „verð veitinga til al- mennings“ fælust hvens konar skattar sem á vöruna eru laigðir, þar mieð taliiinn söluskattur og nú síðaist viðlagaisjóðsgjald, enda munu fleslir teljn þann skiln- ing eðflilegan. Dedflan 1965 var leyst tdl bráðabirgða með saimkomuilagi um að málið yrði lagt fyrir dómstóda. Ekiki létu veitiniga- menn nieiltt óðsdega í því efni og var mál vegna þessa þing- feist í Félagsdómá hirm 25. janú- ar 1967. Af háltfu Féflags fnam- rei'ðslumamina var tekið til varna og gredinargerð skifliað samdæg- urs, en af hái'.tfu stefnanda, Sam- bands veitinga- og gástihúsaeig- enda var svo ekki frekar að- hafzt í máliimu, og hvildi það af þeim sökum. Samikvæmt sam- komufla'gi, sem gert var við bráðabirgðaflaiusn deiflunnar 1965 var fram.kvæmdin aflilian tímann sú að ' framreiðsiumenn reikm- uðu þóknun sí.na miðiað við verð vörunmair að með/öldum sölu- skatti, en veitingamenn mættu þvi, að þeiim bar lögum sam- kvæmt að skifla söJuskatitd af þjócnutstugjaAddnu, með því að láta innheimta 10% skatt miðað við verð vörunnar án sölu- skatts og þjómustugjalds. Sölu- skaittiur var á þeiiim Ima 7,5% og nægði því 10% skafcturinm vel tiB greiðisfl'U alfl-s söluskattsinis. Seinit á árimu 1968 fengu veit- ingamenn svo veruflega hækkun álagnin gar á áfemg'i í því forrni að. „®Jú'sisar“ vori minn'kiaðir úr 4 d í 3 d með regliugerðar- breytángu. Dómism'álaráðiuneytið sem setti hina nýju reglugerð mun þá haifa lagt á það áherzlu að málið sem viar fyrir Félia.gs- dómii yrði leyst og tóku aðilar það lýsir fræðaáhuga hans og þreki vel, að oft settist hann við skriftir eftir langan vinnudag. Átti hann mikinn fróðleik í hand rit’um. Er kunnugt, að dr. Guðni Jónsson, prófessor, frændi vor, mat fræðaþulinn mikils. Kvæða maður var Páll góður eins og út varpshlustendur víða um land minnast. Enn skal þess getið, að Páll var berdreyminn og dulrænn, en sá ættlegi hæfileiki hans naut skilnings og þroska í bernsk- unni á Fossá. Þegar þessa er gætt, þótt stuttort sé og án hugleiðinga, hygg ég, að ljóst sé það, sem hér sagði í upphafi, að með Páli Böðvari Stefánssyni er genginn mikill atgervismaður til líkama og sálar. Glæsimennsku föður síns bar hann af virðuleik og hinn góða móðurarf ávaxt- aði harm eins og tignum ber. Ágúst Sigurðsson, frá Möðruvöillum. upp viðræður um máláið. Þess ber að gefia að Félagsdóimsmál- ið snerist eimniig um affnruað alrLði, þ. e. að framreiósilumenn fenigju bætta þá rýmun sem verður á áferngi við mælingu í simærri skammita. Ágreáninigs- laust er að sá þáttur máJsins var leystur í viðræðum þessum. Fraimreiðsilumenin telja að hinn þáttur mál'S'ims, þ.e. að þjóousitu- gjalid skyldi reilknað atf verði vöruninar að sölusikiatti meðtöld- um, hafi einnig verið leystur í þessum viðræðum og benda því tifl situðninga á það að í verð- sbrá um áfengii, seim deiluaðii- ar gáfu sameiginiegia út eftir þetta er verð reiknað í sam- ræmi við það og enníremur að nokkru eftflr þetta var Félia'gs- dómsmákð látdð miður failta. Vedit- in.gamenn hafa hims vegar mót- mælt þessani sikoðuin. Er Vi’ðliaigaisjóðsigjafld'ið, sem rðilkimað er með sama hætitá og sölusflíatitur og eflcki er krafizt að haldið sé sérgreindiu f.rá hon- um, kom tíí, kröfðust veitin.ga- menn þesis að eknir yrðu upp nýir hættir við reikmingssfldfl á veiitiingiaihúsunum og þá þannig að þjómusfiugjald yrði reiknað af verði vörunnar áður en söflu- skattur og viðliaigaisjóðsgjald væri lagt á verðið. Þesisu hafa fraTnreiiðslumenm ákveðið mót- mælt og visa í því sambandi tii áðurnefnds samningsákvæðis verðsflcrárinmar frá 1968 og þess að í samnimgum aðifla er ákvæði þess efnits að veifiiingamenn skuil'dibinda sig fiii að fiaka ekki upp nýjar vinnuiaðferðir sem skerði kjör framreiðslumanna. Það sem skeð hefur er það að framreiðslumeinn hafa neitað að taka upp nýja aðlferð við reikniimgsiskil, sem skert hefði kjör þeirra. Lögum samkvæmt heyrir ágreiniingur um skifln.ing á vinnusammm’gi undir úrskurð Félagsdóms og eru framreiðslu- menn til'búnir að verja sii.lt mál þair fyriir dómi. Þeiiir teflja h'ins vegar mjög ámælisvert hvernig veiifiimgamenin hafa sfiaðið að mál'i þessu og er þá átt við það að þeir hyg.gjast einhliða knýja fram framkvæmd á smum sikiln- ingi á miðjum samnimgstíma, í stað þess að leggjia mátíð sfirax fyrir Félaigsdóm eins og eðM'legt og sjátifsia'gt hefð: verið. Vegma fréttar i hádegisútvarpi hinn 3. þ.m. skafl að lokum fcekdð fraim að framreiðsflumenn hafa ekki flagt ndður vimmu, heidur er þeim synjað um afhendiingu á því sem framreiða skal nema þeir brey li uppgjörsiháttum til samræmis við kröfur vei.tinga- manma. Vegna sömu fréttar skal það tekiö fram að úrsku.rð- ur fjármáliaráðunieytiisins, sem þar var talað um er bréf ríkis- skaittisitjóraem’bæ'ttii?i;n,s ðags. 2. marz sl., er þar segár m.a. orð- rétt eftir að rætt heifur verið um ákvæði flaga o.g re'gflugerðar um söluskatt og sýn ' hvemiflg emb- ætfiið fielur að veitimgareflkmiing- ur ætfii að líta út: „HCuitfaid þjómustugjalds, sem hér er reiikmað 15% er hlins veg- ar mál veitímgahúseiigenda og þjóna." “ — Kína Framh. af bls. 1 kafbáta og annarra vopnaðra skipa á alþjóðasiglingaleiðum. 1 ræðu sinni sagði Shen að ef einokun risaveldanna á hafvís- indarannsóknum yrði hnekkt yrðu þjóðir allra landa í betri aðstöðu en nú til að hagnýta auðlindir hafsbotnsins sem væri eign alls mannkynsins. Áður hef ur Shen krafizt algerrar endur- skoðunar á hafréttarsamnins'n- um frá 1958.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.