Morgunblaðið - 14.12.1974, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 14. DESEMBER 1974
Hvernig á að vekja
íslenzka ökumenn?
„Ég veit ekki almennilega
hvernig þetta geröist, — ég
vissi ekki fyrri til en bilarnir
rákust saman.“ Þetta er ekki
óalgeng skýring hjá ökumönn-
um, sem lenda i árekstrum í
umferðaröngþveitinu á götum
Reykjavikur, en þeir sem koma
aóvífandi á árekstrarstað botna
ekkert í því hvernig árekstur-
inn gat átt sér stað. í augum
þeirra virðist það hið mesta af-
rek, hvernig ökumönnunum
tókst að koma bílunum saman.
Þannig verður hver árekstur-
inn á eftir öðrum, — ökumenn-
irnir aka að því er virðist
hugsunarlaust og hálf sofandi
þangað til eitthvað kemur
fyrir; þá vita þeír ekkert í sinn
haus. Stærsta vandamálið í um-
ferðinni er nefnilega ekki van-
kunnátta eða glannaskapur,
þótt hvorttveggja sé vissulega
vandamál, heldur sofandahátt-
ur og sljóleiki. Það sést kannski
ekki sízt af árangrinum af
hinni gifurlegu umferðar-
fræðslu, sem dengt hefur verið
yfir þjóðina í útvarpi og sjón-
varpi og með hjálp ýmiskonar
félagasamtaka undanfarin ár.
Eða hver hefur hann orðið?
Það er kannski ekki réttlátt að
segja að hann hafi enginn orðið
— skárra væri það nú ástandið
— en ekki hefur hann orðið
mikill. Það þarf ekki annað en
líta á hver er algengasta tegund
árekstra i þéttbýli. Undanfarin
ár hefur það verið aftaná-
akstur, og á því hefur víst orðið
lítil breyting þrátt fyrir
itrekaðar tilraunir til að fá
menn til að gæta sín.
Með þessum pistli er ekki
verið að ráðast á þá, sem hafa
haft umferðarfræðsluna með
höndum, — þeir hafa unnið
þarft verk. En betur má ef duga
skal, eins og kellingin sagði, og
spurningin er; Hvernig á að
fara að því að vekja íslenzka
ökumenn upp úr þessum
dásvefni og fá þá til að hugsa
um það sem þeir eru að gera?
Þeir sem hafa með höndum
ábyrgðarmikil störf stunda þau
af kostgæfni og vita, að geri
þeir það ekki fer illa. Hvers
vegna sofna þessir sömu menn
um leið og þeir setjast undir
bílstýri og bera ábyrgð á fjölda
mannslífa?
Þg
Gangsetning í frosti
1 frostunum undanfarið hafa
vafalaust margir orðið fyrir
þeim óþægindum að koma ekki
bílum sínum i gang fyrst á
morgnana og enda kannski með
því að hringja í sendibil til þess
að draga eða „gefa rafmagn"
með startköplum.
Fullyrða má, aó nánast eng-
inn þarf að lenda í þessum
vandræðum, — það er helzt, að
eigendur stórra dísilblla geti
átt það á hættu sökum þess
hvað dísilvéiar eru þungar i
gangsetningu. Aðferðin til þess
að tryggja skjóta og góóa gang-
setningu er einfaldlega að sjá
til þess að rafkerfið sé í góðu
lagi. Bezt er að gera sér það að
reglu að yfirfara eða láta yfir-
fara rafkerfið á haustin, áður
en vetrarhörkurnar ieggjast að.
Hafi menn gert það verður ekk-
ert vandamál, en þó verður að
fyigjast vel með vissum atrió-
um, sérstaklega rafgeyminum,
platínum og kertum.
Fyrsta skilyrðið til þess að
komast megi hjá gang-
setningarerfiðleikum af völd-
um frosta og snjóa er að sjá um
að rafgeymirinn sé I lagi og
rafallinn framleiði nægilega
mikið rafmagn. Mikilvægt er,
að vatn fljóti yfir „sellurnar" í
rafgeyminum, en þess verður
að gæta, að ekki frjósi á honum,
þegar frosthörkur eru miklar,
og getur oft verið nauðsynlegt
að taka hann inn í hlýju á nótt-
unni. Geymasamböndin verða
að vera hrein, og allar leiðslur á
rafalnum tryggilega festar. A
gömlum bilum volt- eða amper-
mæli. — Rafgeymar hafa tak-
Aðalatriðið er
aðrafkerfíð
sé í lagi
L- 7 * 5
.1
markaða endingu, yfirleitt eru
þeir ekki öruggir nema tvö til
fjögur ár, og betra er að kaupa
nýjan geymi þótt dýr sé en
dragnast með hálfónýtan
geymi, sem svíkur hvenær sem
hiti er undir frostmarki.
Straumlokinn (cutout) þarf að
vera i fullkomnu lagi, en hlut-
verk hans er að stjórna hleðsl-
unni.
Tii þess að gangsetning sé
auðveld þarf blöndungur að
vera vel stilltur, og það er ekki
síður mikilvægt með tilliti til
bensineyðslunnar. Einnig þarf
að huga að kveikjunni og sjá til
þess að platínan sé i lagi og
millibilið rétt. Þá þarf einnig að
gæta þess að kertin séu ekki of
gömul og brunnin. Háspennu-
keflið verður að vera i full-
komnu lagi, og það hefur ótrú-
lega mikið að segja að skipta
um og setja sterkara kefli
(fleiri amper) en fyrir var,
jafnvel þótt gamla keflið sé
nýtt eða nýlegt.
Að endingu skal minnt á
frostlög á kælikerfinu, og einn-
ig bent á nauðsyn þess að hafa
rétta þykkt af olíu á vélinni. Sé
olian of þykk verður gang-
setningin erfið, því olían
þykknar enn meir i kulda. Rétt
er að ráðfæra sig við fagmenn
varðandi þetta atriði, því olíu-
tegundirnar eru fjölmargar, og
hefur hver þeirra nokkuð til
síns ágætis.
Og þegar billinn er kominn í
gang er rétt að aka strax af
stað, — ekki láta vélina hitna í
lausagangi. Með því að fara
strax af stað næst fyrst fullur
oliuþrýstingur, en rétt er að
aka rólega fyrst í stað og láta
vélina ekki snúast hratt. Ein-
dregið er varað við miklum inn-
gjöfum fyrst eftir að vélin er
komin í gang, en margir hafa
það fyrir vana að þeyta vélina
nokkrar mínútur — væntan-
lega til þess að hita hana, — en
slíkt getur stórskaðað hina við-
kvæmu vélarhluta.
þg
Sovétmenn og
Júgóslavar
keppa
FYRIR skömmu fór fram I Bel-
grad í Júgóslaviu keppni á
milli sovézkra og júgó-
slavneskra skáksveita. Ekki
mun hér hafa verið um að ræða
landskeppni, heldur tefldu
allir Sovétmennirnir við alla
Júgóslavana, en ' alls voru 6
keppendur í hvoru liði. Fyrir
Sovétríkin tefldu þeir Tal,
Polugajevsky, Gufeld, Vagan-
jan, Suetrin og Palatinik, en
fyrir Júgóslavfu þeir Gligoric,
Matanovic, Ivkov, Ljubojevic,
Matulovic og Razuevic. Beztum
árangri Sovétmannanna náðu
þeir Vaganjan og Gufeld, 4 v.
hvor, en af Júgóslövunum var
Matulovic beztur, hlaut 3,5 v.
Heildarúrslitin urðu þau, að
Sovétmenn fengu 18,5 v., en
Júgóslavar 15,5. Við skulum nú
líta á eina mjög hressilega skák
frá þessari keppni.
Hvítt: L. Ljubojevic
Svart: R. Vaganjan
Frönsk vörn
1. e4 — e6, 2. d3 — d5, 3. Rd2 —
Rf6, 4. Rgf3 — Rc6, 5. c3
(Þessa uppbyggingu má ef til
vill kalla ,,patent“ Ljubojevic,
en mun algengara er að leika
hér 5. g3).
5. — a5, 6. e5 — Rd7, 7. d4 —
f6,
(Býður upp á skemmtilegar
flækjur, en þessi leikur er vel
þekktur i ýmsum afbrigðum
franskrar varnar).
8. Rh4?!
(Ljubojevic er jafnan óragur
við ævintýrin. Öruggast var hér
8. exf6).
8. — De7!, 9. Bd3 — fxe5!
(Skemmtileg skiptamunar-
fórn, sem tryggir svörtum yfir-
burðatafl. Hvitur á varla
annarra kosta völ en að þiggja
fórnina).
10. Dh5+ — Df7,
(Skiptamuninn skal hann fá!
Hér gat svartur auðvitað einnig
leikið 10. — Kd8 og svarað
siðan 11. Rg6 með De8!).
11. Bg6 — hxg6, 12.Dxh8 — e4!
(Þetta var hugmyndin að
baki skiptamuinarfórninni.
Skák
eftir JÓN
Þ. ÞÓR
Svartur hótar nú að vinna ridd-
arann með 13. — g5).
13. Rbl
(Til greina kom einnig 13.
f4).
13. — Rf6, 14. f3 — Bd7, 15.
fxe4 — dxe4, 16. 0-0 — 0-0-0, 17.
g3 — e5!,
(Kóngurinn er kominn í
öruggt skjól og nú ræðst svart-
ur gegn hvíta miðborðinu. 18.
dxe5 gengur auðvitað ekki
vegna 18. — Bc5+).
18. Be3 — g5!
(Enn einn stórskemmtilegur
leikur. Ef nú 19. Bxg5 þá Be7,
20. Dh7 — Rxh7, 21. Hxf7 —
Rxg5 og vinnur).
19. Rf5 — Re7, 20. Rh6 — Dh5!
(Nú liggur mátið í loftinu,
svartur hótar21. — Rg4).
21. g4
(Einfaldara var að gefast
upp).
21. — Rxg4, 22. Hxf8 — Dxh2+,
23. Kfl — Bb5 + , 24. Kel — De2
mát.
mmm^mmmmmmmmammmmmmmmm^mmmmm^m^m
Bikarkeppnin
í undirbúningi
Bridgesamband tslands hefur
ákveðið að Bikarkeppni sam-
bandsins fari fram í annað sinn
vikuna 19.—25. jan. 1975.
Bikarkeppnin fer fram með
þeim hætti að bridgefélögum eru
send uppskrifuð spil (sömu spil
um allt land) sem spiluð skulu í
10 para riðlum i sömu vikunni um
allt land.
Spilin eru tölvugefin af trúnað-
armanni B.S.I., Jóni Gíslasyni,
sem einnig reiknar út árangur
keppninnar í tölvu.
Nauðsynlegt er fyrir sérhvert
félag eða hópa sem ætla að taka
þátt í keppninni að hafa sérstak-
an trúnaðarmann sem raðar spil-
unum í bakka og getur hann ekki
tekið þátt í keppninni. Þess skal
sérstaklega getið að öllum bridge-
félögum eða starfshópum hvar
sem er á landinu er heimil þátt-
taka án tillits til þess hvort þeir
eru í B.S.l. eða ekki.
Þátttökugjöld eru kr. 250 á
mann eða kr. 500 á par og rennur
allur hagnaður af keppni þessari
óskiptur til unglingastarfsemi
B.S.l.
Á síðasta ári tóku á annað þús-
Bridge
eftir ARNÓR
RAGNARSSON
und manns þátt í þessari keppni
og skal félögum sem vilja vera
með að þessu sinni bent á að hafa
samband við stjórn Bridgesam-
bands Islands, pósthólf 256 Kópa-
vogi, og verða þeim þá send öll
gögn varðandi keppni þessa.
Núverandi Bikarmeistarar
B.S.Í. eru Jón Þorgilsson ogGrim-
ur Thorarensen, Hellu, Rangár-
völlum.
Reykjavíkurmót-
ið hefst 1
REYKJAVÍKURMÖTIÐ i bridge-
tvímenningskeppninni hefst í dag
og er spilað i Domus Medica. Spil-
að verður i þremur lotum, tveim-
ur á laugardag klukkan 13 og 20
og einni á sunnudag kl. 13.
Rétt til þátttöku eiga 8 efstu
pörin í meistaraflokki frá fyrra
ári og 4 efstu pörin i fyrsta flokki.
Einnig eiga Reykjavíkurfélögin
fjögur rétt á að senda fjögur pör
hvert í keppni þessa.
I-flokkurinn er opinn öllum
dag
þátttakendum eins og undanfarin
ár — enda þótt lögin kveði svo um
að þátttakendur skuli vera i hlut-
falli við meðlimafjölda hvers fé-
lags.
Á laugardeginum verður verð-
launaafhending fyrir siðasta
Reykjavíkurmót.
Reykjavíkurmótið — sveita-
keppnin — sem jafnframt er úr-
tökumót fyrir Islandsmótið, verð-
ur haldin fljótlega eftir áramótin
og verður nánar tilkynnt um daga
og þátttökustað siðar.