Morgunblaðið - 17.03.1976, Qupperneq 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 17. MARZ 1976
AP-mynd.
HUSSEIN Jórdaníukóngur virðist eftir myndinni að dæma hafa dubbað sjálfan sig
upp í aðmírál af tilefni veislunnar, sem Hirohito keisari efndi til honum til heiðurs
austur í Tokýó núna í vikunni, þar sem Hussein hefur verið í opinberri heimsókn
með Aliu drottningu (til hægri á myndinni). Hátignirnar eru þarna að lyfta glasi
hvor fyrir annarri, en Nagako keisarafrú er borðdama Arabahöfðingjans.
Lífríki fjörunnar
Fyrsta lesörk Landverndar
A vegum Landverndar er kominn
út bæklingur eftir Agnar Ingólfs-
son prófessor, er nefnist Lífríki
fjörunnar. Þar ritar höfundur
Itarlega lýsingu á fjörunni, lífs-
skilyrðum hennar og lffriki.
Rit þetta er fyrsta heftið í
nýjum útgáfuflokki er nefnist
Lesarkir Landverndar og er
honum ætlað að mæta að hluta
þörfum skóla fyrir námsefni í
náttúru- og umhverfisfræðum en
mikil vöntun hefur verið á slíku
efni á öllum skólastigum.
Utgáfu og fræðslustarf I.and-
verndar er nú orðið æði fjöl-
breytt, má þar nefna fyrirlestra-
hald, útgáf'u stærri rita um
einstaka þætti umhverfismála en
þau eru: Mengun, Gróð-
Skjal dhamrar
sýndi ir á lista-
hátíð í Irlandi
NU ER afráðið að leikrit Jónasar
Árnasonar - — Skjaldhamrar, sem
Leikfélagið sýnir um þessar
mundir, vér ður sýnt á alþjóðlegri
listahátíð í Dundalk á írlandi
hinn 14.—2.' ». maí.
Forráðam iur hátíðarinnar
Sean Cascy kom þessu boði á
framfæri i •tiír að hafa lesið
Skjalrihamr í þýðingu Atan
Bouchers, oj -ir í fréttatilkynn-
ingu frá lis .1 ahátíðinni að Casey
hafi þólt mi kið koma til skyldleik-
ans milli le ikritunar Jónasar og
urvernd, Landnýting og Vot-
lendi. Það fimmta er nú í und-
irbúningi og fjallar um nýt-
ingu auðlinda okkar til lands og
sjávar i sambandi við fóður og
fæðuöflun þjóðarinnar og fyrir
skóla hafa verið gefnar út lit-
skyggnur auk veggspjalda og
bilmerkja. Hafa litskyggnur sem
fjalla um gróðureyðingu og
gróðurvernd, verið keyptar af yf-
ir 100 skólum víðs vegar um land-
ið. En von er á tveimur mynda-
flokkum i viðbdt, um jarðrask og
útilíf.
Ritgerð Agnars Ingólfssonar
birtist fyrst í Riti Landverndar
um votlendi (1975) og er 35 bls.
að lengd. Þar er fjallað um
uppruna fjörulífvera, beltaskipt-
margra þekktustu leikritaskálda
Ira, svo sem J. B. Keane, Brendan
Behan og Sean O'Casey, svo að
honum þótti líklegt að írskum
leikhúsgestum nlyndi falla leik-
ritið.
Leikmyndin verður hin samaog
Steinþór Sigurðsson gerði fyrir
Skjaldhamrasýningu Leik-
félagsins og verður svíðsetningin
hin sama og í Iðnó. Hins vegar
verða leikarar aðrir, og t.d. mun
Gunnar Ey-jólfsson leika eitt
helzta hlutverkið, svo og Jónína
Olafsdóttir ieikkona, sem nú er
búsett í Bretlandi og Arni Ibsen,
kennari í Hafriarfirði, sem lék nú
siðast í Hamletsýningu ensku-
deildar Háskólans. Þá standa
einnig vonir til að önnur ung leik-
kona, sem rtú dvelst i Bretlandi,
muni leika í sýningunni en að
öðru leyti verða leikendur írskir.
ingu þeirra og gefið yfirlit yfir
tegundir er lifa í fjörunni. Jafn-
framt er lýst lífmagni og lífrænni
framleiðslu þörunga og lýst áhrif-
um mannsins á þetta sérstæða og
heillandi umhverfi.
Lesarkaformið býður upp á
sveigjanleika í vali námsefnis og
er þess að vænta að kennarar taki
þessari hugmynd vel.
— 27% hækkun
Framhaid af bls. 32
króna til framkvæmda við bæki-
stöð Hitaveitu Reykjavíkur við
Grensásveg. Til afborgana af lán-
um munu fara 110 milljónir
króna.
Til að halda óbreyttri fram-
kvæmdaáæltun frá því, sem fyrir-
hugað var, þ.e. að ljúka dreifi-
kerfum í Garðabæ og Hafnarfirði,
þyrfti Hitaveita Reykjavíkur því
nú að taka að láni um 160 milljón-
ir króna og að auki 115 milljónir
króna vegna framkvæmda í
Reykjavík, sem verður frestað
eða samtals 275 milljónir króna.
Mikill vafi er á, að rétt sé fyrir
Hitaveitu Reykjavíkur að taka
frekari erlend lán til þessara
framkvæmda og innlend lán
liggja sennilega ekki á lausu. Því
er nauðsynlegt að draga úr hraða
framkvæmdanna, sem þessu nem-
ur."
— íþróttir
Framhald af bls. 31
Úthaldið brást
hjá b-liði KR
1. fl. lið KR stóð lengi vel I 1.
deildarliði Fram I Bikarkeppninni
og hafði reyndar frumkvæðið I
leiknum nær allan tlmann. Það
var ekki fyrr en alveg undir lokin
að Framarar náðu að komast fram-
ur og tryggja sér sigurinn I leikn-
um. enda flestir KR-inganna að
niðurlotum komnir vegna úthalds-
leysis.
KR hafði yfir 29:26 eftir fyrri
hálfleikinn og hélt þeim mun fram
eftir slðari hálfleik. Virtust
Framarar algjörlega heillum horfn-
ir og það var ekki fyrr en Guð-
mundur Hallsteinsson kom inn á
að leikurinn breyttist Fram I vil.
Þá sigu Framarar framúr og
sigruðu með 61 stigi gegn 49.
Helgi Valdimarsson var stig-
hæstur hjá Fram með 20 stig, en
Hilmar Viktorsson hjá KR með 11
stig.
9k
— Verkföll
og harka
Framhald af bls. 32
hefði látið að því liggja að það
myndi ekki verða með í ramma-
samningi eins og undanfarin ár.
LlU hefur ekki víljað taka slíkt
gilt, þar sem það lítur svo á að
Jökull hafi þurft að segja upp
samningsaðild um leið og samn-
íngnum var sagt upp. Þetta gerðu
þeir ekki, en boðuðu þar að auki
Verulegur samdráttur í
komu útlendinga til landsins
1 mánaðaryfirliti útlendingaeftir-
litsins yfir komu farþega til Is-
lands með skipum eða flugvélum
kemur fram,að fyrstu tvo mánuði
ársins komu töluvert færri far-
þegar til landsins en á sama tlma
f fyrra. Á fyrstu tveim mánuðum
þessa árs komu rúmlega 7.800 far-
þegar en voru í fyrra tæplega
9.500.
1 febrúar komu til landsins alls
3.088 farþegar, þar af voru 1667
Islendingar. I febrúar 1975 komu
hins vegar til landsins yfir 4.300
farþegar, þar af tæplega 2.000 ís-
lendingar.
Ef borinn er saman fjöldi far-
þega tvo fyrstu mánuðina í ár og
1975 kemur í ljós að fjöldi Is-
lendinga er nokkurn veginn sá
sami en útlendingum hefur hins
vegar fækkað um nærri 1500.
Voru þeir á þessu ári um 3.700 en
voru í fyrra yfir 5.100.
Morgunblaðið hafði því sam-
band við Svein Sæmundsson
blaðafulltrúa Flugleiða og innti
hann eftir ástæðunum fyrir þess-
um samdrætti.
— Ástæðurnar munu fyrst og
fremst vera verkfallið, sagði
Sveinn. Flug lá niðri í meira en
hálfan mánuð og hefur það mikið
að segja. Eins ef það fféttist út að
verkfall sé yfirvofandi hefur það
að sjálfsögðu mikil áhrif. Þá
tekur töluverðan tíma eftir að
verkfalli lýkur að fá fólk til að
koma. Þetta höfum við orðið varir
við oft áður. Ástæðan fyrir að
Islendingarnir eru jafn margir
gæti verið að þeir sem töfðust úti
komu heim að verkfalli loknu.
— Það hefur líka heldur fækk-
að farþegum í Atlantshafsflugi
undanfarin tvö ár eða um 10% á
ári, en Flugleiðir hafa haldið
betur fjöldanum en önnur flug-
félög. Það geta þvi verið margar
samverkandi orsakir sem valda
þessum samdrætti, sagði Sveinn
Sæmundsson að lokum.
verkfall nú án þess að bera upp
samningana, sem LlU telur einn-
ig ólögmætt.
Jónas Haraldsson sagði að
frétzt hefði að sjómenn á Stöðvar-
firði ætluðu að koma inn með
togarann þar hinn 18. febrúar og
stöðva hann á sama degi og hinir,
sem boðað hafa. Stöðfirðingar
hafa hins vegar eins og áður er
getið ekki boðað verkfall og yrði
slík stöðvun því ólögmæt. Á
Fáskrúðsfirði er einnig einn tog-
ari og þegar hann átti að láta úr
höfn í gær, neituðu sjómennirnir
að fara, nema skipið kæmi inn 18.
marz og legðist í verkfall. Þar
hefur verið boðað verkfall frá og
með 18., en ávallt hefur tiðkazt sú
venja að skip hafi fengið að ljúka
veiðiferð. Utgerðin neitaði því að
sæta slikum kosti, enda taldi hún
að sjómennirnir hefðu ekki heim-
ild til þess að neita að koma til
skips, ef skipið kæmi ekki í land
aftur, nema á þeim degi sem þeim
hentaði,. Slíkt ætti að vera á valdi
skipstjóra að meta, hve veiðiferð
væri löng. A Fáskrúðsfirði
mættu 8 skipverjar ekki til skips
og hefur þeim verið tilkynnt að
þeim hafi verið vikið úr skips-
rúmi. Hér er um að ræða togar-
ann Ljósafell SU.
Jón Erlingur Guðmundsson,
framkvæmdastjóri útgerðarfélags
Ljósafells SU sagði í viðtali við
ltóbl. í gærkveldi að skipið lægi
enn á Fáskrúðsfirði og hefði ekki
enn tekizt að ráða menn í skiprúm
þeirra, sem ekki mættu til skips.
Þó sagði hann að 2 menn hefðu
komið til baka. Hann bjóst við að
unnt yrði að ráða samtals 5 menn
i stað þeirra 8, sem upphaflega
komu ekki og helzt sagðist hann
vilja komast hjá að leita að mönn-
um út fyrir Fáskrúðsfjörð. Jón
Erlingur sagðist harma það,
hvernig þessir menn kæmu fram
við þetta skip. Hér væri um að
ræða eitt fengsælasta fiskiskipið
á Austfjörðum, sem nýlega hafi
orðið fyrir alvarlegri bilun, sem
hálfan mánuð tók að gera við.
Þetta kvað hann vera viðtök-
urnar, er skipið kæmi aftur heim
og sagði hann að sér fyndist anda
heldur köldu í garð skipsins og
útgerðarfélags þess.
I gærkveldi bárust þær fréttir,
að sjómenn á Vopnafirði hefðu
ákveðið að standa með sjómönn-
um annars staðar á Austfjörðum
um verkfallsaðgerðir hinn 18.
marz. Þetta verkfall hefur ekki
verið boðað með löglegum hætti
að dómi LIU, þar Sem verkfalls-
boðun verður að vera með einnar
viku fyrirvara svo sem kunnugt
er — og frá viðkomandi stéttarfé-
lagi.
— Alþingi
Framhaid af bls. 14
einstaklingar skuli eiga frum-
kvæði að tilraunum með nýjar
húshitunaraðferðir, svo sem
hér hefur átt sér stað. Iðnaðar-
ráðuneytið hefur með stuðn-
ingi við þessa ákveðnu tilraun
viljað fá hlutlaust mat á gagn-
semi þess tækjabúnaðar sem
hér um ræðir. A grundvelli
álitsgerðar nefndarinnar mun
ráðuneytið í samstarfi við aðra
aðila taka ákvarðanir um frek-
ari aðgerðir á þessu sviði.
— Ójöfn aðstaða
Framhald af bls. 32
tolla á freðfiski bæði í Bretlandi
og i Efnahagsbandalagslöndunum
en Islendingar, og sama gilti
raunar um Færeyinga.
Þórhallur sagði, að reyndar
hefðu Norðmenn lagt miklu meiri
rækt við Evrópumarkaðinn en Is-
lendingar, þar eð við hefðum
miklu fremur lagt áherzlu á
Bandaríkjamarkað og einnig
Sovétríkin. Hins vegar mætti
hugsa sér, að ef íslendingar hefðu
fengið þessi fríðindi, sem kveðið
væri á um í samningnum, þá vær-
um við komnir þangað meira inn
með fiskafurðir okkar en nú væri.
Þörhallur sagði ennfremur, að
það væri óumdeilanlega nokkurt
áhyggjuefni að þessi helztu keppi-
nautar okkar, Norðmenn og Fær-
eyingar, skyldu hafa betri aðstöðu
á þessum mörkuóum — Bretlandi
og hinum EBE-löndunum en við
hefðum núna.
Minna má á, að brezkir togara-
menn sem sækja á Islandsmið
kvörtuðu yfir þvi að afli þeirra
hér við land færi allur í dýrafóður
vegna mikils framboðs á freöfiski
frá Noregi. Þörhallur sagði í
þessu sambandi, að hann hefði
nýlega hitt Norðmenn erlendis,
sem ekki hefðu viljað kannast við
að þessar fréttir væru réttar, en
hins vegar hefði verið töluverður
afli í Norðursjó, er gert hefði það
að verkum að mikið framboð
hefði verið á fiski um þær
mundir, og það væri alkunna að
innflutningsaðilum væri ætíð
kennt um þegar illa gengi hjá
heimamönnum, enda þótt
innflutningur ætti ekki nema litla
sök þar á.
Hins vegar sagði Þórhallur að
óhætt væri að fullyrða að bæði
Norðmenn og Færeyingar vagru
mun betur settir en vió með sölu á
freðfiski vegna þess að þeir nytu
lægri tolla vegna samnings þeirra
við Efnahagsbandalagið. Nefndi
Þórhallur sem dæmi um tolla-
muninn, að t.d. í Bretlandi sem
væri stærsti freðsfiskmarkaður-
inn, væru Norðmenn með freð-
fiskstoll upp á 1.5% i ár meðan
12% innflutningstollur væri á
freðfiski frá Islandi í Bretlandi.
Færeyingar væru þar hins vegna
með engan innflutningstoll á
frystu flökin sín. Ef hins vegar
væri litið á gömlu EBE-löndin, þá
væri þar 15% innflutningstollur á
fryst flök frá Islandi en aðeins
6% tollur á þær afurðir Norð-
manna og 3% á færeyskan freð-
fisk. Aðstöðumunurinn væri því
gífurlegur.
— Gjafir til ASÍ
Framhald af bls. 5
Hanníbal Valdimarssyni, Helga
Hannessyni og Guðgeiri Jónssyni,
félagsmálaráðherra, formönnum
stjórnmálaflokkanna, forseta
sameinaðs Alþingis, erlendum
bræðrasamböndum, fjölmörgum
verkaiýðsfélögum, Sambandi
bankamanna, félögum opinberra
starfsmanna, KRON, formanni og
forstjóra SlS og samtökum vinnu-
veitenda, auk fjölda einstaklinga.
Færir Alþýðusambandið öllum
þessum félögum og einstakl-
ingum þakkir sínar.
— Ný ganga
Framhald af bls. 32
biðu betra veðurs. Ekkert skip
hefur nú tilkyrlíit um afla til
Loðnunefndar síðan á sunnudags-
morgun. Menn eru nú hræddir
um að loðnan verði búin að
hrygna þegar veður lægir og því
sé vafasamt hvort hægt verði að
frysta meiri loðnu að þessu sinni.
Alls mun nú vera búið að frysta
um 4000 lestir af loðnu fyrir
Japansmarkað, en sem kunnugt
er voru Japanir tilbúnir að kaupa
a.m.k. 10 þús. lestir af Islending-
um i vetur.
— Aukin umsvif
Framhald af bls. 5
semja um það við ferðaskrifstof-
una Urval að meðlimir geti farið í
hvaða ferð sem er á vegum skrif-
stofunnar og fengið afslátt sem
nemur 5.000 kr á einstaklinggegn
framvisun félagsskírteinis í ein-
hverju sjálfstæðisfélagi.
— Verð þessara ferða er mjög
mismunandi. Það fer eftir því á
hvaða tima er farið óg hvort fólk
velur íbúðir eða hótel. Fyrsta
ferðin til Mallorka verður farin
14. apríl en fyrsta ferð til Ibiza
verður 28. maí. Ferðaskrifstofan
Urval sér um alla fyrirgreiðslu
bæði hvað varðar móttöku á
pöntunum, útvegun á hótelum og
svo öðrum farseðlum ef haldið er
lengra en til Kaupmannahafnar.
Ennfremur mun skrifstofa Sjálf-
stæðisflokksins veita allar upplýs-
ingar um ferðirnar.
— Samvinnan við ferðaskrif-
stofuna Urval hefur verið með
miklum ágætum og það hefur
sýnt sig að, landsmálafélagið
Vörður fór inn á rétta braut með
skipulagningu á utanlandsferðum
fyrir meðlimi sjálfstæðisfélag-
anna, sögðu þeir Hilmar
Guðlaugsson og Guðmundur J.
Öskarsson að lokum.