Morgunblaðið

Ulloq
  • Qaammatit siuliiOctober 1974Qaammatip tullia
    MoTuWeThFrSaSu
    30123456
    78910111213
    14151617181920
    21222324252627
    28293031123
    45678910

Morgunblaðið - 30.10.1974, Qupperneq 4

Morgunblaðið - 30.10.1974, Qupperneq 4
4 MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 30. OKTÓBER 1974 ® 22 022 RAUDARÁRSTÍG 31 v -----—---' LOFTLEIÐIR BÍLALEIGA ( CAR REIMTAL 21190 21188 LOFTLEIÐIR ARÐURí STAÐ 0 SAMVtNNUBANKINN Ferðabílar Bílaleiga — Sími 81260 Fimm manna Citroen G.S. station. Fimm manna Citroen G.S. 8—22 manna Mercedes Benz hópferðabílar (m. bílstjór- um). DRTSlin lDOn-UUI -BROniO ÚTVARP OC STEREO j ÖLLIIM BÍLUM Biialeigan ÆÐI Simi 13009 Kvöldsími 83389 Hjartanlegar þakkir færi ég öllum þeim, er heiðruðu mig áttræðan með heillaóskum, dýr- mætum gjöfum og öðru því, er gert var mér til sæmdar. Með kærum kveðjum til ykkar allra. Sigurður Snorrason, Gilsbakka. Minar beztu þakkir vil ég færa öllum þeim, sem heiðruðu mig á 70 ára afmæli mlnu með heim- sóknum, gjöfum, blómum ásamt hlýjum kveðjum. Ekki sist vil ég þakka börnum og tengdabörnum mínum og fjölskyldum þeirra fyrir að gera mér daginn ógleym- anlegan. Lifið heil. Árni Elísson, Tjarnarbraut 9, Hafnarfirði. í sparaksturskeppninni sönnuðu neistaspýtarnir ágæti sitt umfram önnui kerti. Við bjóðum upp á 30 DAGA reynslu m akstur ón skuldbindingo áiMina rtsfH r i SkelSunni Je Sími 3-334$ mHRGFRLDRR mÖGULEIKR VflHR | STAKSTEINAR Baráttan við verðbólguna „Baráttan við verðbólguna mun setja mestan svip á störf þessa þings..,“ segir Tfminn I leiðara I gær. Og blaðið heldur áfram: „I viðureigninni við verðbólguna mun rfkisstjórnin setja það markmið hæst að treysta vinnuöryggið. Atvinnu- leysi má ekki koma hér til sögu f neinni mynd. En það eru ekki aðeins rfkisstjórn og Alþingi, sem þurfa að leggja á það megináherzlu, heldur ekki sfður stéttasamtökin, en félags- menn þeirra eiga hér mest í húfi. Ef gerðar eru meiri kröf- ur en atvinnuvegirnir geta risið undir, leiðir það að sjálfsögðu til samdráttar og atvinnuleysis. Svokallaðar kjarabætur, sem atvinnuvegirnir geta ekki borið, renna Ifka fljótt út í sandinn vegna verðhækkana, sem fylgja þá strax f kjölfarið." „Næst því að tryggja atvinnu- öryggið kemur það að tryggja hlut láglaunastéttanna. Draga verður úr bilinu, sem jókst við sfðustu kjarasamninga milli þeirra og hinna, sem betur mega. Eftir megni verður að sporna gegn því, að sú kjara- skerðing, sem kann að verða óhjákvæmileg, vegna atvinnu- öryggisins, bitni á láglauna- fólkinu." Byggðamál og landhelgi Tfminn fjallar síðan um önnur lfkleg viðfangsefni þess þings, sem kom saman til starfa f gær. Er þar einkum bent á stefnuyfirlýsingu f byggðamál- um, sem á rfk ftök f báðum stjórnarf lokkunum, og fyrir- hugaða útfærslu landhelginnar í 200 sjómflur fyrir árslok 1975. Er hér um afgerandi stefnu- mörkun að ræða f samstarfi stjórnarflokkanna, sem fram- tíðarvelmegun fólks f þessu landi kann að grundvallast á að stórum hluta. Séu höfuðatriðin f stjórnar- samstarfinu dregin saman f ör- fáa punkta verða þau þessi: rekstrargrundvöllur og vaxtar- möguleikar fyrir hinar ein- stöku atvinnugreinar, atvinnu- öryggi alls almennings, hömlun gegn verðbólgu og hóf f ríkisút- gjöldum, útfærsla fiskveiði- landhelgi f 200 sjómflur, stór- átök f byggðamálum, valddreif- ing til sveitarfélaga og lands- hlutasamtaka og sfðast en ekki sfzt þjóðaröryggi í samstarfi lýðræðisþjóða. Um þessi atriði öll eru þessir stærstu þing- flokkar, Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur, sammála. t öryggismálum kann enn að vera blæmunur á viðhorfum þeirra en ekki að þvf marki, að há eigi stjórnarsamstarfi, ef hyggilega er haldið á málum. Styrkur stjórnar- samstarfsins Sjálfstæðisflokkur og Fram- sóknarflokkur eru að vfsu ólfk- ir um margt. Á örlagatfmum f sögu þjóðarinnar var þó skylda þeirra að snúa bökum saman f úrlausn aðsteðjandi vanda- mála. Styrkur þeirra liggur að hluta til f þing- og þjóðarmeiri- hluta, sem að baki þeirra og stjórnarsamstarfsins stendur. Höfuðstyrkur þeirra felst þó sennilega f eftirfarandi: 1) Þeir gerðu þjóðinni grein fyrir aðsteðjandi vanda á heiðar- legan og greinargóðan máta, 2) þeir höfðu kjark til að beita aðgerðum, sem lfklegar eru til árangurs, þó þær skerði f bili hag allra starfsstétta og virðist lftt fallnar til lýðhylli, 3) þeir höfðu full samráð við verka- lýðshreyfinguna um hliðarráð- stafanir til að tryggja hlut hinna lægst launuðu f þjóð- félaginu og 4) þjóðin veit, hvað í húfi er, ef efnahagsaðgerðirn- ar mistakast. Hún gerir sér Ijóst, að það er framtfðarhagur þjóðfélagsþegnanna allra að nú takist að treysta svo burðarþol undirstöðunnar í atvinnu- og efnahagslffi þjóðarinnar, að- hún rísi undir og beri raun- hæfar framtíðarkjarabætur alls almennings. Að leikslokum mun heilbrigð dómgreind þjóðarinnar meta stjórnmálamenn og flokka af verkum og árangri fremur en stóryrtum slagorðum og sleggjudómum utangarðs- manna. Loftbrú með slátur til Eyja BJARNI Jónasson flugmaður hjá Eyjaflugi I Vestmannaeyj- um hefur flutt 600 slátur til Vestmannaeyja að undanförnu fyrir Kaupfélagið þar og jafn- harðan hafa húsmæður unnið hráefnið. Bjarni er búinn að fara alls 18 ferðir eftir slátri til meginlandsins, en hann hefur flutt 500 kg í ferð. Slátrið kaup- ir Kaupfélagið frá Slátursölu Friðriks f Þykkvabæ. Þá hefur Bjarni einnig gert talsvert af því, auk farþegaflutninga, að flytja heila kjötskrokka af kindum, nautum og svínum, út í Eyjar og hins vegar nýjan fisk til meginlandsins. Vestmanna- eyingar hafa þannig talsvert mikil samskipti við nágranna- sveitirnar á meginlandinu. Bjarni Jónasson flugmaður tekur sláturpakka út úr flugvél sinni á Eyjaflugvelli og Garðar Arason hjá Kaupfélaginu tekur á móti. Ljósmynd Mbl. Sigurgeir f Eyjum. ALLIR, sem hafa fengið skjálftaflog og heiftarlega bein- verki inflúenzunnar, eða muna eftir rauðu klæjandi flekkjunum, hitanum og höfuð- verkjunum, þegar þeir fengu mislinga í æsku, vita, að venju- lega kemur veirusmitið sem skyndiárás á líkamann, bráð og ofsafengin. En veirur geta einnig leynzt í dái innan fruma líkamans, lifnað við jafnvel mánuðum og árum eftir upp- haflega smitið, og valdið lang- vinnum sjúkdómum, sem jafn- vel geta leitt til dauða. Nú eru vísindamenn að raka saman sönnunum þess, að sumir alvar- legustu taugasjúkdómarnir, þar á meðal lamariða (Parkin- sonismus) og heilamænusigg (Sclerosis multiplex), kunni að stafa af lævísum aðgerðum þessara hægfara veirutegunda. Ein af fyrstu vísbendingum þess, að veirur ættu hlutdeild í ýmsum taugasjúkdómum, eiga fyrstu stoð sína f rannsóknum á kuru, undarlegum sjúkdómi, sem stingur sér niður meðal Fore-ættflokkanna f austurhá- lendi Nýju Guineu. Sjúkdómur- inn hefst með því, að samhæf- ingu vöðvanna fer hrakandi. Því fylgir skjálfti í handleggj- um og fótum og höfuðtin. Sum- ir sem eru slegnir þessum sjúkdómi, komast f andlegt jafnvægisleysi og því fylgja Veirur, hin langvinna dauðaorsök æðisgengin hlátursköst. Kuru- sjúkdómurinn er alltaf ban- vænn. Að áliti D. Garleton læknis og samstarfsmanna hans, sem rannsökuðu sjúkdóminn á 6. tug aldarinnar, er hann greini- lega árfgengur. Þeir tóku fram, að sjúkdómurinn kæmi aðeins fyrir í einum litlum ættstofni. Seinna komust þeir að raun um, að þeir gátu komið af stað sláandi líkum sjúkdómi hjá sjimpönsum, með þvi að sprauta þá með taugavef jasúpu úr kurusjúklingum. Þaðan drógu þeir þá ályktun, að sjúkdómurinn stafaði af veirum. Helzt álitu þeir, að hann breiddist út við ógeðsiega trúarathöfn Fore-ættstofnsins, sem felst í þesskonar mannáti, að fólkið tyggir og tætir sundur kjötið af ættingjum sínum og sfðan makar það því um allan Ifkama sinn. Þetta á að tákna sorgarathöfn. Skyndilega tók að draga úr tíðni sjúkdómsins, eftir að Fore-ættkvíslirnar lögðu niður mannát. Alveg nýlega sýndu vfsinda- menn fram á, að svipaður, en útbreiddari taugasjúkdómur, kallaður Crusfeldt Jakobs sjúk- dómur.órsákaðist einnigaf veir- um. Það er sameiginlegt með kuru og CJ-sjúkdómnum, að fyrstu einkennin koma fram mánuðum og árum eftir upp- haflegu smitunina. Þeir eru frábrugðnir veirusjúkdómum, sem valda bráðum veikindum, að því leyti, að þeir valda eng- um bólgum, né heldur verður nein mótefnamyndun hjá sjúki- ingunum af þeirra völdum. Veirur, sem valda bráðri sýkingu, taka á sitt vald alla efnafræðilega starfsemi frumanna, sem þær ráðast inn I og þvinga þær til aukinnar veirumyndunar. Með framhaldi slíkra bráðra smitana geta frumurnar stór- skaddazt eða tortímzt. Hægfara veirurnar eru ekki eins aðfaramiklar við að brjóta niður eðlilega starfsemi frum- anna en blunda innan þeirra þar til eitthvað vekur þær af dvalanum, t.d. önnur veirusmit- un, eða eitthvað annað dregur úr mótstöðuafli sjúklingsins. Veirur, sem valda bráðum sjúkdómum geta stundum orð- ið hægfara. Mislingaveiran get- ur stundum valdið hægfara eða hálfbráðri, siggmyndandi heila- bólgu, sem er að vísu sjaldgæf, en veldur óbætanlegum skemmdum á öllu taugakerf- inu. Sjúkdómurinn kemur venjulega fram í börnum, nokkrum árum eftir að þau hafa fengið mislinga. John L. Sever, læknir og veirusérfræð- ingur, telur llklegt að þeir sem verða mislingum að bráð á þennan hátt, hafi veiklað, eða á einhvern hátt gallað ónæmis- kerfi og af þeim sökum takist því ekki að vinna á öllum mislingaveirunum, heldur nái þær bólfestu í líkamanum og skjóti síðan seinna upp kollin- um sem hægvirkar veirur. Fjölmargar rannsóknir benda til þess, að heila- og mænusigg sé veirusjúkdómur, og síðustu rök hníga að þvl, að sökudólgurinn kunni einnig að vera mislingaveira. Heila- og mænusiggssjúklingarnir hafa meira mótefnamagn gegn misl- ingum en samanburðarhópar, sem fengu mislinga á sama aldursskeiði. Ennfremur hafa sumir heilamænusiggssjúkl- ingarnir hærri gammaglóbúlfn- gildi í mænuvökvanum — eggjahvítuefnið, sem ber I sér mótefnin — sem gefur til kynna að einhver smitverkun sé bendluð við sjúkdóminn. Sú uppgötvun, að hægfara veirur orsökuðu kuru og CJ, varð vísindamönnum hvatning að sprauta dýr með vefjasúpum úr sjúklingum með ýmsar teg- undir taugasjúkdóma, til að komast að raun um hvort hæg- virkar veirur ættu þar einnig hlut að máli. Auk heila- og mænusiggsrannsóknanna standa nú yfir þess háttar rann- sóknir á hliðstrengjamænusiggi með vöðvarýrnun og á lamariðu (Parkinson), sem lengi hefur verið bendluð við innflúenzuna 1918—19. Sé þarna um veiru- sjúkdóm að ræða, standa góðar vonir til að heppnast kunni framleiðsla nýrra bóluefna, eða einhverra lyfja, sem vinni á hægvirku veirunni, á sama hátt og hægt er að forða smitunum af völdum bráðra veirusjúk- dóma, frændum þeirra. Bj. Bj. Þýddi.

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar: 213. tölublað (30.10.1974)
https://timarit.is/issue/115999

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.

213. tölublað (30.10.1974)

Iliuutsit: