Morgunblaðið - 14.03.1976, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 14. MARZ 1976
35
að lifeyrisþeginn hljóti viðun-
andi lifsviðurværi með lífeyri,
sem er um 50% til 60% af raun-
tekjum hans um ævina. En
brýna nauðsyn ber til, að líf-
eyrir þessi fylgi verðlagi að
fullu.
Hvernig er unnt að meta
vinnuframlag einstaklingsins
til þjóðfélagsins og hvernig á
lifeyrir hans að vera háður því?
Margir tæknilegir örðugleikar
eru á því að svara þessari
spurningu, svo vel sé. Verð-
bólga og hagsveiflur koma í veg
fyrir að unnt sé að meta vinnu-
framlagið beint út frá tekjum
einstaklingsins á hverjum tíma
Þetta vandamál má leysa að
mestu með því að tengjatekjur
ákveðnum vísitölum, t.d. með
því að finna hlutfall tekna ein-
staklingsins og meðaltekna
allra landsmanna á hverjum
tíma. En eru tekjur einstakl-
ingsins góður mælikvarði á
vinnuframlag hans til þjóð-
félagsins? Hvað með tekjulaus-
ar stéttir. svo sem margra
barna húsmæður, námsmenn
og sumt vinnufólk? Sérhver
viðleitni til þess að metavinnu-
framlag þessara hópa hlýtur að
leiða til flókinna reglna. En
flóknar reglur leiða oft til van-
notkunar eða misnotkunar og
eru auk þess mjög kostnaðar-
samar. Þess vegna eru settar
fram reglur um upphæð líf-
eyris i frumvarpi Guðmundar
H. Garðarssonar alþingis-
manns, sem eru nokkuð ein-
faldar í framkvæmd og gefa þó
góða mynd af vinnuframlagi
einstaklingsins til þjóðfélags-
ins. Auk þess hafa þær i sér
fólginn lágmarks- og hámarks-
lifeyri og stuðla þannig að
sanngjarnri tekjudreifingu. En
aðalatriðið er, að allar lífeyris-
greiðslur eiga að vera verð-
tryggðar, þ.e. þær eiga að
hækka eins og almenn laun.
VAL TEKJUHÁÐS LtFEYRIS.
Eins og getið var um í uþp-
hafi þessarar greinar, getur lif-
eyrir verið með mismunandi
móti. Ef hann er óháður tekj-
um, fá allir jafnan lífeyri án
tillits til fyrri tekna Sá, sem
hefurlagt á sig mikla yfirvinnu
og erfiði, fær sama lífeyri og sá.
sem hlífði sér við vinnu.
Atorku- og framtaksmenn fá
enga umbun fvrir dugnað sinn
um ævina, þegar líður á ævi-
kvöld. Þeir sitja við sama borð
og aðrir, að því er lífeyri
varðar. Þetta getur vart talist
réttlátt. Þeir, sem með dugnaði
og elju hafa skapað sér góðar
tekjur um ævina, eiga ekki að
detta úr sinni þjóðfélagsstöðu
fyrir þá sök eina, að starfsþrek-
ið er horfið vegna elli. Sama
gildir um þá, sem verða óvinnu-
færir á miðri starfsævi vegna
veikinda eða slysa Þess vegna
er lagt til í frumvarpi Guð-
mundar H. Garðarssonar al-
þingismanns, að lífeyrir sé
háður tekjum- manna um
ævina.
FÆÐING ARLAUN
Mikill kostnaður erj því fólg-
inn að ala upp börn og eru þeir
einstaklingar eða hjón, sem
gegna því hlutverki fjárhags-
lega miklu verr settir en hinir,
sem ekki eiga börn. Þetta
vandamál er nýtt af nálinni.
eða siðan læknavísindunum
tókst að gera barneignir alger-
lega háðar vilja væntanlegra
foreldra. Þegar er farið að bera
á ugg meðal forráðamanna um
áhrif þessa fyrirbæris á fram-
tiðina. Sér í lagi hlýtur lífeyris-
sjóður, sem byggir á gegn-
streymi, að sýna þessu máli
mikinn áhuga. Hann er vissu-
lega háður því í framtíðinni, að
þá verði til staðar vinnandi fólk
til þess að greiða lifeyri til lif-
eyrisþeganna. Þess vegna er
ekki nema eðlilegt, að hann
taki að sér að jafna nokkuð
þann fjárhagslega mun, sem er
milli barnlausra og hinna, sem
sjá um uppeldi barna Fjár-
hagsleg geta sjóðsins setur hon-
um þó skörp mörk í þessum
efnum.
Nýverið hafa verið samþykkt
lög á alþingi, sem gera ráð
fyrir. að allar konur. sem eru
aðilar að verkalýðsfélögum. fái
greitt fæðingarorlof úr at-
vinnuleysistrvggingasjóði. Eg
hef ekki sé rökstuðninginn
fyrir þessari ákvörðun. en varla
getur maður litið á konu i ríf-
andi vinnu sem atvinnulausa á
meðan hún er að eiga barnið
sitt. Þessi lög taka auk þess
aðeins til takmarkaðs hóps
kvenna Allar þær konur. sem
eiga börn fyrir og eru heima við
gæslu þeirra, falla ekki undir
þessi lög.
Til þess að ráða fram úr
þessum vanda. gerir frumvarp
Guðmundar H. Garðarssonar al-
þingismanns ráð fyrir þvi, að
allar konur. sem fæða börn hér
á landi. skuli hljóta laun í þrjá
mánuði úr Lífeyrissjóði Is-
lands. Þessi laun skulu vera
svipuð tekjum konunnar fyrir
fæðinguna. Þó skulu þau ekki
vera lægri en sem svarar 20%
af meðallaunum á hverjum
tima.
Framhald á bls. 47
Rýmingarsala
Seljum nokkra svefnbekki, kommóður og skrif-
borð með miklum afslætti.
Stíl-húsgögn h.f.,
Auðbrekku 63, Kópavogi
sími 44600.
Góðir tekjumöguleikar fyrir
umboð, möguleg leyfisframleiðsla
Dönsk efnaverksmiðja óskar eftir samvinnu vi8 umboð, heildsala
e8a verksmiðju til sölu á framleiðsluvöru sinni, sem er efna/tækni
gæðaf ramleiðsla ásamt vélum og tilheyrandi.
Kaupendur eru:
Opinberar stofnanir
Hótel,
Verksmiðjur,
Smásalar.
Reynsla I sölu til þessara viSskiptahópa er æskileg en ekki
nauðsynleg.
Dugandi umbjóðandi öðlast góða tekjumöguleika. Fyrirtæki vort
hefir eigin sölustaði I Danmörku. Noregi, Svlþjóð og Finnlandi.
DOMO KEMI A/S,
8353 Boulstrup — Danmark,
Umsóknir óskast sendar með svarmerki „2282".
Arshátíð
Árshátíð K.R. verður haldin í Átthagasal Hótel
Sögu laugardaginn 20. marz n.k. Húsið verður
opnað kl. 1 9. Miðar eru til sölu hjá formönnum
deilda og í Skósölunni Laugavegi 1 . Borð verða
tekin frá fimmtudaginn 1 8. marz milli kl. 1 7 og
1 9 í Átthagasal.
St/órnin.
Skagfirzka
söngsveitin
5 ára afmælishátíð að Domus Medica
föstudaginn 26. marz. Hefst með borð-
haldi kl. 20. Fyrrverandi kórfélagar hafi
samband í síma 33212, 73240
þátttöku, fyrir 21. marz.
um
Hraðnámskeið í ítölsku Keramik námskeið
fyrir byrjendur hefst miðvikud. verður haldið í húsakynnum Glit h.f.
17. mars kl 21.25, kennt Höfðabakka 9.
verður tvisvar í viku miðvd. og 1. Handrennsla og formun leirmuna. Þriðjudaga og
föstud. fimmtudaga kl. 19—22. Byrjar 23. marz.
Verð fyrir 20 stundir kr. 1.800. 2. Skúlptúr. Mánudaga og miðvikudaga kl. 19—22.
Innritun fer fram mánud., Byrjar 22. marz.
þriðjud., og miðvd. kl. 19.30—21.00 í Laugalækjar- Bæði námskeiðin standa yfir í 3 vikur.
skóla. Upplýsingar í síma 8541 1 daglega kl. 1 —5.
Glit h.f.
MIKILL AFSLÁTTUR
Á MOKKAFATNAÐI,
LEÐURJÖKKUM,
REGNKÁPUM
OG RYKFRÖKKUM
GREIÐSLUSKILMÁLAR
INGÓLFSSTRÆTI5
TEL.: 26540
REYKJAVÍK ICELAND
GRAFELDUR HF.
\brsalan ’76
ER ÞEGAR HAFIN