Morgunblaðið - 07.12.1975, Blaðsíða 14

54
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 1975
100 ára minning:
Anna Guðrún
Þorkelsdóttir
I dag 7. des. 1975 eru 100 ár
liðin frá fæðingu frú Önnu G.
Þorkelsdóttur, sem gift var síra
Guðmundi Einarssyni prófasti í
Ólafsvík og á Mosfelli í Gríms-
nesi.
Frú Anna var fædd á Mosfelli í
Mosfellssveit dóttir prests-
hjónanna þar síra Þorkels Bjarna-
sonar og Sigríðar Þorkelsdóttur.
Þegar Anna var tveggja ára
gömul flyzt hún með foreldrum
sínum að Reynivöllum í Kjós, því
þá fékk faðir hennar veitingu
fyrir því prestakalli. Ólst hún því
upp á Reynivöllum. Faðir hennar
var talinn með fremstu presta-
höfðingjum landsins á sinni tíð.
Hann var mörg ár alþingismaður,
fyrst sem þingmaður fyrir Gull-
bringu og Kjósarsýslu en síðar
konungkjörinn þingmaður. Hann
var búhöldur góður, og beitti sér
af alúð fyrir áhuga- og framfara-
málum bændastéttarinnar.
Hann var líka talinn merkur
fræðimaður. Hann skrifaði sagn-
fræðirit; og lengi var Islandssaga
hans kennslubók í skólum lands-
ins.
Börn prestshjónanna á Reyni-
völlum ólust upp á heimili, þar
sem mikill áhugi var á menntun
yngri kynslóðarinnar.
Á þeim árum, sem frú Anna var
að alast upp hugsuðu margir
foreldrar minna um að mennta
dæturnar en synina, en prests-
hjónin á Reynivöllum hugsuðu
engu síður um að mennta
dæturnar en synina. Þessu til
sönnunar nefni ég það að allar
dæturnar þrjár voru styrktar til
framhaldsnáms, elzta systirin
Margrét tók próf frá Flensborgar-
skólanum í Hafnarfirði og síðar
frá kennaraskóla í Kaupmanna-
höfn. Hún var síðar kennari við
Barnaskóla Reykjavíkur i rúm 30
ár.
En Anna yngsta dóttirin stund-
aði nám í Kvennaskólanum í
Reykjavík og einnig í
Kaupmannahöfn. Ég mun skýra
frá því hvernig frú Anna notaði
þessa góðu menntun sína.
Hinn 24. ágúst 1908 giftist frú
Anna unnusta sínum séra
Guðmundi Einarssyni sem þá var
nýskipaður sóknarprestur í Nes-
firðingaprestakalli í Snæfellsnes-
prófastsdæmi. Hann var skipaður
22. júlí og vfgður sóknarprestur
18. ágúst 1908. Strax eftir að þau
giftust fluttust þau vestur i
Snæfellsnes, og settust að í Ölafs-
vík. Þar stofnuðu þau fyrirmynd-
arheimili.
Þetta sama haust varð frú Anna
skólastjóri barnaskólans í Ölafs-
vík. Hún var góður skólastjóri.
Börnin elskuðu hana og virtu.
Við skólastjórnina naut hún
aðstoðar eiginmannsins, því hann
var kennari við skólann. Frú
Anna var skólastjóri barna-
skólans í 8 ár, frá 1908 til 1916.
Frú Anna hugsaði um fleira en
heimili sitt og skólabörnin. Hún
gekkst fyrir stofnun kvenfélags
Ólafsvíkur og var fyrsti formaður
þess, og formannsstarfinu gegndi
hún á meðan hún átti heima í
Ólafsvík. Aðalmál kvenfélagsins
voru kvenréttindamál, líknar- og
mannúðarmál. Þau mál voru aðal-
mál allra kvenfélaga sem þá voru
stofnuð í landinu.
Því hefur réttilega verið haldið
fram að heimili prestanna hafi
um aldaraðir verið sönn mennta-
setur. Heimili síra Guðmundar
Einarssonar prófasts og konu
hans frú Önnu G. Þorkelsdóttur
+
Þökkúm auðsýnda samúð við fráfall og jarðarför,
HARALDS JÓNSSONAR,
Gröf, Breiðuvíkurhreppi.
Börn og tengdabörn.
+
Hugheilar þakkir til allra þeirra mörgu, sem sýndu, okkur hlutteknmgu
og heiðruðu minningu hins látna manns,
INGIMUNDAR ÞORSTEINSSONAR,
kennara,
Kársnesbraut 1 1,
Kópavogi,
Eiginkona, börn, tengdabörn
og barnabörn.
+
Innilegar þakkir sendum við öllum þeim sem sýndu okkur samúð og
vináttu við andlát og útför móður minnar og dóttur okkar
ÁSHILDAR PÉTURSDÓTTUR
frá ísafirði.
Ásthildur Linda
Enika Kristjánsdóttir,
Pétur Ingvarsson.
+ + Frændi okkar.
Þökkum vmarhug við andlát og útför VALGEIR MAGNÚSSON,
ERLENDAR MAGNÚSSONAR Háteigsvegi 1 7,
Kálfstjörn. Reykjavik,
Börn, fósturbörn, tengdabörn, barnabörn og barnabarnabörn. verður jarðsunginn frá Háteigskirkju, þriðjudaginn 9 desember kl 13 30
Rósa Friðjónsdótúr, Þorsteinn Kristinsson.

+ Alúðarþakkir sendum við öllum þeim, sem auðsýndu okkur samúð vegna andláts KRISTJÁNS ÁSGEIRSSONAR, + Alúðar þakkir fyrir auðsynda samúð við andlát og útför VALGERÐAR ÞORVARÐARDÓTTUR Miklubraut 78
skipstjóra.
Hornbrekkuvegi 8,
Ólafsfirði. GuSmundur Bjarnason, Edda Ingólfsdóttir,
Valgarður Bjarnason, Jóna Gunnarsdóttir,
Ágústa Kristjánsdóttir. Gunnlaug Kristjánsdóttir, Jónlna Kristjánsdóttir. Haukur Sigurðsson Þorvarður Þorvarðsson, Hjörtur Þorvarðsson, Kristján Þorvarðsson, Jón Þorvarðsson,
og Kristján Hauksson. Svanhildur Þorvarðardóttir
+
Þökkum mnilega auðsýnda samúð og hlýhug við andlát og útför
ÞORGILSAR ÞORGILSSONAR,
Innri-Bug Fróðaárhreppi.
Johanna Jonsdottir.
Guðlaug Þorgilsdóttir,
Þorgils Þorgilsson,
Jóhann Þorgilsson,
Óskar Þorgilsson,
Dagmar Guðmundsdóttir,
og barnabörn.
Steinunn Jóhannsdóttir,
Jenný Magnúsdóttir,
Ingibjörg Þorgilsson,
Bergþór Steinþórsson
+
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi
ALEXANDER GUÐJÓNSSON,
Borgarholtsbraut 43,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju mánudaginn 8 desember kl
1 30
Blóm afbeðin, en þeir er vildu minnast hans er bent á líknarstofnanir.
Guðrún Erlendsdóttir,
Jórunn Alexandersdóttir, Lorena Rafn Kristvinsson,
Hulda Alexandersdóttir, Ingimar Sigurðsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+ Einlægar þakkir fyrir samúð og vinarhug við andlát og útför
INGIBJARGAR BJORNSDÓTTUR
Sigríður Þórðardóttir, Magnús Þ. Torfason
Þórður Magnússon, Marta Maria Oddsdóttir
Torfi Magnússon, Ásgeður 1. Magnúsdóttir
Ásgeir Magnússon Þórdis Kristinsdóttir.
Bergþór Magnússon, Kolfinna Magnúsdóttir.
Magnús Magnússon
+
Úlför móður okkar
GUÐLAUGAR JÓNSDÓTTUR
Hléskógum við Vatnsveituveg
sem lést 2 desember fer fram frá Dómkírkjunni mánudaginn 8’
desember kl 1 30 eh
Sigrún Lárusdóttir Þórunn Guðmundsdóttir,
Elín Guðmundsdóttir Óskar Guðmundsson
Guðrún Guðmundsdóttir. Guðmundur Guðmundsson
Þórdls Sigurðardóttir.
var ávallt slíkt menntasetur bæði
meðan þau voru í Ölafsvík, á
Þingvöllum og á Mosfelli í Gríms-
nesi. Auk þess að kenna við
barnaskólann i Ólafsvík, kenndi
síra Guðmundur mörgum piltum
undir skóla. Nokkrum piltum
kenndi hann alveg undir gagn-
fræðapróf. Piltarnir áttu flestir
heima á heimili þeirra hjóna yfir
vetrarmánuðina. Þó voru nokkrir
piltar ávallt með í menntahópn-
um, sem heima áttu hjá for-
eldrum sínum í Ólafsvík. Öllum
þeim piltum sem hjá þeim dvöldu
reyndust þau eins og beztu for-
eldrar.
Enginn getur betur um þetta
borið en és undirritaður. Ég átti
alveg heima hjá þeim í tvö og
hálft ár. Frú Anna var mér, eins
öðrum sem bezta móðir. Hún lét
sér engu síður annt um það að ég
stundaði námið vel, en móður-
bróðir minn síra Guðmundur
Einarsson. Og þessarar sömu um-
hyggju varð ég aðnjótandi, er ég
kom aftur til Ólafsvíkur, sem
kennari og aðstoðarprestur hans.
Traust og einlæg vinátta
myndaðist milli frú Önnu og konu
minnar. Og því heiðrar kona mín
minningu frú Önnu ásamt mér og
mörgum öðrum.
Ég býst við að margir spyrji
hvers vegna þau hjón hafi farið
frá Ólafsvík, eftir að hann var
orðinn velmetinn prófastur
Snæfellinga.
Það kom til af því að hann var
orðinn þreyttur á sveitarstjórnar-
störfum. Hann var oddviti
hreppsnefndar mörg síðustu árin
í Ólafsvík. Framfaramál sveitar
og héraðs lágu honum þungt á
hjarta. Margar ferðir í erindum
hreppsins fór hann tíl Reykja-
víkur, en mætti oft litlum
skilningi ráðamanna þings og
þjóðar, enda gengu mjög erfiðir
timar yfir þjóðina á erfiðleikaár-
unum eftir fyrri heimsstyrjöld-
ina. Þá var fátækt og bágindi
mikil í Ólafsvik og það mæddi á
oddvitanum að reyna að hjálpa
því fólki er bágast átti. Og þá
lagði einnig frú Anna mikið á sig
til þess að hjálpa og liðsinna. Hún
var þvi einnig þreytt orðin.
Þau voru bæði alin upp í sveit,
og sveitabúskapur og land-
búnaður var þeirra yndi. Þau áttu
alltaf nokkrar skepnur meðan
þau áttu heima í sjávarþorpi. Og
því flytja þau úr þorpi og i sveit.
Árið 1923 flytja þau frá Ólafsvík
til Þingvalla. Þar áttu þau heima í
fimm ár. En árið 1928 var honum
veitt Mosfellsprestakall í Grims-
nesi og því prestakalli þjónaði
hann til dánardægurs 8. febr.
1948. A Mosfelli ráku þau gott bú.
Enn var heimilið fyrirmyndar-
heimili og menntasetur.
Sfðustu 5 árin sem hann lifði
var hann einnig prófastur Árnes-
inga. Margir áttu erindi heim að
Mosfelli. Og stundum voru þar
dvalargestir. Þeir, sem þangað
komu, veittu athygli trjágarðin-
um fagra við húsið. Þar átti frú
Anna margt nytsamt handtak.
Allt inni og úti bar vott um
dugnað og fegurðarsmekk
prófastsfrúarinnar.
Þeim hjónum síra Guðmundi
' Einarssyni prófasti og frú önnu
G. Þorkelsdóttur varð ekki barna
auðið. En á meðan þau voru i
Ólafsvik, ættleiddu þau ungt
sveinbarn þaðan úr kauptúninu.
Það var Þorsteinn Guðmundsson
síðar rafvirkjameistari á Selfossi.
Eftir lát manns síns flutti frú
Anna til Reykjavikur og átti
heima í 11 ár á Baldursgötu 30.
Frú Anna G. Þorkelsdóttir
andaðist 18. marz 1959, áttatíu og
þriggja ára gömu.
Blessuð sé minning hennar.
M.G.