Morgunblaðið - 19.04.1975, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. APRIL 1975
31
Dubcek-
málið veld-
ur spennu
Vín, 18. apríl. Reuter.
HARKALEG árás Gustav
Husaks, leiðtoga tékkóslóvak-
íska kommúnistaflokksins, á
fyrirrennari sinn, Alexander
Dubcek, virðist ætla að draga
dilk á eftir sér og getur valdið
pólitfskri spennu f Tékkó-
slóvakíu.
Leiðtogi verkalýðs-
sambandsins, Karel
Hoffmann, og Jaromir Ozina
innanrfkisráðherra hafa tekið
f svipaðan streng og Husak,
sem sagði að Dubcek væri vel-
komið að hætta starfi sfnu sem
skógarvörður f Bratislava,
„taka saman pjönkur sfnar og
flytjast til einhvers borgara-
ríkis“.“
Foringjar flokksins virðast
staðráðnir í að kæfa f fæðing-
unni hvers konar pólitfska
mótspyrnu sem Dubcek gæti
orðið tákn fyrir. Ásakanir
Dubceks f bréfi til Vestur-
landa á stjórnarfarið, sem
Husak taldi ástæðu til að svara
með árás sinni, virðast hafa
haft töluverð áhrif í Prag að
sögn stjórnmálafréttaritara.
Málið verður áreiðanlega tekið
fyrir á miðstjórnarfundi
flokksins í næstu viku.
Siglfirðingar sýna
Deleríum Búbónis
Siglufirði, 18. apríl —
LEIKFÉLAG Siglufjarðar hefur
æft að undanförnu Deleríum
Búbónis eftir þá bræður Jónas og
Jón Múla Arnasyni. Leikstjóri er
Hörður Torfason. Verður leikritið
sýnt annað kvöld og mánudags- og
þriðjudagskvöld og er siðan
áformað að fara i sýningarferða-
lag um Skagafjörð. — M.J.
Fermingar í
Þykkvabæ
Á morgun, sunnudaginn 20. aprfl,
verða eftirtalin börn fermd í Há-
bæjarkirkju f Þykkvabæ:
Lovfsa Björk Sigurðardóttir,
Útskálum 5, Hellu
Margrét Árdfs Sigvaldadóttir,
Borgartúni
Ölafur Guðjón Fannberg, Rósalundi
Sæmundur Guðlaugsson, Eyrartúni
Ingvi Harðarson, önnuparti
Þorkell Ingi ólafsson, Háfi
hættir ekki
afskiptum af
stjórnmálum
Washington 18. ap-, Reuter.
JOHN Connally, fyrrverandi
fylkisstjóri Texas og fjármála-
ráðherra í Bandarfkjastjórn,
sem sýknaður var af kæru um
að hafa þegið mútur af
samtökum mjólkurframieið-
enda í gær, sagði við frétta-
menn í dag, að hann myndi
halda áfram þátttöku f stjórn-
málum „og ég vona að ég verði
aldrei svo gamall, að ég missi
áhugann á að taka þátt f
stjórnmálum." Hins vegar
sagðist Connally ekki vera með
neinar áætlanir á prjónunum
um framboð eða annað, en
sagðist mundu fara heim til
Texas til konu sinnar og
barna.
Ákæran kom fyrst fram árið
1973, f sambandi við Water-
gaterannsóknina, en Connally
hefur alla tfð neitað sekt sinni.
Málalokin eru talin mikill
ósigur fyrir hina sérlegu sak-
sóknarskrifstofu Watergate-
málsins.
Blárri skelli-
nöðru stolið
AÐFARARNÖTT fimmtudagsins
17. apríl var skellinöðru stolið frá
Nýlendugötu 22. Þetta er Honda
blá að lit árgerð 1974 og ber
einkennisstafina R-455. Ef ein-
hverjir hafa orðið varir við hjólið
eru þeir beðnir að hafa strax sam-
band við rannsóknarlögregluna.
Eigandi hjólsins er ungur piltur
sem má að sjálfsögðu illa við að
missa þennan dýrmæta grip.
— Skipslæknir
Framhald af bls. 32
skrá yfir farþega með vél Flug-
félags íslands til Kaupmanna-
hafnar i gærmorgun fannst nafn
mannsins og lýsing starfsfólks
átti einníg við hann.
Þá sagði Arni, að þeir hefði
ekki haft spurnir af manninum
eftir að hann kom til Kaupmanna-
hafnar.
Austur-þýzku verksmiðju-
togararnir munu væntanlega fara
frá Reykjavík i dag. Þeir eru um
3000 rúmlestir að stærð og á þeim
er yfir 100 manna áhöfn.
— Rækja
Framhald af bls. 2
flóa, en að minnsta kosti eins stór
og rækjumiðin i Arnarfirði, en
þar hefur verið jöfn og góð rækju-
veiði í fjölda ára.
Þá sagði Unnur aðspurð, að
Hafrannsóknastofnunin hefði
kannað þetta svæði fyrir nokkr-
um árum, en þar hefði þá ekki
fengizt eins mikill afli pr. togtíma
og við rannsóknirnar fyrir tveim-
ur vikum. Ekki væri ljóst hvað
þessu hefði valdið, en verið gæti,
að rækjugengd væri breytileg
eftir árstímum.
— Semja
Framhald af bls. 2
akkorð í beitingu á Vestfjörðum
og eru beitningamenn þar ráðnir
upp á hlut.
Um sjómannasamninga hér
syðra er það að segja, að samn-
ingafundur með bátasjómönnum
hefur verið boðaður hjá sátta-
semjara rikisins í dag klukkan 16.
Þá hefur verið boðaður fundur í
togaradeilunni á þriðjudaginn
kemur — eins og áður hefur verið
getið hér í blaðinu.
— Flotaæfingar
Framhald af bls. 32
lands og Færeyja og flogið suður
á bóginn til Karabíska hafsins og
til Vestur-Afríku.
Hluti þeirra herskipa, sem þátt
taka í æfingunum á Norður-
Atlantshafi, er norð-austur af Is-
landi, annar er suður af Islandi og
enn annar i námunda við Asor-
eyjar. Talið er, að i heræfingum
þessum muni Sovétmenn gera til-
raunir með ný vopn og bardagaað-
ferðir.
— Full andstaða
Framhald af bls. 2
legt öryggi eftir megni, — fyrr en
það er gert er ekki réttmætt að
tala um fóstureyðingar sem
neyðarúrræði. Aðalfundur Félags
guðfræðinema leggur sérstaka
áherzlu á þessa ábyrgð þjóðfélags-
ins til aðstoðar við fátækar fjöl-
skyldur, mæður og börn þeirra.
— BÚR
Framhald af bls. 32
manns. Aðeins einn af togurunum
er enn á veiðum, Bjarni
Benediktsson, sem væntanlegur
er til Reykjavíkur á þriðjudg, sá
er síðast kom er Snorri Sturluson,
en hann kom inn í gærmorgun.
Gísli Konráðsson, framkvæmda-
stjóri Útgerðarfélags Akureyr-
inga, sagði þegar við ræddum við
hann, að enn væru þrír af togur-
um félagsins á veiðum, og þvi yrði
nóg að gera i það minnsta út
næstu viku. Ekki hefði enn verið
tekin ákvörðun um uppsögn
kauptryggingarinnar, hvort það
yrði kæmi fljótt í ljós.
Hjá Utgerðarfélagi Akureyr-
inga vinna nú hátt í 200 manns i
landi, þar af nokkuð á annað
hundrað i frystihúsinu, og á
togurunum eru yfir 100 manns.
Guðmundur Ingvason hjá
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar sagði,
að enn hefði ekki verið tekin
ákvörðun um uppsögn kauptrygg-
ingar, en næg vinna yrði hjá fyrir-
tækinu í það minnsta út næstu
viku.
— 4 japanskir
Framhald af bls. 2
er talið að hægt sé að nota svart-
olíu á hjálparvélar skipanna.
Eftir því sem vitað er hefur
svartolíubrennslan gengið mjög
vel um borð i þeim togurum, sem
þegar eru komnir með þennan
útbúnað.
Næsti togari sem þessi út-
búnaður verður settur í er Páll
Pálsson frá Hnífsdal.
— Biðskák
Framhald af bls. 32
Cardoso og Friðrik og Visier, eins
og fyrr segir.
Staðan eftir 10 umferðir er nú
þessi: Efstur er Ljubojevic með 8
vinninga, Mecking er með 7V4, Tal
6‘/4, Andersson og Hort 6, Petro-
sjan 5, Friðrik 4'/i, Cardoso 4,
Tatai, Rodriguez og Bellon 3V4,
Visier og Pomar 2V4, Debarnot 1V4
og Fernandez 1 vinning.
— Sókn í Laos
Framhald af bls. 1
samkvæmt síðustu fréttum hefðu
11 hermenn kommúnista fallið og
2 stjórnarhermenn sfðan bardag-
ar blossuðu upp nálægt Sala Phou
Khoune-fjöllum s.l. þriðjudag.
Að sögn Sisouk fursta eru enn
15.000 norður-vietnamskir her-
menn i Laos. 1 Sala Phou Khoune-
fjöllum eru margar fjallastöðvar
stjórnarhersins sem eftirlit hafa
með mikilvægum samgönguleið-
um. Prinsinn harmaði að Pathet
Lao hefði tekið „neikvæða af-
stöðu“ til þessara bardaga.
— Kambódia
Framhald af bls. 1
ur, var meðal þeirra sem sendu
Sihanouk árnaðaróskir í dag,
ásamt Chou En-lai, og sovézku
leiðtogarnir Leonid Brezhnev,
Alexei Kosygin og Nikolai
Podgorny óskuðu Rauðu Khmer-
unum í skeyti „innilega til ham-
ingju“ með „stórfenglegan sigur-
frelsun Phnom Penh“. Einnig
heita Sovétmenn stuðningi sinum
við hina nýju valdhafa.
Fjöldi ríkisstjórna viðurkenndi
i dag ríkisstjórn Rauðu Khmer-
anna, þ.á m. voru fimm aðildar-
lönd Samtaka Suðaustur-
Asíuríkja, Thailand, Indónesía,
Filipseyjar, Malaysía og Singa-
pore. Einnig skýrðu stjórnir Jap-
ans, Nepals, Jórdaníu og Laos frá
þvi að þær myndu viðurkenna
hina nýju rikisstjórn.
— Farafonov
Framhald af bls. 32
og skv. upplýsingum, sem Morg-
unblaðið hefur fengið frá
Berlingske Tidende kemur fram i
þeirri grein, að upplýsingar sinar
hafi Sulzberger frá sovézkum
njósnara, Yuri Loginov, sem
skömmu áður hafði verið hand-
tekinn i Suður-Afríku og ljóstraði
upp um ýmislegt varðandi
sovézku leyniþjónustuna.
I grein sinni segir Sulzberger:
„Það hefur vakið athygli og
undrun vestrænna aðila, að fram
hefur komið á sjónarsviðið í Vest-
ur-Evrópu ný tegund njósnara
sem gegni veigamiklu hlutverki
og hafa með pólitískar aðgerðir að
gera. Þeir gefa skýrslur beint
til alþjóðadeildar sovézka
kommúnistaflokksins, sem er
æðra sett en bæði KGB og GRU.
Fjórir starfsmenn sovézku utan-
ríkisþjónustunnar, sem taldir eru
sinna slíkum störfum, eru Sergei
Kudryaytsey, i sendiráðinu í
Bonn, Pavel Medevdovsky i sendi-
ráðinu í Róm, Vladimir Feodorov
og Georgi Farafonov báðir I
sendiráðinu i Helsinki.
Kudryatvsev, sem einnig bland-
aðist inn í mál Sovétmannsins
Gouzenko i Kanada, var fyrsti
sendiherra Sovétríkjanna hjá
stjórn Castros á Kúbu og hafði
yfirumsjón með staðsetningu
sovézkra eldflauga á Kúbu
(þeirra, sem fluttar voru brott að
kröfu Kennedys, innskot Mbl.)
Medvedovsky starfaði hjá KGB
áður en hann tók við hinu nýja
starfi, Feodorov, sem eitt sinn var
næstæðsti maður alþjóðadeildar
flokksins var pólitískur ráðunaut-
ur i Kina og Farafonov starfaði
fyrir KGB í Stokkhóimi í 8 ár.“
Berlingske Aftenavis fjallar ítar-
lega um grein Sulzbergers, sem
fyrr segir og bendir á, að hann
sýni fram á í hve ríkum mæli
sovézka 'utanríkisþjónustan hafi
hin siðustu ár annazt njósnastörf.
Frá marz 1966 til apríl 1967 hafi
viðs vegar um heiminn verið
ljóstrað upp um 107 sovézka
njósnara, 45 þeirra hafi haft
„diplomatapassa“, sem þýddi, að
einungis var hægt að vfsa þeim úr
landi, 30 störfuðu í gervi blaða-
manna, 15 sem meðlimir verzl-
unarsendinefnda, 5 störfuðu hjá
Aeroflot og sex störfuðu sem svo-
nefndir menningarfulltrúar.
Berlingske Aftenavis segir í
þessari grein frá 1967, að finnsk
blöð, sem sagt hafi frá upplýs-
ingum Sulzbergers, hafi ekki
nefnt nöfn þeirra tveggja Sovét-
manna, sem þá voru starfandi i
Finnlandi og Sulzberger nefndi
en annar þeirra var sem fyrr segir
Farafonov nú sendiherra á Is-
landi. Þess skal getið, að Farafon-
ov, starfaði í Svíþjóð frá
1949—1952 og aftur frá
1958—1963 og í Finnlandi frá
1966—1971.
— Sýning
Framhald af bls. 2
í flugvél hingað til landsins í gær.
„Við vorum búin að smala saman
fjöldanum öllum af lista- og hag-
leiksfólki sem var reiðubúið að
vinna i alla nótt að því að setja
sýninguna upp í tæka tíð, þegar
við fengum núna seinnipartinn
telex-skeyti um að flugvélin væri
svo full af fólki að hún gæti ekki
tekið sýninguna,“ sagði Þóra enn-
fremur.
Aðstandendur sýningarinnar
stóðu þá frammi fyrir þeirri
spurningu hvort ekki væri réttast
að fresta setningu Alandseyjavik-
unnar vegna þess að sjálfa sýn-
inguna vantaði. En i ljósi þess að
búió var að senda út allt að 200
boðskort var ákveðið að setja vik-
una engu að sióur og gestirnir
verða að láta sér lynda fyrsta
kastið að virða fyrir sér hina
20—30 Alandseyinga sem til
landsins koma og ljósmyndir úr
eyjunum. Vonir standa til þess að
sýningin muni koma með flugvél
einhvern tíman i dag.
— Ræða Hans G.
Framhald af bls. 1
að ná samkomulagi né heldur
meirihlutaafgreiðslu mun viða
veróa gripið til einhliða aðgerða
fyrr eða síóar — og í ýmsum til-
felium fyrr en siðar. Hið eina
raunhæfa, eins og nú standa sak-
ir, er að ganga frá heildartexta
sem lagður yrði til grundvallar
við framhald mála. Sendinefnd
Islands styður því tillögu forseta
þar að lútandi og vió iýsum
trausti okkar á, að formenn
nefnda muni gera allt sem i
þeirra valdi stendur til að fram-
fylgja henni. Er þess að vænta, að
a.m.k. grundvallaratriði heildar-
lausnar muni þannig liggja fyrir
eftir Genfarfundinn. Störfin
verða að miðast við það.
Nauðsynlegt er, að störf vinnu-
hópa hafi forgang og nauðsynlegt
er að ákveða sanngjörn tímamörk
fyrir skýrslur frá þeim. Höfuð-
áherzlu ber að leggja á að ganga
frá orðalagi samningstexta varð-
andi þau atriði, sem höfuóþýð-
ingu hafa — þ.e. landhelgi, um-
ferð um sund, ytri mörk land-
grunnsins, efnahagslögsögu og
hagnýtingu auðlinda alþjóóahafs-
botnssvæðisins. Öll eru þessi at-
ri^i nátengd og liður i heildar-
lauSn. Sérstaklega áriöandi er að
ganga frá grundvailartexta um
þau málefni, sem önnur nefnd
fjallar um, og þá einkum viðáttu
lögsögu ríkja, en Evensensnefnd-
in hefur lagt drjúgan skerf til
þess starfs.
Hr. forseti.
Mjög naumur tími er enn til
ráðstöfunar að þessu sinni, en ef
allar sendinefndir taka höndum
saman um þá stefnu, sem þér haf-
ið gert tillögu um, er enn tæki-
færi til þess að láta Genfarfund-
inn bera merkan árangur. Ein af
aðferðunum mundi vera að sjá
um að allir fundir hæfust á tilsett-
um tima. Hvergi má draga úr né
deyfa tilfinninguna fyrir því, að
nú verður að láta hendur standa
fram úr ermum. Ein af aðferðun-
um til að flýta málsmeðferð er að
iáta fundi byrja stundvislega —
eins og kom fyrir nú í dag.“
— Vietnam
Framhald af bls. 1
vegar sagði Henry Kissinger,
utanríkisráðherra, fyrir nefnd
fulltrúadeildarinnar um alþjóð-
leg samskipti að Saigonstjórnin
þyrfti ný vopn ef hún ætti ekki að
falia innan 60 daga. Hann full-
vissaði nefndina um að ef
heimild fengist fyrir því að nota
bandaríska hermenn við brott-
flutningana frá Saigon yrði það
ekki notað sem forsenda fyrir
nýrri þátttöku Bandaríkjahers i
styrkjöldinni sjálfri. Kissinger
sagði að fregnir hefðu borizt um
fjöldamorð kommúnistaherja í
Suður-Vietnam en vildi ekki stað-
festa þær né nefna tölur.
Bandarískir embættismenn
sögóu í dag að bandariska sendi-
ráðinu i Saigon hefðu borizt frétt-
ir um að kommúnistar hefðu
framið fjöldamorð á þeim svæð-
um sem þeir hafa náð á sitt vald
og m.a. tekið af lífi 300 suður-
víetnamska embættismenn.
Kissinger fór fram á það við
fulltrúadeildarnefndina að hún
samþykkti 722 milljón dollara til
hernaðaraðstoðar við Saigon-
stjórnina. Hann ítrekaði áfrant-
haldandi stuðning Bandarikja-
stjórnar vió Thieu forseta og
vísaði á bug kröfum kommúnista
um að Thieu yrði að fara frá áður
en hugsanlegar friðarviðræður
gætu hafizt. 1 Saigon stokkaði
Thieu upp starfslið sitt og skipaði
Tran Thien Khiem, fyrrum for-
sætisráðherra, í embætti ráógjafa
forsetans. Einnig skipaði hann
annan dyggan stuðningsmann
sinn í embætti öryggismálaráð-
gjafa.
— Kostnaðar-
hækkunum
Framhald af bls. 14
hagserfiðleikunum með þvi móti
að taka fé frá þeim, sem fengið
hefðu fjármagn i rikum mæli að
undanförnu með efnahagsráðstöf-
unum stjórnvalda. Hún væri
þeirrar skoðunar, að leggja hefði
átt frekari gjöld á atvinnurekstur-
inn.
Albert Guðmundsson tók undir
það, sem fram hefði koniið, að
sjálfstæðismenn héldu hlifiskyldi
yfir atvinnurekstrinum. Svo
lengi, sem atvinnufyrirtækin
væru gangandi, hefði fólkið
vinnu. Hagur fólksins væri í sam-
ræmi vió hag fyrirtækjanna.
Borgarfulltrúinn sagði, að vinstri
flokkarnir stefndu að því að
skapa óróa i þjóðfélaginu i þeint
tilgangi að korna öllu á kné. Þeirn
myndi hins vegar ekki takast
þetta. Fólkið myndi konta i veg
fyrir það. Þá ræddi borgarfulltrú-
inn um stofnanir í þágu aldraðra
og framtak borgarinnar i þeim
efnum. Mikilla úrbóta væri þörf á
þessu sviði. En fleiri verkefni
væru ekki tilbúin en gert væri ráð
fyrir samkvæmt breytingartillög-
unurn og frekari fjárveitingar
kæmu þvi ekki aö notum á þessu
ári. Þá minnti borgarfulltrúinn á,
að útboð væri nú tilbúið fyrir
byggingu i þágu aldraðra við
Furugerði. Loks sagði Albert
Guðmundsson, að enginn borgari
i Reykjavik aðhylltist þá stefnu
að fjárfesta í grið og erg, þegar
fjárvöntunin væri jafn mikil og
nú. Borgarst jórn vildi leysa vanda
aldraða fólksins. Hél' væri aðeins
um að ræða frestun á frant-
kvæmdum, en samþykktin um að
framkvæma þessa hluti stæði enn
óhögguð.