Morgunblaðið - 23.09.1975, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. SEPTEMBER 1975
17
UMHORF
Umsjón: Jón Ormur Halldórsson
Jón Magnússon
Sigurður Sigurjónsson
Friðrik Sophusson:
Samdráttur í ríkiskerfinu verður
aðalbaráttumál SUS á næstunni
Friðrik Sóphusson I ræðustól.
Á 23. þingi Sambands
ungra sjálfstæðismanna,
sem haldið var í Grindavík
12.—14. sept. s.l. var
Friðrik Sophusson end-
urkjörinn formaður
sambandsins. Af því tilefni
sneri Umhorfssíðan sér til
hans með fáeinar
spurningar.
— Fyrir hvaða málutn ætla ung-
ir sjálfstæðismenn að beita sér á
næstunni?
Á síðasta SUS þingi var mörkuð
stefna í mörgum málaflokkum.
Það er ljóst að þessi mál munum
við leggja áherzlu á í okkar starfi.
Aðalverkefni okkar verður þó að
hamla gegn útþenslu rikisbákns-
ins, sem átt hefur sér stað undan-
farin ár. Við viljum snúa þessari
þróun við með því að benda á
leiðir til samdráttar í ríkiskerfinu
og til eflingar einkaframtakinu.
Allir, sem fylgzt hafa með
íslenzkum stjórnmálum undan-
farin ár, vita, að ungir sjálfstæðis-
menn hafa lagt höfuðáherzlu á
valddreifinguna í þjóðfélaginu og
þessi barátta okkar fyrir sam-
drætti í ríkiskerfinu og eflingu
einkaframtaks er í samræmi við
og í framhaldi af henni.
— Telurðu, að núverandi rfkis-
stjórn hafi sinnt þessum máium
nægilega á því rúma ári, sem hún
hefur setið að vöidum?
— I stjórnmálaályktun
SUSþingsins er lagður raunsær
dómur á árangur ríkisstjórnar-
innar f nokkrum málaflokkum. í
sumum málum hefur ríkisstjórn-
in nálgast markmið þau, sem hún
setti sér í upphafi, en á öðrum
sviðum er enn langt i land. Ekki
hefur enn tekizt að draga veru-
lega úr verðbólgunni og tekjur
ríkisins hafa aukizt meir en
tekjur einstaklinganna, þannig að
hlutfallið er nú enn óhagstæðara
en þegar stjórnin tók við. Þess
ber þó að sjálfsögðu að geta, að
ríkissjóður var stórskuldugur
þegar stjórnin tók við og lítið
svigrúm var til undirbúnings fjár-
laga. Þessvegna var þá hægt að
afsaka það, að Sjálfstæðisflokkn-
um tækist ekki aó koma í gegn
sjónarmiðum sínum við fjárlaga^
gerðina. Nú hefur ríkisstjórnin
fengið nægan tíma þannig að
fróðlegt verður að sjá útkomuna í
næsta fjárlagafrumvarpi. Verði
enn látið undan þrýstihópunum
hækka fjárlögin og um ieið
skattarnir, en slíkt eykur á mis-
vægið í þessum efnum.
— Er Samband ungra sjálf-
stæðismanna sterk samtök í dag?
— Sé miðað við önnur samtök
af sömu gerð hérlendis eða við
fyrri tíma, tel ég sambandið mjög
sterkt. Ný félög hafa verið stofn-
uð og félagsmannatalan eykst
stöðugt. Þá gegna ungir menn
margvíslegum trúnaðarstörfum í
flokknum og fyrir hans hönd.
Aukinn styrkur SUS stafar þó
ekki sízt af því, að ungt fólk hefur
hafnað „patent" lausnum öfga-
hópa og telur áð víðsýn umbóta-
stefna sé betur til þess fallin að
móta betra þjóðfélag.
— Áttu von á, að þessi þróun
haldi áfram?
— Meðal æskufólks í Evrópu
hefur borið á eflingu lýðræðis-
aflanna að undanförnu og slíkir
straumar hafa án efa áhrif hér á
landi. Til viðbótar þvi má geta
þess, að í náinni framtíð batnar
mjög öll félagsaðstaða okkar,
þegar við flytjum inn i nýja Sjálf-
stæðishúsið. Stjórn sambandsins
hefur tekið höndum saman við
minningasjóð um Ármann Sveins
son en hann var eitt sinn fram-
kvæmdastjóri SUS. Mun stjórn
SUS innan' tíðar safna fjárfram-
lögum til að koma upp upplýs-
ingamiðstöð fyrir þá sem vinna
vilja sjálfstæðisstefnunni
brautargengi i þjóðfélaginu. Þar
verður safnað saman á einn stað
blöðum,bókum og timaritum sem
innihalda greinar og ályktanir um
stjórnmál. Við vonumst til þess,
að ungt sjálfstæðisfólk sýni máli
þessu skilning og standi einhuga
með stjórninni í þessu máli sem
öðrum.
JM
Alyktun um
samdrátt í rík-
isbúskapnum
130 ungir sjálfstæðismenn víðs vegar af landinu sóttu 23. þing SUS.
23. þing S.U.S. gagnrýnir harð-
lega þá útþenslu ríkisbáknsins
sem orðin er og telur að hún hafi í
för með sér aukið miðstjórnar-
vald, sem er ósamrýmanlegt
þeirri frjálshyggju og valddreif-
ingu sem Sjálfstæðisflokkurinn
hefur að leiðarljósi. Ríkisvaldið
teýgir sig í auknum mæli inn á
svið hins sjálfstæða atvinnu-
reksturs og er samkeppnisaðili
við einkaframtakið um vinnuafl
og þjónustu.
Ungir sjálfstæðismenn telja
markvissan niðurskurð ríkisút-
gjalda eitt alvarlegasta og
brýnasta viðfangsefni sem núver-
andi rfkisstjórn beri að fram-
kvæma. t því sambandi vill þingið
leggja áherzlu á eftirfarandi
atriði:
Fjárlög verði hlutfallslega mun
lægri hluti þjóðartekna en nú er.
Fjárlögin verði gerð sveigjan-
legri en nú er og látin þjóna betur
sem hagstjórnartæki. Er þetta
einkum brýnt við það ótrygga
ástand í efnahagsmálum, sem nú
rfkir og krefst mjög ríkulegs að-
halds í fjármálum rlkisins.
Einfalda ber skattakerfið og
herða skattaeftirlit.
Stórlega verði dregið úr upp-
bóta- og styrkjakerfi ríkisins og
rannsóknir látnar fara fram á
hagkvæmni ílandbúnaðinum með
það fyrir augum að unnt verði að
minnka niðurgreiðslur.
Ríkisfyrirtæki, sem standa I
beinni samkeppni við einkafyrir-
tæki verði lögð niður eða breytt I
almenningshlutafélög.
Hefta ber ofvöxt í starfsmanna-
haldi hins opinbera og afnema
æviráðningar opinberra starfs-
manna.
GREINARGERÐ
Útþensla rlkisbáknsins hefur
meðal annars orðið til að rjúfa
eðlileg tengsl hinna mismunandi
þátta innan markaðskerfisins og
brenglað stórlega verðmætaskyn
almennings, sem í auknum mæli
býr við margháttaðar niður-
greiðslur og uppbætur án þess að
gera sér grein fyrir raunkostnaði
hinnar opinberu þjónustu.
Samhliða almennum samdrætti
I ríkiskerfinu og auknum verk-
efnum sveitarstjórna og lands-
hlutasamtaka á að hætta rekstri
ýmissa ríkisfyrirtækja, sem
standa I beinni samkeppni við
einkafyrirtækin. Rétt er að minna
á, að I allflestum tilvikum hefur
ríkisrekstur reynzt óhagkvæmari
en rekstur einstaklinga. Mörg nú-
verandi verkefni rlkisins mætti
annað hvort fela einstaklingum,
fyrirtækjum þeirra eða bjóða út á
hinum frjálsa markaði. Við stofn-
un stóriðjufyrirtækja, þar sem
visst frumkvæði verður að vera I
höndum ríkisvaldsins, ber að
kanna allar leiðir til að starfrækja
þau sem almenningshlutafélög.
Vegna hinnar öru verðbólgu-
þróunar á Islandi og háskalegra
afleiðinga hennar á kjör almenn-
ings I landinu hefur athyglin æ
meir beinzt að umsvifum i rlkis-
búskapnum og leiðum til að draga
úr opinberum útgjöldum. Er það
eðlileg almenn krafa að strangs
aðhalds sé gætt I rlkisrekstrinum,
þegar versnandi efnahagur
þjóðarinnar segir mjög greinilega
til sín I lakari afkomu heimil-
anna.
Ungir sjálfstæðismenn telja að
sjálfsögðu brýnt, að tímabundnar
þrengingar leiði ekki til beinnar
afturfarar I mikilvægum sam-
eiginlegum hagsmunamálum
þjóðarheildarinnar eins og góðri
menntun landsmanna eða heil-
brigðisþjónustu. Þó verður áj)ess-
um sviðum eins og öðrum að hafa
hliðsjón af stöðu efnahagsmála
landsins hverju sinni og auka
sveigjanleika I ákvörðunum um
opinberar framkvæmdir og
rekstur eftir árferði en hafa ekki
hvort tveggja jafnrígbundið I lög-
gjöf eða framkvæmdaáætlunum
og nú tíðkast.
Fjárlög á að binda við mun
lægra hlutfall af þjóðartekjum en
nú er gert og ástæða er til að
skora á alþingismenn að taka á
fjárlagagerð af fullri ábyrgð og
líta raunsætt á hagsmuni þjóðar-
innar allrar.
Ungir sjálfstæðismenn taka
undir þau sjónarmið, að á erfið-
leikatlmum eins og nú sé fráleitt
að ætla atvinnuvegunum að axla
enn þyngri byrðar vegna aukinna
kaupkrafna, heldur eigi kjara-
bætur að felast I lægri sköttum og
samdrætti I opinberum fram-
kvæmdum og rekstri.
Ljóst er, að óvissan um þróun
efnahagsmála knýr á um nauðsyn
þess að fjárlög rfkisins séu tekin
til rækilegri endurskoðunar á
fjárhagsárinu en almennt hefur
tíðkast I fjármálastjórn rikisins.
Reynslan, sem fékkst af tilraun-
um til niðurskurðar opinberra
framkvæmda vegna efnahagsráð-
stafana rfkisstjórnarinnar á
síðastliðnu vori hefur sýnt að til
raunhæfari aðgerða þurfi að
grlpa en þeirra, sem fjárveitinga-
nefnd Alþingis viðhafði við með-
ferð málsins. Leita verður
annarra úrræða og skal í því sam-
bandi bent á aukið frumkvæði
ríkisstjórnarinnar og skipun
utanþingsnefndar, sem þing-
flokkarnir tilnefni fulltrúa I.
Veita ber opinberum stofnun-
um og forstöðumönnum þeirra
aukið aðhald. A undanförnum ár-
um hafa farið fram athuganir sér-
skipaðra nefnda á rekstri nokk-
urra stærstu ríkisstofnana og til-
lögum um hagræðingu skilað í
framhaldi af þeim. Lítið virðist
hafa farið fyrir aðgerðum I anda
niðurstaðna þeirra athugana.
Ríkisstjórn undir forystu sjálf-
stæðismanna ber að hafa for-
göngu um ráðdeild I ríkis-
búskapnum, framkvæmdir,
ákvarðist með tilliti tii efna og
ástæðna, sparnað I rekstri og
gagngera endurskoðun á starfs-
mannahaldi, opinberra stofnana.
Markvissar aðgerðir að þessu
leyti eru meðal mikilsverðustu
stefnumála sem kjósendur Sjálf-
stæðisflokksins hafa ætlað núver-
andi ríkisstjórn að hafa forgöngu
um.