Morgunblaðið - 23.09.1975, Blaðsíða 23

UHHORF
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 23. SEPTEMBER 1975
23
Ályktun urn jafnréttismál
Þing S.U.S. leggur sérstaka
áherzlu á jafnrétti og jafnstöðu
karla og kvenna.
í samræmi við mannréttinda-
stefnu Sjálfstæðisflokksins
teljum við, að stefna beri að
samfélagi þar sem hver
einstaklingur fái tækifæri og
frelsi til að þróa og nota hæfi-
leika sína og krafta.
Gildi hins alþjóðlega kvenna-
árs S.Þ. er fyrst og fremst
fólgið í því að opna augu fólks
og auka skilning þess á málefn-
um sem varða konur sérstak-
lega og þá ekki síður fjölskyld-
una og þjóðfélagið í heild.
Þing S.U.S. tekur undir það
álit „Nefndar S.Þ. um stöðu
kvenna“ að, fullvíst megi telja
að eigi þjóð að þróast á sem
farsælastan hátt, sé óhjákvæmi-
leg full þátttaka bæði karla og
kvenna í stjórnmála-, félags-,
fjárhags- og menningarlífi
þeirra.
Þetta á ekki síður við í öllu
alþjóðlegu samstarfi.
Jafnrétti —
Jafnstaða:
Stuðla ber að fullu jafnrétti
karla og kvenna í lagasetningu
alls staðar þar sem slíkt er ekki
þegar fyrir hendi.
Stuðlað verði að jöfnum rétt-
indum og ábyrgð innan fjöl-
skyldunnar og heimilisins með
því að vekja fólk til vitundar
um og viðurkenningar á að karl
og kona hafi sömu réttindi og
skyldur gagnvart sjálfum sér
sem einstaklingi, gagnvaít
börnunum sem foreldri og
gagnvart þjóðfélaginu sem
borgari. Huga skal gaumgæfi-
lega að velferð barna og áherzla
lögð á mikilvægi heimilisins.
Að tryggja eftir því sem
kostur er að konur jafnt sem
karlar taki fullan þátt í
ákvarðanatöku og stefnumótun
bæði á innlendum og alþjóðleg-
um vettvangi.
Leiðir
til jafnréttis:
Bæta þarf og jafna aðstöðu
kynjanna til náms og mennt-
unar. Hvetja þarf konur til að
notfæra sér möguleika sína til
menntunar m.a. með virkri
námskynningarstarfsemi.
Nauðsynlegt ér að I öllu al-
mennu námi felist undirbún-
ingur undir hjúskap og fjöl-
skyldulíf til að auka skilning á
eðli hjónabands, réttindum
þess og skyldum, ásamt þeim
ólíku viðhorfum og lifnaðar-
háttum sem slfkt hefur í för
með sér fyrir allan þorra fólks.
Éndurmeta ber hina hefð-
bundnu verkaskiptingu karla
og kvenna, jafnt gagnvart upp-
eldi barna, heimilisstörfum og
á öðrum sviðum þjóðlífsins.
Stefna ber að fæðingarfríi
sem geri báðum foreldrum
kleift að hafa sem nánust af-
skipti af börnum sínum á
hinum fyrstu og þýðingarmiklu
mánuðum æfi þeirra.
Viðurkenna ber uppeldislegt
gildi dagvistunarheimila og
rétt barna til að njóta þeirra.
Stuðla ber að hagkvæmni í
byggingu og rekstri þessara
heimila.
Stuðla ber að því, að 7. grein
laga um skólakerfi nr. 55/1974
verði að veruleika. En hún
hljóðar svo: í öllu starfi skóla
skulu konur og karlar njóta
jafnréttis i hvívetna, jafnt
kennarar sem nemendur.
Nauðsynlegt er að endur-
skoða viðhorfamótandi efni
skólabóka með tilliti til jafn-
réttis kynjanna og tryggja
öllum samskonar kennslu á
skyldunámsstigi.
23. þing S.U.S. leggur áherzlu
á að jafnrétti og jafnstaða karla
og kvenna stuðlar að bættu og
auknu gildi mannlegs lffs.
Alyktun um
sjávarútvegsmál
23. þing S.U.S. ályktar að nú
þegar þurfi að gera stórfelldar
breytingar á rekstrartilhögun í
sjávarútvegi. Reynsla undan-
farinna ára hefur leitt I ljós
margar brotalamir í núverandi
skipulagi. Er nú svo komið, að
stór hluti af fyrirtækjum er að
gjaldþroti kominn og aðeins
haldið gangandi með vafa-
sömum bráðabirgðaráðstöf-
unum. Núverandi sjóðakerfi
hefur leitt það af sér að þeir
sem afla mikilla verðmæta
njóta þess aðeins í litlum mæli,
en ýmsir aðrir sækja sífellt fé í
hina ýmsu sjóði. Þessu þarf
tafarlaust að breyta með því að
leggja þetta kerfi niður, og að-
eins viðhalda þeim sameigin-
legum sjóðum, sem stuðla að
frjálsu framtaki í anda sjálf-
stæðisstefnunnar.
Þingið telur mjög varasamt
að á sama tíma og sum fyrir-
tæki ramba á barmi gjaldþrots,
þá eru vextir hækkaðir og láns-
tími styttur hjá fjárfestingar-
sjóðum sjávarútvegsins.
Þingið telur, að Sjálfstæðis-
flokkurinn eigi að hafa forystu
um þessar breytingar.
Endurskoðun sveitarstiórnarlaga
XXIII. þing S.U.S. ályktar:
1. Að endurskoðun laga um
sveitarfélög og tekjustofna
þeirra verði hraðað sem mest
má verða. Þingið leggur
áherslu á nauðsyn þess, að
endurskoðun ofannefndra laga
verði tekin afstaða til atriða
svo sem verkaskiptingar rfkis
og sveitarfélaga og hlutverks
landshlutasamtaka og sýslu-
félaga. Þingið varar sérstak-
lega við þvf, að ofannefndir
þættir séu afgreiddir hver
fyrir sig án samhengis við
aðra, þar sem þá sé hætta á
misræmi sem nú þegar sé farið
að gæta.
2. Að við endurskoðun löggjafar
um sveitarfélög og tekjustofna
þeirra, ásamt setningu laga
um landshlutasamtök og
endurskoðun lagaákvæða um
sýslufélög, verði þess gætt að
sjálfstæði sveitarfélaga verði
aukið en ekki skert.
3. Að þegar fastmótaðar tillögur
liggja fyrir verði þær kynntar
fyrir sveitarstjórnarmönnum
og öðrum borgurum á fundum
í héruðum.
Greinargerð
Megininntak ályktunarinnar er
að allir þættir, sem snerta um-
ræddar stjórnsýslustofnanir þ.e.
sveitarfélögin, séu skoðaðir í
heild sinni í samhengi, en ekki
sitt í hvoru lagi. Með því að lög-
festa einn þáttanna án samræm-
ingar við aðra er þeirri hættu
boðið heim, að sá þáttur sé
notaður sem grundvöllur við
endurskoðun annarra þátta. Það
getur að sjálfsögðu farið svo, að
það valdi engum vanda, en
hættan á hinu er meiri, þar sem
um mjög viðamikinn málaflokk er
að ræða.
Það er yfirlýst stefna Sjálf-
stæðisflokksins að auka beri sjálf-
stæði og fjárhagslegt sjálfsfor-
Alyktun um kjördæmamálið
23. þing Sambands ungra
sjálfstæðismanna telur mjög
brýnt, að sem fyrst verði fram-
kvæmdar breytingar á kjör-
dæmaskipaninni, sem leiði til
jöfnunar á atkvæðisrétti borg-
aranna.
Jafnframt ályktar 23. þing
Sambands ungra sjálfstæðis-
manna að vinna beri að breyt-
ingum á núverandi kosninga-
fyrirkomulagi með það að
markmiði að komið verði á
blönduðu kerfi persónubund-
inna kosninga í einmennings-
kjördæmum og hlutfallskosn-
inga í stórum kjördæmum. Er
þá gert ráð fyrir, að helmingur
þingmanna verði kjörinn í ein-
menningskjördæmum og hinn
helmingur þeirra með hlutfalls-
Fjármál stjórn-
málaflokkanna
XXIII. þing S.U.S. hvetur
forystu stjórnmálaflokkanna,
að þeir geri opinberlega grein
fyrir f jármálum sfnum og f jár-
öflunarleiðum.
Jafnframt beinir S.U.S. þvf
til þingmanna Sjálfstæðis-
flokksins, að þeir beiti sér
fyrir þvi að sett verði sem
fyrst löggjöf um fjármál
stjóriwnálaflokkanna.
kosningu eftir listaframboði I
hinum einstöku stærri Iands-
hlutakjördæmum.
I þessu kosningakerfi felst:
a) að landinu öllu verði skipt
upp I 30 nokkurn veginn
jafnstór einmenningskjör-
dæmi, hvað snertir íbúatölu
innan þeirra.
b) að núverandi kjördæma-
mörkum verði haldið, en
vægi atkvæða innan þeirra
jafnað með fjölda kjörinna
þingmanna.
c) að atkvæði kjósanda verði
tvíþætt eða tvöfalt. Annars
vegar gildir annað atkvæðið
gagnvart kjöri eins fram-
bjóðanda í einmennings-
kjördæmi kjósanda, en hitt
atkvæðið höfðar til fram-
boðslista í landshlutakjör-
dæmi hans.
d) að einfaldur meirihluti at-
kvæða ráði kjöri þing-
manna úr einmenningskjör-
dæmi en hlutfallsatkvæða-
magn um þingmanna af list-
um í landshlutakjör-
dæmum.
e) að hvort heldur stjórnmála-
flokkar eða einstaklingar
geti, að uppfylltum settum
skilyrðum, staðið að fram-
boði f einmenningskjör-
dæmi.
ræði sveitarfélaga. Þeirri stefnu
verður ekki framfylgt nema sam-
skipti ríkis og sveitarfélaga verði
einfölduð, að sameiginlegum
verkefnum þeirra verði fækkað
og möguleikar sveitarfélaga til
tekjuöflunar verði í samræmi við
verkefni þeirra.
Sem dæmi iim þann vanda sem
skapast af samhengislausum að-
gerðum i þessum málum, má
nefna setningu grunnskólalag-
anna. Þar er ákvæði um að lands-
hlutasamtök sveitarfélaga skuli
bera verulegan hluta kostnaðar
við rekstur fræðsluskrifstofu i
hverju umdæmi. Þetta ákvæði er
sett án tillits til þess, að ofan-
nefnd samtök hafa enga tekju-
stofna til að mæta auknum út-
gjöldum. Það skal tekið fram, að
það er yfirlýstur vilji sveitar-
stjórnarmanna um land allt að
valdið skuli flutt út í héruðin, en
þar sem ágreiningur er uppi um
hlut landshlutasamtaka í þeirri
þróun, þótti nauðsynlegt að lög-
festa heimild til handa samtökun-
um til skattlagningar á sveitar-
félög. Þessa heimild átti að lög-
festa án tillits til þess, hvað
heildarendurskoðun löggjafar um
sveitarstjórnir leiddi í ljós um
æskilega þróun landshlutasam-
takanna.
Hin mikla nauðsyn til þess að
endurskoða tekjustofna sveitar-
félaga, er til komin vegna hinnar
öru þróunar sem átt hefur sér
stað í svo til öllum þáttum þjóð-
lífsins. ör þróun og auknar kröf-
ur þar af leiðandi, í málaflokkum
eins og heilbrigðismálum, skóla-
málum og umhverfismálum, gera
Framhald á bls. 31
Ekki verði samið umneinar veiðiheimildir innan 50 mflna
l íll
Alyktun um landhelgismál
23. þing SUS lýsir yfir fullum
og einörðum stuðningi við bar-
áttu þjóðarinnar fyrir fullum
og óskoruðum yfirráðum yfir
200 mílna fiskveiðilögsögu.
Jafnframt minnir þingið á
nauðsyn þess, að sem fyrst
verði gerð áætlun um verndun
og nýtingu fiskstofnanna um-
hverfis Iandið.
Þingið bendir á, að þjóðir
sem stundað hafa veiðar við
landið, hafi þegar fengið tals-
verðan umþóttunartíma til að
laga fiskveiðar sínar að breytt-
um aðstæðum vegna afdráttar-
lausrar stefnu íslendinga i
landhelgismálum og þróunar i
hafréttarmálum.
Komi til samninga um veiði-
heimildir erlendra fiskiskipa
innan 200 milna markanna er
það krafa þingsins, að eftir-
töldum skilyrðum sé fullnægt:
1) Samningsaðilar viðurkenni
rétt Islands til 200 mílna
fiskveiðilögsögu.
2) Ekki verði samið um neinar
veiðiheimildir innan 50
milnanna og dregið verði
stórlega úr aflamagni er-
lendra skipa.
3) Islendingar fái veiði-
heimildir i fiskveiðiland-
helgi samningsþjóðanna.
4) Samningar verði til skamms
tima og falli sjálfkrafa úr
gildi verði 200 milur að
alþjóðalögum.
5) Tollasamningar Islands við
Efnahagsbandalagið komi
þegar til framkvæmda.
6) Afnumdir verði ríkisstyrkir
til veiða erlendra skipa á
islandsmiðum.